Patolojik Kiskanclik-Othello Sendromu - IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi

CeReN · 25 Eylül 2020, 08:29

Gunumuzde hemen hemen her kesimden bireyin sahip oldugu kiskanclik olgusu, cogu insan tarafindan sevdigi insani kimseyle paylasmak istememenin; hatta daha basit bir tabirle “cok sevmenin” arkasina siginilarak ortaya cikan bir durum olarak sIklikla karsimiza cikmaktadir. Elbette insanin dogasi geregi sevdigi insani sakinmasi, kimseyle paylasmak istememesi, kisaca kiskanmasi belirli olculerde normaldir. Ancak bu durum haddinden fazla tepkiye, kisitlamaya, hatta kisinin hayatini tehdit edebilecek kadar ileri gitme durumu ile karsi karsiya kalmaya kadar varabilen tehlikeli bir duruma da donusebilmektedir. Bu noktada bahsedilen tehlikeli durum, psIkoloji bilimi icerisinde patolojik kiskanclik ya da diger bir tabir ile Othello sendromu olarak adlandirilan ve tedbir/tedavi noktasinda adim atilmadiginda ciddi sonuclar dogurabilen bir hastaliga donusebilmektedir.

Hastaligin detaylarina inmeden once, ismi hakkinda bilgi vermek icerige hakim olabilmek adina daha saglikli olacaktir.

Shakespeare’in oldukca unlu eserlerinden biri olan Othello, sendromun adina da ilham olmustur. Oyunun kahramanlari Othello ve esi Desdemona birbirlerine oldukca asIk olan, tutkulu bir cifttir. Birbirlerini cok seven ciftin iliskisi bir gun beklenmedik bir olayla zarar gorur. Desdemona, Othello’nun kendisine verdigi ilk hediye olan mendili kaybetmistir. Bu durum Othello’yu suphelendirmeye cunku bu mendil oldukca onemli bir hediyedir ve esinin bunu kaybetmesini kabullenemez. Bu esnada Othello ile yasadigi sorun nedeniyle kinlenen ve mendili bir sekilde eline geciren Iago bu durumu bir firsat olarak gorur ve haince bir plan kurarak Desdemona’nin Cassio ismindeki kisiyle arasinda bir iliski var gibi davranarak Othello’nun suphelenmesine neden olur. Icini kemiren kiskanclik ve aldatismislik hissi ile Othello, Cassio ve esi Desdemona’yi oldurur. Ilerleyen surecte bu hain plani Iago’nun yaptigi ortaya cikar ve bunun uzerine Othello dayanamaz ve kendisini oldurur. Hain planlari ortaya cikan Iago’nun sonu ise idam edilmek olur.

Genel Bakis
PsIkolojik sendroma da ismini veren eser, temelde sahiplenme ve sevme kavraminin arkasina gizlenen kiskancligin, ileri boyutlarda aslinda ne kadar tehlikeli olabilecegini; hatta kisinin yasam hakkinin elinden alinmasina dahi sebep olabilecek bir krize sebep olabilecegini acikca gostermektedir. Gunluk yasam icerisinde normal karsilanan, hatta karsi cinsin sevildigini sahiplenildigini hissetmesini saglayan kiskanclik bir hastalik olarak ilk defa Ingiliz psIkiyatrist John Todd (1914-1987) tarafindan yayinlanan kapsamli makalede incelenmis ve Othello sendromu ismi verilmistir. Sendrom yalnizca ikili iliskilerdeki sahiplenme ve paylasamama hissiyatinin yani sira, diger bireylerin sahip oldugu degerlere karsi da ortaya cikabilmektedir. “Bende yoksa kimsede olmasin!” ya da “Bende olan kimsede olmasin” tarzinda cumleler kisinin hayat gorusu haline gelebilmektedir. Ilerleyen asamalarda saplanti, paranoya ve sanrilara neden olan hastalik ayni zamanda morbid kiskanclik, cinsel kiskanclik olarak da isimlendirilmektedir.

Hastaligin Nedenleri
PsIkolojik bir hastalik icin kesin bir neden soylemek elbette mutlak dogru olmamalidir. Humanist uramlarin da uzerinde durdugu gibi insan tektir, biriciktir. Dolayisiyla da yasam boyu maruz kalacaklari sanrilar temelde bireyin kisisel deneyimleri, travmalari, yoksunluklari baz alinarak degerlendirilir. Ancak Othello sendromu birtakim spesifik, ayirt edici nedenlere ve yazinin ilerleyen asamalarinda deginecegimiz belirtilere sahiptir.

