|
|
22 Mart 2021, 10:25
|
#1 |
 |
Echinococcus Granulosus Kistinin Hidatik Yapisi (Larva Donemi)
Echinococcus’un dogal yasam dongusu icin insanlar gerekli olmayan, tesadufi veya anormal konakcilardir. Ve ancak yumurtalar yutulduktan sonra tesadufi konakci organlarin icinde bir kist (hidatik kist) olarak gelisir. Hidatik hastaliga yol acan larva enfeksiyonu, ara konakta metacestode uzun vadeli buyume ile karakterizedir. Parazitik kistik yapi tipik olarak berrak bir hidatik siviyla doldurulur. Kistin cimlenme ic zari cimlenme saglar ve dis kistik tabaka lamine bir bolume sahiptir. Granulomatoz bir inflamatuar reaksiyon, kisti cevreleyen fibroz bir doku olusumuna yol acar. Gelismekte olan kistler, hastaliga bagli morbidite ve mortaliteden sorumludur.
Echinococcus Granulosus Kistinin Hidatik Yapisi (Larva Donemi)Ekinokokkoz, ortadan kaldirilabilir bir hastalik olarak gorulmekle birlikte, endemik bolgelerde halk sagligi sistemleri ve tarim sektorleri icin ciddi ekonomik kayiplara yol acmaktadir. Bu nedenle, cok sayida kontrol programi, parazitik yasam dongusunun kesintiye ugramasina yonelik onleyici tedbirlerin, hidatik hastaliginin prevalansini ve insidansini nispeten azaltabilecegini ortaya koymaktadir. Echinococcus Granulosus Kistinin Hidatik Yapisi (Larva Donemi) Echinococcus granulosusun hidatik kistleri, bitisIk organlar tarafindan sIkistirilmamissa, genellikle kuresel veya yari kureseldir. Kistlerin boyutu olusum zamanina bagli olarak degisir. Bununlbirlikte echinococcus granulosusun 3 katmandan olusur ve bunlar asagidaki gibidir: Dis (Perikist) katmani Dis katman, hidatik kisti cevreleyen adventisya veya ektokist olarak da adlandirilir. Bu katman, konagin enfeksiyona tepkisi olarak konakci hucreler (modifiye edilmis yogun lifli koruyucu doku) tarafindan uretilir. Konakci doku ile parazit arasinda yakin bir etkilesim vardir, bu katman, kistin gelisimi ve hayatta kalmasinda onemli bir rol oynar. Dis tabakadaki herhangi bir bozulma, hidatik kistin dejenerasyonuna veya patlamasina yol acar. Bir perikist tabakasinin caplari, hidatidin mevcut oldugu konakci organa bagli olarak degisir, ancak genel olarak caplar yaklasIk birkac milimetredir. Lamine (medial) katmani Elektron mikroskobu altinda gozlenen amino karbonhidratlar acisindan zengin mikrofiber lifler ve yogun granullerden olusan, beyaz renkli, kati, hucresel olmayan ince bir tabakadir. Hastaligin tedavisinde kullanilan ilaclarin etkisini azaltmadaki rolunun yani sira, parazitin konagin immun yanitindan korunmasinda ve surekli buyumesi icin uygun ortami saglamada rol oynar. Germinal (ic) tabaka Bu, cekirdek iceren hucresel canli bir tabaka olan hidatik kistin ic tabakasidir ve germinal tabakanin olusturdugu parmak izleriyle lameller tabaka ile iliskilidir. Kistin bilesenlerini korur ve kist duvarinin ozmotik basincini kontrol eder. Tomurcuklar, germinal tabakadan olusurken kistin bosluguna dogru buyur ve tomurcuklar vakumlanip saplanir. Daha sonra, hucrelerin ic tabakasindan tomurcuk olusturma sureci, protoskoliklerin olusumuna yol acan bu bosluklardan baslar. Sulu kistin dogurganligi, protoskoliklerin varligi, bunlarin artan buyumesi ve germinal tabaka ile iliskileri vardir. Bunlarin yani sira beyaz renk ve germinal tabakanin kalinligi araciligiyla kist fertilitesini belirlemeye yonelik diger kriterler tarafindan belirlenir. Echinococcus Granulosus Kistinin Hidatik Bilesenleri Kulucka kapsulleri Bu kapsuller, germinal tabakadan kistin bosluguna dogru, kucuk tomurcuklar olan birkac endojen tomurcuklanma tarafindan tabakadan olusur. Bu tomurcuklar buyur ve her kapsul, govde tarafindan ebeveyn kistin germinal tabakasina baglanir. Tomurcuklanma sureci tekrarlanir ve her kapsul, kapsul basina yaklasIk 30-10 basi olan cok sayida protoskolik icerir. Kapsuller, germinal tabakadan kademeli olarak ayrilir ve kist sivisinda yuzer. Bu kapsuller yapi olarak ana kiste benzer. Kapsuller yirtilabilir ve protoskolikler serbest kapsuller ile birlikte salinabilir ve bu hidatik