|
|
11 Haziran 2021, 12:25
|
#1 |
 |
En Cok Ormana Sahip Olan Ulkeler
Ormanlar, dunyadaki yasamin surdurulmesinde onemli bir rol oynamaktadir. Karbon yutagi gorevi gorurler ve iklimi yerel ve kuresel olcekte duzenlemeye yardimci olurlar. Ormanlar ayrica fazla su icin depo gorevi gorur ve bu nedenle dogal rezervuarlar ve su aritma tesisleri olarak rol oynar. Taskin etkilerini azaltarak, dogal yagmur suyu yonetim sistemleri olarak hizmet ederler. Ormanlar, sayisiz tur icin yasam alani ve hem bitki hem de hayvan yasami icin genetik materyal deposu gorevi gorur.
Kuresel Orman Ortusu Dunya topraklarinin yaklasIk %31’i ormanlarla kaplidir. Bu orman alaninin ucte biri birincil ormandir veya insan faaliyetlerinin etkilerinin olmadigi veya minimum duzeyde oldugu dogal olarak yenilenmis ormanlardir. Bununla birlikte, dunyanin orman ortusu esit olmayan bir sekilde dagilmistir; bazi ulkelerde arazilerinin cogu ormanlarla kapliyken, digerlerinde orman ortusu cok azdir veya hic yoktur. Diger bircok ekosistem gibi, orman araliklari da ulkelerin cografi sinirlarini goz ardi etme egilimindedir. Avrupa, buyuk olcude Rusya Federasyonu’nun devasa ormanlari nedeniyle, tum kitalarin en yuksek orman ortusune sahiptir. Bu nedenle, dunyadaki ormanlarin yaklasIk dortte biri Avrupa’da bulunur. Amazon ormanini elinde tutan Guney Amerika, gezegenin orman ortusunun %21’ine sahiptir. Kuzey ve Orta Amerika, cogu Kanada ve ABD’de bulunan dunya ormanlarinin yaklasIk %18’i ile ucuncu sirada yer almaktadir. Orman bakimindan en zengin on ulkenin dunyanin orman ortusunun ucte ikisini olusturdugunu ve kalan %34’un geri kalan tum ulkeler arasinda dagildigini belirtmek ilginctir. Rusya Federasyonu tek basina dunyadaki orman ortusunun %20’sine sahiptir, ancak toplam kara kutlesinin buyuklugu nedeniyle dunyanin en ormanlik ulkeleri arasinda 53. sirada yer alacaktir. Orman Ortusu Yuzdesinin En Yuksek Oldugu 10 Ulke 1. Surinam – %98 2. Guyana – 94% 3. Mikronezya Federal Devletleri – %92 4. Gabon – 91% 5. Solomon Adalari – 90% 6. Palau – 90% 7. Ekvator Ginesi – %88 8. Liberya – %80 9. Papua Yeni Gine – %79 10. Finlandiya – %74 Ulkelere Gore Kuresel Orman Ortusundeki Egilimler En Cok Ormana Sahip Olan UlkelerOrman Ortusu Ve Sinirli Insan Faaliyeti Bozulmamis orman ortusu ile karakterize edilen ulkeler arasinda Surinam, Guyana ve Mikronezya ve arazi alanlarinin %90’indan fazlasinin orman ortusunun hakim oldugu Gabon bulunmaktadir. Bu ulkeler hem yuzolcumu hem de toplam nufus bakimindan nispeten kucuktur. Bu ulkelerin buyuk bir kismi dagliktir ve nufus, daha duz, daha gezilebilir alanlarda yogunlasma egilimindedir. Bu ulkelerin kucuk nufuslari nedeniyle, bu ulkelerin dogal kaynaklarina yonelik talepler cok azdir. Bu uluslar ayrica sanayilesmis ekonomilerden yoksundur ve bu nedenle sinirli arazi bozulmasi ve kaynak kullanimi vardir. Sanayilesmis Ulkelerde Orman Ortusu Finlandiya, Isvec , Japonya ve Guney Korenispeten genis orman ortusune sahip buyuk nufusa sahip tum sanayilesmis ulkelerdir. Ornegin Japonya, ilginc bir vaka calismasi olarak hizmet ediyor. 300 yil once, Japonya’da ormansizlasma orani kritik seviyelerdeydi. Bununla birlikte, insan mudahalesi zamanla Japonya’nin orman ortusunu simdiki %68,47 oranina geri getirdi. Japonlar, ormanlarindaki kaynaklari daha surdurulebilir bir sekilde kullanmaya basladilar ve ozellikle kereste icin agac yetistirmeye basladilar. Bu, ormanlardaki agaclarin kesilmesini azaltti ve Japon ormanlarinin yenilenmesine izin verdi. 