-Bagimliliklar: Alkol ve uyusturucu bagimliligi, gercek disi supheleri ya da takintilari cok daha somut ve bireyin saplanti haline getirebilecegi duzeye indirgedigi icin kisinin sendromuna bir neden olarak alt yapi sunabilmektedir. Illuzyon tarzi bir durum yaratarak kisinin saplantilarina, kuskularina kesin gozuyle bakarak suphe asamasini gecip kanit arama asamasina gelirler. Ustelik sinir sistemine hasar veren bu tarz bagimliliklar, kisinin aldigi kararlarda sonuclarini dusunmeden, tabiri caizse gozunu karartarak davranislar sergilemesi, hastaligin neden olabilecegi hasarlarin siddetini de arttirabilmektedir.

-Norolojik lezyonlar: Beyinde bulunan sag frontal lob sisteminde meydana gelebilecek fizyolojik bir hasar sonucunda, birey sol lob uzerinden gelen sinyalleri dogru bir sekilde analiz edemeyebilmektedir. Bunun sonucunda birey, gercekci bir zemine dayanmayan, kontrollu (istemli) hareket ve duygularinda mantigi devre disi birakarak kontrolsuz kararlar alabilmekte ve saplantilar gelistirebilmektedir.

-Norodejeneratif hastaliklar: Birey alzheimer, parkinson turevi norodejeneratif rahatsizliklara sahip oldugunda, sendromun gorulebildigine dair calismalar literaturde bulunmaktadir. Sinirsel hasarlar ve daha once bahsedilen norofizyolojik lezyonlarla birlite, sizofreni, bipolar bozukluk, paranoya turevi psIkolojik hastaliklarda cemberin icerisinde takintilar ve sanrilar yer aldiginda hastaliga ulasilma oraninin cok daha yuksek oldugu da gorulmustur.

-Guvensizlik ve korku: Hastaligin sonucu olarak da gorulebilecek bu iki duygu, ayni zamanda asamalar halinde artarak hastaligin nedenlerini de olusturabilmektedir. Bireyin kisisel deneyimleri sonucunda sahip oldugu yuksek duzeyde guvensizlik ve kaybetme korkusu, her hareketten, duygu durumundan suphe duymaya baslar. Ozellikle ikili iliskilerde karsidaki bireyi kisitlamaya, siddete ve hatta bireyin yasam hakkini elinden almaya dahi gidebilen bu nedenler, asamali olara artis gostermektedir.

Elbette hastaligin verilen temel bakis acilari haricinde belirtileri de bulunmakla birlikte, psIkoloji literaturunde yer edinen patolojik kiskanclik noktasinda kesin ve net bir neden ileri surmek mumkun olmamakta; bu nedenle de bakis acilari gelistirilmektedir.

Tedavi Yontemleri
Siddet, cinayet, intihar gibi oldukca ciddi ve tehlikeli durumlara neden olabilecek sendrom, uzman bir psIkiyatrist deggerlendirmesinden mutlaka gecmelidir. Bu noktada psIkiyatristin degerlendirmesi, uygun tedavi yontemini belirleme noktasinda oldukca onemlidir. Uzmanin, sendromun derinlerinde bireyin hangi travmatik yasantilarinin ya da hangi tetikleyicilerin var oldugunu belirlemesinin ardindan durumun siddeti dogrultusunda ilac bireysel terapi, cift terapisi, nefes egzersizleri, bibliyografi gibi farkli terapi yontemleri ile kisinin ic huzurunu saglamasi ve siddet egiliminde bulunmamasi saglanmaya calisilir.

Uzman tarafindan yapilan testler dogrultusunda kisiye Othello sendromu teshisi konuldugu anda uygun terapi yontemi ile tedaviye baslanir. Tedavi suresi uzman tarafindan belirlenir; ancak kisa surede sonuc verebilecek bir tedaviden ziyade hastanin kendini ve cevresindekini kabullenmesi, siddet egilimi gostermemesi saglandiktan sonra ek tedavilerle de destek saglanabilir. Literaturde bu sendroma daha cok bilissel bir yaklasimla bakilmaktadir. Kisinin zihinsel dengesini saglamasi saglanmaya calisilir ve bu dogrultuda bilissel bir yeniden yapilanma elde etmek icin caba gosterilir. Tercih edilen bilissel terapi yontemleri maruz birakma ya da tepkisel ve onlemsel tarzda bazi davranisci yontemlerle de desteklenerek hastanin zihinsel dengesini yakalayip ic huzurunu yakalayarak sanrilarindan kurtulmasi amaclanir.

