|
|
05 Ekim 2020, 10:40
|
#1 |
  |
Minnesota Cok Yonlu Kisilik Envanteri (MMPI Testi) Nedir?
Minnesota cok yonlu kisilik testi (MMPI), akil hastaliklarinin tani ve teshisine yardimci olmak icin uygulanan bir testtir. Ilk olarak 1930’lu yillarin sonlarina dogru gelistirilmis olan bu test, dogrulugu ve gecerliligi iyilestirmek icin birkac kez defa guncellenerek revize edilmistir. MMPI-2, 567 dogru-yanlis sorudan olusur ve tamamlanmasi yaklasIk 60-90 dakika surmektedir. Bunun yaninda, MMPI-2-RF’nin 338 dogru-yanlis sorusu vardir ve tamamlanmasi 35-50 dakika surmektedir.
MMPI Tarihi Minnesota Cok Yonlu Kisilik Envanteri (MMPI), 1937’de klinik psIkolog Starke R. Hathaway ve Minnesota Universitesi’nden noropsIkiyatrist J. Charnley McKinley tarafindan gelistirilmistir. Bu test gunumuzde en fazla kullanilmakta olan klinik test araci olmasinin yaninda uzerinde en fazla arastirma yapilan arastirilan psIkolojik testlerden bir tanesidir. MMPI mukemmel bir test degildir ama akil hastaliklarinin tani ve tedavisinde hala cok degerli gorulen bir testtir. MMPI Testi Kullanimi MMPI en cok akil sagligi uzmanlari tarafindan akil hastaligini degerlendirmek ve teshis etmek icin kullanilir, ancak klinik psIkoloji disindaki diger alanlarda da kullanilmistir. MMPI-2 genellikle cezai savunma ve gozalti anlasmazliklari dahil olmak uzere yasal davalarda kullanilir. Test bunun yaninda belirli meslek gruplarinda, ozelliklede yuksek riskli olanlarda tarama araci olarak kullanilmaktadir, fakat bu tarzda kullanilmasi elestirilmektedir. Ayrica madde bagimliligi tedavi programlarinin etkinligini kontrol etmek icinde kullanilmaktadir. MMPI Testinde Yapilan Revizyonlar Testin ilk yayinlanmasindan sonra ilerideki yillar icinde, arastirmacilar ve klinikyenler bu testin dogrulugunu sorgulamis ve orijinal orneklem grubunun yetersiz oldugunu isaret etmislerdir. Bazilari, sonuclarin olasi bir test onyargisina isaret ettigini iddia ederken, bazilari ise testin kendisinin cinsiyetci ve irkci sorular icerdigini dusunmektedirler. Bu sorunlara yanit olarak, MMPI 1980’lerin sonlarinda bir revizyondan gecmistir. Bir dizi yeni soru eklenirken bircok soru kaldirilmis veya yeniden duzenlenmistir. Ek olarak, revize edilmis teste yeni gecerlilik olcekleri dahil edilmistir. Testin revize edilmis baskisi 1989’da MMPI-2 olarak piyasaya surulmustur. Test 2001’de tekrar revizyona tabi tutulmus, 2003 ila 2009’da guncellenmistir ve halen en sIk kullanilan klinik degerlendirme testi olarak kullanilmaktadir. Testin 2008’de yayinlanan en son baskisi, MMPI-2’ye bir alternatif olan Minnesota Cok Yonlu Kisilik Envanteri-2-Yeniden Yapilandirilmis Formu (MMPI-2-RF) olarak bilinmektedir. Bununla birlikte, MMPI-2, MMPI-2-RF’den daha sIk kullanilmaktadir. Ayrica 1992’de yayinlanan ve 14 ila 18 yaslari arasindaki ergenlere yonelik MMPI-A adi verilen bir MMPI da vardir. 478 soruyla tamamlanmasi yaklasIk bir saat surmektedir. 