Bocekler, Eseysiz (Aseksuel) Cogalabilir mi? - IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi

CeReN · 14 Şubat 2020, 10:34

Eseyli ureme, mayoz bolunmeyle ureme organlarda olusan ozel ureme hucrelerinin veya gametlerin birlesmesini icerir. Erkek ve disi bireyleri iceren eseyli ureme, bocekler de dahil olmak uzere hayvanlar arasinda en yaygin ureme seklidir. Bazi bocek gruplari baska bir ureme stratejisi gelistirmistir. Bazi yaprak bitleri, karincalar, parazit yaban arilari, arilar, tatarciklar, cekirgeler ve sopa cekirgeleri partenogenez adi verilen bir surecle aseksuel yani eseysiz olarak ureyebilir.

Tamamen Eseysiz Ureyen Turler
Eseysiz ureme, turlerin hayatta kalmasini garanti etmek icin gelismis evrimsel bir adaptasyonun sonucudur. Eseysiz uremede yavrularin olusumu, herhangi bir gametin katilimi olmadan gerceklesir. Cok az tur tamamen partenogenik veya aseksueldir. Bunun nedeni, yalnizca aseksuel (eseysiz) olarak uremenin riskli olmasidir. Eger cevre degisirse ve turler icin yasamak artik o kadar kolay degilse, hepsi genetik olarak ayni ise, tum bireyler olecektir. Eseysiz ureme en cok bocekler ve mikroplar gibi genis populasyon buyuklugune sahip turlerde gorulur. Nufusu daha kucuk olan turlerde daha az yaygindir. Bununla birlikte, bazi surungenlerde ve amfibilerde partenogenez belgelenmistir. Bilim insanlari, cevrede herhangi bir degisIklik olursa, bu turlerin degisime uyum saglayamayacaklari icin cok savunmasiz olacagini dusunmektedir. Partenojenik hayvanlar incelemeye devam edilerek bu tahminlerin gelecekte de gecerli olup olmadigini gormek gerekecektir.

Eseysiz Ureme Hizli ve Kolaydir
Partenogenez temelde hayvanlarin uremesi icin hizli ve kolay bir yoldur. Uygun bir es bulmaya gerek yoktur, kendini klonlamak cok daha hizlidir. Bu ureme seklinde tabii ki, tum disiler anneleriyle ayni olacaktir. Partenogenez yapan bircok hayvan eseyli olarak da ureyebilir. Bu, hizli bir sekilde cogalmanin ve kosullar iyi olmadiginda genetik olarak farkli yavrulara sahip olmak icin iyi bir yoludur. Soya yaprak biti yasam dongusu bunun bir ornegidir. Soya yaprak biti, hem eseyli hem de eseysiz ureme yapan karmasIk bir yasam dongusune sahiptir. Sonbaharda, soya fasulyesi yaprak bitleri ciftlesir ve yumurta uretir. Bu sekilde, yaprak biti yeni nesil icin DNA’sini aktarabilir. Sadece bu degildir, yumurtalar hava kosullarina dayaniklidir. Soya yaprak biti yavrulari ilkbaharda yumurtadan ciktiktan sonra partenogenez yapmaya baslar. Disi soya fasulyesi yaprak bitleri, daha fazla disi uretmek icin kendilerini klonlar. Bu, cok fazla yaprak biti elde edebilecegi anlamina gelir. Soya fasulyesi yaprak biti yaz sonuna kadar partenogenez yapmaya devam eder. Sonra tekrar erkek bireyler uretmeye baslar ve eseyli uremeye geri doner.

Poliembriyoni Olgusu
Poliembriyoni, tek bir dollenmis yumurtadan gelisen iki veya daha fazla embriyo olgusudur. Dollenme gerceklesmesine ragmen yavrular eseysiz olarak uretilir. Sadece birkac Gal sinegi turunde ve birkac Chalcidoidea (Hymenoptera) icinde meydana gelir ve bu yolla nufus patlamasi gerceklesir.

Esaret Altinda Partenogenez
Partenogenezin ortaya cikisi, boceklerin bir erkek varligi olmadan esaret altinda tutuldugu zaman kesfedilmistir. Bazi sopa bocegi turleri agirlikli olarak vahsi dogada eseyli olarak cogalir ancak esaret altinda tutuldugunda eseysiz cogalirlar. Bu boceklerde fakultatif eseysiz ureme vardir. Turlerin, bir disi yanlislikla bir es bulamadiginda yavru olusturmak icin bu yontemi gelistirip gelistirmedigi veya esaret altinda yalnizca yapay kosullarda kendini gosterip gostermedigi acik degildir. Eger turler sadece eseysiz olarak dogada veya esaret altinda on yillarca cogalirlarsa, o zaman eseysiz olarak uretilen yavrular, eseyli olarak uretilenler kadar saglikli olacaktir.

