Genetik Muhendisliginin Avantajlari Ve Dezavantajlari - IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi

CeReN · 22 Ağustos 2020, 09:03

Genetik muhendisliginin artilari ve eksileri vardir. Genetik muhendislik sayesinde bilim adamlari, istenen genleri bir bitkiden veya hayvandan digerine veya bir bitkiden hayvana ya da tam tersi sekilde hareket ettirebilirler. Genel olarak yararli olarak gorulen bir sonuc uretebilecegi anlamina gelir. Bu tur bir genetik modifikasyona ugramis organizmaya genetigi degistirilmis organizma veya GDO denir. Genetik muhendislik ozunde, belirli bir genin secilebildigi ve alici organizmaya implante edilebildigi bir teknolojidir. Boylelikle boyle bir implanti alan hucre, istenen islevlere sahip maddeler uretmeye baslayabilir. Genetik muhendisligi, rekombinant DNA, molekuler klonlama ve donusumu kullanir.

Genetik Muhendisliginin Faydalari
Genetik muhendisligi, icerdigi bircok avantaj nedeniyle insan hayatinin ana parcalarindan haline gelmistir. Bunlardan bazilari sunlardir:
• Genetik muhendisligi, daha faydali olarak gorulen mahsul cesitlerinin yaratilmasini mumkun kilmaktadir. Secici yetistiriciligin aksine, modern genetik muhendisligi daha genele ozgudur. Secici yetistirmenin dezavantajlarindan biri, daha az arzu edilen ozellikler uretme olasiligidir. Bu, belirli genleri tanitan modern genetik muhendisligi tarafindan onlenir. Istenilen ozelliklere sahip mahsullerin ortaya cikmasi acisindan surec oldukca basit oldugundan, secici yetistirmeden gorece daha hizlidir. Daha arzu edilen ozelliklere sahip genetik olarak degistirilmis bitkilerin ornekleri, kurakliga dayanikli bitkiler, hastaliga direncli mahsuller, daha hizli buyuyen bitkiler ve daha fazla besinle takviye edilmis bitkilerdir (ornegin baklagiller Ikincisi, eser element baglayici proteinleri, halihazirda mevcut olan depolama proteinlerinin asiri ekspresyonunu veya proteinlerin artan ekspresyonunu kodlayan genlerin eklenmesiyle elde edilebilir. Bitkilere eser element alimindan sorumludur.
• Organizmalar, arzu edilen ozellikleri gosterecek sekilde ” ozel yapim ” olabilir . Genler ayni zamanda daha CO absorbe, ornegin, agaclarda manipule edilebilir 2 ve kuresel isinma tehdidi azaltmak. Genetik muhendisligi yoluyla, genetik bozukluklar, hatali genin islevsel bir gen ile degistirilmesiyle de duzeltilebilir. Sivrisinekler gibi hastalik tasiyan bocekler, steril bocekler olacak sekilde tasarlanabilir. Bu, sitma ve dang hummasi gibi belirli hastaliklarin yayilmasini onlemeye yardimci olacaktir.
• Genetik Muhendisligi, genetik cesitliligi artirabilir ve ayrica caprazlanip diger turlere implante edilebilen daha fazla cesit alel uretebilir. Ornek olarak bugday bitkilerinin genetigini insulin uretecek sekilde degistirmek mumkundur ancak yine de madalyonun iki yuzu vardir. Genetik muhendisligi yukarida bahsedilen sekillerde yararli olsa da, tatsiz veya dezavantajli olarak kabul edilen bazi olasiliklara da karismaktadir.
• Alerjik reaksiyona neden olabilecek gida uretimi, zararli genetik etkilere neden olabilecek GDO ve genetik olarak degistirilmemis bir turden digerine gecen genler gibi kasitsiz etkilerle ilgili endiseler vardir. GDO’lu mahsul bitkilerinin faydali geni vahsi bir populasyona aktarabildigi gosterilmistir. Bazi bocekleri savusturmak icin genetik olarak tasarlanmis aycicekleri buna bir ornektir. Geni yabani akrabalarina aktardiklari gorulmustur. Doga, son derece karmasIktir ve birbiriyle iliskili bir zincirdir. Bazi bilim adamlari, genetigi degistirilmis genlerin kullanilmasinin, sonuclari henuz bilinmeyen geri donusu olmayan bir etkiye sahip olabilecegine inanmaktadirlar.