Ilerleyen asamalarda, hastaligin daha agir seyrettigi vakalarda ise birtakim ilaclarla tedaviye destek saglanabilmektedir. Kullanilacak olan antipsIkotik ve antidepresan tarzi ilaclarla hastanin durumla basa cikma surecinde kolaylik saglanmasi amaclanir. Hem terapi asamasinda hem de ilac kullanimi asamasinda, hastanin duzenli ve sorumluluk sahibi bir birey seklinde davranmasi; bu konuda istikrarli olmasi tedavinin seyri acisindan oldukca onemlidir. Bu sayede kisinin zihinsel ve bedensel dengesini saglama sureci cok daha islevsel olabilmekte ve sonuclar da cok daha kalici hale gelebilmektedir.

Toplum icerisinde oldukca normal hale gelen ve kisinin karsi tarafca maruz birakildigi kiskanclik olgusu, bir sevilme ve sahiplenilme sekli olarak gorulmemeli ve belirtileri, gunluk pratiklerdeki yansimasi karsi tarafca dogru ve objektif bir sekilde analiz edilmelidir. Belirli bir asamadan sonra takintilar, supheler karsi tarafin ozgurlugunu kisitlayici, bedensel haklarina hem fiziksel hem cinsel hem de psIkolojik tahribatlar verici bir hale gelmeye basladiginda bireyin bunu kabullenmesi oldukca tehlikeli olmaktadir. Bu tarz durumlara maruz kalan kisinin, maruz birakan kisiyi derhal bir uzmana yonlendirmesi ve dogru tedaviyi alarak cok daha tehlikeli boyutlara ulasabilecek tehlikeleri onlemesi oldukca onemlidir.

