IBD’ye (Ulseratif Kolit ve Crohn) Etkileyen Faktorler - IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi

CeReN · 17 Mart 2020, 10:57

Ulseratif kolit ve Crohn, bilinmeyen nedenlerin sebep oldugu, kronik enflamatuar sindirim sorunlari olan iki ana Enflamatuar Bagirsak Hastaligi (IBD) turudur. Bu yazida genetik, yasam tarzi faktorleri, bagisIklik sistemi aktivasyonu ve IBD’ye katkida bulunan enfeksiyonlar hakkinda bilgiler bulunmaktadir.

IBD (Ulseratif Kolit ve Crohn’s) Nedir?
Crohn hastaligi ve ulseratif kolit (UC), enflamatuar bagirsak hastaliginin (IBD) en sIk teshis edilen alt tiplerinden ikisidir. IBD, diyare, karin agrisi, yorgunluk, ates, rektal kanama, beslenme yetersizlikleri ve kilo kaybina neden olabilen bagirsak astarindaki iltihap ve yaralarla karakterize bir grup kronik inflamatuar hastaliktir.

Crohn Hastaliginin Ozellikleri
Crohn’lar gastrointestinal sistemin herhangi bir bolumunu, ancak cogunlukla ileumu (ince bagirsagin alt kismi) etkilemektedir. Bununla birlikte bagirsak astarinin tum hucre katmanlarinin ulserasyonlarini icermektedir. Crohn hastaligi esas olarak Th1 ve Th17 asiri aktivasyonunu icermektedir.

Ulseratif Kolitin Ozellikleri
Ulseratif kolit tipik olarak kolon ve rektumu etkiler ve bagirsagin mukozal tabakasinin (en icteki hucre tabakasi) iltihaplanmasini icermektedir. Bazi durumlarda net olmasa da, esas olarak Th2 baskin bir durumdur.

Potansiyel IBD Katkida Bulunan Faktorler
Bazi faktorler IBD’nin neden olmamaktadir. On arastirmaya gore, bu karmasIk hastalikta rol oynaymaktadirlar, ancak kanitlar sonucsuzdur. Kisi durumunda bazi faktorlerden bir veya daha fazlasini fark ederse, IBD oldugu anlamina gelmemektedir. Kisi sindirim sorunlari yasiyorsa, yeterli teshis ve tedavi icin uzman bir doktora gitmelidir. Potansiyel IBD’ye katkida bulunan faktorler bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir:
Genetik: Bazi genotiplerin kosul veya duzensiz laboratuvar markoru ile iliskili olmasi nedeniyle, bu genotipli herkesin gercekten durumu gelistirecegi anlamina gelmemektedir. Diger genetik ve cevresel faktorler dahil olmak uzere bircok farkli faktor IBD riskini etkilemektedir. Bir gende Crohn (CD) varsa, ayni genetik ile ozdes ikizinin % 50 oraninda Crohn gelistirme ve baska bir gende ulseratif kolit (UC) varsa, ozdes ikizlerinde % 10 kolit gelisme olasiligi bulunmaktadir. Bu nedenle genetik, IBD’nin gelismesine katkida bulunmaktadir, ancak tek neden degildir. Crohn ve kolit ile iliskili genler bulunmaktadir ve bu genler asagidaki gibidir:
KART15 (CD): CARD15 bakteri hucre duvarina baglanmaktadir ve daha sonra proenflamatuar sinyallerin uretimini uyaran NF- kB’yi aktive etmektedir. CARD15 mutasyonu, IBD’de dysbiosis’e neden olabilen bagirsak bakterilerine kusurlu bir dogal immun yanit ile sonuclanmaktadir.
OCTN1 ve OCTN2 (CD): OCTN1 ve OCTN2, SLC22A4 ve SLC22A5’te sirasiyla iki genetik mutasyon Crohn hastaligi ile iliskilendirilmistir. Bu mutasyona ugramis genler cogunlukla bagirsak astarinda, makrofajlarda ve T hucrelerinde eksprese edilmektedir ve azalmis karnitin tasinmasina neden olmaktadir. Bununla birlikte, bu iki genin dogrudan IBD’nin gelisiminde rol oynadigini gosteren genetik verilerden baska dogrudan kanit bulunmamaktadir.