• Genetik muhendisligi bircok ahlaki ve etik meselenin sinirlarini cizmektedir. Ortaya cikan en onemli sorulardan biri, insanlarin yasalari ve doganin gidisatini kullanma hakkina sahip olup olmadigidir.

Genetik Muhendislik Ornegi
Genetik muhendisligi, atomun kesfi ve uzay ucusunun yani sira yakin tarihin en buyuk buluslarindan biri olabilir. Bununla birlikte, ilgili makul riskler vardir. Bu nedenle, hukumetler, genetik muhendisligini iceren ne tur deneylerin yapildigini kontrol etmek icin yasalar cikarmislardir. Kati duzenlemelere ragmen, genetik muhendisligi ilerlemeyi basarmistir. Yillar boyunca bircok deneysel atilimlara yol acmistir, ornek olarak sunlar gosterilebilir:
• Iskocya’daki Roslin Enstitusu’nde bilim adamlari, Temmuz 1996’da ‘Dolly’ adli koyunun tam bir kopyasini basariyla klonlamislardir. Bu, bir memelinin ilk basarili yapay klonlamasidir.
• Bilim adamlari, sirtinda bir insan kulagi buyutmek icin bir farenin genetik dizisini basarili bir sekilde manipule etmislerdir.
Bu prosedurler esasen bir terapotik klonlama bicimidir ve embriyonik hucreler artik klonlanabilir. Transplantasyon icin biyolojik organlar elde etmek gibi saglik amacli yetistirilirler. Hucreler ayrica arastirma amaciyla laboratuvarda klonlanir. Peki ya insanlar? Bir insan birey olarak klonlanabilir mi? Bu noktada, bir insani klonlamak mumkun degildir. Klonlanabilen genotiptir, ancak fenotip degildir.
Genetik muhendisligi, DNA’nin karmasIk ve mikroskobik dogasinin ve bilesen nukleotidlerinin kesfiyle mumkun olmustur. Kromozomlari ve DNA’yi daha net anlamak icin, ileride basvurmak uzere eslestirilebilirler. Meyve sinegi (Drosophila) gibi daha basit organizmalar, basit yapilari nedeniyle kromozomla eslestirilmistir. Bu uzerinde calismak icin daha az gen gerektirecekler.
Genetik muhendisligi sureci, vucudun belirli bir ozelligini kontrol eden bir kromozomun, bir genin bir alanini eklemeyi icerir. Enzim endonukleaz, bir DNA dizisini bolmek ve ayrica geni kromozomun geri kalanindan ayirmak icin kullanilir. Ornegin, bu gen bir antiviral protein uretecek sekilde programlanabilir. Bu gen cikarilir ve baska bir organizmaya yerlestirilebilir. Ornegin, ligaz kullanilarak DNA zincirine kapatilabilecegi bir bakteri hucresine yerlestirilebilir. Kromozom bir kez daha muhurlendiginde, bakteri hucresi artik bu yeni antiviral proteini kopyalamak icin etkili bir sekilde yeniden programlanir. Bakteri saglikli bir hayat yasamaya devam ederken, insan mudahalesi ile genetik muhendisligi onu protein uretmek icin manipule etmistir.

