|
|
12 Mart 2021, 12:40
|
#1 |
 |
Cocuklarda Akut Hiriltinin Yonetilmesi Ve Tedavisi
Ebeveynlerin cocuklarindaki hiriltiyi dogru tarif etmeleri ve bu tarifin cocugun semptomlarinin tanimlarina uyup uymadigini kontrol etmek onemlidir. Cogu insan, cok cesitli isitilebilir nefes sesini tanimlamak icin “hirilti” kelimesini kullanir, ancak klinik tanim spesifiktir; gogusten gelen yuksek tiz, muzikal veya islik sesi gelmesi seklindedir. Hirilti tanisi koyulurken sunlari sorgulamak gerekir;
• Surekli mi yoksa aralikli mi oldugu da dahil olmak uzere hiriltinin niteligi ve suresi • Diger solunum semptomlarinin varligi • Agirlastiran faktorler ve tetikleyiciler • Onceki bolumler • Hane halkinin sigara icme durumu • Cocugun hic egzama veya baska semptomlar veya atopi belirtileri olup olmadigi • Ailede atopi oykusu olup olmadigi Fizik muayene, oncelikle potansiyel olarak ciddi hirilti nedenlerini belirlemeye yardimci olmak icin kullanilir. Ideal olarak, cocugun hiriltili solunumunun klinik hirilti tanimina uydugunu dogrulamak icin muayene sirasinda degerlendirilmelidir, ancak bu her zaman mumkun olmayacaktir. Muayene, solunum hizi, kalp atis hizi, sicaklik ve oksijen saturasyonu (nabiz oksimetresi mevcutsa) dahil olmak uzere cocugun genel bir degerlendirmesini icermelidir. Akut hiriltili bir cocukta, muayene es zamanli ust solunum yolu enfeksiyonu olup olmadigini degerlendirmelidir, orn. Otitis media veya farenjit. Ornegin interkostal ice cekme ve aksesuar kas kullanimi gibi hiperinflasyon ve solunum sIkintisi belirtilerini degerlendirmek icin cocugun gogsunu gozlemleyin. Cocugun gogsunun oskultasyonunu yapin ve herhangi bir hirilti veya catirti ve odak sesleri olup olmadigini not edilmelidir. Okul oncesi cagindaki cocuklarda hisiltiyi degerlendirmek icin genellikle laboratuvar ve solunum arastirmalari kullanilmaz. Gogus rontgeni gibi daha ileri arastirmalar, genellikle dogumdan beri semptomlari olan cocuklar veya alisilmadik derecede siddetli, bir tedavi denemesine yanit vermeyen veya olagandisi klinik ozelliklerin eslik ettigi hiriltili cocuklar icin ayrilmistir. Tepe-akis, spirometri ve akciger fonksiyonunun diger degerlendirmeleri, testler arasinda guvenilir ve tutarli bir sonuc saglayamadiklari icin genellikle bes yasin altindaki cocuklarda kullanilmaz. Cocuklarda Hirilti YonetimiCocuklarda Akut Hiriltinin Yonetilmesi ve Tedavisi Hisiltili okul oncesi cocuklarin yonetimi, cocugun hastaliginin olasi prognozu ve tedavinin kisitliliklari hakkinda ebeveynler ile net bir tartisma ile baslamalidir. Teshisin genellikle zamanla netlesecegini ve farmakolojik tedavinin semptomlari hafifletmek icin kullanilabilecegini, ancak cocugun hiriltisinin dogal seyrini degistirmedigini ve astim gelisimini engellemedigini aciklanmalidir. Hirilti tipi bes yasindan once zamanla degisebileceginden, cocugun semptomlarinin duzenli olarak yeniden degerlendirilmesi gerekecektir. Cocuklarda Hiriltinin Alevlenmeleri Onlenmesi Icin Yasam Tarzi Mudahaleleri Hisilti ile gelen kucuk bir cocuk, evdeki tum yetiskinleri sigarayi birakmaya