|
|
24 Mart 2021, 12:58
|
#1 |
  |
Siradisi Bakteriler: Buyuleyici Mikroplar Hakkinda Tuhaf Gercekler
Bakteriler buyuleyici mikroplardir. Bircok insan onlari sadece hastaligin kurbani olarak dusunur. Bazilarinin bizi hasta edecegi dogru olsa da, cogu zararsiz ve hatta faydalidir. Arastirmacilar, bazi bakterilerin kendi baslarina ilginc olan ve gelecekte de insanlara faydali olabilecek inanilmaz yeteneklere sahip oldugunu kesfediyorlar. Cogu bakteri tek bir mikroskobik hucreden yapilmis olmasina ragmen, dusunuldugu kadar basit degildir. Bakteriler birbirleriyle iletisim kurabilir ve eylemlerini koordine edebilir. Bazilari insanlari oldurecek asiri cevre kosullarinda hayatta kalabilir; bazilari isIk uretebilir ve bazilari manyetik alanlari tespit edebilir ve cevap verebilir. Bazi turler diger bakterilere saldiran yirticilardir.
Bu makalede bilinen bazi bakterilerin sira disi ozellikleri anlatilmaktadir. Bilim adamlari dogayi kesfettikce, yeni bakteriler buluyor ve daha once tanimlanmis olanlar hakkinda daha cok sey ogreniyorlar. Yakinda dunyamizdaki mikroplar hakkinda cok daha sasirtici gercekleri kesfedebilirler. Ekstremofiller: Asiri Cevre Kosullarinda YasamakSiradisi Bakteriler: Buyuleyici Mikroplar Hakkinda Tuhaf Gercekler Bazi bakteriler asiri ortamlarda yasar ve ekstremofiller olarak bilinir. Insan standartlarina gore, cok yuksek veya cok dusuk sicakliga sahip olanlar ve yuksek basinc, tuzluluk, asitlik, alkalinite veya radyasyon seviyesi olan veya oksijen icermeyenleri icermektedir. Archaeons olarak bilinen mikroplar sIklikla asiri kosullarda yasamaktadir. Archaeons bir mikroskop altinda bakteriye benzer, ama onlar genetik ve biyokimyasal olarak cok farklidir. Genellikle bakteriler olarak adlandirilirlar, ancak cogu mikrobiyolog bu terimin yanlis oldugunu dusunmektedir. Bakteriyel Iletisim ve Ceyrek Algilama Bakteriler, farkli hucreler arasindaki sinyalleme molekullerinin iletimi yoluyla birbirleriyle iletisim kurarlar. Sinyal molekulleri, bakteriler tarafindan uretilen ve diger bakterilerin yuzeyindeki reseptorlere baglanan ve kimyasal alanlara yanit veren kimyasallardir. Arastirmacilar, bircok bakteri turunun, cevrelerinde bulunan sinyallesme molekulunun miktarini, cekirdek algilama olarak adlandirilan bir surecte algilayabildiklerini kesfediyorlar. Bu turler, sadece molekulun konsantrasyonu belirli bir seviyeye ulastiginda kimyasal bir sinyale yanit verir. Bir bolgede sadece birkac bakteri varsa, sinyal molekulu seviyesi cok dusuktur ve bakteriler varligina yanit vermez. Bununla birlikte, yeterli sayida bakteri mevcutsa, belirli bir yaniti tetiklemek icin yeterli sinyal molekulu uretirler. Butun bakteriler ayni anda ayni sekilde cevap verirler. Bakteri dolayli olarak nufus yogunlugunu tespit eder ve bir “yeterlilik” mevcut oldugunda davranislarini degistirir. Ceyrek algilama, bakterilerin eylemlerini koordine etmesine ve cevrelerinde daha guclu bir etki yaratmasina izin verir. Ornegin, patojenik bakteriler (hastaliga neden olanlar) genellikle davranislarini koordine ettikleri zaman vucuda saldirmak icin gelistirilmis bir yetenege sahiptirler. Luminesansli Bakterilerde Ceyrek Algilama Hawaii bobtail kalamar, luminesan bakteriler icin ilginc bir kullanima sahiptir. Kucuk kalamar sadece bir inc uzunlugundadir. Kum ya da camura gomulerek