DNA’yi Kullanmanin ve Sagligi Optimize Etmenin 8 Yolu
DLG5 (CD): DLG5, bagirsak astar butunlugunun korunmasina yardimci olmaktadir. DLG5 mutasyonu (G113A), Crohn hastaliginda bir CARD15 mutasyonu ile iliskilidir.
MDR1 (Cok Ilaca Dayanikli 1) (CD ve UC): MDR1, ilaclari ve yabanci maddeleri hucre disina tasimaktadir ve Crohn ve kolit ile iliskilendirilmistir. Ayrica tedaviye direncli IBD ile iliskilidir ve MDR1 bulunmayan farelerde kendiliginden kolit gelismektedir.
PPAR-Gama (CD ve UC): PPARy geni, Crohn’larin bir fare modeline duyarli olanla iliskilendirilmistir. Nadir bir PPARy mutasyonunun insan Crohn hastaligi ile iliskili oldugu bulunmustur. NF-kB aktivitesini inhibe ederek inflamasyonu azaltmaya yardimci olmaktadir. Ulseratif kolit hastalarinda PPARy duzeyleri azalmaktadir. Ayrica PPARy’yi hedefleyen bir ilacla tedavi, bir klinik calismada ulseratif kolite karsi etkili olmustur.

Cevresel Faktorler
Sigara icmek: Aktif sigara icmek Crohn hastaligi icin bir risk faktorudur, ancak tedavi sonuclarini veya ihtiyaclarini etkilememektedir. Ilginc bir sekilde, sigara kullanimi, tedavi ve cerrahi gereksinimindeki azalmanin gosterdigi gibi ulseratif kolit icin daha iyi sonuclarla iliskilidir. Ek olarak, sigarayi birakmak ulseratif kolit icin daha kotu bir sonucla iliskilidir.
NSAID’ler: NSAID agri kesiciler gecici olarak iltihap ve sizdiran bagirsak olusturmaktadir, bu da bagirsak bagisIklik sisteminin normal bagirsak bakterilerinin (aksi takdirde bir soruna neden olmayacak) bilesenleri tarafindan aktivasyonuna yol acmaktadir. NSAID’lerin neden oldugu sizintili bagirsak, T hucresi aracili bagirsak iltihabini uyarmaktadir ve genetik olarak duyarli kisilerde IBD’ye neden olmaktadir. Yapilan bir calismada IL-10 icermeyen ve NSAID alan farelerde 2 hafta icinde kolit gelistigi gozlemlenmistir.
Diyet: Yapilan on arastirmaya gore, lektinler ve gluten hassas bireylerde bagirsak iltihabina neden olmaktadir. BagisIklik sistemini, aluminyum ve demir gibi bakteriyel virulansi uyaran gida katki maddeleri ve kontaminantlar da IBD’nin gelismesine neden olmaktadir. Lektinler, gluten ve gida katki maddeleri gibi yaygin enflamatuar gida maddelerinden kacinmak bagirsak iltihabinin onlenmesine yardimci olmaktadir. Lektin Onleme Diyeti gibi eliminasyon diyetleri, bu tur gida tahris edici maddelerin tanimlanmasina ve cikarilmasina yardimci olabilmektedir.

Bakteriyel Enfeksiyonlar
Mycobacterium avium paratuberculosis (MAP): Hem Crohn hastaligi hem de ulseratif kolit (UC) ile iliskili en cok calisilan enfeksiyonlardan birine Mycobacterium avium paratuberculosis (MAP) denmektedir. Genetik yatkinligin yani sira, MAP’in CD veya UC olarak ortaya cikip cikmadigini belirleyen diger faktorler arasinda bireyin cinsiyeti, yasi, enfeksiyon yolu ve aldigi dozlar bulunmaktadir. MAP’a daha yuksek maruz kalma Crohn’lerle, daha dusuk maruz kalma ise UC ile iliskilidir. Bu enfeksiyon gevis getiren hayvanlardan (cud’larini cigneyen hayvanlardan) MAP ile kontamine et veya sekresyon (sut) tuketimi yoluyla insanlara gecmektedir. Gevis getiren hayvanlar arasinda sigir, bizon, koyun, keci, geyik, geyik ve benzerleri bulunmaktadir. Ayrica MAP ile kontamine su yoluyla insanlara veya hayvanlar arasinda da gecebilmektedir. MAP ve IBD baglantisi icin argumanlardan biri, aile bireylerinin, ciftlerin ve birlikte yasayan arkadas gruplarinin, genetik yatkinliga ek olarak cevresel bir faktoru belirten, birlikte tani konmus IBD’ye sahip oldugu birkac durumdur.
Salmonella veya campylobacter enfeksiyonlari: Yapilan bir calismada, Salmonella veya Campylobacter enfeksiyonu, enfeksiyonu takip eden 1 yil icinde UC riskinin 8 ila 10 kat artmasina neden olmustur. UC gelisme riski zamanla azalirken, enfeksiyondan 10 yil sonra hala yuksek bir risk bulunmaktadir. Hem Salmonella hem de Campylobacter enfeksiyonlari icin sasirtici bir yuksek riskli gida kumes hayvanlaridir. 2011 yilinda, Ulusal Antimikrobiyal Direnc Izleme Sistemi (NARMS) tarafindan yapilan testler, bakkallarda test ettikleri cig tavuk orneklerinin yaklasIk yarisinda (% 47) Campylobacter’i bulmustur. Bir Salmonella enfeksiyonu ayrica gida hazirlama sirasinda cig kumes hayvanlarindan da elde edilebilmektedir. Canli tavuklarin varligi ile Salmonella enfeksiyonu riski de artmaktadir.