kum olarak adlandirilir. Bazen, uygun olmayan bir ortamda buyuduklerinde, bakteri istilasi veya kireclenme nedeniyle kistler kulucka kapsulleri icermez. Kapsuller olusur ancak protoskolik uretmezler ve bunlar steril kistler olarak adlandirilirken, protoskolik ureten kapsuller fertil kistler olarak adlandirilir. Hidatik kum Hidatik kum terimi, echinococcus granulosus’un hidatik sivisinda bulunan yavru kistleri, kulucka kapsullerini ve protoskolikleri iceren hidatik kistin icerigini ifade eder. Hidatik kist sivisi Ozgun agirligi 1.005-1.009, pH’i 7,2-6,7 olan ve demir, klor, magnezyum, sodyum, kalsiyum, kadmiyum, nikel, krom, bakir ve bazi enzimler gibi inorganik maddeler olan berrak renksiz veya sarimsi bir sividir. Glutamik piruvik transaminaz (GTP), glutamik oksaloasetik transaminaz (GOT), lipaz iceren asit fosfataz, oksidaz, fosfataz ve dehidrat gibi enzimlerde icerir. Parazitin kaynagina, kistin konumuna, amonyak, bilirubin ve kreatinin gibi parazitlerin metabolizmasina bagli olarak miktar ve kalite acisindan farklilik gosterirler. Echinococcus Granulosus’un Epidemiyolojisi Echinococcus granulosus neredeyse tum dunyada parazit yayilir, fakat birlikte, sigir, koyun, ve digerleri gibi parazit barindiran, hayvanlarin cok sayida vardir. Genis kirsal alanlarda, kirsal bolgelerde daha yaygindir bu alanlarda yasayanlar ozellikle kopekle kesin konakcilaridir. Ekinokokkoz, dunyanin bircok yerinde bir saglik ve ekonomik sorunudur. Yapilan bazi calismalar, hastaligin yayginliginin Cin, Arjantin ve Dogu Afrika’da yaklasIk % 5-10 oldugu yuksek endemik bolgelerde her yil 100.000 kiside 50’den fazla vaka kaydetmistir. Hastalik ayni zamanda dunya capinda yilda yaklasIk 1 milyon insani oldurmektedir, ayni zamanda tedavi ve hayvancilik harcamalari da dahil olmak uzere yuksek miktarlarda maddi bir kayba neden olmaktadir. Ayrica Afrika, Avrupa, Avustralya, Asya ve Akdeniz ulkelerinin bazi kisimlarinda yasarlar. Ayrica Iran, Suudi Arabistan, Kuveyt, Urdun, Filistin, Suriye, Lubnan ve Irak gibi Orta Dogu ulkelerinde de oldukca endemiktir. Hastaligin epidemiyolojisi, parazitin yayildigi insan toplumundaki ekonomik ve tarimsal faktorlere, ogrenme duzeyine, saglik ve sosyal kulture baglidir. Ve hastaligin yayilmasina yardimci olan sey, evcil hayvanlarla, uygun saglik kosullarinin olmamasi nedeniyle ozellikle de kopeklerle karsilasilmaktadir. Echinococcus Granulosus Kistinin Hidatik Yapisi (Larva Donemi)Irak, gevsek parazit bulasmis kopeklerin yayilmasi nedeniyle hastalik icin oldukca endemik bir ulkedir. Bu hastaligin salgini ile ilgili yeni bircok calisma olmasina ragmen, bu hala buyuk bir saglik sorunudur. Tani ve tedavi icin modern kosullarin ve ekipmanin mevcut olmasina ragmen, bu parazitle mucadele icin yeterli girisimin olmadigindan Irak’ta hala endemiktir. Kuresel dagilimi ve yuksek bolgesel prevalansi nedeniyle hidatoz ve kistik tipin (CE) epidemiyolojisi hala yukseliste olup, son yirmi yilda alveolar tip (AE), ozellikle morbidite ve mortalite oraninda dusus gozlenmistir. Asya’da, dunyanin tum ulkelerinde yapilan yogun epidemiyoloji calismalarinin bir sonucu olarak bildirilmistir. Hidatidoz (Ekinokokkoz) Hidatidoz, insanoglunun bilinen en eski hastaliklarindan biridir. Bu hastalik Misirlilar tarafindan, Incil Talmud’da Babillilerin bahsettigi gibi, MO 1534 yilina dayanan bir belgede tanimlanmistir. Burada olusan kisti sivi ile dolu bir mesane olarak tanimlamislardir. Bu hastalik, hem hayvanlarda hem de insanlarda karaciger ve akcigerler gibi farkli lokasyonlarda farkli buyuklukte hidatik kistlerin olusmasindan kaynaklanir. Ve hastaligin ciddiyeti kist sayisina, boyutuna ve lokasyonuna gore degisir. Bu kistler hayvancilik alaninda ekonomik kayiplara ek olarak insan hayatinin da kaybina neden olabilir. Bu hastaligin insidansi insanlarda yuksektir cunku riski sadece radyolojik incelemeler veya cesitli cerrahi operasyonlar sirasinda tesadufen saptanmasidir, ancak hayvanlarda katliamlarda rutin tespit sirasinda kesfedilebilir. Hidatidoz