Yenibutuncu Siir Hareketi - IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi

CeReN · 18 Şubat 2020, 12:44

Edebiyatimizda her donem oldukca farkli amaclarla cok sayida topluluk ortaya cikmistir. Bu topluluklarin kimi oldukca uzun sure etkili olup mensuplari bir arada kalirken bircogu da kisa surede dagilmistir. Edebiyatimizda topluluklar halinde sanat anlayisi gelistirme ve bu anlayisla eser verme gelenegi esas olarak Tanzimat edebiyatiyla baslar. Edebi topluluklar, ortaya ciktiklari toplumdaki siyasi, sosyal, ekonomik kosullarin bileskesi olma ozelligine sahiptirler. Tanzimat’tan gunumuze sanat ve kultur hareketlerinin hareket noktalarini teskil eden husus sanatin toplum icin mi olmasi gerektigi yoksa sanat icin mi olmasi gerektigiyle ilgilidir. Bu tartisma esas olarak Fransiz Ihtilali’yle dunyaya yayilmis bir konudur. Edebiyatimizda bir bildiri yani manifestoyla yayin hayatina baslayan ilk topluluk Fecr-i Ati toplulugudur. Fecr-i Ati’den gunumuze kadarki surecte bircok edebi topluluk boy gostermistir. Bu yazimizda, edebiyatimizda manifesto yayinlayan son topluluk, Yenibutuncu Siir anlayisini ele alacagiz.

Yenibutuncu Siir Nasil bir Harekettir?
Namik Kemal’le baslayan toplumcu edebiyat anlayisi, Nazim Hikmet’le birlikte siyasi bir nitelik kazanarak farkli bir boyuta evrilmistir. 1980 Darbesinin dogurdugu siyasi baski ortaminda ortaya cikan Yenibutuncu siir, Nazim Hikmet’in yolundan giderek bireyin para karsisinda metalasmasina bayrak kaldiran bir edebiyat anlayisidir. Yenibutuncu siir, Cumhuriyet devri Turk edebiyatinda Ikinci Yeni siir hareketinden sonra ortaya cikarak en cok ses getiren topluluktur. 1980’den sonra da sanatcilarin bir araya gelerek bildiri yayinladigi tek topluluk olma ozelligine sahiptir. Toplulugun temelleri 1980 oncesinde atilsa da gercek anlamda toplulugun etkin hale gelmesi Seyyit Nezir’in Broy siir dergisini cikarmaya baslamasiyladir. Broy dergisinde siirleri yayimlanan Veysel Colak, Seyyit Nezir, Huseyin Haydar, Metin Cengiz, Tugrul Keskin, Broy dergisinin Kasim 1988 tarihli 27. sayisinda yayimladiklari makaleyle Cumhuriyet donemi Turk edebiyatinin son manifestosunu imzalariyla duyururlar.
Broy dergisi isimini Ruhi Su’nun bir turkusundeki seslenis unlemi olan ”Broyy” kelimesinden alir. “Yenibutun: Kendini biriktiren bireyin siiri” basligiyla edebiyat dunyasina kendilerini tanitan bu bes sair, manifestodan sonra edebiyat cevrelerinde ciddi tartismalari da baslatirlar. Gerek manifestolarinda gerekse de eserlerinde kapitalizmin degerler erozyonuna ugrattigi insanin mucadelesini anlatirken imgelerle yuklu zengin bir dil kullanmislardir. Yenibutuncu sairler kendilerini paranin buyusunu bozmaya adanmis zekanin lirizmini temsille sorumlu gormuslerdir. 80 darbesiyle politikadan korkan insani kendiyle barisIk bir politiklesmeye davet etmislerdir. Insani ozun para hirsinin tazyiki altinda kireclenmesine dur deme amacindadirlar.
“Broy” kelimesindeki kadar yerli ve halktan, “merhaba” kelimesi kadar evrensel bir cizgiye ulasmayi amaclamislardir. Dilin donusturucu gucunu kullanarak hayat kadar daginik bir yelpazede insana dair her seyi hayat kadar orgutlu bir edebi anlayisla dile getirmek istemislerdir. Yenibutuncu Siir, insan hayatinin karmasIkligindan yola cikarak ekonomiden siyasete, tarihten gundelik yasama kadar her seyi ele almislardir. Siirsel bir dile yazilan manifestolari devrin politik sartlari dusunuldugunde oldukca kiskirtici ve cesurca soylemler tasimaktaydi. Yenibutuncu sairler, insani zengin bir oz kabul ederek onu yaratma surecinin etkin bir oznesi halinde getirmek isterler. Yenibutuncu siir, kapitalist zihniyetin insan kitlelerine kabul ettirdigi paranin guzelliginden ziyade insan emeginin meyvesi olan ekmekteki ter ve hunerin guzelligini benimsetmeye calisir. Parayi ilah olarak sunan sistemi reddederek ozgur asi, ve ureten, yaratan bireyin yasama karsi sorumluluk ve etkinlik icinde olmasini ister bu sairler.
Yenibutuncu siir, 1980 sonrasi Turk siirinde onemli bir yanki uyandirsa da bireysellesmenin tum gucuyle yayginlastigi 80 sonrasi siirinde pek uzun omurlu olamamistir. Broy dergisi yayin hayatina gunumuzde de devam ederken Yenibutuncu siir kisa sure sonra dagilmistir. Toplulugun dagilmasinda donemin siyasi sartlari kadar topluluk uyelerinin kendilerine has cizgiler takip etmesinin de payi buyuktur.