Diger Faktorler
Serpulina, Fusobacterium ve Enterobacteriaceae dahil olmak uzere bagirsagi enfekte eden bakteriler, bagirsak duvarinin yuzeyinde biyofilmler olusturarak normal bagirsak bakterilerinin ait olmadiklari mukozaya girmesini kolaylastirmaktadir. Ulseratif kolitli hastalarin mukozasinda (% 84) Fusobacterium varium , Crohn Hastaligi (% 16) veya diger kontrollere (% 3-13) gore daha yuksektir. Agresif/zararli suslar icermektedir ve bunlar asagidaki gibidir:
• Enterococcus faecalis
• C. Zor
• invaziv ve toksIk E. coli suslari
• Eubacterium
• Peptostreptococcus turleri
• Fusobacterium varium
• Helicobacter turleri (H. pylori gibi)
Viral Enfeksiyonlar
Sitomegalovirus
Iltihapli bir kolondan, ozellikle TNF- alfadan gelen enflamatuar sitokinler, uykuda olan sitomegalovirusu aktive etmektedir ve hizla cogalmasina neden olmaktadir. Ek olarak, UC (steroidler) icin bagisIklik tedavisi gibi bagisIklik sistemi tehlikeye girdiginde, Sitomegalovirus aktive ve iltihabi daha da kotulestirerek kisir donguye neden olmaktadir.