tesvik etmek icin iyi bir firsat saglar. Gerektiginde sigarayi birakma tavsiyesi ve destegi verin ve aile uyelerinin sigara icme durumlarini kaydedin. Hamilelik sirasinda annenin sigara icmesi de kesinlikle tavsiye edilmemelidir. Nemli barinma ve kisin yetersiz isitma gibi agirlastirici faktorler tartisilmali ve mumkunse ebeveynlere cozumlerle yardim edilmelidir, cunku bunlarin cocukluk donemindeki solunum semptomlarini azalttigi gorulmustur. Ozellikle epizodik viral hiriltili cocuklar icin enfeksiyon onleme stratejileri tartisilmalidir. Cocuklarin asilama programlarini guncel tutmalari ve her yil grip asisi yaptirmalari gerekir. Ev veya kres ortamlarinda enfeksiyonlarin bulasmasini onlemek icin duzenli el yikama ve iyi hijyen uygulamalari tesvik edilmelidir. Alerjenden kacinma, hisilti ve astim icin erken bir mudahale olarak uzun suredir tartisilmaktadir. Bununla birlikte, alerjiden kacinmaya calismanin sinirli bir faydasi var gibi gorunmektedir ve mudahale zor ve maliyetli olabilir. Akut Hirilti Ataklarinin TedavisiCocuklarda Akut Hiriltinin Yonetilmesi ve Tedavisi • Bronkodilatorler bronsiyolit bebekler, minimal fayda sagladiklari icin genellikle bronkodilatorlerle tedavi edilmemelidir. • Epizodik viral veya atopik hiriltili bes yasin altindaki cocuklar, semptomatik kontrol icin kisa etkili bir bronkodilatorde denenebilir. • Gerektiginde bronkodilator tedavisi kisa etkili bir beta agonist (SABA) ile yapilmalidir. Cocuklar icin gunde maksimum 800 mikrogram olmak uzere, Salbutamol 100 mikrogram onerilir. • Bu, bir ara parca ve maske kullanilarak inhalasyon yoluyla verilmelidir. Cihazin dogru kullanimi ve temizligi ile ilgili talimat verilmelidir. • Uzun etkili beta-agonistler (LABA), hiriltili kucuk cocuklar icin potansiyel olarak etkili olsa da, kucuk cocuklarda yararlarini veya guvenliklerini gosteren birkac guclu calisma oldugundan, genellikle tavsiye edilmez. • Teofilinin hiriltili veya astimli cocuklarda kullanilmasi onerilmez. Oral kortikosteroidler Hastanede kalmayi gerektiren akut siddetli hiriltili bir cocukta oral kortikosteroidler onerilir ve nakil beklerken verilebilir. Hastaneye yatmayi gerektirmeyen akut siddetli hiriltili bir cocukta oral kortikosteroid kullanimi daha az aciktir ve klinik yargiya dayanmalidir. Bes yasin altindaki cocuklarda oral kortikosteroidlerin etkinligine dair kanitlar sinirlidir ve genellikle celiskilidir ve cogu calisma daha buyuk cocuklara odaklanir. Gerekirse oral prednizolon gunde 1-2 mg / kg, maksimum 40 mg olmak uzere uc gun sureyle verilebilir. Ebeveynlere kortikosteroidler bu yas grubunda alevlenmeleri veya hastaneye yatisi onledigi gosterilmediginden okul oncesi cocuklarda onerilmemektedir. Oral kortikosteroidler, kisa sureler icin kullanildiklarinda istah, ruh hali ve davranis degisIklikleri dahil olmak uzere bir dizi yan etkiyle iliskilidir. Daha uzun sure (uc aydan fazla) kullanildiginda, buyumede azalma, deride degisIklikler, kas gucsuzlugu, Cushing sendromu, kemik zayiflamasi ve diyabet riskinde artis gibi olumsuz etkiler siddetli olabilir. Semptomlarin