IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi  
 sohbet
derya sohbet


 
 
Seçenekler Stil
Alt 21 Ağustos 2020, 08:59   #1
Standart Vucudun Kimyasal Bilesimi

Vucut, elementlerden veya bilesIklerden olusan farkli molekullerden olusur. Insan fizyolojisinin mekanizmalarini tam olarak anlamak icin, vucudun kimyasal bilesimini anlamak onemlidir. Hucreler ve yapilar arasindaki cesitli etkilesimleri goz onunde bulundururken bu faydali olacaktir. Bu yazida vucudunun temel kimyasi ve bunun biyolojik islev uzerindeki etkisi ile ilgili bilgiler bulunmaktadir.

Atomlar
Atom, benzersiz kimyasal ozelliklere sahip en kucuk madde birimidir. Atomlar, hucre yapisinin kimyasal birimleridir. Protonlar ve notronlar ve elektron yorungeleri iceren merkezi bir cekirdekten olusurlar. Bir proton +1 pozitif yuk tasirken, bir notronun yuku yoktur. Boylece cekirdegin net bir pozitif yuku vardir. Elektronlar –1 negatif yuk tasir ve sonuc olarak pozitif cekirdege cekilir. Genel olarak, proton sayisi genellikle elektron sayisina esittir. Atomlarin benzersiz (bireysel) kimyasal ozelliklere sahip oldugu ve bu nedenle her atom turunun kimyasal element veya sadece element olarak adlandirildigini unutulmamalidir.
Atom numarasi, bir atomdaki proton sayisini ifade ederken, atom agirligi dalton cinsinden olculen bir atomdaki proton ve notron sayisini ifade eder. Elementlerin, izotop adi verilen birden fazla formda bulunmasi mumkundur; tek fark, cekirdekteki notron sayisidir, protonlar ve elektronlar her zaman orijinal elementle ayni kalir. Insan vucudu, bicim ve islev icin dort ana unsura baglidir: Hidrojen (H), Oksijen (O), Karbon (C) ve Azot (N).



Molekuller-Baglar
Atomlar, iki veya daha fazlasi birbirine baglandiginda molekuller olusturur.
A 1 —bag — A 2 = Molekul: A 1 A 2
Dis yorungedeki elektronlar iki atom arasinda paylasildiginda kovalent baglar olusur. Bu tur bir bag olustugunda, molekuller ortak elektronlari etrafinda donebilir ve sekil degistirebilir. Her atom karakteristik sayida kovalent bag olusturur. Baglarin sayisi, dis yorungede bulunan elektronlarin sayisina baglidir.
Ornegin:
• Hidrojen (H), dis yorungesinde 1 elektron bulunan atom numarasi 1’e sahiptir. Hidrojen 1 bag olusturur (tek bag) yani 1 elektron paylasilir.
• Oksijen (O), dis yorungesinde 6 elektron bulunan atom numarasi 8’e sahiptir. Boylece Oksijen 2 bag olusturur (cift bag), yani 2 elektron paylasilir.
• Azot (N), dis yorungesinde 5 elektron bulunan atom numarasi 7’ye sahiptir. Azot 3 bag olusturur (uclu bag), yani 3 elektron paylasilir.
• Karbon (C), dis yorungesinde 4 elektron bulunan atom numarasi 6’ya sahiptir. Karbon 4 bag olusturur, yani 4 elektron paylasilir.
Genel olarak: Dis yorungedeki elektron sayisi + Paylasilan elektronlar = 8 (tam sekizli)
Paylasilan herhangi bir elektronun kararli bir duruma ulasma cabasi icinde olduguna dikkat edilmelidir. Cogu atomda, bu bir sekizli veya dis yorungede sekiz elektrondur. Not Hidrojenin dis yorungesinde yalnizca biri mevcut ve biri paylasilan olmak uzere 2 elektron icin bos alan vardir. Iyonlar, bir veya daha fazla elektronun kazanci veya kaybi nedeniyle net elektrik yuklu atomlardir. Iyonik baglar , iki zit yuklu iyon arasinda olusan baglardir. Katyonlar net pozitif yuklu iyonlardir, anyonlar ise net negatif yuklu iyonlardir.
Iyonik element formlari, suda cozunduklerinde elektrik iletebildikleri icin vucut icin onemlidir. Bu iyonlara elektrolit denir. Molekullerde kovalent olarak baglanan tek atomlar veya atomlar iyonlasmaya ugrayabilir. Ornek vermek gerekirse:
NaCl; Na + + Cl –
R-COOH; R-COO- + H +
R-NH 2 + H +; R-NH 3
En dis yorungesinde tek bir elektron bulunan atom, serbest radikal olarak bilinir. Serbest radikaller oldukca reaktiftir ve kisa omurludur. Organizma acisindan, hucresel bozulmadan sorumludurlar. Gunes hasari, cilt hucrelerine etki eden serbest radikallerin klasIk bir ornegidir. Polar baglar, elektronlarin esit olmayan bir sekilde paylasildigi baglardir. Esitsiz paylasim, daha yuksek paya sahip atoma daha fazla negatif yuk verir ve elektron payi daha dusuk olana biraz daha fazla pozitif yuk vermektedir.
Hidrojen baglari, bir polar bagdaki hidrojen atomu (daha pozitif, elektronun daha az payi) ile baska bir polar bagdaki oksijen veya nitrojen atomu (elektronun daha negatif, daha buyuk payi) arasindaki zayif baglardir. Bir su molekulunun hidrojeni ile digerinin oksijeni arasindaki hidrojen bagi. Bu tahviller oldukca zayiftir.

