|
|
02 Haziran 2020, 20:05
|
#1 |
 |
Beyindeki Beyaz Madde Nedir?
Beynin beyaz madde yuzeyi serebral korteks arasinda veya gri madde altinda yer almaktadir. Beyaz madde, gri maddenin noron hucre govdelerinden uzanan sinir hucresi aksonlarindan olusmaktadir. Bu akson lifleri sinir hucreleri arasinda baglantilar olusturur. Beyaz cevher sinir lifleri, beyin ve omuriligin farkli bolgelerine serebrum baglamaya yaramaktadir.
Beyaz madde, noroglia olarak bilinen sinir dokusu hucreleri ile sarilmis sinir lifleri icermektedir. Oligodendrositler olarak adlandirilan noroglia, noronal aksonlarin etrafini saran bir yalitim katmani veya miyelin kilifi olusturur. Miyelin kilifi, lipitlerden ve proteinlerden olusur ve sinir uyarilarini hizlandirma islevleridir. Beyindeki beyaz maddenin beyaz gorunmesinin nedeni, miyelinli sinir liflerinin yuksek bilesimi sebebiyle gerceklesmektedir. Bu dokunun gri gorunmesini saglayan serebral korteksin noronal hucre govdelerindeki miyelin eksIkligidir. Beynin subkortikal bolgesinin cogu, dagilmis gri madde kutleleri olan beyaz maddeden olusmaktadir. Korteksin altinda yer alan gri madde konglomeralari arasinda bazal gangliyonlar, kranial sinir cekirdekleri ve kirmizi cekirdek ve substantia nigra gibi orta beyin yapilari bulunmaktadir. Beyindeki Beyaz Madde Nedir? Beynin beyaz maddesi, gri madde olarak da bilinen dis korteks tabakasinin altinda bulunur. Beynin cogu beyaz maddeden olusur. Beyaz beyin maddesi, beyaz maddenin sinir aksonlarinin etrafina sarilmis miyelin nedeniyle beyaz gorunur. Miyelin sinir durtu iletimini kolaylastirmaya yardimci olmaktadir. Beyaz cevher sinir lifleri beyin omuriligine ve beynin diger bolgelerine baglanir. Uc ana tip beyaz cevher sinir lifi izi vardir: komissural lifler, birlesim lifleri ve projeksiyon lifleri. Komissural lifler beynin sol ve sag hemisferlerinin ilgili bolgelerini baglamaktadir. Birlesim lifleri beyin bolgelerini ayni yarimkurede birlestirir. Ve projeksiyon lifleri serebral korteksi beyin sapina ve omurilige baglamaktadir. Beyaz Madde Lif Kanallari Beynin beyaz maddenin temel islevi beyinde farkli alanlarini baglamak icin bir yol saglamaktir. Bu beyin maddesi hasar gorurse, beyin kendini yeniden baglayabilir, gri ve beyaz madde arasinda yeni sinir baglantilari kurabilir. Serebrumun beyaz cevher akson demetleri uc ana sinir lifi yolundan olusur: komissural lifler, birlesme lifleri ve projeksiyon lifleridir. Komissural Lifler Komissural lifler, sol ve sag beyin hemisferlerin ilgili bolgelerini baglamaktadir ve bilesenleri su sekildedir: • Corpus Callosum: Medial uzunlamasina fissur icinde bulunan kalin lif demeti (beyin hemisferlerini ayirir). Korpus kallozum sol ve sag frontal loblari, temporal loblari ve oksipital loblari baglamaktadir. • Anterior Commissure: Temporal loblar, koku alma ampulleri ve amigdalalar arasinda baglanti kuran kucuk fiber demetleridir. On komissur, ucuncu ventrikulun on duvarini olusturur ve agri hissine karistigi dusunulmektedir. • [beyin3]Posterior Commissure: Serebral su kemerinin ust bolgesini gecen ve pretektal cekirdekleri birbirine baglayan beyaz cevher lifleridir. Bu cekirdekler pupiller isIk refleksine dahil olur ve isIktaki yogun degisIkliklere tepki olarak ogrencilerin capini kontrol etmektedir. • Forniks: Her beyin yarikuresinde hipokampusu baglayan bir sinir lifleri kemeridir. Forniks ayrica hipokampusu hipotalamusun mamiller govdesine baglar ve talamusun on cekirdeklerine projeksiyon yapmaktadir . Limbik sistemin bir yapisidir ve beynin yarikureleri arasinda bilgi aktarimi icin onemlidir. • Habenuler Komissur: Diensefalonda bulunan ve epifiz bezinin onune yerlestirilen ve her bir beyin yarikuresinin habenuler cekirdegini baglayan sinir lifleri bandidir . Habenuler cekirdekler, epithalamusun sinir hucreleri ve limbik sistemin bir bilesenidir. Birlesim Lifleri Birlesim lifleri, ayni yarimkuredeki korteks bolgelerini baglamaktadir. Iki tur birlesme lifleri vardir: kisa ve uzun lifler. Kisa birlesme lifleri korteksin hemen altinda ve beyaz madde icinde derinlerde bulunabilir. Bu lifler beinde gri alana baglanmaktadir. Uzun birlesme lifleri beyin bolgelerine beyin loblarini baglamaktadir. Bilesenleri su sekildedir: • Cingulum: Cingulate gyrus icinde bulunan ve cingulate gyrus ve frontal loblari hipokampusun gyri’sine (parahipokampal gyri olarak da adlandirilir) baglayan lif bandidir. • Kavisli FasIkulus: Frontal lob gyri’yi temporal lob ile baglayan uzun sureli lif izleridir. • Dorsal Longitudinal Fasciculus: Hipotalamusu orta beyin bolumlerine baglayan ince lif izleridir. • FasIkul: Elyaf yollari Bunun baglanti alanlari mezensefalon ile kranyal sinirler, kontrol goz kaslari (Okulomotor troklear ve abdusent kranyal sinirler) ve boyun omurilik cekirdeklerinde dir. • Ustun Boyuna FasIkulus: Temporal, frontal ve oksipital loblari birbirine baglayan uzun sureli lif izleridir. • Inferior Longitudinal Fasciculus: Oksipital ve temporal loblari baglayan uzun sureli lif izleridir. • Oksipitofrontal FasIkulus: Oksipital ve frontal loblari birbirine baglayan ustun ve dusuk yollara dallanan lifler. • Uncinate Fasciculus: Korteksin frontal ve temporal loblarini baglayan uzun birlesme lifleridir. Projeksiyon Lifleri Projeksiyon lifleri serebral korteksi beyin sapina ve omurilige baglamaktadir. Bu fiber yollar, merkezi sinir sistemi ile periferik sinir sistemi arasinda motor ve duyusal sinyallerin aktarilmasina yardimci olmaktadir. Beyaz Madde Bozukluklari Beyaz cevher beyin bozukluklari tipik olarak miyelin kilifi ile ilgili anormalliklerden kaynaklanmaktadir. Miyelin eksIkligi veya kaybi sinir iletimini bozar ve norolojik sorunlara neden olmaktadir. Multipl skleroz, demans ve lokodistrofiler (beyaz cevherin anormal gelisimi veya tahrip olmasina neden olan genetik bozukluklar) dahil olmak uzere bir dizi hastalik beyaz maddeyi etkileyebilir. Miyelin veya demiyelinizasyonun tahrip edilmesi ayrica iltihaplanma, kan damari problemleri, bagisIklik bozukluklari, beslenme yetersizlikleri, inme, zehirler ve bazi ilaclardan kaynaklanabilir. |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