2016 yilinda Minnesota Cok Yonlu Kisilik Envanteri Ergen-Yeniden Yapilandirilmis Formu (MMPI-A-RF) yayinlanmis olup MMPI-2-RF gibi, cevaplanmasi gereken sorular 25 ila 45 dakika surer ve 241 tanedir. MMPI Testinin Yonetimi MMPI-2, 567 test ogesi icerir ve tamamlanmasi yaklasIk 60 ila 90 dakika surmektedir. MMPI-2-RF 338 soru icerir ve tamamlanmasi yaklasIk 35 ila 50 dakika surmektedir. Ek olarak, MMPI’nin telif hakki Minnesota Universitesi’ne aittir, bu da klinisyenlerin testi uygulamak ve kullanmak icin odeme yapmasi gerektigi anlamina gelmektedir. MMPI, bu konuda ozel egitim alan profesyonel bir klinik psIkolog yada psIkiyatrist tarafindan uygulanir, puanlanir ve yorumlanir. MMPI testi diger degerlendirme araclariyla birlikte kullanilmalidir. Hicbir zaman yalnizca MMPI sonuclarina gore tani konulmamalidir. MMPI ayri ayri veya gruplar halinde yonetilebilir ve bilgisayarli versiyonlari da mevcuttur. Hem MMPI-2 hem de MMPI-2-RF, 18 yas ve ustu kisiler icin tasarlanmistir. Yapilan test manuel ya da bir bilgisayar tarafindan puanlanabilir, ancak sonuclar her zaman bu konu konusunda ihtisas yapmis kalifiye bir akil sagligi uzmani tarafindan yapilmalidir. MMPI Testinin 10 Klinik Olcegi MMPI-2 ve MMPI-A, psIkolojik kosullari degerlendirmek icin kullanilmakta olan 10 klinik olcege sahiptir, fakat MMPI-2-RF ve MMPI-A-RF birbirinden farkli olcekler kullanmaktadir. Her olcege verilen isimlere ragmen, bircok kosulda cakisan semptomlar oldugu icin bunlar saf bir olcu degildir. Bu nedenle, cogu psIkolog her olcege sayi ile basvurur. MMPI-2 ve MMPI-A uzerindeki klinik olcekler su sekildedir: Olcek 1-HipokondriazisMinnesota Cok Yonlu Kisilik Envanteri (MMPI Testi) Nedir? Bu olcek, bedensel isleyisle ilgili nevrotik bir endiseyi degerlendirmek icin tasarlanmistir. Bu olcekteki maddeler fiziksel semptomlar ve esenlik ile ilgilidir. Baslangicta, hipokondri semptomlari gosteren veya birinin teshis edilmemis bir tibbi rahatsizliga sahip olduguna inanma egilimini gosteren kisileri tanimlamak icin gelistirilmistir. Olcek 2-Depresyon Bu olcek baslangicta zayif moral, gelecekte umutsuzluk ve kisinin kendi yasam durumuyla ilgili genel tatminsizlik ile karakterize edilen depresyonu tanimlamak icin tasarlanmistir. Cok yuksek puanlar depresyona isaret edebilirken, orta puanlar kisinin yasamiyla ilgili genel bir memnuniyetsizligi ortaya koyma egilimindedir. Olcek 3-Histeri Ucuncu olcek baslangicta stresli durumlarda histeri veya fiziksel sIkayetler sergileyenleri belirlemek icin tasarlanmistir. Iyi egitimli ve sosyal sinifi yuksek olanlar bu olcekte daha yuksek puan alma egilimindedir. Kadinlar da bu olcekte erkeklerden daha yuksek puan alma egilimindedir. Olcek 4-PsIkopatik Sapma Baslangicta psIkopat bireyleri tanimlamak icin gelistirilen bu olcek, sosyal sapmayi, otoritenin kabul edilmemesini ve ahlaksizligi (ahlaki goz ardi etme) olcmektedir. Bu olcek itaatsizlik ve antisosyal davranisin bir olcusu olarak dusunulebilir. Yuksek puan alanlar daha asi olma egilimindeyken, dusuk puan alanlar otoriteyi daha cok kabul eden kisiliklerdir. Bu olcegin ismine ragmen, yuksek puan alan kisilere genellikle psIkotik bir bozukluktan ziyade kisilik bozuklugu teshisi konmaktadir. Olcek 5-Erkeklik-Kadinlik Bu olcek, orijinal yazarlar tarafindan, escinsel egilimler olarak adlandirdiklari seyleri tanimlamak icin tasarlanmistir ve bunun icin buyuk olcude etkisizdir. Gunumuzde, bir bireyin kliselesmis erkek ve kadin cinsiyet rolleriyle ne kadar kati bir sekilde ozdeslestigini bir kisinin ne kadar veya ne kadar az tanimladigini degerlendirmek icin kullanilmaktadir. 