Su
Su, insan vucudundaki en yaygin molekuldur (~% 98-99). Her iki hidrojen atomu da tek oksijen atomuna polar baglarla baglanir. Oksijenin biraz negatif yuku vardir ve hidrojen atomlarinin her biri biraz pozitif yuke sahiptir. Bu, pozitif hidrojen atomlari ile komsu su molekullerinin negatif oksijen atomlari arasinda hidrojen baglarinin olusmasina izin verir. Suyun durumu zayif hidrojen baglari tarafindan belirlenir. Dusuk sicakliklarda baglar bozulmadan kalir ve su donmaktadir. Sicaklik yukseldiginde baglar zayiflar ve su sivi hale gelir. Sicaklik yeterince yuksekse baglar tamamen kirilir ve su bir gaza donusur.

Cozunen Maddeler
Bir sivida cozunen maddelere cozunen maddeler denir, sivinin kendisine ise cozucu denir. Cozelti terimi, cozuculer bir cozucu icinde cozuldugunde ortaya cikan nihai urunu ifade eder. Su, insan vucudundaki en yaygin molekul oldugu icin, suyun en bol cozucu olmasi sasirtici olmamalidir. Vucuttaki kimyasal reaksiyonlarin cogu suda cozunmus molekulleri icerir. Hidrofilik (su seven) molekuller, suda kolayca cozunen molekullerdir. Genel olarak, hidrofilik molekuller polar gruplara (or. OH-) ve / veya iyonize (or., COO- veya NH2 +) ekli fonksiyonel gruplar. Buna karsilik, suya cekilmeyen molekullere hidrofobik molekuller denir (sudan korkma). Elektriksel olarak notr kovalent baglara sahip molekullerdir (ornegin, karbon zincirli molekuller). Polar olmayan molekuller suyla karistirildiginda iki faz (tabakalar) olusur. Iyi bir ornek, yagi ve suyu karistirip kabin bir sure kurumasina izin vermesidir. Gorunur iki farkli katman olacaktir.
Polar / iyonize bir bolgeye ve bir ucunda ve diger ucunda polar olmayan bir bolgeye sahip molekuller amfipatik olarak adlandirilir. Su ile temasta molekul hem hidrofilik hem de hidrofobik ozelliklere sahip oldugundan, amfipatik molekuller su ile karistirilirsa, molekuller su ile temas edecekleri yuzeyde polar (hidrofilik) bolgeler ve kumenin merkezinde yer alan polar olmayan (hidrofobik) bolgeler ile kumeler olusturur. Yapilan duzenleme, sudaki genel cozunurlugu artiracaktir.

Konsantrasyon
Cozeltilerle ilgili olarak, konsantrasyon, bir birim cozelti hacminde bulunan cozunen madde miktaridir. Konsantrasyon degerleri, mevcut molekul sayisini yansitmaz.