Partenogenez
Partenogenez olayinda dollenmemis bir yumurtadan yeni bir bireyin olusur yani disi bireyler bir erkegin sperminin yardimi olmadan bir embriyo olusturabilir. Genellikle, partenogenez aseksuel (eseysiz) ureme stratejileri arasinda siniflandirilir; ancak, mayoz tarafindan uretilen disi gametler surece dahil oldugundan, daha cok ozel bir eseysel ureme turu gibidir.
Partenogenez uc durumda gorulebilir:
Tesadufi: Bazen, dollenmemis bir yumurta bir larva olusturur; ornegin Bombyx mori (ipekbocegi kelebegi).
Fakultatif (istege bagli): Bazi yumurtalar dollenir, digerleri dollenmez.
Zorunlu: Yumurtalar sadece dollenmediyse gelisir. Alternant partenogenetik ve amfigonik nesiller olan bircok turde gorulur.
Yumurtanin kromozom sayisina bagli olarak, partenogenez iki sekilde olabilir:
Haploid (n) veya arrhenotoky: Dollenmemis yumurta “n” kromozomlu erkek, dollenmis yumurta ise “2n” kromozomlu disiler uretir. Arilar ve diger Hymenoptera’da, bazi Coleoptera ve Zygentomada gerceklesir ve her zaman fakultatiftir.
Diploid (2n) veya thelytoky: Dollenmemis yumurta (2n) her zaman progenitor disi (klonlar), ayni genetik sayiya sahip disileri olusturur. Yaprak bitlerinde (Aphididae, Hemiptera), hamam boceklerinde, kabuklu bitlerde (Coccoidea, Hemiptera) ve bazi curculionid boceklerinde gerceklesir; zorunlu bir parthenogenez olma egilimindedir. Bu tip partenogenez kisa bir surede yuzlerce soy uretme potansiyeline sahiptir. Bazen, partenogenez olgunlasmamis asamalarda (larva veya pupa) olusur. Pedogensis veya paedogensis’te, olgunlasmamis formlar partenogenez ile yavrular uretebilir.

Eseysiz Ureyen Bazi Bocekler
Yaprak bitleri: Yaprak bitleri, 4.000’den fazla bilinen ture sahip, bitki ozsuyu ile beslenen kucuk boceklerdir. Bazi yaprak bitleri turleri, ilkbaharda genellikle hem eseyli hem de partenogenez yoluyla eseysiz olarak ureyebilir. Eseysiz (aseksuel) olarak ureyen disilere agamoz veya partenogenetik denir ve genellikle kanatsizdir. Yavrulari genellikle birbirine benzerdir, ancak kanatlari da gelisebilir.
Tatarciklar: Diptera takiminda bulunan bu kucuk bocek turleri eseysiz cogalabilirler. Paratanytarsus grimmii gibi Chironomidae familyasinin uyeleri genellikle su kaynaklarinin yakininda bulunur ve eseysiz bir sekilde hizla cogalirlar. Partenogenetik tatarciklarin kontrolu daha zordur cunku bazi turler yetiskin asamasina ulasmadan once bile yavru uretebilir.
Arilar, karincalar ve yaban arilari: Bazi esekarilari ciftlesmeden yavru uretebilir. Bu turler genellikle eseyli ve partenogenetik nesil iceren karmasIk yasam dongulerine sahiptir. Bazen, isci bal arilari yumurtaliklar gelistirebilir ve erkeklere donusen yumurtalar birakabilir ancak Cape bal arilari (Apis mellifera capensis) disilere donusen yumurta birakabilir ve bu da partenogenez yoluyla diger disileri uretebilir. Pristomyrmex punctatus turu karincalar eseysiz ureyebilen baska bir bocek turudur.
Cekirge ve degnek cekirgeleri (dal bocekleri): Kanatsiz bir cekirge olan Warramaba virgo, Avustralya’ya ozgudur, yalnizca eseysiz ureyebilir, her zaman disi bireyler uretir. Dal bocegi Sipyloidea’larin bazi turleri partenogenez yoluyla cogalabilir. Genelde biyoloji laboratuvarlarinda bulunan Hint degnek (dal) bocegi Carausius morosus, aseksuel bir sekilde ureyebilen baska bir turdur. Degnek (sopa) bocegi turlerinin partenogenez yoluyla cogalmasi cok basittir: sadece partenojenik turlerin disilerini saglikli tutmak gerekir. Iyi beslenir, yeterli alan ve nem verilirse saglikli yetiskinlere donusurler.
Turlere bagli olarak partenogenez yoluyla erkek veya disi uremesi mumkundur. Fakat hicbir erkegin bulunmadigi bazi sopa bocekleri turleri vardir. Bazi sopa bocegi turlerinde disilere kiyasla cok az erkek var gibi gorunmektedir. Sopa boceklerinde partenogenez yoluyla sadece disi bireyler uretilir.

