|
|
| |
29 Haziran 2020, 09:31
| #1 |
 |  Metilasyon Nedir, Sagligi ve Yaslanmayi Nasil Etkiler? MTHFR nutrigenomikte en cok calisilan gendir. Aslinda metilasyon yolu, homosisteinin folat kullanilarak metiyonine donusturulmesinde, ayni zamanda kukurt iceren amino asitlerin islenmesinde ve ana antioksidan glutatyonun uretiminde de rol oynamaktadir. DNA metilasyonu insan genomunu degistirmekte, yaslanmayi ve bircok hastaligi etkileyebilmektedir. Metilasyon Nedir? Insanlarda metilasyon, sitozin (C) nukleotidini etkilemektedir. Bir metil grubunun (3 hidrojen atomuna bagli bir karbon atomu) sitozin nukleotidlerine baglanma islemidir. Nutrigenomide en cok calisilan gen olan MTHFR, bu surecte anahtar bir oyuncudur. C677T varyantinin iki kopyasi olan insanlar (populasyonun sadece % 4’u) aktivitesi yaklasIk % 70 oraninda azaltilmis bir enzim uretmektedir. Folati MTHF veya metiltetrahidrofolata donusturme adimlari, MTHFR dahil olmak uzere bircok enzimi icermektedir ve bunlar asagidaki gibidir: • Metilasyon dongusu homosistein ile baslamaktadir • Bu yoldan etkilenen molekullerden biri DNA yapiminda rol oynamaktadir • Bir diger enzim, MTR veya metiyonin sentaz, homosisteini metiyonine donusturmektedir • SAM-e’nin DNA’ya gecebilecegi DNA metilasyonuna neden olabilecegi bir metil grubu vardir • Metilasyon dongusunun nihai sonucu metiyonindir, ancak ayni zamanda glutatyon gibi antioksidan savunma icin onemli olan ve folat metabolizmasini etkileyen baska bilesIkler de uretmektedir. Siklikla genleri acmanin veya kapatmanin yollari bilinmektedir, ancak biyokimyasal temeli metilasyonla ilgili degildir: bir metil grubu eklemek bir geni acip kapatmanin bir yoludur. Normal hucrelerde metilasyon, uygun gen aktivasyonu ve susturmayi saglamaktadir. DNA metilasyonu, bircok hucresel surecin duzenlenmesinde rol oynayan genomda onemli bir degisIklige neden olmaktadir. Bu surecler kromozom yapisi ve stabilitesi, DNA transkripsiyonu ve embriyonik gelisimi icermektedir. Ancak metilasyon dongusu daha az verimli ise MTHFR’nin aktivitesi azalmis gibi homosistein birikebilmektedir cunku yeterli miktarda metiyonine donusturulmemektedir. Yuksek homosistein seviyeleri, inflamasyon ve kalp hastaligindan diyabete, otoimmun hastaliklara (sedef hastaligi gibi), norolojik sorunlara, kansere ve digerlerine kadar bircok hastalik icin buyuk bir risk faktorudur. Metilasyon Cesitleri Metilasyon cevrenin insan genleri nasil etkiledigini incelenmesinde epigenetik temelidir. Cevre, yasam tarzi ve diyet genleri acip kapatabilen faktorlerdir. Burada sunulan metilasyon ve demetilasyon kaliplarinin saglik, yaslanma ve kanser gibi kronik hastaliklar uzerinde etkisi olmaktadir. Asiri veya az metilasyon zararli olabilir buna ragmen, onemli genler ve hangisinin acik kapli oldugu dikkate alinmalidir. Bazi kilit bolgelerin etkinlestirilmesi veya devre disi birakilmasi en ciddi saglik komplikasyonlarina sahip olabilir (kanserdeki tekrar dizilerinin hipometilasyonu gibi). DNA Hipermetilasyonu Saglikli bir vucut belirli bir metilasyon seviyesine sahiptir. Duzensiz ve asiri metillenmis DNA bir genin yerini alabilmektedir, yani uretmesini engelleyen anlamina gelmektedir. Metil gruplarinin yerlesimindeki degisIklikler hastaliklara neden olmaktadir. Bazi arastirmacilar, belirli genlerdeki metilasyon miktarini biyolojik bir saat olarak bile