Asit
Bir asit, cozelti icinde protonlari (hidrojen iyonlari) serbest birakan bir molekuldur. Tersine, baz bir protonu kabul edebilen bir molekuldur. Asitler ve bazlar ayrica kuvvetlere ayrilabilir. Guclu bir asit, cozeltideki tum hidrojen iyonlarini serbest birakan bir asittir. Hidroklorik asit (HCl), guclu bir asidin mukemmel bir ornegidir. Zayif asitler, cozelti icinde tamamen iyonize olmayan veya hidrojen iyonlarini kaybetmeyen asitlerdir ve serbest hidrojen iyonlarinin (protonlar) konsantrasyonu, cozeltinin asitligi olarak adlandirilir. Birim pH = -log [H + ] olup burada [H +], serbest hidrojen iyonlarinin konsantrasyonudur. pH, biyolojik sistemlerde cok onemli bir kavramdir ve insan fizyolojisi sureclerinde kesinlikle buyuk bir agirliga sahiptir. Saf suya notr bir cozelti denir ve 7 pH degerine sahiptir. Alkalin cozeltiler ayrica bazik cozeltiler olarak bilinir ve bu nedenle daha dusuk bir hidrojen iyonu konsantrasyonuna [H + ] sahiptir. Alkali cozeltilerin pH’i 7’den buyuktur. Asidik cozeltiler, yuksek konsantrasyonda hidrojen iyonlarina [H + ] sahiptir. Asidik cozeltilerin pH’i 7’den azdir. PH olcegindeki her sayi, hidrojen konsantrasyonunda [H + ] 10 katlik bir degisIkligi gostermektedir. Turnusol kagitlari, serit bir cozeltiye batirildiktan sonra kagittaki renk degisIkliklerine bagli olarak pH’i belirleyen test seritlerdir.


Organik Molekuller
Organik molekuller karbon omurgalari icerir. Her karbon atomu diger atomlarla, ozellikle diger karbon atomlariyla ve hidrojen, nitrojen, oksijen ve sulfur atomlariyla 4 kovalent bag olusturacaktir. Karbon, bircok kucuk molekulu birbirine baglayarak, cogu insan fizyolojisi icin onemli olan cok buyuk polimerler (makromolekuller) olusturabilir.

Karbonhidratlar
Bu onemli karbon bazli molekuller, hucrelere enerji sagladiklari icin yasam icin hayati oneme sahiptir. Karbonhidratlar belirli bir oranda karbon, hidrojen ve oksijenden olusur. N herhangi bir tam sayi oldugunda, formul su sekildedir: Cn (H 2 O) n. H— C —OH
Karbonhidratlar, polar hidroksil (OH-) gruplari sayesinde suda kolaylikla cozunur. Cogu tatlidir ve yaygin olarak bilinen adi sekerdir. Monosakkaritler en basit sekerlerdir. Glikoz (C 6 H 12 O 6 ) en bol olanidir ve kandaki baslica monosakkarit oldugu icin kan sekeri olarak adlandirilir. Vucuttaki yaygin monosakkaritler 5 veya 6 karbon atomu icerir ve sirasiyla pentoz ve heksoz olarak adlandirilir. Disakkaritler, birbirine bagli iki monosakkaritten olusan karbonhidratlardir. Sukroz, glikoz ve fruktozdan olusur. Maltoz, glikoz ve glikoz zincirlerinden olusur. Laktoz, sut sekeri, glikoz ve galaktozdan olusur.
Bir oksijen atomu, bir uctan bir hidrojen atomunun ve digerinden bir hidroksil grubunun cikarilmasiyla monosakkaritleri birbirine baglar. Hidroksil grubu ve hidrojen, bir su molekulu olusturmak icin birlesir. Bu nedenle, bir disakkaridin hidrolizi, olusan bagi koparacak ve iki monosakkaridi ayiracaktir. Polisakkaritler, bircok monosakkarit uzun zincirler halinde birbirine baglandiginda olusur. Hayvan hucrelerinde glikojen ve bitki hucrelerindeki nisasta, birbirine bagli binlerce glikoz molekulunden olusur.