Genetik Muhendislik Risk Degerlendirmesi
Genetik olarak tasarlanmis organizmalarin kullanilmasi veya serbest birakilmasinin bir sonucu olarak ortaya cikabilecek olasi zararlar, genetik muhendisligibib avantaj ve dezavantajlarini belirlemeyi saglamaktadir. Potansiyel zararlar beyin firtinasi yapildiginda, bu sorunun cevabi buyuk olcude organizmalarin ve cevrelerindeki etkilesimlerinin ne kadar iyi anlasildigina baglidir. Genetik muhendisliginin yeni uygulamalari ortaya ciktikca riskler duruma gore degerlendirilmelidir. Bazi durumlarda riskleri buyuk bir guvenle degerlendirmek mumkundur. Ornegin, hangi genlerin eklendigine bakilmaksizin, genetigi degistirilmis palmiye agaclarinin Kuzey Kutbu’nda gelismesi, yok olma olasiligi dusuktur. Ancak bircok potansiyel zarar icin cevaplar cok daha az kesindir.
Risk degerlendirmeleri karmasIk olabilir. Titiz degerlendirmeler bile cok sayida varsayim ve yargi cagrisi icerdiginden, belirli hukumet kararlarini desteklemek icin kullanildiklarinda genellikle tartismalidirlar. Ornegin, Amerika BirlesIk Devletleri Tarim Bakanligi tarafindan ilk genetigi degistirilmis kabak onayi, tartismali bir risk degerlendirmesi icermektedir. Risk degerlendirmeleri cogunlukla ilgili kurumlardaki (USDA veya EPA) bilim adamlari ve politika yapicilar tarafindan onay almak isteyen sirketler tarafindan saglanan bilgilerle yapilir. Halkin genellikle risk degerlendirmelerini gozden gecirmek ve yorumlamak icin kisa bir firsati vardir.
Biyoteknoloji urunlerinin cok cesitli potansiyel etkileri nedeniyle risk degerlendirmelerinin yanitlamasi gereken standart bir soru dizisi yoktur. Ornegin, bir mikrobiyal pestisit icin bir risk degerlendirmesi, genetigi degistirilmis somon icin yapilan bir risk degerlendirmesinden buyuk olcude farkli olacaktir. Risk degerlendirmesine yonelik tum cabalarda oldugu gibi, duzenleme icin yapilan risk degerlendirmeleri, degerlendirilecek olasi zararlarin listesinin olusturulmasi icin bilimsel bilgi temeline baglidir.

22 Ağustos 2020, 09:03	#1
CeReN Guest	Genetik Muhendisliginin Avantajlari Ve Dezavantajlari Genetik muhendisliginin artilari ve eksileri vardir. Genetik muhendislik sayesinde bilim adamlari, istenen genleri bir bitkiden veya hayvandan digerine veya bir bitkiden hayvana ya da tam tersi sekilde hareket ettirebilirler. Genel olarak yararli olarak gorulen bir sonuc uretebilecegi anlamina gelir. Bu tur bir genetik modifikasyona ugramis organizmaya genetigi degistirilmis organizma veya GDO denir. Genetik muhendislik ozunde, belirli bir genin secilebildigi ve alici organizmaya implante edilebildigi bir teknolojidir. Boylelikle boyle bir implanti alan hucre, istenen islevlere sahip maddeler uretmeye baslayabilir. Genetik muhendisligi, rekombinant DNA, molekuler klonlama ve donusumu kullanir. Genetik Muhendisliginin Faydalari Genetik muhendisligi, icerdigi bircok avantaj nedeniyle insan hayatinin ana parcalarindan haline gelmistir. Bunlardan bazilari sunlardir: • Genetik muhendisligi, daha faydali olarak gorulen mahsul cesitlerinin yaratilmasini mumkun kilmaktadir. Secici yetistiriciligin aksine, modern genetik muhendisligi daha genele ozgudur. Secici yetistirmenin dezavantajlarindan biri, daha az arzu edilen ozellikler uretme olasiligidir. Bu, belirli genleri tanitan modern genetik muhendisligi tarafindan onlenir. Istenilen ozelliklere sahip mahsullerin ortaya cikmasi acisindan