Bir Annenin Klonlari
Cogu durumda yavru sopa bocekleri partenogenetik olarak bir annenin klonudur ama her zaman oyle olmak zorunda degildir. Yumurtanin nasil olustuguna baglidir ve bu ture baglidir. Bazi turler, annenin normal (somatik) hucreleriyle genetik olarak ozdes yumurta birakir. Bu hucreler mayoz bolunme gecirmemistir, sadece mitoz bolunme gerceklesmistir. Bu partenogenez formuna apomiktik partenogenez denir. Bu hucreler bolunmeye ve annenin tam bir kopyasina donusmeye baslayacaktir. Sadece yavrularda bir mutasyon meydana gelirse, genetik olarak ve belki de anneden fenotipik olarak farkli olacaklardir.
Partenogenezin baska bir yolu otomiktik partenogenez olarak adlandirilir ve daha farkli yollara sahiptir. Bu durumda disi mayoz yoluyla normal haploid yumurta uretir, ancak cesitli sekillerde diploidi geri yuklenir. Bu, ornegin kromozomlarin iki katina cikmasi veya iki haploid hucrenin fuzyonu yoluyla olabilir. Rekombinasyon meydana gelebilir ve iki haploid hucrede bulunan genler farkli olabileceginden, yavru anneden ve diger yavrulardan farklidir. Bu sopa bocekleri annelerinin veya birbirlerinin klonlari degildir. Bununla birlikte, bir tur erkeksiz yuzlerce nesil icin esaret altinda yetistirildiginde, genetik cesitlilik o kadar dusuk hale gelir ki, otomiktik partenogenezde bile, yavrular ve anne genetik olarak tamamen ozdes olur.

