|
|
12 Eylül 2020, 09:01
|
#1 |
  |
Entube Nedir Ve Neden Yapilir?
Entube veya entubasyon, endotrakeal tup (ET) adi verilen bir tupun agizdan ve ardindan da hava yoluna yerlestirilmesi islemidir. Bu islem hastanin anestezi, sedasyon veya agir hastalik sirasinda nefes almaya yardimci olmasi icin bir ventilatore yerlestirilebilmesi icin yapilir. Daha sonra bu tup hastaya nefes verilmesi icin havayi akcigerlere dogru iten ventilator cihazina baglanir. Entube, hasta hava yolunu koruyamadigi, yardim almadan kendi basina nefes alamadigi veya her ikisi birden yapildigi icin yapilir. Entube takilacak hastalar genellikle, anestezi altina girecek olunmasi, ameliyat sirasinda kendi baslarina nefes alamayacak olmalari veya yardim almadan vucuda yeterli oksijen saglayamayacak kadar hasta veya yarali kisilerdir.
Entubenin Amaci Genel anestezi verildiginde entubasyon gereklidir. Anestezi ilaclari, diyafram da dahil olmak uzere vucudun kaslarini felc ederek ventilator olmadan nefes almayi imkansiz hale getirir. Hastalarin cogu ekstube edilir, yani ameliyattan hemen sonra solunum tupu cikarilir. Hasta cok hastaysa veya kendi kendine nefes almakta gucluk cekiyorsa, ventilatorde daha uzun sure kalabilir. Cogu prosedurden sonra, anestezinin etkilerini tersine cevirmek icin bir ilac verilir, bu da hastanin hizli bir sekilde uyanmasina ve kendi basina nefes almaya baslamasina olanak tanimaktadir. Acik kalp prosedurleri gibi bazi prosedurler icin, hastaya anesteziyi tersine cevirmek icin ilac verilmez ve kendi basina yavasca uyanir. Bu hastalarin solunum yollarini korumak ve kendi baslarina nefes almak icin yeterince uyanana kadar ventilatorde kalmalari gerekir. Solunum yetmezligi icin de entubasyon yapilir. Bir hastanin kendi basina yeterince nefes alamayacak kadar hasta olmasinin bircok nedeni vardir. Akcigerlerinde hasar, siddetli zaturre, Kovid veya KOAH gibi solunum problemleri yasayabilir. Bir hasta kendi basina yeterince oksijen alamazsa, yardim almadan nefes alacak kadar guclu olana kadar bir ventilator gerekli olabilir. Entubasyon Riskleri Cogu entube proseduru cok dusuk risk icermektedir, fakat hasta uzun sure ventilatore bagli kalmasi gerekirse ortaya cikabilecek bazi potansiyel sorunlar soz konusu olabilir. Yaygin riskler sunlari icerir: • Dis, agiz, dil ve/veya girtlakta travma • Trakea (hava tupu) yerine yemek borusunda (yemek tupu) yanlislikla entubasyon • Trakea travmasi • Kanama • Trakeostomi gerektiren ventilatorden ayrilamama. • Entube edilirken aspire etme (soluma) kusmuk, tukuruk veya diger sivilar • Pnomoni, aspirasyon olursa • Bogaz agrisi • Ses kisIkligi • Yumusak doku erozyonu (uzun sureli entubasyon ile) Tibbi ekip bu potansiyel riskleri degerlendirerek bunlari tespit eder, bunlari ele almak icin ellerinden geleni yapacaktir. Entubasyon Proseduru Entubasyondan once, hasta tipik olarak sakinlestirilmis, hastalik veya yaralanma nedeniyle bilinci acik degildir, bu da agiz ve hava yolunun gevsemesine izin verir. Hasta tipik olarak sirtustu yatar, ayakucuna bakar pozisyondadir. Tupu yerlestirecek olan kisi yatagin basinda durarak hastanin agzini nazikce acmasini ister. Bogazi aydinlatmak icin kullanilan bir isIk yardimi ile entube takilir ve hava yoluna dogru ilerletilir. Tupun etrafinda, tupu yerinde tutmak ve havanin kacmasini onlemek icin sisirilen kucuk bir balon vardir. Tupteki bu balon sisirilir ve tupun hava yoluna guvenli bir sekilde yerlestirilmesi saglandiktan sonra agiza bantlanir. Entubeyi basarili olarak yerlestirmek icin ilk once akcigerler bir stetoskopla dinlenerek kontrol edilir ve genellikle bir gogus rontgeni ile dogrulanir. Sahada veya ameliyathanede, karbondioksiti olcen bir cihaz, sadece tup yemek borusu yerine akcigerlerde olsaydi mevcut – dogru