25 Eylül 2020, 08:29	#1
CeReN Guest	Patolojik Kiskanclik-Othello Sendromu Gunumuzde hemen hemen her kesimden bireyin sahip oldugu kiskanclik olgusu, cogu insan tarafindan sevdigi insani kimseyle paylasmak istememenin; hatta daha basit bir tabirle “cok sevmenin” arkasina siginilarak ortaya cikan bir durum olarak sIklikla karsimiza cikmaktadir. Elbette insanin dogasi geregi sevdigi insani sakinmasi, kimseyle paylasmak istememesi, kisaca kiskanmasi belirli olculerde normaldir. Ancak bu durum haddinden fazla tepkiye, kisitlamaya, hatta kisinin hayatini tehdit edebilecek kadar ileri gitme durumu ile karsi karsiya kalmaya kadar varabilen tehlikeli bir duruma da donusebilmektedir. Bu noktada bahsedilen tehlikeli durum, psIkoloji bilimi icerisinde patolojik kiskanclik ya da diger bir tabir ile Othello sendromu olarak adlandirilan ve tedbir/tedavi noktasinda adim atilmadiginda ciddi sonuclar dogurabilen bir hastaliga donusebilmektedir. Hastaligin detaylarina inmeden once, ismi hakkinda bilgi vermek icerige hakim olabilmek adina daha saglikli olacaktir. Shakespeare’in oldukca unlu eserlerinden biri olan Othello, sendromun adina da ilham olmustur. Oyunun kahramanlari Othello ve esi Desdemona birbirlerine oldukca asIk olan, tutkulu bir cifttir. Birbirlerini cok seven ciftin iliskisi bir gun beklenmedik bir olayla zarar gorur. Desdemona, Othello’nun kendisine verdigi ilk hediye olan mendili kaybetmistir. Bu durum Othello’yu suphelendirmeye cunku bu mendil oldukca onemli bir hediyedir ve esinin bunu kaybetmesini kabullenemez. Bu esnada Othello ile yasadigi sorun nedeniyle kinlenen ve mendili bir sekilde eline geciren Iago bu durumu bir firsat olarak gorur ve haince bir plan kurarak Desdemona’nin Cassio ismindeki kisiyle arasinda bir iliski var gibi davranarak Othello’nun suphelenmesine neden olur. Icini kemiren kiskanclik ve aldatismislik hissi ile Othello, Cassio ve esi Desdemona’yi oldurur. Ilerleyen surecte bu hain plani Iago’nun yaptigi ortaya cikar ve bunun uzerine Othello dayanamaz ve kendisini oldurur. Hain planlari ortaya cikan Iago’nun sonu ise idam edilmek olur. Genel Bakis PsIkolojik sendroma da ismini veren eser, temelde sahiplenme ve sevme kavraminin arkasina gizlenen kiskancligin, ileri boyutlarda aslinda ne kadar tehlikeli olabilecegini; hatta kisinin yasam hakkinin elinden alinmasina dahi sebep olabilecek bir krize sebep olabilecegini acikca gostermektedir. Gunluk yasam icerisinde normal karsilanan, hatta karsi cinsin sevildigini sahiplenildigini hissetmesini saglayan kiskanclik bir hastalik olarak ilk defa Ingiliz psIkiyatrist John Todd (1914-1987) tarafindan yayinlanan kapsamli makalede incelenmis ve Othello sendromu ismi verilmistir. Sendrom yalnizca ikili iliskilerdeki sahiplenme ve paylasamama hissiyatinin yani sira, diger bireylerin sahip oldugu degerlere karsi da ortaya cikabilmektedir. “Bende yoksa kimsede olmasin!” ya da “Bende olan kimsede olmasin” tarzinda cumleler kisinin hayat gorusu haline gelebilmektedir. Ilerleyen asamalarda saplanti, paranoya ve sanrilara neden olan hastalik ayni zamanda morbid kiskanclik, cinsel kiskanclik olarak da isimlendirilmektedir. Hastaligin Nedenleri PsIkolojik bir hastalik icin kesin bir neden soylemek elbette mutlak dogru olmamalidir. Humanist uramlarin da uzerinde durdugu gibi insan tektir, biriciktir. Dolayisiyla da yasam boyu maruz kalacaklari sanrilar temelde bireyin kisisel deneyimleri, travmalari, yoksunluklari baz alinarak degerlendirilir. Ancak Othello sendromu birtakim spesifik, ayirt edici nedenlere ve yazinin ilerleyen asamalarinda deginecegimiz belirtilere sahiptir. -Bagimliliklar: Alkol ve uyusturucu bagimliligi, gercek disi supheleri ya da takintilari cok daha somut ve bireyin saplanti haline getirebilecegi duzeye indirgedigi icin kisinin sendromuna bir neden olarak alt yapi sunabilmektedir. Illuzyon tarzi bir durum yaratarak kisinin saplantilarina, kuskularina kesin gozuyle bakarak suphe asamasini gecip kanit arama asamasina gelirler. Ustelik sinir sistemine hasar veren bu tarz bagimliliklar, kisinin aldigi kararlarda sonuclarini dusunmeden, tabiri caizse gozunu karartarak davranislar sergilemesi, hastaligin neden olabilecegi hasarlarin siddetini de arttirabilmektedir. -Norolojik lezyonlar: Beyinde bulunan sag frontal lob sisteminde meydana gelebilecek fizyolojik bir hasar sonucunda, birey