|
|
12 Mart 2021, 12:47
|
#1 |
 |
Anksiyete Ve Uykusuzluk Tedavisinde Asiri Ilac Kullanimi
Benzodiazepinler ve zopiklon ilaclar uykusuzluk veya anksiyete tedavisinde sIklikla kullanilmaktadir. Yalnizca kisa sureli kullanim icin onerilmesine ve genellikle farmakolojik olmayan tedavi stratejilerinin ikinci basamagi olmasina ragmen, bazi ulkelerde yuksek hacimlerde recete edilmeye devam etmektedir. Bu ilaclarin uzun sureli kullanimi bagimlilik, artan dusme riski, olumsuz bilissel etkiler ve artan motorlu arac kazasi riski ile iliskilidir.
Zopiklon, en cok dagitilan ve finanse edilen hipnotik ilactir. Ekim 2019’dan Eylul 2020’ye kadar 12 ayda zopiklon dagitan kisi sayisi, herhangi bir benzodiazepin dagitan toplam insan sayisindan daha fazladir. Bircok hastaya buyuk miktarlarda zopiklon recete edilmektedir: zopiklon verilen kisilerin beste biri Ekim 2019’dan Eylul 2020’ye kadar 12 ayda 180 veya daha fazla tablet almistir. Benzodiazepinler veya zopiklon, sadece tedavinin yararlarinin risklerden daha agir bastigi durumlar icin kisa sureli olarak recete edilmelidir ve kullanimin duzenli olarak gozden gecirilmesi gerekmektedir. Uykusuzluk icin tercih edilen birinci basamak tedavi farmakolojik olmayan yaklasimlardir. Bu yaklasimlar zopiklon ve benzodiazepinler dahil hipnotik ilaclar kisa vadeli fayda saglayabilir, ancak ozellikle yaslilarda veya kirilganligi olanlarda bir dizi yan etkiyle iliskilidir. Anksiyete tedavisi icin benzodiazepinlere rutin olarak baslanmamalidir. Benzodiazepinler ve Zopiklon KullanimiAnksiyete ve Uykusuzluk Tedavisinde Asiri Ilac Kullanimi Benzodiazepinler, benzodiazepin benzeri hipnotikler * ve anksiyolitikler, kullanilan ilaca ve formulasyona bagli olarak sedasyon, uyusukluk, gevseme ve bozulmus hafiza olusumuna neden olan ilaclardir. Benzodiazepin benzeri hipnotikler, isimlendirmelerindeki alliterasyon (zopiklon, zolpidem, zaleplon) ve hipnotik olarak endikasyon nedeniyle sIklikla z-ilaclari olarak adlandirilir. Zopiklon, Yeni Zelanda gibi bazi ulkelerde bulunan tek z ilacidir. Benzodiazepinler, Sinif C kontrollu ilaclardir; zopiklon kontrollu bir ilac degildir. Benzodiazepin reseptor agonistleri (BZRA’lar) olarak da adlandirilir Yeni Zelanda gibi ulkelerde dagitim verilerinin analizi, cok sayida hastaya buyuk miktarlarda benzodiazepin ve zopiklon (herhangi bir endikasyon icin) recete edildigini gostermektedir. Bu ilaclarin depolanmasi, paylasilmasi ve hatta satilmasi yerine recete edilen hastalar tarafindan ne olcude kullanildigi belirsizdir. Uykusuzluk Tedavisi: Zopiklon ve Temazepam Ekim 2019’dan Eylul 2020’ye kadar olan 12 ayda, hastalarin yarisindan fazlasina dort haftalik bir kurs icin gerekenden daha fazla zopiklon veya temazepam verildi.Hastalar uykusuzlugun tedavisi icin sadece kisa sureli zopiklon veya benzodiazepin almalidir, ancak baska bir kisa kur denenmeden once uygun ilacsiz sureye iliskin net bir klinik kilavuz yoktur. Bir yilda buyuk miktarda tablet dagitan hastalar, bunlari yil boyunca gerektigi gibi surekli olarak veya birkac kisa kurs boyunca aliyor olabilirler. • Klonazepam, epilepsi tedavisi icin onaylanmis endikasyonu oldugundan bu tabloya dahil edilmemistir. Bununla birlikte, pratikte bazi klinisyenler anksiyeteyi tedavi etmek icin klonazepam kullanir. Uzun etkili bir benzodiazepindir; NZF, anksiyetede kullanilmak uzere bir doz listelemez. • Yari omur tanimlari (kisa): 12 saatten az, orta: 12-24 saat, uzun:> 24 saat. Yasli veya zayif hastalarda veya bobrek yetmezligi olanlarda yari omur muhtemelen daha uzundur. Daha yasli veya gucsuz hastalarda uzun yari omurlu benzodiazepinlerin kullanimi onerilmemektedir. • Daha yasli hastalar veya bobrek yetmezligi gibi komorbiditeleri olanlarda, genellikle normal yetiskin dozunun yarisi olarak onerilen daha dusuk dozlar gerekebilir. • Nitrazepam (uykusuzluk icin