geceyi gecirir. Geceleri aktif hale gelir ve esas olarak karides gibi kabuklular uzerinde beslenir. Kalamar, vucudunun alt kisminda, Vibrio fischeri adli biyoluminesan bir bakteri iceren hafif bir organa sahiptir. Ilginctir ki, bu organda bulunan tek bakteri turudur. Bakteriyel hucreler, bir oto-indukleyici olarak bilinen bir sinyal molekulu uretir. Oto-indukleyici isIk organinin icinde biriktikce, sonunda bakterinin luminesans genlerini harekete geciren kritik bir seviyeye ulasir. Surec, cekirdek algilamanin bir ornegidir. Bakteriler tarafindan yayilan isIk, kalamarin siluetinin, kalamarin altinda yuzerek yirtici hayvanlarin gormesini engellemeye yardimci olur. Gunes isigindan gelen isIk, okyanusa aydan ulasan, kalamarin kamufle edilmesi ve golgelemesini engelleyen isIkla eslesiyor. Bu fenomen karsi aydinlatma olarak bilinir. Fotophoredaki bakterilerin cogu okyanusa birakilir. Geriye kalanlar cogalirlar. Gece geldiginde, bakteri populasyonu bir kez daha isIk uretmek icin yeterince konsantre hale gelir. Yirtici Bakteriler Yirtici bakteriler diger bakterilerei saldirir ve oldurur. Arastirmacilar, sucul habitatlarda ve toprakta yaygin olduklarini kesfediyorlar. Bu bakterilerin iki ornegi asagida tarif edilmistir. – Vampirococcus, yuksek kukurt icerigine sahip tatli su gollerinde yasar. – Chromatium adi verilen daha buyuk, mor bir bakteriye yapisir ve siviyi avindan emerek oldurur. Vampirococcus’un aksine, Bdellovibrio bacteriovorus baska bir bakteriye yapisir ve sonra disarida kalmak yerine icine girer. Avinin dis ortusunu sindirmek icin enzimler uretir ve ayni zamanda donerek avina girmesini saglar. Bdellovibrio avinin icinde cogalir ve sonra onu yok eder. Avci, saniyede 100 hucre boyunda inanilmaz bir oranda yuzebilir, bu da onu bilinen tum bakterilerin en hizli hareket edenlerinden biri haline getirir. Bazi arastirmacilar, insanlara zararli bakterilere saldirabilmeleri icin yirtici bakterilerin kullanilabilecegini arastiriyorlar. Manyetik Alanlara Tespit ve Cevap VermeSiradisi Bakteriler: Buyuleyici Mikroplar Hakkinda Tuhaf Gercekler Bilim adamlari, bazi bakterilerin Woods Hole Osinografi Enstitusu’ndeki bir bilim adami olan Richard P. Blakemore tarafindan 1975 kesfine kadar manyetik alanlari tespit edebildigini fark etmemisti. Magnetotaktik bakteriler olarak da adlandirilan manyetik bakteriler, Dunya’nin manyetik alanina (veya yakinindaki bir miknatisin olusturdugu alana) yakalar ve cevap verirler. Blakemore, bazi bakterilerin, mikroskop altinda gozlemledikleri zaman, slaydin her zaman ayni tarafina gittiklerini fark ettiler. Ayrica, bir slaydin yaninda bir miknatis yerlestirirse, bazi bakterilerin her zaman miknatisin kuzey ucuna dogru gittigini gozlemledi. – Manyetik bakteriler magnetosomes adi verilen ozel organelleri icerir. – Manyetosomlar manyetik kristaller olan manyetit veya greigit icerir. – Her manyetik kristal, tipki diger miknatislar gibi kuzey kutbu ve guney kutbu olan kucuk bir miknatistir. – Miknatislar birbirlerine karsi kutuplari ile cekildiginden, bakterilerdeki manyetik kristaller Dunya’nin manyetik alanina cekilir. Bilim adamlari, bakterilerin manyetik ozelliklerinin insanlara yardim edebilecegi yollari arastiriyorlar. ALİNTİ ~
________________
Bizde Mutsuz Olalim ~
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