17 Mart 2020, 10:57	#1
CeReN Guest	IBD’ye (Ulseratif Kolit ve Crohn) Etkileyen Faktorler Ulseratif kolit ve Crohn, bilinmeyen nedenlerin sebep oldugu, kronik enflamatuar sindirim sorunlari olan iki ana Enflamatuar Bagirsak Hastaligi (IBD) turudur. Bu yazida genetik, yasam tarzi faktorleri, bagisIklik sistemi aktivasyonu ve IBD’ye katkida bulunan enfeksiyonlar hakkinda bilgiler bulunmaktadir. IBD (Ulseratif Kolit ve Crohn’s) Nedir? Crohn hastaligi ve ulseratif kolit (UC), enflamatuar bagirsak hastaliginin (IBD) en sIk teshis edilen alt tiplerinden ikisidir. IBD, diyare, karin agrisi, yorgunluk, ates, rektal kanama, beslenme yetersizlikleri ve kilo kaybina neden olabilen bagirsak astarindaki iltihap ve yaralarla karakterize bir grup kronik inflamatuar hastaliktir. Crohn Hastaliginin Ozellikleri Crohn’lar gastrointestinal sistemin herhangi bir bolumunu, ancak cogunlukla ileumu (ince bagirsagin alt kismi) etkilemektedir. Bununla birlikte bagirsak astarinin tum hucre katmanlarinin ulserasyonlarini icermektedir. Crohn hastaligi esas olarak Th1 ve Th17 asiri aktivasyonunu icermektedir. Ulseratif Kolitin Ozellikleri Ulseratif kolit tipik olarak kolon ve rektumu etkiler ve bagirsagin mukozal tabakasinin (en icteki hucre tabakasi) iltihaplanmasini icermektedir. Bazi durumlarda net olmasa da, esas olarak Th2 baskin bir durumdur. Potansiyel IBD Katkida Bulunan Faktorler Bazi faktorler IBD’nin neden olmamaktadir. On arastirmaya gore, bu karmasIk hastalikta rol oynaymaktadirlar, ancak kanitlar sonucsuzdur. Kisi durumunda bazi faktorlerden bir veya daha fazlasini fark ederse, IBD oldugu anlamina gelmemektedir. Kisi sindirim sorunlari yasiyorsa, yeterli teshis ve tedavi icin uzman bir doktora gitmelidir. Potansiyel IBD’ye katkida bulunan faktorler bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir: Genetik: Bazi genotiplerin kosul veya duzensiz laboratuvar markoru ile iliskili olmasi nedeniyle, bu genotipli herkesin gercekten durumu gelistirecegi anlamina gelmemektedir. Diger genetik ve cevresel faktorler dahil olmak uzere bircok farkli faktor IBD riskini etkilemektedir. Bir gende Crohn (CD) varsa, ayni genetik ile ozdes ikizinin % 50 oraninda Crohn gelistirme ve baska bir gende ulseratif kolit (UC) varsa, ozdes ikizlerinde % 10 kolit gelisme olasiligi bulunmaktadir. Bu nedenle genetik, IBD’nin gelismesine katkida bulunmaktadir, ancak tek neden degildir. Crohn ve kolit ile iliskili genler bulunmaktadir ve bu genler asagidaki gibidir: KART15 (CD): CARD15 bakteri hucre duvarina baglanmaktadir ve daha sonra proenflamatuar sinyallerin uretimini uyaran NF- kB’yi aktive etmektedir. CARD15 mutasyonu, IBD’de dysbiosis’e neden olabilen bagirsak bakterilerine kusurlu bir dogal immun yanit ile sonuclanmaktadir. OCTN1 ve OCTN2 (CD): OCTN1 ve OCTN2, SLC22A4 ve SLC22A5’te sirasiyla iki genetik mutasyon Crohn hastaligi ile iliskilendirilmistir. Bu mutasyona ugramis genler cogunlukla bagirsak astarinda, makrofajlarda ve T hucrelerinde eksprese edilmektedir ve azalmis karnitin tasinmasina neden olmaktadir. Bununla birlikte, bu iki genin dogrudan IBD’nin gelisiminde rol oynadigini gosteren genetik verilerden baska dogrudan kanit bulunmamaktadir. DNA’yi Kullanmanin ve Sagligi Optimize Etmenin 8 Yolu DLG5 (CD): DLG5, bagirsak astar butunlugunun korunmasina yardimci olmaktadir. DLG5 mutasyonu (G113A), Crohn hastaliginda bir CARD15 mutasyonu ile iliskilidir. MDR1 (Cok Ilaca Dayanikli 1) (CD ve UC): MDR1, ilaclari ve yabanci maddeleri hucre disina tasimaktadir ve Crohn ve kolit ile iliskilendirilmistir. Ayrica tedaviye direncli IBD ile iliskilidir ve MDR1 bulunmayan farelerde kendiliginden kolit gelismektedir. PPAR-Gama (CD ve UC): PPARy geni, Crohn’larin bir fare modeline duyarli olanla iliskilendirilmistir. Nadir bir PPARy mutasyonunun insan Crohn hastaligi ile iliskili oldugu bulunmustur. NF-kB aktivitesini inhibe ederek inflamasyonu azaltmaya yardimci olmaktadir. Ulseratif kolit hastalarinda PPARy duzeyleri azalmaktadir. Ayrica PPARy’yi hedefleyen bir ilacla tedavi, bir klinik calismada ulseratif kolite karsi etkili olmustur. Cevresel Faktorler Sigara icmek: Aktif sigara icmek Crohn hastaligi icin bir risk faktorudur, ancak tedavi sonuclarini veya ihtiyaclarini etkilememektedir. Ilginc bir sekilde, sigara