|
|
05 Mart 2021, 14:22
|
#1 |
  |
Covid-19, Ebeveynlerin Cocuklariyla Ilgili Internet Endiselerini Nasil Etkiledi?
Gunumuzde her alan genis capta dijitallesiyor. Dolayisiyla internet her yastan insana sosyallesme, eglence, ogrenme, is ve onceki on yil oncesine kadar dusunulemeyen bilgiye ulasma firsatlari sunuyor. Bir de COVID-19 pandemisi dunyadaki 130’dan fazla ulkeyi evlerine kilitleyen bir durum oldugunda bu konu daha da onem arz ediyor.
Evdeki kilitlenme ve kisitlamalar, cocuklarin ve ebeveynlerin gunluk aktivitelerini hizla degistirerek daha once disarida yapilan bircok aktiviteyi (okul dersleri, akranlarla oyun vb.) cihazlarin ekranina aktarmistir. Salginin cocuklarin fiziksel ve zihinsel sagligi uzerinde ne gibi bir etkisi olacagini bilmek icin henuz cok erken, ancak profesyonellerin ve arastirmacilar bu konu ile yakindan ilgilenmektedirler. Elbette, COVID-19 sirasinda ailelerde ekran suresi katlanarak artti: bazi yonlerden ebeveynler icin bir rahatlama oldu, cunku Internet araciligiyla cocuklar okul kurslarina ve akranlariyla iletisime devam etti. Buna ek olarak, cocuklar video oyunlari veya muzik, yaraticilik vb. Konulara adanmis web siteleri araciligiyla can sIkintisindan kacindi. Diger yandan, yogun cevrimici aktiviteler ebeveynlerin artan hareketsiz ve fiziksel riskler gibi bilinen risklere iliskin endiselerini arttirmistir. Hareketsizlik, gece uzun sureli kullanim, uyku bozukluklari, izolasyon ve gencler tarafindan dijital dunyada kacis bu endiselerin kaynagidir. Sosyal mesafenin ve COVID-19 enfeksiyonunu sinirlandirmak icin okullarin gecici olarak kapatilmasinin ardindan, bircok gelismis ulkedeki Egitim Bakanliklari, uzaktan egitim icin cevrimici kurslari ve diger web sitelerini hizla etkinlestirdi. Bu cevrimici cozumlerin amaci cocuklarin egitim hakkini guvence altina almak ve ayni zamanda ev hapsinin olumsuz etkilerini hafifletmektir. Bununla birlikte, cevrimici kurslar ogretimi okuldan eve kaydirir ve ebeveynleri destek ve etkili ogrenme icin bir kaynak haline getirir.Covid-19, Ebeveynlerin Cocuklariyla Ilgili Internet Endiselerini Nasil Etkiledi? Soru sudur: Ebeveyn arabuluculugunun ve dijital yeterliligin rolu ne olabilir? Arastirmacilarin bildigi gibi, bu konuyla ilgili herhangi bir deneysel calisma yoktur, ancak ilkokul cocuklari ile yapilan onceki calismalar, ebeveyn kontrolu, ev odevlerine mudahale ve cocuklarin ogrenimi arasinda negatif iliskiler oldugunu gostermistir. Su anda, bircok durumda ogretmenler, ebeveynlerden cocuklarinin zamaninda baglanti kurmasini ve video derslerini takip etmesini beklemektedir. Bu nedenle ebeveyn destegi faydali olabilir, ancak gerginlikler ve ebeveyn-cocuk catismalari da ortaya cikabilir. Ebeveynlerin cocuklara yardim etme, dijital ogrenmeye mudahale etme veya kendilerine verilen etkinlikleri bagimsiz olarak yurutmelerini engelleme riski de vardir. Dijital ebeveynligin bu yonunun nasil calistigini anlamak, cabalarinda ebeveynleri desteklemek ve cocuklara iyi bir evde ogrenimi saglamak icin yakin ilgi ve arastirma cabasi gereklidir. COVID-19’dan onceki mevcut calismalara paralel olarak, dijital etkinliklerin, sosyallesme ve aile (buyukanne ve buyukbaba ve kuzenler) ve diger onemli kisiler (ogretmenler ve