Onlenmesi Inhale kortikosteroidler Viral epizodlar arasinda semptomlari olan atopik hiriltili cocuklarda inhale kortikosteroid (ICS) kullanimini dusunulmelidir. Epizodik viral hiriltili cocuklarda ICS ile tedavi daha az etkilidir ve yaygin olarak onerilmemektedir. Bes yasin altindaki cocuklarda hiriltili IKS ile tedavi yalnizca semptom kontrolu icindir ve durumun uzun vadeli dogal seyri uzerinde hicbir etkisi yoktur ve bir cocugun inatci hirilti gelistirmesi veya astima ilerleme olasiligini azaltmaz. Kucuk cocuklarda ICS ile tedaviye yanit genellikle daha buyuk cocuklarda gorulenden daha azdir. Bes yasin altindaki cocuklarda onerilen IKS, uc aya kadar bir ara parca ve maske cihazi araciligiyla gunde iki kez 50-100 mikrogram flutikazondur. Aralik semptomlari duzeldiginde, ICS sadece azaltilmak yerine durdurulmalidir (azaltildiktan sonra). ICS ile kisa sureli tedavi, okul oncesi cagindaki cocuklarda surekli kullanim kadar etkilidir ve yan etkileri sinirlayabilir. Kucuk cocuklarda kortikosteroid kullanimi bircok yan etkiye neden olabilir. En onemlisi, plaseboya kiyasla iki yil boyunca ICS ile tedavi edilen cocuklarda yaklasIk 1 cm daha az boy (kalici olabilir) bulan calismalarla boy buyumesinin azalmasidir. ICS alan cocuklarda da adrenal supresyon gozlenmistir, ancak adrenokortikotropik hormon (ACTH) stimulasyon testlerinde bozulma su anda taninandan daha yaygin olabilir.Cocuklarda Akut Hiriltinin Yonetilmesi ve Tedavisi Montelukast, epizodik ve atopik hiriltiyi yonetmede bir role sahiptir. Bir lokotrien reseptor antagonisti olan montelukast, herhangi bir tipte hiriltili cocuklarda semptom ve alevlenme kontrolu icin uygun bir tedavidir. Ilac su anda Ozel Yetkili subvansiyon kriterlerine tabidir (bakiniz: “ Montelukast Ozel Kurumu degisti ”). Ozel Otorite kriterleri, su anda “etiket disi” bir kullanim olan aralikli hiriltili cocuklarda kullanima izin vermektedir. Hiriltili okul oncesi cagindaki cocuklarda, montelukastin surekli kullanimi, hirilti ataklarini orta derecede azalttigi gorulmektedir ve ust solunum yolu enfeksiyonunun ilk belirtileri ortaya ciktiginda aralikli kullanim, semptomlari kontrol etmeye ve birinci basamak saglik hizmetlerine basvuru sayisini azaltmaya yardimci olabilir. Montelukast, hirilti alevlenmelerini onlemek ve yonetmek icin tek basina kullanilabilir veya etkinlik icin ICS dozunu artirmak zorunda kalmamak icin ICS ile birlikte kullanilabilir. Cigneme tableti olarak mevcuttur. Iki ila bes yas arasi cocuklarda onerilen montelukast dozu gunde bir kez 4 mg’dir. Ideal tedavi suresi belirsizdir. Alevlenmeleri onlemede ve aralik semptomlarini kontrol etmede on iki aylik surekli tedavi etkili gorunmektedir. Bununla birlikte, semptomlar ortaya ciktiginda ebeveyn veya bakici tarafindan baslatilan yedi gunluk donguler gibi kisa sureli dozlama, alevlenmeleri ve epizodlari kontrol etmede de etkilidir ve ilacin genel kombine dozunu azaltabilir. Montelukast alan cocuklarda klinik olarak anlamli yan etki bildirilmemistir. ALİNTİ ~ |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