18 Şubat 2020, 12:44	#1
CeReN Guest	Yenibutuncu Siir Hareketi Edebiyatimizda her donem oldukca farkli amaclarla cok sayida topluluk ortaya cikmistir. Bu topluluklarin kimi oldukca uzun sure etkili olup mensuplari bir arada kalirken bircogu da kisa surede dagilmistir. Edebiyatimizda topluluklar halinde sanat anlayisi gelistirme ve bu anlayisla eser verme gelenegi esas olarak Tanzimat edebiyatiyla baslar. Edebi topluluklar, ortaya ciktiklari toplumdaki siyasi, sosyal, ekonomik kosullarin bileskesi olma ozelligine sahiptirler. Tanzimat’tan gunumuze sanat ve kultur hareketlerinin hareket noktalarini teskil eden husus sanatin toplum icin mi olmasi gerektigi yoksa sanat icin mi olmasi gerektigiyle ilgilidir. Bu tartisma esas olarak Fransiz Ihtilali’yle dunyaya yayilmis bir konudur. Edebiyatimizda bir bildiri yani manifestoyla yayin hayatina baslayan ilk topluluk Fecr-i Ati toplulugudur. Fecr-i Ati’den gunumuze kadarki surecte bircok edebi topluluk boy gostermistir. Bu yazimizda, edebiyatimizda manifesto yayinlayan son topluluk, Yenibutuncu Siir anlayisini ele alacagiz. Yenibutuncu Siir Nasil bir Harekettir? Namik Kemal’le baslayan toplumcu edebiyat anlayisi, Nazim Hikmet’le birlikte siyasi bir nitelik kazanarak farkli bir boyuta evrilmistir. 1980 Darbesinin dogurdugu siyasi baski ortaminda ortaya cikan Yenibutuncu siir, Nazim Hikmet’in yolundan giderek bireyin para karsisinda metalasmasina bayrak kaldiran bir edebiyat anlayisidir. Yenibutuncu siir, Cumhuriyet devri Turk edebiyatinda Ikinci Yeni siir hareketinden sonra ortaya cikarak en cok ses getiren topluluktur. 1980’den sonra da sanatcilarin bir araya gelerek bildiri yayinladigi tek topluluk olma ozelligine sahiptir. Toplulugun temelleri 1980 oncesinde atilsa da gercek anlamda toplulugun etkin hale gelmesi Seyyit Nezir’in Broy siir dergisini cikarmaya baslamasiyladir. Broy dergisinde siirleri yayimlanan Veysel Colak, Seyyit Nezir, Huseyin Haydar, Metin Cengiz, Tugrul Keskin, Broy dergisinin Kasim 1988 tarihli 27. sayisinda yayimladiklari makaleyle Cumhuriyet donemi Turk edebiyatinin son manifestosunu imzalariyla duyururlar. Broy dergisi isimini Ruhi Su’nun bir turkusundeki seslenis unlemi olan ”Broyy” kelimesinden alir. “Yenibutun: Kendini biriktiren bireyin siiri” basligiyla edebiyat dunyasina kendilerini tanitan bu bes sair, manifestodan sonra edebiyat cevrelerinde ciddi tartismalari da baslatirlar. Gerek manifestolarinda gerekse de eserlerinde kapitalizmin degerler erozyonuna ugrattigi insanin mucadelesini anlatirken imgelerle yuklu zengin bir dil kullanmislardir. Yenibutuncu sairler kendilerini paranin buyusunu bozmaya adanmis zekanin lirizmini temsille sorumlu gormuslerdir. 80 darbesiyle politikadan korkan insani kendiyle barisIk bir politiklesmeye davet etmislerdir. Insani ozun para hirsinin tazyiki altinda kireclenmesine dur deme amacindadirlar. “Broy” kelimesindeki kadar yerli ve halktan, “merhaba” kelimesi kadar evrensel bir cizgiye ulasmayi amaclamislardir. Dilin donusturucu gucunu kullanarak hayat kadar daginik bir yelpazede insana dair her seyi hayat kadar orgutlu bir edebi anlayisla dile getirmek istemislerdir. Yenibutuncu Siir, insan hayatinin karmasIkligindan yola cikarak ekonomiden siyasete, tarihten gundelik yasama kadar her seyi ele almislardir. Siirsel bir dile yazilan manifestolari devrin politik sartlari dusunuldugunde oldukca kiskirtici ve cesurca soylemler tasimaktaydi. Yenibutuncu sairler, insani zengin bir oz kabul ederek onu yaratma surecinin etkin bir oznesi halinde getirmek isterler. Yenibutuncu siir, kapitalist zihniyetin insan kitlelerine kabul ettirdigi paranin guzelliginden ziyade insan emeginin meyvesi olan ekmekteki ter ve hunerin guzelligini benimsetmeye calisir. Parayi ilah olarak sunan sistemi reddederek ozgur asi, ve ureten, yaratan bireyin yasama karsi sorumluluk ve etkinlik icinde olmasini ister bu sairler. Yenibutuncu siir, 1980 sonrasi Turk siirinde onemli bir yanki uyandirsa da bireysellesmenin tum gucuyle yayginlastigi 80 sonrasi siirinde pek uzun omurlu olamamistir. Broy dergisi yayin hayatina gunumuzde de devam ederken Yenibutuncu siir kisa sure sonra dagilmistir. Toplulugun dagilmasinda donemin siyasi sartlari kadar topluluk uyelerinin kendilerine has cizgiler takip etmesinin de payi buyuktur.
	Alıntı Yap

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)