kullanimi, tedavi ve cerrahi gereksinimindeki azalmanin gosterdigi gibi ulseratif kolit icin daha iyi sonuclarla iliskilidir. Ek olarak, sigarayi birakmak ulseratif kolit icin daha kotu bir sonucla iliskilidir. NSAID’ler: NSAID agri kesiciler gecici olarak iltihap ve sizdiran bagirsak olusturmaktadir, bu da bagirsak bagisIklik sisteminin normal bagirsak bakterilerinin (aksi takdirde bir soruna neden olmayacak) bilesenleri tarafindan aktivasyonuna yol acmaktadir. NSAID’lerin neden oldugu sizintili bagirsak, T hucresi aracili bagirsak iltihabini uyarmaktadir ve genetik olarak duyarli kisilerde IBD’ye neden olmaktadir. Yapilan bir calismada IL-10 icermeyen ve NSAID alan farelerde 2 hafta icinde kolit gelistigi gozlemlenmistir. Diyet: Yapilan on arastirmaya gore, lektinler ve gluten hassas bireylerde bagirsak iltihabina neden olmaktadir. BagisIklik sistemini, aluminyum ve demir gibi bakteriyel virulansi uyaran gida katki maddeleri ve kontaminantlar da IBD’nin gelismesine neden olmaktadir. Lektinler, gluten ve gida katki maddeleri gibi yaygin enflamatuar gida maddelerinden kacinmak bagirsak iltihabinin onlenmesine yardimci olmaktadir. Lektin Onleme Diyeti gibi eliminasyon diyetleri, bu tur gida tahris edici maddelerin tanimlanmasina ve cikarilmasina yardimci olabilmektedir. Bakteriyel Enfeksiyonlar Mycobacterium avium paratuberculosis (MAP): Hem Crohn hastaligi hem de ulseratif kolit (UC) ile iliskili en cok calisilan enfeksiyonlardan birine Mycobacterium avium paratuberculosis (MAP) denmektedir. Genetik yatkinligin yani sira, MAP’in CD veya UC olarak ortaya cikip cikmadigini belirleyen diger faktorler arasinda bireyin cinsiyeti, yasi, enfeksiyon yolu ve aldigi dozlar bulunmaktadir. MAP’a daha yuksek maruz kalma Crohn’lerle, daha dusuk maruz kalma ise UC ile iliskilidir. Bu enfeksiyon gevis getiren hayvanlardan (cud’larini cigneyen hayvanlardan) MAP ile kontamine et veya sekresyon (sut) tuketimi yoluyla insanlara gecmektedir. Gevis getiren hayvanlar arasinda sigir, bizon, koyun, keci, geyik, geyik ve benzerleri bulunmaktadir. Ayrica MAP ile kontamine su yoluyla insanlara veya hayvanlar arasinda da gecebilmektedir. MAP ve IBD baglantisi icin argumanlardan biri, aile bireylerinin, ciftlerin ve birlikte yasayan arkadas gruplarinin, genetik yatkinliga ek olarak cevresel bir faktoru belirten, birlikte tani konmus IBD’ye sahip oldugu birkac durumdur. Salmonella veya campylobacter enfeksiyonlari: Yapilan bir calismada, Salmonella veya Campylobacter enfeksiyonu, enfeksiyonu takip eden 1 yil icinde UC riskinin 8 ila 10 kat artmasina neden olmustur. UC gelisme riski zamanla azalirken, enfeksiyondan 10 yil sonra hala yuksek bir risk bulunmaktadir. Hem Salmonella hem de Campylobacter enfeksiyonlari icin sasirtici bir yuksek riskli gida kumes hayvanlaridir. 2011 yilinda, Ulusal Antimikrobiyal Direnc Izleme Sistemi (NARMS) tarafindan yapilan testler, bakkallarda test ettikleri cig tavuk orneklerinin yaklasIk yarisinda (% 47) Campylobacter’i bulmustur. Bir Salmonella enfeksiyonu ayrica gida hazirlama sirasinda cig kumes hayvanlarindan da elde edilebilmektedir. Canli tavuklarin varligi ile Salmonella enfeksiyonu riski de artmaktadir. Diger Faktorler Serpulina, Fusobacterium ve Enterobacteriaceae dahil olmak uzere bagirsagi enfekte eden bakteriler, bagirsak duvarinin yuzeyinde biyofilmler olusturarak normal bagirsak bakterilerinin ait olmadiklari mukozaya girmesini kolaylastirmaktadir. Ulseratif kolitli hastalarin mukozasinda (% 84) Fusobacterium varium , Crohn Hastaligi (% 16) veya diger kontrollere (% 3-13) gore daha yuksektir. Agresif/zararli suslar icermektedir ve bunlar asagidaki gibidir: • Enterococcus faecalis • C. Zor • invaziv ve toksIk E. coli suslari • Eubacterium • Peptostreptococcus turleri • Fusobacterium varium • Helicobacter turleri (H. pylori gibi) Viral Enfeksiyonlar Sitomegalovirus Iltihapli bir kolondan, ozellikle TNF- alfadan gelen enflamatuar sitokinler, uykuda olan sitomegalovirusu aktive etmektedir ve hizla cogalmasina neden olmaktadir. Ek olarak, UC (steroidler) icin bagisIklik tedavisi gibi bagisIklik sistemi tehlikeye girdiginde, Sitomegalovirus aktive ve iltihabi daha da kotulestirerek kisir donguye neden olmaktadir.
	Alıntı Yap

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)