surec oldukca basit oldugundan, secici yetistirmeden gorece daha hizlidir. Daha arzu edilen ozelliklere sahip genetik olarak degistirilmis bitkilerin ornekleri, kurakliga dayanikli bitkiler, hastaliga direncli mahsuller, daha hizli buyuyen bitkiler ve daha fazla besinle takviye edilmis bitkilerdir (ornegin baklagiller Ikincisi, eser element baglayici proteinleri, halihazirda mevcut olan depolama proteinlerinin asiri ekspresyonunu veya proteinlerin artan ekspresyonunu kodlayan genlerin eklenmesiyle elde edilebilir. Bitkilere eser element alimindan sorumludur. • Organizmalar, arzu edilen ozellikleri gosterecek sekilde ” ozel yapim ” olabilir . Genler ayni zamanda daha CO absorbe, ornegin, agaclarda manipule edilebilir 2 ve kuresel isinma tehdidi azaltmak. Genetik muhendisligi yoluyla, genetik bozukluklar, hatali genin islevsel bir gen ile degistirilmesiyle de duzeltilebilir. Sivrisinekler gibi hastalik tasiyan bocekler, steril bocekler olacak sekilde tasarlanabilir. Bu, sitma ve dang hummasi gibi belirli hastaliklarin yayilmasini onlemeye yardimci olacaktir. • Genetik Muhendisligi, genetik cesitliligi artirabilir ve ayrica caprazlanip diger turlere implante edilebilen daha fazla cesit alel uretebilir. Ornek olarak bugday bitkilerinin genetigini insulin uretecek sekilde degistirmek mumkundur ancak yine de madalyonun iki yuzu vardir. Genetik muhendisligi yukarida bahsedilen sekillerde yararli olsa da, tatsiz veya dezavantajli olarak kabul edilen bazi olasiliklara da karismaktadir. • Alerjik reaksiyona neden olabilecek gida uretimi, zararli genetik etkilere neden olabilecek GDO ve genetik olarak degistirilmemis bir turden digerine gecen genler gibi kasitsiz etkilerle ilgili endiseler vardir. GDO’lu mahsul bitkilerinin faydali geni vahsi bir populasyona aktarabildigi gosterilmistir. Bazi bocekleri savusturmak icin genetik olarak tasarlanmis aycicekleri buna bir ornektir. Geni yabani akrabalarina aktardiklari gorulmustur. Doga, son derece karmasIktir ve birbiriyle iliskili bir zincirdir. Bazi bilim adamlari, genetigi degistirilmis genlerin kullanilmasinin, sonuclari henuz bilinmeyen geri donusu olmayan bir etkiye sahip olabilecegine inanmaktadirlar. • Genetik muhendisligi bircok ahlaki ve etik meselenin sinirlarini cizmektedir. Ortaya cikan en onemli sorulardan biri, insanlarin yasalari ve doganin gidisatini kullanma hakkina sahip olup olmadigidir. Genetik Muhendislik Ornegi Genetik muhendisligi, atomun kesfi ve uzay ucusunun yani sira yakin tarihin en buyuk buluslarindan biri olabilir. Bununla birlikte, ilgili makul riskler vardir. Bu nedenle, hukumetler, genetik muhendisligini iceren ne tur deneylerin yapildigini kontrol etmek icin yasalar cikarmislardir. Kati duzenlemelere ragmen, genetik muhendisligi ilerlemeyi basarmistir. Yillar boyunca bircok deneysel atilimlara yol acmistir, ornek olarak sunlar gosterilebilir: • Iskocya’daki Roslin Enstitusu’nde bilim adamlari, Temmuz 1996’da ‘Dolly’ adli koyunun tam bir kopyasini basariyla klonlamislardir. Bu, bir memelinin ilk basarili yapay klonlamasidir. • Bilim adamlari, sirtinda bir insan kulagi buyutmek icin bir farenin genetik dizisini basarili bir sekilde manipule etmislerdir. Bu prosedurler esasen bir terapotik klonlama bicimidir ve embriyonik hucreler artik klonlanabilir. Transplantasyon icin biyolojik organlar elde etmek gibi saglik amacli yetistirilirler. Hucreler ayrica