|
|
21 Ağustos 2020, 09:11
|
#1 |
 |
Alisveris Bagimliligi (Onyomani) Ne Demektir?
Onyomani; alisveris bagimliligi veya takintili alisveris davranisi seklinde tanimlanabilir. Cogu zaman gereksinim disi ve kontrolsuz olarak para harcama, asiri bir sekilde alisveris yapma arzusu ile birlikte yogun zihinsel mesguliyet biciminde gozlemlenir. Onyomani belirtileri tasiyan bir kisi; kizgin, uzgun veya kaygili hissettigi zamanlarda alisveris yapma gereksinimi ve arzusu icinde olur. Alisveris esnasinda zevk, keyif ve cosku; alisveris bitiminde ise gecici bir rahatlik ve doyum hissederken; uzun vadede utanc, sucluluk ve sIkinti hisleri belirgin bir hal alir. Bir sure sonra da yapilan alisverisin ve harcanan paranin basli basina bireyin hayati icin problem yaratmaya baslamasiyla durum patolojik bir konu haline gelir. Birey, hayatindaki insanlarla harcamalar konusunda catismalar ve tartismalar yasamaya baslar. Alinanlarin miktari ve alisverisin tutari konusunda yakinlarina yalanlar soylemeye baslar; kredi kartlari olmadan da kendini eksIk ve yarim hisseder.
Alisveris bagimliligi zaman icinde maddi ve mesleki sorunlara da sebep olur. Bu durumun da cogunlukla kaygi bozukluklari veya bastirilmis ofke, depresyon ve saldirganlik duygulariyla paralel bir sekilde ortaya ciktigi gozlemlenir. Bu yuzden alisveris bagimliligi, psIkodinamik ve teorik olarak diger bagimliliklarla birlikte birtakim paralellikler tasir. Yani alkol ve uyusturucu madde bagimliliklarindan veya yeme bozukluklarindan cok farkli bir durum degildir. Alisveris Bagimliliginin Sebepleri Nelerdir? Genel olarak bakildiginda butun bagimliliklarin ortak bir sebebi vardir. Bagimli olunan aliskanliklar veya objeler, kisinin duygusal bagimliligini dolduracagi liman ya da yuzlesmekten korktugu bir durumdan kacis olarak gorulebilir. Kisi alisveris esnasinda ne kadar mutlu gorunse de alisveris sonrasinda asiri kizginlik ve sucluluk duygulari icinde olur. Depresyon Alisveris Bagimliligina Yol Acar mi? Duygularin zayif oldugu donemleri bir firsat olarak kabul eden alisveris bagimliligi, kiside kontrol kaybi yaratarak alisveris yapma istegine neden olur. Kisi kendini mutsuz hissettigi durumlarda depresyonla bas edebilmek adina alisveris yapmak ister. Cunku sigara ve alkolde oldugu gibi bu durumda da beyindeki odul alma mekanizmasi devreye girer ve birey kendine sahte mutluluklar meydana getirir. Zaten bu konuda yapilan calismalar da depresyon ve kompulsif satin alma duygusu arasinda bir baglanti oldugunu ortaya koymaktadir. Sosyal Medya Alisveris Bagimliligini Tetikliyor mu? Alisveris bagimliligin meydana gelmesinde pek cok farkli sebep soz konusudur. Bu sebepler; ruhsal, sosyal ve biyolojik olarak toplamda uc gruba ayrilabilir. Ruhsal durumlar, ozellikle depresyona yatkin bireylerde sIklikla gorulur. Biyolojik durumlar da beyinde odul sistemini devreye sokar ve alisverisi cazip bir hale getirir. Sosyal durumlarda ise kisinin kendini iyi bir konumda olarak gostermek istemesi alisveris bagimliligini tetikler. Sosyal medya da bu bagimliligi ciddi bir sekilde besler. Zira sosyal medyada gosterilen mukemmel hayatlar ve kusursuz bedenler gercek hayatta gizli bir rekabet ortaya cikariyor. Bu rekabetten siyrilabilmek adina da kisi cozumu alisveriste buluyor. Alisveris Bagimliliginin Belirtileri Nelerdir? Alisveris bagimliligi, kisilerde kisa surede anlasilan bir durum degildir. Genel olarak hastaligin teshisi 6 ila 12 yili bulmaktadir. Bu sebeple belirtiler ve bulgular olabildigince dikkate alinmalidir. Onyomani yani alisveris bagimliligi olan bireyler kendini iyi hissetmedigi durumlarda para harcama istegi duyarlar. Ozellikle de hayatindaki problemleri ortadan kaldirmanin oldukca zor oldugu donemlerde asiri para harcamak isterler. Kisilerde alisveris yapinca sakinlesme, rahatlama, kendini guclu ve mutlu hissetme durumlari gozlemlenir. Kisilerin alisveris sirasinda kendisinin asiri bir sekilde alisveris yaptiginin farkina varmasi ancak kendini durduramamasi durumu yasanilmaktadir. Alisveris bagimlisi olan kisilerde gorulen diger belirtiler ise su sekildedir: • Kisilerin alisveris esnasinda harcamis olduklari para miktarinin son iki yilda artis gostermesi, • Harcamalarin kisinin ailesinde ya da esinde hayal kirikligina sebep olmasi, • Baskalarinin kisinin asiri miktarda para harcamasini bir problem olarak gormesi ya da alisveris esnasinda harcanilan bu paranin kontrolsuz bir sekilde harcandigini kisiye soylemesi, • Kisinin planladigindan daha cok satin alma gerceklestirmesi, • Harcama yapmaya basladiktan sonra bireyin kendini durdurmakta gucluk cekmesi gibi belirtiler alisveris bagimlisi olan kisilerde sIklikla gorulen belirtiler arasindadir. Alisveris Bagimliligi Tedavisi Alisveris bagimliliginda ilac ve psIkoterapi tedavisi uygulanmaktadir. PsIkoterapi tedavisinde, alisveris bagimligina sebep olan oz guven sorununu cozmek amaclanmaktadir. Ilac tedavisinde ise bir takim ilaclar sureli ve duzenli olarak kullanilmaktadir. Kisiye verilen bu ilaclar da kisinin zihinsel mesguliyetlerini onemli derecede azaltir. Alisveris Bagimlisi Olmamak Icin Yapilmasi Gerekenler Nelerdir? Alisveris bagimliligindan kurtulmak ya da bu bagimliliga hic yakalanmamak adina yapilmasi gerekenler sunlardir: • Ihtiyac listesi yapmadan alisverise asla cikmayin ve liste disinda olan seyleri kesinlikle almayin. • Indirimde diye gereksinim duymadiginiz seyleri almaya calismayin. • Birden fazla kredi karti kullanmayin. Hatta bazi donemlerde kredi kartiyla alisveris yapmayin. • Mutluyken, uzgunken ya da sinirliyken alisverise asla cikmayin. • Yapacaginiz alisverislerde mutlaka kendinize ”Buna gereksinim duyuyor muyum, almasam da hayatimin geri kalanini iyi bir sekilde idame |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