akranlar) tarafindan duygusal destek gibi cocuklarin temel psIkolojik ihtiyaclarini karsiladigina inanilmaktadir. Sosyal medya, ozellikle ergenler tarafindan duygularin (korku ve uzuntu gibi) ifade edilmesini, kendini ifsa etmesini ve romantik iliskilerin surdurulmesini kolaylastirmaktadir. Akilli telefon araciligiyla goruntulu gorusme ve duzenli temas, COVID-19 enfeksiyonunun onlenmesi veya iyilesmesinin onlenmesi nedeniyle bakicinin veya ailenin izolasyonu durumunda onemli bir guvence kaynagi olarak onerilmistir. COVID-19 zamaninda muhtemelen gerekli hale gelen sey, aile rutinlerinin yeniden muzakere edilmesi, yani ekran basinda kalma suresi ile aile hayatinin diger anlari arasinda bir denge kurulmasidir. Bu baglamda, WHO, ebeveynlerin cocuklar icin duzenli rutinleri surdurmelerini (okul / ogrenme, bos zaman / dinlenme, yatma vakti, vb.) ve ayrica ortak faaliyetler icin yeni firsatlar yaratmalarini (ornegin, cocuklarin onunde yaratici, eglenceli veya fiziksel aktivite icin birlikte kullanim gibi) onermektedir.) Kucuk cocuklarla birlikte, bircok paylasilan aktivite, destekleyici bir ebeveyn iliskisi icinde duygularini (hem korkularini hem de isteklerini) ifade etmek ve iletmek icin bir baglam sunar. Gercek COVID-19 kosullarinda bile, ebeveyn davranislarinin (akilli calisma, sohbet veya oyun icin kendi kendini sinirlayan ekran suresi gibi) cocuklara uygulanan kisitlayici arabuluculuk veya sinirlamalardan daha etkili olduguna inanilmaktadir. Dijital dunyada tehlikelere maruz kalmadan hareket edebilecek duzeyde dijital bilgiye ve becerilere sahip olmak bir yas meselesi degildir, egitim ve ogrenim, yani dijital okuryazarlik meselesidir . Yeni nesillere karsi ciddi bir sorumluluk ve yetiskinlerin (ebeveynler, ogretmenler, psIkologlar veya egitimciler) hazirlikli hissetmedigi karmasIk bir zorluktur. Martin olarak sunu hatirlatir: “Dijital okuryazarlik, bireylerin dijital kaynaklari tanimlamak, erismek, yonetmek, entegre etmek, degerlendirmek, analiz etmek ve sentezlemek, yeni bilgiler olusturmak, medya ifadeleri olusturmak icin dijital araclari ve olanaklari uygun sekilde kullanma konusundaki farkindaligi, tutumu ve becerisidir ve yapici sosyal eylemi mumkun kilmak icin belirli yasam durumlari baglaminda baskalariyla iletisim kurmak ve bu surec uzerinde derinlemesine dusunmektir. Gunumuzde ebeveynlerin zorluklari, dijital kullanicilar olarak cocuklarina yonelik arabuluculuk uygulamalarini etkileyen farkli katilim duzeylerine, teknik becerilere ve inanclara sahip olmalarindan kaynaklanmaktadir. Ebeveynler kendilerini daha az yetenekli hissederlerse veya web’in bilinmeyen tehlikeleri konusunda endiselenirlerse, daha kisitlayici uygulamalari etkinlestirebilirler. Ama nadiren cocuklariyla yapici bir tavirla elestirel bir sekilde tartisabilirler. Ek olarak, ebeveynler dijital dunyada hokkabazlik yaparken, teknolojik yeniliklerin pesinde kosarken ya da cocuklari tehlikeden veya medyanin istismarindan korumada cocuklarina bagli kalmayacaklarina inanirlar. Bazen ebeveynler, cocuklari dijital etkinliklerinde nasil etkili bir sekilde yonetebileceklerine dair oneriler icin web sitelerine basvururlar, ancak web siteleri araciligiyla yayilan bilgiler her zaman bilimsel olarak temellenmez (sahte haberler). Arastirmaci Danah Boyd web’deki genclerin hayatinin karmasIkligini tanimlarken, medyanin dijital yerlilerin erdemlerini (“super gucler”) buyuttugunu iddia ediyor. Ancak ayni zamanda Internet bagimliligi, cinsel kandirma veya intihara tesvik gibi ciddi tehlikelerden bahseden ebeveyn korkularin da bahsetmektedir.Covid-19, Ebeveynlerin Cocuklariyla Ilgili Internet Endiselerini Nasil Etkiledi? Bunun tam tersine, nadiren ebeveynler tavsiye icin profesyonellere basvurur. Bir calisma cok kucuk cocuklarin (7 yasin altinda) aileleriyle yapilan calismalar, ebeveynlerin cocugun sorunlarina ve dijital etkinliklerine gore yardim turunu (cocuk doktorlari, arkadaslar ve aile gibi profesyoneller) sectigini gostermektedir. Cocuk tek erkek cocuksa veya medyayi cok uzun sure kullaniyorsa profesyonellere danisilir. Ebeveynlerin cocugun faaliyetlerini yonetme konusundaki yeterlilik duygusu, eger ebeveynler medyanin yararliligindan (ornegin, ogrenme icin egitici oyunlar) eminse ve ailede daha fazla cocuk varsa artar. Ebeveynler, medyanin etkileri hakkinda olumsuz bir goruse sahip olduklarinda tavsiye icin arkadaslarina ve ailelerine basvururlar. Bu sonuc dusundurucudur ama maalesef cok fazla benzer calisma yoktur. Cocuklarin dijital faaliyetlerinin dogru bir ebeveyn araciligi, bilimsel topluluktan gelen bilgi ve tavsiyelere dayanmalidir. Amerikan Pediatri Akademisi bebeklik doneminde (0-5 yas) web’in ihtiyatli ve ilimli kullanimi konusunda net bir durus sergilemistir ve 2 yasin altinda dokunmatik ekranli cihaz kullanimini yasaklamistir. Bu cihazlarin boyle bir ortamda dikkatli kullanilmasi erken yas, bebeklerin beyni ve sosyal gelisimi icin cok onemlidir. Ancak, bu profesyonel tavsiyelerin aksine, genellikle ebeveynler bebekleri bebeklik doneminde medyanin kullanimina tanitirlar (ornegin, cocugu sakinlestirmek, kaprisleri ve aglamayi durdurmak gibi). Kucuk cocuklar, bebeklik doneminde buyuyen ekran medyasi (iPod, akilli telefon, video oyun oynatici, vb.) Ile gunluk olarak belirli bir sure gecirdiler (sirasiyla 2 yasin altinda 42 dakika ve 2-4 yasta 2 saat / 39 dakika). Asiri ekrana maruz kalmanin riskleri literaturde kapsamli bir sekilde dogrulanmistir ve ozellikle fiziksel problemler (obezite gibi), gelisimsel zorluklar (yani, dil veya ogrenme) ve sagliksiz rutinler (dusuk uyku kalitesi) sergileyebilen erken kullanicilar icin olumsuz sonuclar belirlenmistir. Asiri Medyaya Maruz Kalmayla Iliskili Gelisimsel Riskler Cocuklarin dijital etkinlikleri uzerinde etkili ebeveyn arabuluculugu onerileri aciktir. Bunlar su sekildedir; • Goruntulu sohbet haricinde 18-24 aydan once dijital cihazlarin kullanimindan kacinilmali ve goruntulu gorusme ebeveynin huzurunda olmalidir. • Cocugun (18–24 aylik) cihazlari tek basina ve gunde 1 saatten fazla kullanmasina izin verilmemelidir. • Cocuklarin elektronik cihazlari cocuklarin erken kullanim icin baski yapilmamalidir. Cunku cocuk hazir oldugunda medyaya kendiliginden yaklasacaktir • Cocugun cihazi kullanarak ogrendiklerini gercek dunyaya uygulamasina yardimci olunmalidir. • Bebeklik doneminde, dogrudan deneyimlerin, manipulasyonun ve yapilandirilmamis oyunun cocugun beyni ve sosyal, bilissel ve dilsel gelisim icin cok onemli oldugunu