kullanmislardir, cunku bireysel genlerdeki olusumu yasla orantilidir. DNA hipermetilasyon etkili oldugu fonksiyonlar asagidaki gibidir, ancak bunlarla sinirli degildir: • Kansere neden olmak • BagisIklik sistemi fonksiyonunun dusurulmesi • Beyin sagligina zarar vermek • Enerjiyi ve egzersizi azaltmak • Hizli yaslanma Bazi tumor baskilayici genlerin ekspresyonunu inaktive edebilmekte ve azaltabilmektedir. Ek olarak, dis cevresel faktorler metilasyonu degistirebilmektedir ve baska bir deyisle, DNA’daki anormal metilasyon kendini kopyalayip gecebilse de, bu denge etraftaki her sey tarafindan da degistirilebilmektedir. DNA Hipometilasyonu Cok az metilasyon da zararli olabilmektedir. Vucutta yetersiz metilasyon varsa, genomik instabiliteye ve hucre transformasyonuna neden olabilmektedir. Ve hipermetilasyonun kanserlerde daha yaygin oldugu dusunulse de, daha yeni arastirmalar hipometilasyonun da bu kosullarda rol oynadigini ortaya koymustur. Hipometilasyon kisa sureli kanser icin faydalidir, ancak kanser buyumesini de hizlandirmaktadir. Kanserdeki metilasyon cok fazla ama cok az olarak tanimlanmistir. Kanserde, DNA’nin bazi kisimlari asiri metillenirken bazi kisimlar normalmetillenir ve bu metilasyon dongusunde tam bir dengesizlige yol acmaktadir. Kanserin yani sira hipometilasyon, inflamasyona da katkida bulunarak ateroskleroz, lupus ve multipl skleroz gibi otoimmun hastaliklara yol acmaktadir. DNA Demetilasyonu DNA demetilasyonu tumor olusumunda da rol oynamaktadir ancak embriyo gelisimi sirasinda bu surec cok onemlidir. Bilim adamlari uzun zamandir ozdes kok hucrelerin ozellesmis hucrelere, dokulara ve organlara donusmesini saglamak icin embriyoda karmasIk biyokimyasal mesajlarin nasil iletildigini anlamakta zorlanmislardir. Demetilasyon erken embriyolarda gerceklesmektedir ve kok hucrelerin spesifik hucre tiplerine ayrilmasi icin gereklidir. DNA bolgeleri acilmaktadir veya kapatilmaktadir ve daha sonra saglikli gelisimin gerceklesmesi icin tekrar demetilasyon yoluyla modifiye edilmektedir. Ayrica Demetilasyon DNA nukleotitlerinin modifikasyonunu ortadan kaldirmaktadir. Metilasyon ve Yaslanma: Epigenetik Saat Metilasyon, siyah-beyaz, simetrik bir fenomen degildir ve bu sadece DNA’nin az cok metilasyonlu olmasi degil, nasil oldugu meselesidir. Bu surecin cogunun gerceklestigi cocuklukta metilasyonun arttigi ortaya cikmaktadir. Yas olarak, DNA’nin sadece belirli bolgelerde, gerisi undermethylated iken CpG adalari, overmethylated haline gelmektedir ve bu yaslanmanin ayirt edici ozelligidir. CpG metilasyon modeline dayanarak, bilim adamlari gunumuzde birinin yasini tahmin etmektedirler. Buna epigenetik saat denmektedir, bize islevsel yasi anlatan cogu insan icin ortak olan belirli bir progresif metilasyon modeline dayanan yaslanmanin biyobelirtecidir. Ancak her bireyde epigenetik suruklenme adi verilen ve genel olarak arastirilmakta olan, genel populasyondan biraz farkli olan bir suruklenme vardir. Temel olarak, DNA metilasyon duzenine dayanarak, bilim adamlari epigenetik yasi soylemektedirler ve gercek yasla karsilastirmaktadirlar. Buna dayanarak, epigenetik olarak daha genc veya daha yasli olmak mumkundur ve kisi epigenetik olarak daha yasliysa, bu daha buyuk saglik problemleri sansina isaret etmektedir. |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Hybrid-Şeklinde