endikedir) ve oksazepam (anksiyete ve akut alkol yoksunlugu icin endikedir) kesilmistir ve sinirli bulunabilirlige sahip olabilir • NZF, on gunden fazla olmayan bir tedavi suresi onermektedir. Anksiyete Tedavisi ve Diger Endikasyonlar: Lorazepam ve Diazepam Lorazepam ve diazepam, sirasiyla anksiyete tedavisi (sadece kisa sureli kullanim), akut alkol yoksunlugu, status epileptikus, kas spazmi ve tibbi prosedurler sirasinda yatistirici olarak kullanilan orta ve uzun etkili benzodiazepinlerdir. Lorazepam ve diazepam da kisa sureli uykusuzluk tedavisi icin endikedir, ancak tercih edilen bir tedavi degildir. Dagitim verileri, Ekim 2019’dan Eylul 2020’ye kadar 12 ayda insanlarin yaklasIk yarisinin 30’dan fazla tablet aldigini gostermektedir ve bu da uzun sureli kullanimin yaygin oldugunu gostermektedir. Zopiklon ve temazepamda oldugu gibi, 2019/2020 yilinda insanlarin yaklasIk% 20’sine 180 tablet diazepam veya lorazepam verilmistir. Uykusuzluk veya Anksiyete icin Benzodiazepinler ve Zopiklon Nasil Recete Edilmelidir? Benzodiazepinler veya zopiklon, tedavinin yararlarinin risklerden daha agir bastigi durumlar icin sadece kisa sureli recete edilmeli, kullanimin duzenli olarak gozden gecirilmesi ve bununla birlikte farmakolojik olmayan stratejiler surdurulmelidir. Bir hipnotik endike ise, kisa etkili bir preparat secin (orn. Zopiklon, temazepam veya triazolam) ve bunu kisa bir sure icin en dusuk etkili dozda (orn. Bes ila on gun) recete edilmelidir. Benzodiazepinler, anksiyete icin birinci basamak bir farmakolojik tedavi degildir; bazi durumlarda kisa sureli tedavi uygun olabilir. Olumsuz etkiler, dusme ve motorlu arac kazalari riskinin artmasi gibi olumsuz klinik sonuclara yol acabilir. Bu ilaclari yaslilara veya gucsuz olanlara recete ederken ozel dikkat gosterilmelidir. Hastalar, bu ilaclari kullanirken sIklikla kazanilan hizli semptom rahatlamasinin herhangi bir yan etki ve riskten daha agir bastigini algilayabileceginden, benzodiazepin ve zopiklon recetesi dikkatlice dusunulmelidir. Hastalar, uykusuzluk veya anksiyete icin tibbi olmayan mudahaleler gibi aninda tatmin edici olmayan diger tedavileri denemeye daha az istekli olabilir, ancak bunlar muhtemelen daha guvenli ve uzun vadede daha uygun olacaktir.Anksiyete ve Uykusuzluk Tedavisinde Asiri Ilac Kullanimi Ilaca baslamadan once hastalara, yan etkiler ve bagimlilik potansiyeli dahil olmak uzere tedavinin riskleri ve yararlari hakkinda bilgi verilmelidir; bu ilaclarin sadece kisa sureli kullanim icin tasarlandigini (yani duzenli olarak alinmadigini) ve bununla birlikte farmakolojik olmayan stratejilere devam edilmesi gerektigini anladiklarindan emin olun. Siddetli semptomlari olan hastalarda, ilaclar kisa sureli kullanilabilirken, farmakolojik olmayan onlemler alinabilir. Benzodiazepinler veya zopiklon sadece sinirli endikasyonlar icin, kucuk miktarlarda ve duzenli kullanim gozden gecirilerek recete edilmelidir. Recete yazanlar, recetelerin tekrarlanmasi icin erken talepler veya kaybedilen recete talepleri gibi uyusturucu arama davranislari konusunda tetikte olmalidir. Uykusuzluk Tedavisi Icin Benzodiazepinler ve zopiklon tercih edilen tedavi secenekleri degildir, cunku: • Bilissel-davranisci yaklasimlar (ornegin uyku hijyeni ve uyku kisitlamasi) yuksek duzeyde etkilidir, iyi bir kanit temeli ile desteklenir ve uzun vadede daha iyi sonuclar elde eder. Bununla birlikte, bu faydalarin “hizli bir duzeltme” pesinde olan hastalara iletilmesi zor olabilir. • Benzodiazepinler ve zopiklon yaklasimlar bilissel davranis ile elde uyku esdeger suresi ile karsilastirildiginda genel uyku kalitesini dusurur yavas dalga uykusu harcanan zaman daha dusuk bir miktari ile alter uyku mimarisinde bilinmektedir. Diger mudahaleler basarisiz oldugu icin bir hipnotik dusunuluyorsa, kisa etkili bir preparat secilmeli (orn. Zopiklon, temazepam