Yag Asitleri (Lipitler)
Lipitler, agirlikli olarak, notr kovalent baglarla birbirine baglanmis hidrojen ve karbon atomlarindan olusur. Lipitler polar degildir ve dolayisiyla suda cok fazla cozunmezler. Insan fizyolojisi hakkinda bilgi edinirken dikkat edilmesi gereken dort ana lipit sinifi vardir.
Yag asitleri, bir ucunda bir karboksil grubu bulunan karbon ve hidrojen atomlari zincirleridir. Genellikle, cift sayida karbon atomundan yapilirlar cunku iki karbon atomundan olusan parcalarin birbirine baglanmasiyla sentezlenirler. Tum karbon atomlari tek kovalent baglarla baglanirsa, zincire doymus yag asidi denir. Zincir cift baglardan olusuyorsa, zincire doymamis yag asidi denir. Dahasi, zincirde yalnizca bir cift bag varsa, o zaman tekli doymamis yag asididir, birden fazla cift bag varsa buna coklu doymamis yag asidi denir.
Triacilgliseroller veya trigliseridler vucuttaki lipidlerin cogunu olusturur. 3 hidroksil grubu gliserolun her biri, uc yag asidinin karboksil gruplariyla, dolayisiyla adindaki tri ile birlestirilerek olusturulurlar. Bir triasilgliserol hidrolize edildiginde, yag asitleri gliserolden salinir ve urunler, hucre fonksiyonlari icin enerji saglamak uzere metabolize edilebilir.
Triacilgliserollerin, fosfolipidler adi verilen yakin bir akrabasi vardir. Tek fark, gliserolun hidroksil gruplarindan birinin bir fosfata bagli olmasidir. Bir fosfolipid, yag asidinde polar olmayan bir bolgeye sahiptir, dolayisiyla molekul amfipatiktir. Fosfolipidler vucuttaki zarlarin yapiminda cok onemlidir.
Son olarak, steroidler birbirine bagli 4 karbon atomu halkasindan olusur. Halkalara bagli birkac polar hidroksil grubuna sahip olabilirler. Steroidler polariteleri nedeniyle suda cozunmezler. Testosteron ve ostrojen gibi seks hormonlari, steroidlerin yani sira kolesterol ve kortizol ornekleridir.

Proteinler
Karbon, hidrojen, oksijen ve nitrojenin ortak dort elementine ek olarak, proteinler ayrica kucuk miktarlarda kukurt ve diger elementleri de icerir. Proteinler, amino asitler adi verilen baglantili alt birimlerin cok buyuk molekulleridir. Cok uzun zincirler olustururlar. Amino asitler, bir amino (NH olusan 2 ) ve bir terminal karbon atomuna bagli bir karboksil (COOH) grubudur. R, amino asit yan zinciri olarak bilinen baska bir fonksiyonel grup veya karbon zinciridir.
H
|
R — C — COOH
|
NH2
Canli organizmalardaki proteinler ayni 20 amino asit setinden olusur. Her bir amino asit, yan zinciri (R) ile ayirt edilir. Amino asitler, peptit baglari ile birlestirildiklerinde, bir polipeptit veya peptit baglariyla baglanmis bir amino asit dizisi olustururlar. Bir amino asidin karboksil gruplari, baska bir amino asidin amino grubu ile polar bir kovalent bag olusturdugunda bir peptid bagi olusur. Bu bagin olusumunda bir su molekulu aciga cikar. Yeni olusan molekul daha sonra bir ucunda serbest bir amino grubuna ve digerinde ek amino asitlerin baglanmasina izin veren serbest bir karboksil grubuna sahip olacaktir.
Glikoproteinler, monosakkaritler, proteindeki (polipeptit) spesifik amino asitlerin yan zincirlerine kovalent olarak baglandiginda yapilir. Bir glikoprotein olusumunda ayrilan spesifik amino asitler serin ve treonindir.