2. Dunya Savasi’ndan sonra, savastan kaynaklanan ormanlara verilen zarari onarmak icin surekli bir agaclandirma calismasi da vardi. Japonya’nin orman ortusu, son yillarda ormanlik alanlarda cok az artis veya azalma ile su anda sabittir. Finlandiya ve Isvec, yuksek orman ortusune ve gelisen kereste endustrilerine sahiptir. Ormancilik her iki ulkede de onemli bir ekonomik faaliyettir. Ornegin Isvec’in IKEA’si, Iskandinav kerestesinden yapilan bircok urunuyle dunyaca unlu bir markadir. Bu iki Iskandinav ulkesinin nufusu kentsel alanlarda yogunlasmistir. Isveclilerin ve Finlilerin %85’i kentsel alanlarda yasamakta ve geri kalan arazilerin cogu issiz kalmaktadir. Bu issiz arazinin cogu ormandir. Bu kuzey ulkelerindeki orman sahipliginin tropikal ulkelerde gorulenlere kiyasla onemli olcude farkli oldugunu belirtmek ilginctir. Isvec’teki ormanlarin %50’si aile mulkiyetindedir, Isvec ormanlarinin %14’u devlet mulkiyetindedir ve sanayi kuruluslari oradaki ormanlarin %25’ine sahiptir. Finlandiya’da ormanlarin %61’i ozel sektore, %30’u devlete aittir. Bu iki Iskandinav ulkesinin ormancilik modelleri, koruma ve ekonomiyi birlestiriyor. Bu ulkeler, daha sonra sadece sosyal refah programlari icin degil, ayni zamanda cevresel refah girisimleri icin de kullanilabilen ormancilik endustrisinden elde edilen gelirlerin vergilendirilmesinden gelir elde etmektedir. Korumaya gelince, ulke basina ormanlarin %10’undan fazlasi, agac kesimine izin verilmeyen korunan alanlardir. Yine de koruma altinda olmayan alanlardaki Iskandinav ormanciligi, Isvec ve Finlandiya’daki agac dikme ve hasat islemlerinin surekli bir dongu olusturdugu sorumlu yeniden agaclandirma protokollerini takip etme egilimindedir. Bu iki Iskandinav ulkesi, kereste endustrilerini ve ormancilik politikalarini ekolojik olarak surdurulebilir kilmak icin arastirmalara da yatirim yapiyor. Bolgelere Gore Orman Ortusundeki DegisIkliklerEn Cok Ormana Sahip Olan Ulkeler Orman ortusu, hem dogal kaliplara hem de insan faaliyetlerine benzer sekilde surekli olarak degismektedir. Orman ortusunun artmasi, ormanlarin sinirlarini onceden ciplak araziye dogru genisletmesiyle dogal olarak meydana gelebilir. Ayni zamanda, Bahreyn, Misir ve Ruanda’da oldugu gibi, agaclandirmanin (baska turlu var olmayacaklari ormanlari uretmek icin agac diken insan faaliyetleri) bir sonucu olarak da gerceklesir. Orman ortusu ayni zamanda ya dogal yenilenme sureciyle ya da ormancilik faaliyetlerini takiben insanlar tarafindan yeniden agaclandirmanin bir sonucu olarak sabit kalabilir. Orman ortusunun artmasi veya stabilizasyonu cogunlukla Avrupa’da ve daha az olcude Yakin ve Uzak Dogu’da gerceklesir. Bu bolgelerdeki egilim, Orta Amerika, Guney Amerika ve Afrika’da hala meydana gelen ormansizlasmanin yikici etkilerini bir sekilde hafifletiyor. Orman yanginlari ve volkanik faaliyetler gibi afetler ormanlari tahrip ettiginde orman alanlari dogal olarak azalir. Bununla birlikte, orman kaybinin en yaygin nedeni, acik ara insan faaliyetleridir. Ormansizlasma, Orta Amerika, Amazon Havzasi, Kongo Havzasi ve Bati Afrika kiyilarinin yakininda hizla orman kaybina neden oluyor. 2000 ve 2010 yillari arasinda ormansizlasma, kuresel orman ortusunu sasirtici bir sekilde 13 milyon hektar azaltti. Ormansizlasma, devam eden iklim degisIkligi icin katalizor gorevi gorerek dunyanin karbon yutaklarini azaltir. Azalan orman ortusu ayni zamanda su toplama alanlarinin kaybina neden olur ve bu da yagisli mevsimde daha kotu sellere, kurak mevsimde daha siddetli kurakliklara ve her zaman su ve ruzgar nedeniyle toprak erozyonuna neden olabilir. ALİNTİ ~ |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