veya triazolam) ve kisa bir sure icin en dusuk etkili dozda (orn. Tercihen bes ila on gun, ancak dort haftaya kadar kullanilabilir . Uyku hijyeni gibi farmakolojik olmayan stratejiler de surdurulmelidir. Anksiyete Tedavisi Icin Benzodiazepinler • Yaygin anksiyete bozuklugu veya sosyal anksiyete bozuklugu icin rutin bir tedavi olarak onerilmemektedir; bazi durumlarda kisa sureli tedavi uygun olabilir. • Panik bozuklugun uzun sureli tedavisi icin tavsiye edilmez – Farmakolojik tedavi endike ise ilk basamak SSRI onerilir. Benzodiazepinler, diger farmakolojik stratejiler etkisiz ise veya SSRI etki gosterirken veya panik ataklarin akut tedavisi icin kisa vadeli olarak dusunulebilir. • Travma sonrasi stres bozuklugunun (TSSB) onlenmesi icin onerilmemektedir – travma odakli bilissel davranisci terapi, travmatik bir olayi takip eden ayda TSSB tanisi kriterlerini karsilayan yetiskinlerin sayisini azaltir; TSSB’yi onlemede herhangi bir farmakolojik tedavinin etkili olduguna dair tutarli bir kanit yoktur. Anksiyete ve Uykusuzluk Tedavisinde Asiri Ilac KullanimiPsIkolojik destek ve danismanliga ek olarak, anksiyete bozuklugunun turune bagli olarak anksiyete icin farmakolojik tedavi secenekleri arasinda SSRI’lar, trisIklik antidepresanlar, buspiron ve benzodiazepinler (yalnizca kisa sureli kullanim) bulunur. Kisa vadeli fayda icin bile birinci basamak tedavi secenegi olarak benzodiazepinlerin recetelenmesi, hastanin anksiyete yonetimi icin ilaca guvenmesine yol acabilir ve nispeten gecikmis semptom rahatlamasi nedeniyle daha sonraki psIkolojik mudahalelere bagliligi caydirabilir. Eger recete edilmisse, bu riskleri hastalarla tartisin ve bunlarin olusumunu en aza indirmek icin bir plan hazirlayin, ornegin sadece kisa bir kur recetesi vermek veya bir akut panik atagin aralikli tedavisi icin, duzenli gozden gecirrilmelidir. Benzodiazepinler, tolerans riskini azaltmak icin genellikle “ihtiyac duyuldugunda” recete edilir. 10 Bununla birlikte, duzensiz dozlama, anksiyeteyi siddetlendirebilecek dalgali kan seviyelerine yol acabilir; Diger birinci basamak tedavi secenekleri onerilmiyorsa veya tolere edilmiyorsa, panik ataklarini onlemek icin gerektigi kadar degil, duzenli olarak kisa vadeli kullanimi tesvik etmek tercih edilebilir. Hipnotiklerin Yan Etkileri Benzodiazepinler ve zopiklon, asagidakiler dahil bir dizi yan etkiye neden olabilir: • Bas donmesi • Kas Gucsuzlugu • Bilis uzerindeki etkiler • Bagimlilik • Artan demans riski ve olasi artan Alzheimer hastaligi riski • Uyku otomatizmasi (z-ilaclar durumunda), hala uyurken veya uyku benzeri bir durumda yemek yeme ve hatta araba kullanma dahil • Azaltilmis libido Bu olumsuz etkiler, dusme ve motorlu arac kazalari riskinin artmasi gibi olumsuz klinik sonuclara yol acabilir. Benzodiazepinlerin bilissel islev uzerindeki yan etkileri, ilac kesildikten sonra bile devam ediyor gibi gorunmektedir. Benzodiazepinlerin veya zopiklonun opioidler, alkol, trisIklik antidepresanlar ve bupropiyon ile birlikte kullanilmasi, sedasyon ve solunum depresyonu gibi yan etki riskini artirir, bu da ozellikle yaslilarda dusme riskini ve olumcul asiri dozu artirir. Benzodiazepinler veya zopiklon ve opioidler veya alkol kullanimiyla iliskili diger riskler arasinda yargilama eksIkligi, cinsel engelleme ve suc faaliyeti yer alir. Daha yasli veya zayif hastalar, ilaclarin vucutlarindan daha az klirensine sahiptir ve normal yetiskin dozunun yarisi gibi yan etkileri en aza indirmek icin muhtemelen daha dusuk bir benzodiazepin veya zopiklon dozuna ihtiyac duyarlar. Ertesi gun uyusukluk ile dusme riskinin artmasi nedeniyle uzun yarilanma omrune sahip benzodiazepinlerden kacinilmalidir. Hem yari omru uzun hem de aktif metabolitleri olan diazepam ile ozel dikkat gosterilmelidir. ALİNTİ ~ |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