Protein Yapisi
Bir proteinin birincil yapisini iki sey belirler;
• Zincirdeki amino asit sayisi
• Her bir spesifik amino asidin zincirde olustugu yer
Her bir amino asit, peptit baglari etrafinda donebildiginden, bir polipeptit zincirinin esnek oldugunu hatirlamak onemlidir. Bu nedenle polipeptit zincirleri, birkac sekle veya konformasyona bukulebilir. Bir proteinin uc boyutlu yapisi, vucuttaki isleyisinde onemli bir rol oynamaktadir.
Proteinlerin yapisi birkac faktor tarafindan belirlenir, bu faktmrler sunlardir:
• Zincirin komsu kisimlari ile herhangi bir su molekulu arasinda hidrojen bagi
• Zincir boyunca polar ve iyonize parcalar arasindaki herhangi bir iyonik bag
• Zincirin komsu kutupsal olmayan bolgeleri arasinda van der Waals kuvvetleri olarak adlandirilan zayif baglar
• Iki amino asidin yan zincirlerini birbirine baglayan kovalent baglar
Bir peptit bagindaki nitrojene bagli hidrojen ile digerindeki cift bagli oksijen arasinda hidrojen baglari olustugunda bir alfa sarmal konformasyonu olusur. Hidrojen baglari zinciri bukerek bobin haline getirir. Polipeptit zincirinin paralel uzanan bolgelerindeki peptit baglari arasinda hidrojen baglari olustugunda, beta-yaprak konformasyonu adi verilen duz ve genisletilmis bir bolge olusur. Alfa sarmal ve beta levha bicimleri cok yaygindir. Yan zincirler arasinda iyonik baglar olustugunda ve dolayisiyla tekrarlayan herhangi bir hidrojen bagiyla kesintiye ugradiginda, halka konformasyonlari adi verilen duzensiz bolgeler meydana gelebilir. Multimerik proteinlerin birden fazla polipeptit zincirinden olusan proteinler oldugunu bilmeye deger. Zincirler benzer veya farkli olabilir.

Nukleik Asitler
Nukleik asitler genetik bilgiyi depolar, iletir ve ifade eder. Nukleik asitler, nukleotid adi verilen alt birimlerden olusur. Nukleotidler bir fosfat grubu, bir seker ve bir karbon ve nitrojen atomlari halkasi icerir. Halka ayni zamanda baz olarak da bilinir cunku hidrojen iyonlarini (protonlari) kabul edebilir. Nukleotidler, bir nukleotidin fosfat grubu ile digerinin sekeri arasindaki baglarla birbirine baglanir. Bu sekilde nukleotidler uzun zincirler olusturur. DNA (deoksiribonukleik asit), genetik bilgiyi nukleotid alt birimlerinin dizisinde depolar. RNA (ribonukleik asit), orijinal DNA talimatlarina gore polipeptidler olusturmak icin spesifik amino asit dizilerini birbirine baglama talimatlarini yazmak icin DNA’da depolanan bilgileri kullanir.
DNA nukleotidleri, deoksiriboz adi verilen bes karbonlu bir seker icerir. DNA, dort farkli baza karsilik gelen dort farkli nukleotide sahiptir. Purin bazlari adenin (A) ve guanin (G) iki kaynasmis nitrojen ve hidrojen halkasindan olusur. Pirimidin bazlari sitozin (C) ve timin (T) sadece bir nitrojen ve hidrojenden olusur. Guanin ve sitozin cifti, timin ve adenin cifti ise, bir pirimit ile eslestirilmis bir purindir.
Bir DNA molekulu cift sarmal gibi gorunur. Bir zincirdeki bir purin bazi ve digerindeki bir pirimidin bazi arasinda hidrojen baglari tarafindan tutulan birbiri etrafinda dolanan iki nukleotit zincirinden olusur. RNA, DNA’dan biraz farklidir. Ozellikle, RNA tek bir nukleotid zinciridir, seker ribozu icerir ve timin yerine pirimidin baz urasil mevcuttur. Urasil bu nedenle purin adenin ile eslesebilir.
________________

Bizde Mutsuz Olalim ~
 


Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)
 
Seçenekler
Stil

Yetkileriniz
Konu Acma Yetkiniz Yok
Cevap Yazma Yetkiniz Yok
Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-Kodu Kapalı
Trackbacks are Kapalı
Pingbacks are Kapalı
Refbacks are Kapalı





Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 16:08.