6. Olcek-Paranoya Bu olcek baslangicta suphecilik, zulum duygulari, buyuklenmeci benlik kavramlari, asiri duyarlilik ve kati tutumlar gibi paranoid semptomlari olan bireyleri tanimlamak icin gelistirilmistir. Bu olcekte yuksek puan alanlar paranoyak veya psIkotik semptomlara sahip olma egilimindedir. Olcek 7-PsIkasteni Bu teshis etiketi gunumuzde artik kullanilmamaktadir ve bu olcekte aciklanan semptomlar daha cok anksiyete, depresyon ve obsesif kompulsif bozuklugu yansitmaktadir. Bu olcek baslangicta asiri supheleri, zorlamalari, takintilari ve mantiksiz korkulari olcmek icin kullanilmaktadir. Olcek 8-Sizofreni Bu olcek baslangicta sizofreni hastalarini tanimlamak icin gelistirilmistir. Tuhaf dusunce surecleri ve tuhaf algilar, sosyal yabancilasma, zayif aile iliskileri, konsantrasyon ve durtu kontrolundeki zorluklar, derin ilgi eksIkligi, oz deger ve oz kimlik ile ilgili rahatsiz edici sorular ve cinsel zorluklar gibi cok cesitli alanlari yansitir. Olcek ayrica potansiyel madde kotuye kullanimi, duygusal veya sosyal yabancilasma, eksantriklikler ve diger insanlara sinirli bir ilgi gosterebilir. Olcek 9-Hipomani Bu olcek, yuksek ruh hali, halusinasyonlar, ihtisam sanrilari, hizlandirilmis konusma ve motor aktivite, sinirlilik, fikir ucusu ve kisa sureli depresyon gibi hipomaninin ozelliklerini belirlemek icin gelistirilmistir. Olcek 10-Sosyal Ice Donukluk Bu olcek, diger dokuz olcekten daha sonra gelistirilmistir. Bir kisinin utangacligini ve sosyal iliskilerden ve sorumluluklarindan cekilme egilimini degerlendirmek icin tasarlanmistir. MMPI Testi Gecerlilik Olcekleri MMPI testlerinin tumu, her bireyin yanitlarinin dogrulugunu degerlendirmeye yardimci olmak icin cesitli turlerde gecerlilik olcekleri kullanir. Bu testler istihdam taramalari ve gozalti durusmalari gibi durumlarda kullanilabileceginden, sinava giren kisiler cevaplarinda tamamen durust olmayabilirler. Gecerlilik olcekleri, testin ne kadar dogru oldugunu ve yanitlarin hangi dereceye kadar carpitilmis olabilecegini gosterebilir. MMPI-2 asagidaki su olcekleri kullanir. • L Olcegi: Yalan olcegi olarak da anilan bu yaygin olmayan erdemler gecerlilik olcegi, bireylerin kendilerini olumlu bir sekilde sunma girisimlerini tespit etmek icin gelistirilmistir. Bu olcekte yuksek puan alan kisiler kasitli olarak kendilerini mumkun olan en olumlu sekilde sunmaya calisirlar, eksIklikleri veya olumsuz ozellikleri reddederler. • F Olcegi: Bu olcekte, asiri raporlama girisimleri tespit edilir. Esasen, bu olcekte yuksek puan alan insanlar gercekte olduklarindan daha kotu gorunmeye calisiyorlar, siddetli psIkolojik