14 Şubat 2020, 10:34	#1
CeReN Guest	Bocekler, Eseysiz (Aseksuel) Cogalabilir mi? Eseyli ureme, mayoz bolunmeyle ureme organlarda olusan ozel ureme hucrelerinin veya gametlerin birlesmesini icerir. Erkek ve disi bireyleri iceren eseyli ureme, bocekler de dahil olmak uzere hayvanlar arasinda en yaygin ureme seklidir. Bazi bocek gruplari baska bir ureme stratejisi gelistirmistir. Bazi yaprak bitleri, karincalar, parazit yaban arilari, arilar, tatarciklar, cekirgeler ve sopa cekirgeleri partenogenez adi verilen bir surecle aseksuel yani eseysiz olarak ureyebilir. Tamamen Eseysiz Ureyen Turler Eseysiz ureme, turlerin hayatta kalmasini garanti etmek icin gelismis evrimsel bir adaptasyonun sonucudur. Eseysiz uremede yavrularin olusumu, herhangi bir gametin katilimi olmadan gerceklesir. Cok az tur tamamen partenogenik veya aseksueldir. Bunun nedeni, yalnizca aseksuel (eseysiz) olarak uremenin riskli olmasidir. Eger cevre degisirse ve turler icin yasamak artik o kadar kolay degilse, hepsi genetik olarak ayni ise, tum bireyler olecektir. Eseysiz ureme en cok bocekler ve mikroplar gibi genis populasyon buyuklugune sahip turlerde gorulur. Nufusu daha kucuk olan turlerde daha az yaygindir. Bununla birlikte, bazi surungenlerde ve amfibilerde partenogenez belgelenmistir. Bilim insanlari, cevrede herhangi bir degisIklik olursa, bu turlerin degisime uyum saglayamayacaklari icin cok savunmasiz olacagini dusunmektedir. Partenojenik hayvanlar incelemeye devam edilerek bu tahminlerin gelecekte de gecerli olup olmadigini gormek gerekecektir. Eseysiz Ureme Hizli ve Kolaydir Partenogenez temelde hayvanlarin uremesi icin hizli ve kolay bir yoldur. Uygun bir es bulmaya gerek yoktur, kendini klonlamak cok daha hizlidir. Bu ureme seklinde tabii ki, tum disiler anneleriyle ayni olacaktir. Partenogenez yapan bircok hayvan eseyli olarak da ureyebilir. Bu, hizli bir sekilde cogalmanin ve kosullar iyi olmadiginda genetik olarak farkli yavrulara sahip olmak icin iyi bir yoludur. Soya yaprak biti yasam dongusu bunun bir ornegidir. Soya yaprak biti, hem eseyli hem de eseysiz ureme yapan karmasIk bir yasam dongusune sahiptir. Sonbaharda, soya fasulyesi yaprak bitleri ciftlesir ve yumurta uretir. Bu sekilde, yaprak biti yeni nesil icin DNA’sini aktarabilir. Sadece bu degildir, yumurtalar hava kosullarina dayaniklidir. Soya yaprak biti yavrulari ilkbaharda yumurtadan ciktiktan sonra partenogenez yapmaya baslar. Disi soya fasulyesi yaprak bitleri, daha fazla disi uretmek icin kendilerini klonlar. Bu, cok fazla yaprak biti elde edebilecegi anlamina gelir. Soya fasulyesi yaprak biti yaz sonuna kadar partenogenez yapmaya devam eder. Sonra tekrar erkek bireyler uretmeye baslar ve eseyli uremeye geri doner. Poliembriyoni Olgusu Poliembriyoni, tek bir dollenmis yumurtadan gelisen iki veya daha fazla embriyo olgusudur. Dollenme gerceklesmesine ragmen yavrular eseysiz olarak uretilir. Sadece birkac Gal sinegi turunde ve birkac Chalcidoidea (Hymenoptera) icinde meydana gelir ve bu yolla nufus patlamasi gerceklesir. Esaret Altinda Partenogenez Partenogenezin ortaya cikisi, boceklerin bir erkek varligi olmadan esaret altinda tutuldugu zaman kesfedilmistir. Bazi sopa bocegi turleri agirlikli olarak vahsi dogada eseyli olarak cogalir ancak esaret altinda tutuldugunda eseysiz cogalirlar. Bu boceklerde fakultatif eseysiz ureme vardir. Turlerin, bir disi yanlislikla bir es bulamadiginda yavru olusturmak icin bu yontemi gelistirip gelistirmedigi veya esaret altinda yalnizca yapay kosullarda kendini gosterip gostermedigi acik degildir. Eger turler sadece eseysiz olarak dogada veya esaret altinda on yillarca cogalirlarsa, o zaman eseysiz olarak uretilen yavrular, eseyli olarak uretilenler kadar saglikli olacaktir. Partenogenez Partenogenez olayinda dollenmemis bir yumurtadan yeni bir bireyin olusur yani disi bireyler bir erkegin sperminin yardimi olmadan bir embriyo olusturabilir. Genellikle, partenogenez aseksuel (eseysiz) ureme stratejileri arasinda siniflandirilir; ancak, mayoz tarafindan uretilen disi gametler surece dahil oldugundan, daha cok ozel bir eseysel ureme turu gibidir. Partenogenez uc durumda gorulebilir: Tesadufi: Bazen, dollenmemis bir yumurta bir larva olusturur; ornegin Bombyx mori (ipekbocegi kelebegi). Fakultatif (istege bagli): Bazi yumurtalar dollenir, digerleri dollenmez. Zorunlu: Yumurtalar sadece dollenmediyse gelisir. Alternant partenogenetik ve amfigonik nesiller olan bircok turde gorulur. Yumurtanin kromozom sayisina bagli