hastaliginin nedeni iki onemli faktore baglidir. Birincisi, hastaligin baslangicindan bu yana erken evrelerde enfeksiyonun bilinmesinin mumkun olmamasidir, cunku kistin boyutu artana kadar semptom gostermez, bu da komsu dokulara baski yapar. Ikinci faktor, terapotik araclarin kaybidir ve hastalik, metastaz evresindeki metastazinin ciddiyetine cok benzerdir. Ayrica bu kistler sac ve tirnaklar disinda vucudun her yerinde bulunur. Bu hastalik Irak’taki endemik hastaliklardan biri oldugundan insan sagiligi, ekonomik ve sosyal acisindan etkisi vardir. Bu nedenlerden dolayi bircok hasta olmasina ragmen cerrahi mudahale olarak tedavi yontemlerini arastirmak icin bircok calisma ve arastirma yapilmistir. Bununla birlikte hastalarin bazi durumlari normal tedaviyi zorlastirdigi icin ameliyatla tedavi edilmektedirler. Hidatidozun klinik semptomlari Hidatis kist hastaligi (HCD) enfeksiyonun baslangicinda yavastir, kistin yavas buyumesi ve gelismesi nedeniyle yilda yaklasIk 10-1 mm capa ulasana kadar gorulmezler. Klinik belirtilerin ortaya cikmasi, etkilenen organin icindeki kistin boyutuna, asamalarina, ozellikle hepatik damarlar ve safra kanallari arasindaki komsu organlar arasindaki etkilesim yoluyla bilesenlerinin etkinligine baglidir. Insanlarda semptomlar etkilenen organa baglidir ve karaciger yaklasIk % 70-60 oraninda en cok maruz kalan organdir. Ardindan % 22-20 ile akcigerler, dalak, kalp, kaslar, goz ve tiroit bezi, % 6 bobrekler ve beyin izler. Kemikler % 1, disler, tirnaklar ve saclar disinda hidatik kist icermeyen vucut organlarinin neredeyse hicbiri yoktur. Bununla birlikte karacigerde bazi semptomlar gosterir, bu semptomlar kist genislediginde ve karaciger apseleri ile palpe edildiginde duyarli hale gelir. Ayni zamanda karin agrisi, kusma ve bulanti veya hepatik kan basincinda ve alt vena kava boslugunda da ikincil fibroz varligina neden olur. Hidatik kist karacigere yapisma sirasinda diyafram uzerinde onemli bir baskiya, goguste kistin iceriginin kirilmasina ve cikmasina neden olur. Akcigerde klinik semptomlar, kistin buyuklugune ve saglikli veya yirtik olmasina bagli olarak akciger loblarinda kist basincinin varligina neden olur. Ayrica degisen siddette gogus agrisi ve oksuruk, hemoptizi, nefes darligi, kanama ile ve akcigerlerde bu semptomlar hastaligin ilk bakista gorulmez.Echinococcus Granulosus Kistinin Hidatik Yapisi (Larva Donemi) Kist pulmoner vezikullerin icine girdiginde mantar ve bakteriyel enfeksiyonlar icin uygun bir ortamdir, enfeksiyondan sonra pnomoniye yol acar ve boylece akcigeri tahrip eder. Karin boslugu icindeki hidatik kistin patlamasi, akut alerjik reaksiyonlar nedeniyle anafilaktik sok olarak bilinen bir soka neden olur. Bu sok, etkilenen organ ve komsu organlarda ikincil kistlerin siddetli yayilmasina neden olur ve bazen patlama izler. Vucudun herhangi bir yerindeki kistin icerigini kan dolasimina sizdirarak bas agrisina ve ani olume yol acabilecek diger komplikasyonlara yol acar. Semptomlar, kist kucuk oldugunda bile gelisir ve cogu serebral kist hastaligi vakasi cocuklarda teshis edilir. Bu enfeksiyon ciddidir ve bazen olume yol acar. Gozdeki kistler nadirdir ve gozun dis tumorune, gorme bozukluguna, ekzoftalmozlara ve bazen goz kapagi cevresinde korluge neden olur. Kemiklerde, kistik hidatik hastaligi sIklikla korteksin kademeli olarak asinmasi nedeniyle kirilmaya neden olurken ust ve alt ekstremitelerde agri seklinde semptomlar gosterir. Kemik torbalari, laminer tabakanin olusmadigi sekilde anormaldir. Hayvanlarda enfeksiyon gizlidir ve bazen semptomlarin baslamasindan once kesilebilir. Semptomlarin siddeti, hastaligin siddetine ve kist hidatiginin konumuna bagli olarak degisir. Klinik belirtiler genellikle etkilenen hayvanda sut uretiminde azalma, zayif yun ve etkilenen bolgede organ hasari gibi gorulur. ALİNTİ ~ |
|
|
|
22 Mart 2021, 15:55
|
#2 |
  |
Emegıne Saglık.
|
|
|
|
22 Mart 2021, 18:02
|
#3 | |
|
|
Alıntı:
|
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