yerlestirildigini dogrulamak icin kullanilir. Burun Entubasyonu Bazi durumlarda, agiz veya bogaz ameliyat ediliyorsa veya yaralanmissa, solunum tupu, burun entubasyonu adi verilen agiz yerine burundan gecirilir. Nazotrakealtup (NT) burun icine, bogazin arkasindan asagi ve ust solunum yoluna gider. Bu, agzi bos tutmak ve ameliyatin yapilmasini saglamak icin yapilir. Bu tip entubasyon daha az yaygindir, cunku daha genis agiz acikligini kullanarak entube etmek genellikle daha kolaydir ve cogu prosedur icin gerekli degildir. Pediatrik Entubasyon Entubasyon sureci, islem sirasinda kullanilan ekipmanin boyutu disinda yetiskinler ve cocuklarla aynidir. Kucuk bir cocuk, bir yetiskinden cok daha kucuk bir tupe ihtiyac duyar ve tupun yerlestirilmesi, hava yolu cok daha kucuk oldugu icin daha yuksek derecede hassasiyet gerektirebilir. Bazi durumlarda, nefes borusunu yerlestiren kisinin sureci monitorde izlemesini saglayan bir arac olan fiberoptik bir skop, entubasyonu kolaylastirmak icin kullanilir. Tupun asil yerlestirilme sureci esasen yetiskinler icin oldugu gibi buyuk cocuklar icin de aynidir, ancak yeni doganlarda ve bebeklerde nazal entubasyon tercih edilir. Cocugu ameliyata hazirlamak yetiskinlerinkinden cok farklidir. Bir yetiskinin sigorta kapsami, riskler, faydalar ve iyilesme sureleri hakkinda sorulari olabilirken, bir cocuk gerceklesecek surecin farkli bir aciklamasina ihtiyac duylmaktadir. Guvence gereklidir ve ameliyat icin duygusal hazirlik hastanin yasina bagli olarak degisecektir. Entubasyon Sirasinda Beslenme Bir prosedur icin ventilatorde olacak ve daha sonra prosedur tamamlandiginda ekstube edilecek bir hasta besleme gerektirmez, ancak bir IV yoluyla sivi alabilir. Bir hastanin iki veya daha fazla gun ventilatore bagimli olmasi bekleniyorsa, beslenme tipik olarak entubasyondan bir veya iki gun sonra baslatilir. Entube edilmis haldeyken agizdan yiyecek veya sivi almak mumkun degildir. Yiyecek, ilac ve sivilari agizdan guvenli bir sekilde almayi mumkun kilmak icin bogazdan mideye bir tup yerlestirilir. Bu tup, agza sokuldugunda orogastrik (OG) veya burna ve bogaza yerlestirildiginde nazogastrik tup (NG) olarak adlandirilir. Ilaclar, sivilar ve tuple beslenme daha sonra buyuk bir siringa veya pompa kullanilarak tupun icinden ve mideye itilir. Diger hastalar icin yiyecek, sivi ve ilaclar intravenoz olarak verilmelidir. TPA veya toplam parenteral beslenme adi verilen IV beslemeleri, sivi formda dogrudan kan dolasimina beslenme ve kalori saglar. Besin en iyi bagirsaklardan emildigi icin, bu tur beslemeden tipik olarak kesinlikle gerekmedikce kacinilir. Solunum Tupunun Cikarilmasi Tupu cikarmak, yerlestirmekten cok daha kolaydir. Tupun cikarilma zamani geldiginde once onu yerinde tutan baglar veya bantlar cikarilmalidir. Daha sonra tupu hava yolunda tutan balon, tupun nazikce cekilebilmesi icin sondurulur. Tup cikarildiktan sonra hasta kendi basina nefes alma isini yapmak zorunda kalacaktir. Entube olma ve bir ventilatore yerlestirilme ihtiyaci genel anestezide yaygindir, bu da cogu ameliyatin bu tur bir bakimi gerektirecegi anlamina gelir. Ventilatorde olmayi dusunmek korkutucu olsa da, cogu ameliyat hastasi ameliyatin bitiminden birkac dakika sonra kendi kendine nefes almaya baslamaktadir. Ameliyat icin ventilator kullanmakla ilgili endiseleri olanlar varsa, endiselerini cerrah veya anesteziyi saglayan kisi ile acik acik gorusmoeleri tavsiye edilmektedir.
________________
Bizde Mutsuz Olalim ~
|
|
|
|
12 Eylül 2020, 10:07
|
#2 |
  |
Ne çok duyduk değil mi ? Pandemi döneminde. Rakamlar olarak telaffuz edilen hayatlar.
|
|
|
|
12 Eylül 2020, 10:09
|
#3 | |
|
|
Alıntı:
________________
Bizde Mutsuz Olalim ~
|
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