bilinmelidir. • Cok fazla dikkat dagitici unsur veya cocugun anlayamadigi siddet icerikli hizli programlarin kullanimindan kacinilmalidir. • Yatmadan bir saat once bebegi sakinlestirmek icin dijital aletler kullanmaktan kacinilmalidir. • Cocugun maruz kaldigi medya iceriklerini surekli olarak izlenmelidir.Covid-19, Ebeveynlerin Cocuklariyla Ilgili Internet Endiselerini Nasil Etkiledi? Bu nedenle, hem yeni teknolojilerin cocuklarin sagligi ve gelisimi uzerindeki etkisine iliskin bilimsel bilgileri yaymak hem de ebeveynlerin dijital gercekligin zorluklariyla basa cikmalarina yardimci olmak icin ebeveyn egitimi mudahaleleri gereklidir. Ebeveyn egitimi, yalnizca etkisiz ebeveynlik uygulamalarini duzeltmeye veya ebeveynin ne yapmasi gerektigine dair bir talimat listesine indirgenemez. Aslinda, tum arastirmalar arabuluculuk stratejilerinin (kisitlayici veya aktif yaklasim) etkililiginin goreceli oldugunu gostermektedir, cunku ebeveyn uygulamalari hem yetiskinlerin (dijital beceriler, inanclar ve medyadaki etkinlikler) hem de cocuklarin (yas, gelisim, dijital okuryazarlik becerileri, vb.) bu konudaki becerilerinin gelistirilmesini icerir. Bunun yerine, profesyoneller ebeveynlere rehberliklerini cocuklarin yasina ve gelisim becerilerine gore iyilestirmeleri ve ayarlamalari icin yardim etmelidir. (medya okuryazarligi programlari) Ebeveynlikte bu faktorlerin onemi goz onune alindiginda bu daha az yetenekli ebeveynler veya web’in bilinmeyen tuzaklarindan korkanlarin, yalnizca cocuklarin faaliyetlerini kisitlamaya veya yasaklamaya mudahale etme olasiligi daha yuksektir. Tersine, daha yetenekli cocuklarin ve ebeveynlerin cevrimici firsatlari kesfetme ve bunlardan yararlanma konusunda daha ozgur olmasi ve ayni zamanda bir dereceye kadar cevrimici riski karsilayarak zarara karsi direnc gelistirmesi olasidir. Dijital ebeveynlik, yalnizca dijital teknolojilerin hizla degismesi nedeniyle degil, ayni zamanda cocuklara gelisimlerini etkileyen ancak tamamen olmayan coklu deneyimler (ogrenme, iletisim, sosyallesme, eglence vb.) Sunduklari icin cok karmasIk ve bir gorevdir. Bunun yaninda gercek ortamda meydana gelen deneyimlerle ortusmesi gerekir. Ozellikle dijital yerliler gercegi ve kendilerini tanima, kendi kimliklerini gelistirme firsatina sahipler. Bu da cok sayida aracla ve geleneksel sosyallesme aracilarinin, ozellikle ebeveynlerin (veya ogretmenlerin) denetimi olmaksizin yapilmalidir. Dijital teknolojilerin avantajlari veya tehlikeleri hakkinda kesin cevaplar vermenin ne kadar zor oldugunun bilinciyle, arastirmacilarin daha fazla caba gostermesi gerekiyor. Teknolojik ilerlemenin genc dijital kullanicilarin psIkolojik (norobilissel, duygusal ve sosyal) gelisimini nasil degistirdigini anlamak icin daha fazla kanita dayali calismaya ihtiyac vardir. Bununla birlikte, bebeklik doneminde dijital araclarin artan yayginlasmasina ragmen, cok kucuk cocuklarla yapilan calismalar hala eksIktir. Ozellikle, gelecekteki arastirmalar, ebeveynlik ve cocuklarin dijital ortamlardaki deneyimleri, firsatlari veya riskleri arasindaki iliskileri arastirmak icin uzunlamasina calismalardan yararlanabilir. ALİNTİ ~
________________
Bizde Mutsuz Olalim ~
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