sIkinti icinde olabilirler veya sorularin ne dedigine dikkat etmeden rastgele sorulari yanitlayabilirler. Bu olcek, sinava girenlerin yanitlarinda kendileriyle celisip celismedigini belirlemek icin tasarlanmis sorular sormaktadir. • K Olcegi: Bazen savunma olcegi olarak adlandirilan bu olcek, eksIk bildirimde bulunarak kendini mumkun olan en iyi sekilde sunma girisimlerini tespit etmenin daha etkili ve daha az acik bir yoludur. Insanlar yargilanmaktan endise duyduklari icin eksIk bildirimde bulunabilirler veya sorunlarini en aza indiriyor olabilirler veya herhangi bir sorunlari oldugunu reddedebilirler. • Soru Olcegi: Soyleyemiyorum olcegi olarak da bilinen bu gecerlik olcegi, cevapsiz birakilan maddelerin sayisini degerlendirir. MMPI kilavuzu, 30 veya daha fazla cevaplanmamis soru iceren tum testlerin gecersiz ilan edilmesini onerir. • TRIN Olcegi: Dogru Yanit Tutarsizlik Olcegi (TRIN), on soruyu dogru, sonraki on soruyu yanlis olarak isaretlemek gibi, soruyu dikkate almadan sinava girme yontemi olan sabit yanit kullanan kisileri tespit etmek icin gelistirilmistir. Test materyalini iyi okuyamama veya kavrayamama ya da sinava girmek zorunda olma konusunda meydan okuyabilme nedeniyle sabit yanit kullanilabilir. Bu bolum, birbirinin tam tersi 20 esli sorudan olusmaktadir. • VRIN Olcegi: Degisken Yanit Tutarsizlik Olcegi (VRIN), rastgele cevaplari ve tutarsizliklari belirlemek icin gelistirilen baska bir tekniktir. Sabit yanitta oldugu gibi, bu kasitli olabilir veya materyali anlamamak veya okuyamamaktan kaynaklanabilir. • Fb Olcegi: Bu olcek, bir kisinin testin ilk yarisinda verdigi cevaplara gore, normal cevap verenlerin cogunlugunun desteklemedigi sorularin kullanilmasi ile degisIklikleri tespit etmek icin hazirlanmistir. Bu olcekte yuksek puanlar bazen katilimcinin dikkatini vermeyi biraktigini ve sorulari rastgele yanitlamaya basladigini gosterir. Ayrica, fazla veya eksIk raporlama, sabit yanit verme, yorulma veya siddetli stres altinda olma nedeniyle de olabilir. • Fp Olcegi: Bu olcek, bir tur akil sagligi bozuklugu olan veya rastgele veya sabit yanit kullanan kisilerde kasitli olarak asiri bildirimi tespit etmeye yardimci olmaktadir. • FBS Olcegi: Belirti gecerliligi olcegi, kisisel bir sakatlik veya sakatlik yasadiklarini iddia ettikleri icin sinava giren kisiler icin kullanilir. Bu olcek, sinav katilimcisinin guvenilirligini olusturmaya yardimci olabilir. • S Olcegi: Ustun oz sunum olcegi, ek eksIk bildirimleri aramak icin 1995 yilinda gelistirilmistir. Ayrica, teste giren kisinin insanin iyiligine, huzuruna, yasamdan memnuniyetine, sabrina/sinirlilik inkarina ve ahlaki kusurlari inkarina olan inancini degerlendiren alt olcekleri de vardir. Kisiye MMPI testi uygulanmasi istendiyse, hazirlanilmasi gereken hicbir sey yoktur. Kisi sorulari olabildigince durust bir sekilde yanitlamaya calismali ve test uygulayicisi kisiye onceden soru sorma firsati verecek ortam hazirlanmalidir.
________________
Bizde Mutsuz Olalim ~
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