arastirma amaciyla laboratuvarda klonlanir. Peki ya insanlar? Bir insan birey olarak klonlanabilir mi? Bu noktada, bir insani klonlamak mumkun degildir. Klonlanabilen genotiptir, ancak fenotip degildir. Genetik muhendisligi, DNA’nin karmasIk ve mikroskobik dogasinin ve bilesen nukleotidlerinin kesfiyle mumkun olmustur. Kromozomlari ve DNA’yi daha net anlamak icin, ileride basvurmak uzere eslestirilebilirler. Meyve sinegi (Drosophila) gibi daha basit organizmalar, basit yapilari nedeniyle kromozomla eslestirilmistir. Bu uzerinde calismak icin daha az gen gerektirecekler. Genetik muhendisligi sureci, vucudun belirli bir ozelligini kontrol eden bir kromozomun, bir genin bir alanini eklemeyi icerir. Enzim endonukleaz, bir DNA dizisini bolmek ve ayrica geni kromozomun geri kalanindan ayirmak icin kullanilir. Ornegin, bu gen bir antiviral protein uretecek sekilde programlanabilir. Bu gen cikarilir ve baska bir organizmaya yerlestirilebilir. Ornegin, ligaz kullanilarak DNA zincirine kapatilabilecegi bir bakteri hucresine yerlestirilebilir. Kromozom bir kez daha muhurlendiginde, bakteri hucresi artik bu yeni antiviral proteini kopyalamak icin etkili bir sekilde yeniden programlanir. Bakteri saglikli bir hayat yasamaya devam ederken, insan mudahalesi ile genetik muhendisligi onu protein uretmek icin manipule etmistir. Genetik Muhendislik Risk Degerlendirmesi Genetik olarak tasarlanmis organizmalarin kullanilmasi veya serbest birakilmasinin bir sonucu olarak ortaya cikabilecek olasi zararlar, genetik muhendisligibib avantaj ve dezavantajlarini belirlemeyi saglamaktadir. Potansiyel zararlar beyin firtinasi yapildiginda, bu sorunun cevabi buyuk olcude organizmalarin ve cevrelerindeki etkilesimlerinin ne kadar iyi anlasildigina baglidir. Genetik muhendisliginin yeni uygulamalari ortaya ciktikca riskler duruma gore degerlendirilmelidir. Bazi durumlarda riskleri buyuk bir guvenle degerlendirmek mumkundur. Ornegin, hangi genlerin eklendigine bakilmaksizin, genetigi degistirilmis palmiye agaclarinin Kuzey Kutbu’nda gelismesi, yok olma olasiligi dusuktur. Ancak bircok potansiyel zarar icin cevaplar cok daha az kesindir. Risk degerlendirmeleri karmasIk olabilir. Titiz degerlendirmeler bile cok sayida varsayim ve yargi cagrisi icerdiginden, belirli hukumet kararlarini desteklemek icin kullanildiklarinda genellikle tartismalidirlar. Ornegin, Amerika BirlesIk Devletleri Tarim Bakanligi tarafindan ilk genetigi degistirilmis kabak onayi, tartismali bir risk degerlendirmesi icermektedir. Risk degerlendirmeleri cogunlukla ilgili kurumlardaki (USDA veya EPA) bilim adamlari ve politika yapicilar tarafindan onay almak isteyen sirketler tarafindan saglanan bilgilerle yapilir. Halkin genellikle risk degerlendirmelerini gozden gecirmek ve yorumlamak icin kisa bir firsati vardir. Biyoteknoloji urunlerinin cok cesitli potansiyel etkileri nedeniyle risk degerlendirmelerinin yanitlamasi gereken standart bir soru dizisi yoktur. Ornegin, bir mikrobiyal pestisit icin bir risk degerlendirmesi, genetigi degistirilmis somon icin yapilan bir risk degerlendirmesinden buyuk olcude farkli olacaktir. Risk degerlendirmesine yonelik tum cabalarda oldugu gibi, duzenleme icin yapilan risk degerlendirmeleri, degerlendirilecek olasi zararlarin listesinin olusturulmasi icin bilimsel bilgi temeline baglidir.
	Alıntı Yap

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)