sol lob uzerinden gelen sinyalleri dogru bir sekilde analiz edemeyebilmektedir. Bunun sonucunda birey, gercekci bir zemine dayanmayan, kontrollu (istemli) hareket ve duygularinda mantigi devre disi birakarak kontrolsuz kararlar alabilmekte ve saplantilar gelistirebilmektedir. -Norodejeneratif hastaliklar: Birey alzheimer, parkinson turevi norodejeneratif rahatsizliklara sahip oldugunda, sendromun gorulebildigine dair calismalar literaturde bulunmaktadir. Sinirsel hasarlar ve daha once bahsedilen norofizyolojik lezyonlarla birlite, sizofreni, bipolar bozukluk, paranoya turevi psIkolojik hastaliklarda cemberin icerisinde takintilar ve sanrilar yer aldiginda hastaliga ulasilma oraninin cok daha yuksek oldugu da gorulmustur. -Guvensizlik ve korku: Hastaligin sonucu olarak da gorulebilecek bu iki duygu, ayni zamanda asamalar halinde artarak hastaligin nedenlerini de olusturabilmektedir. Bireyin kisisel deneyimleri sonucunda sahip oldugu yuksek duzeyde guvensizlik ve kaybetme korkusu, her hareketten, duygu durumundan suphe duymaya baslar. Ozellikle ikili iliskilerde karsidaki bireyi kisitlamaya, siddete ve hatta bireyin yasam hakkini elinden almaya dahi gidebilen bu nedenler, asamali olara artis gostermektedir. Elbette hastaligin verilen temel bakis acilari haricinde belirtileri de bulunmakla birlikte, psIkoloji literaturunde yer edinen patolojik kiskanclik noktasinda kesin ve net bir neden ileri surmek mumkun olmamakta; bu nedenle de bakis acilari gelistirilmektedir. Tedavi Yontemleri Siddet, cinayet, intihar gibi oldukca ciddi ve tehlikeli durumlara neden olabilecek sendrom, uzman bir psIkiyatrist deggerlendirmesinden mutlaka gecmelidir. Bu noktada psIkiyatristin degerlendirmesi, uygun tedavi yontemini belirleme noktasinda oldukca onemlidir. Uzmanin, sendromun derinlerinde bireyin hangi travmatik yasantilarinin ya da hangi tetikleyicilerin var oldugunu belirlemesinin ardindan durumun siddeti dogrultusunda ilac bireysel terapi, cift terapisi, nefes egzersizleri, bibliyografi gibi farkli terapi yontemleri ile kisinin ic huzurunu saglamasi ve siddet egiliminde bulunmamasi saglanmaya calisilir. Uzman tarafindan yapilan testler dogrultusunda kisiye Othello sendromu teshisi konuldugu anda uygun terapi yontemi ile tedaviye baslanir. Tedavi suresi uzman tarafindan belirlenir; ancak kisa surede sonuc verebilecek bir tedaviden ziyade hastanin kendini ve cevresindekini kabullenmesi, siddet egilimi gostermemesi saglandiktan sonra ek tedavilerle de destek saglanabilir. Literaturde bu sendroma daha cok bilissel bir yaklasimla bakilmaktadir. Kisinin zihinsel dengesini saglamasi saglanmaya calisilir ve bu dogrultuda bilissel bir yeniden yapilanma elde etmek icin caba gosterilir. Tercih edilen bilissel terapi yontemleri maruz birakma ya da tepkisel ve onlemsel tarzda bazi davranisci yontemlerle de desteklenerek hastanin zihinsel dengesini yakalayip ic huzurunu yakalayarak sanrilarindan kurtulmasi amaclanir. Ilerleyen asamalarda, hastaligin daha agir seyrettigi vakalarda ise birtakim ilaclarla tedaviye destek saglanabilmektedir. Kullanilacak olan antipsIkotik ve antidepresan tarzi ilaclarla hastanin durumla basa cikma surecinde kolaylik saglanmasi amaclanir. Hem terapi asamasinda hem de ilac kullanimi asamasinda, hastanin duzenli ve sorumluluk sahibi bir birey seklinde davranmasi; bu konuda istikrarli olmasi tedavinin seyri acisindan oldukca onemlidir. Bu sayede kisinin zihinsel ve bedensel dengesini saglama sureci cok daha islevsel olabilmekte ve sonuclar da cok daha kalici hale gelebilmektedir. Toplum icerisinde oldukca normal hale gelen ve kisinin karsi tarafca maruz birakildigi kiskanclik olgusu, bir sevilme ve sahiplenilme sekli olarak gorulmemeli ve belirtileri, gunluk pratiklerdeki yansimasi karsi tarafca dogru ve objektif bir sekilde analiz edilmelidir. Belirli bir asamadan sonra takintilar, supheler karsi tarafin ozgurlugunu kisitlayici, bedensel haklarina hem fiziksel hem cinsel hem de psIkolojik tahribatlar verici bir hale gelmeye basladiginda bireyin bunu kabullenmesi oldukca tehlikeli olmaktadir. Bu tarz durumlara maruz kalan kisinin, maruz birakan kisiyi derhal bir uzmana yonlendirmesi ve dogru tedaviyi alarak cok daha tehlikeli boyutlara ulasabilecek tehlikeleri onlemesi oldukca onemlidir.
	Alıntı Yap

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)