olarak, partenogenez iki sekilde olabilir: Haploid (n) veya arrhenotoky: Dollenmemis yumurta “n” kromozomlu erkek, dollenmis yumurta ise “2n” kromozomlu disiler uretir. Arilar ve diger Hymenoptera’da, bazi Coleoptera ve Zygentomada gerceklesir ve her zaman fakultatiftir. Diploid (2n) veya thelytoky: Dollenmemis yumurta (2n) her zaman progenitor disi (klonlar), ayni genetik sayiya sahip disileri olusturur. Yaprak bitlerinde (Aphididae, Hemiptera), hamam boceklerinde, kabuklu bitlerde (Coccoidea, Hemiptera) ve bazi curculionid boceklerinde gerceklesir; zorunlu bir parthenogenez olma egilimindedir. Bu tip partenogenez kisa bir surede yuzlerce soy uretme potansiyeline sahiptir. Bazen, partenogenez olgunlasmamis asamalarda (larva veya pupa) olusur. Pedogensis veya paedogensis’te, olgunlasmamis formlar partenogenez ile yavrular uretebilir. Eseysiz Ureyen Bazi Bocekler Yaprak bitleri: Yaprak bitleri, 4.000’den fazla bilinen ture sahip, bitki ozsuyu ile beslenen kucuk boceklerdir. Bazi yaprak bitleri turleri, ilkbaharda genellikle hem eseyli hem de partenogenez yoluyla eseysiz olarak ureyebilir. Eseysiz (aseksuel) olarak ureyen disilere agamoz veya partenogenetik denir ve genellikle kanatsizdir. Yavrulari genellikle birbirine benzerdir, ancak kanatlari da gelisebilir. Tatarciklar: Diptera takiminda bulunan bu kucuk bocek turleri eseysiz cogalabilirler. Paratanytarsus grimmii gibi Chironomidae familyasinin uyeleri genellikle su kaynaklarinin yakininda bulunur ve eseysiz bir sekilde hizla cogalirlar. Partenogenetik tatarciklarin kontrolu daha zordur cunku bazi turler yetiskin asamasina ulasmadan once bile yavru uretebilir. Arilar, karincalar ve yaban arilari: Bazi esekarilari ciftlesmeden yavru uretebilir. Bu turler genellikle eseyli ve partenogenetik nesil iceren karmasIk yasam dongulerine sahiptir. Bazen, isci bal arilari yumurtaliklar gelistirebilir ve erkeklere donusen yumurtalar birakabilir ancak Cape bal arilari (Apis mellifera capensis) disilere donusen yumurta birakabilir ve bu da partenogenez yoluyla diger disileri uretebilir. Pristomyrmex punctatus turu karincalar eseysiz ureyebilen baska bir bocek turudur. Cekirge ve degnek cekirgeleri (dal bocekleri): Kanatsiz bir cekirge olan Warramaba virgo, Avustralya’ya ozgudur, yalnizca eseysiz ureyebilir, her zaman disi bireyler uretir. Dal bocegi Sipyloidea’larin bazi turleri partenogenez yoluyla cogalabilir. Genelde biyoloji laboratuvarlarinda bulunan Hint degnek (dal) bocegi Carausius morosus, aseksuel bir sekilde ureyebilen baska bir turdur. Degnek (sopa) bocegi turlerinin partenogenez yoluyla cogalmasi cok basittir: sadece partenojenik turlerin disilerini saglikli tutmak gerekir. Iyi beslenir, yeterli alan ve nem verilirse saglikli yetiskinlere donusurler. Turlere bagli olarak partenogenez yoluyla erkek veya disi uremesi mumkundur. Fakat hicbir erkegin bulunmadigi bazi sopa bocekleri turleri vardir. Bazi sopa bocegi turlerinde disilere kiyasla cok az erkek var gibi gorunmektedir. Sopa boceklerinde partenogenez yoluyla sadece disi bireyler uretilir. Bir Annenin Klonlari Cogu durumda yavru sopa bocekleri partenogenetik olarak bir annenin klonudur ama her zaman oyle olmak zorunda degildir. Yumurtanin nasil olustuguna baglidir ve bu ture baglidir. Bazi turler, annenin normal (somatik) hucreleriyle genetik olarak ozdes yumurta birakir. Bu hucreler mayoz bolunme gecirmemistir, sadece mitoz bolunme gerceklesmistir. Bu partenogenez formuna apomiktik partenogenez denir. Bu hucreler bolunmeye ve annenin tam bir kopyasina donusmeye baslayacaktir. Sadece yavrularda bir mutasyon meydana gelirse, genetik olarak ve belki de anneden fenotipik olarak farkli olacaklardir. Partenogenezin baska bir yolu otomiktik partenogenez olarak adlandirilir ve daha farkli yollara sahiptir. Bu durumda disi mayoz yoluyla normal haploid yumurta uretir, ancak cesitli sekillerde diploidi geri yuklenir. Bu, ornegin kromozomlarin iki katina cikmasi veya iki haploid hucrenin fuzyonu yoluyla olabilir. Rekombinasyon meydana gelebilir ve iki haploid hucrede bulunan genler farkli olabileceginden, yavru anneden ve diger yavrulardan farklidir. Bu sopa bocekleri annelerinin veya birbirlerinin klonlari degildir. Bununla birlikte, bir tur erkeksiz yuzlerce nesil icin esaret altinda yetistirildiginde, genetik cesitlilik o kadar dusuk hale gelir ki, otomiktik partenogenezde bile, yavrular ve anne genetik olarak tamamen ozdes olur.
	Alıntı Yap

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)