Idiyopatik Pulmoner Fibrozda Kognitif Bozukluk - IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi

CeReN · 05 Mart 2021, 14:26

Pulmoner fibroz, alveolar interstisyumda progresif skarlasmaya neden olan ve sIklikla hipoksemik solunum yetmezligine yol acan fibrozan interstisyel akciger hastaliklari (ILD’ler) grubunu tanimlar. ILD’ler, nedeni bilinmeyen hastaliklar (idiyopatik interstisyel pnomoniler) ve diger hastaliklarla (bag dokusu hastaligi ile iliskili ILD’ler, kronik sarkoidoz) veya cevresel maruziyetler (kronik hipersensitivite pnomonisi) ile iliskili olanlar dahil olmak uzere genis ve cesitli parankimal akciger bozukluklari grubunu kapsar.
Idiyopatik pulmoner fibroz (IPF), en kapsamli olarak incelenen IAH tipi, bircok kanserden daha kotu olabilen prognozlu, durmaksizin ilerleyen bir akciger hastaligidir. Tanidan sonraki 2,5-3,5 yillik medyan sag kalim suresiyle, IPF onemli morbidite ve mortalite sonuclarini gosterir, bunlarin tumu progresif fibrotik hastaligin kendisiyle dogrudan iliskili degildir.

Idiyopatik Pulmoner Fibrozda Kognitif BozuklukTani aninda ortalama yasi 66 olan bu yasli populasyon sIklikla hastaligin klinik spektrumunu, ilerlemesini ve olum oranini etkileyen cesitli komorbiditeler yasar. 272 IPF hastasinin analizi, vakalarin % 58’inin bir, iki veya uc komorbid duruma sahip oldugunu, % 30’unun dort ila yedi komorbid duruma sahip oldugunu ve sadece % 12’sinin komorbiditeye sahip olmadigini bildirilmistir. Amfizem (% 8-34), obstruktif uyku apnesi (% 58-88), akciger kanseri (% 3-22) ve pulmoner hipertansiyon (% 3-84) dahil olmak uzere solunum komorbiditeleri, tahminler buyuk farkliliklar gosterse de bircok calismada yaygin olarak kaynak populasyona bagli olarak. Gelismektedir.

Gastroozofageal reflu (% 30-80), sistemik arteriyel hipertansiyon (% 14-71), iskemik kalp hastaligi (% 4-68), diabetes mellitus tip 2 (% 10-33) ve depresyon (% 10-33) gibi solunum disi komorbiditeler % 12-49) da oldukca yaygin gorulen bir durumdur.

IPF’li Hastalarda Bilissel Kusurlar icin Risk Faktorleri
IPF veya iliskili morbidite ile ilgili olarak, bir bilissel eksIkligin ortaya cikmasi icin birkac potansiyel faktor ve kosul vardir. Hipoksemi, sigara icme oykusu, yaslanma ve hastaligin kronik evrimi, bilissel bir eksIkligin ortaya cikmasi icin potansiyel unsurlardir. Nefes almadaki zorluklar (solunum kaslarinin ic elastik yukunun artmasi ve periferik mekanoreseptorlerin uyarilmasi), gece oksurugu, ilaclar, hipoksemi ve obstruktif apne yasam kalitesini degistirebilir.

IPF’li Hastalarda Kognitif Bozuklugun Fizyopatolojisi
IPF hastalari, ilerleyen solunum kisitlamasi ve egzersiz intoleransi gelistirir. Kan gazlarinin degistirilmesi, IPF patofizyolojisinde yaygin bir ozelliktir. Hastalar, DPT ile onemli bir kumulatif zaman icinde ortaya cikan gecici veya surekli hipoksi deneyim % 2,90 altindadir. Nokturnal hipoksi, kronik fibrotik interstisyel akciger hastaliklarinda, hem OSA’yi bu komorbiditeye sahip olmayanlar gibi iliskilendiren hastalarda yaygindir. OUA’nin yoklugunda, nokturnal hipoksi, oksijen-hemoglobin ayrisma egrisinin ani kismindaki hastalara bagli olarak alveolar hipoventilasyon, degisen ventilasyon-perfuzyon orani ve desaturasyon egiliminin bir sonucu olabilir.

Epidemiyolojik arastirmalar, yasam tarzlari ve kardiyovaskuler risk faktorleri gibi genetik ve cevresel faktorlerin yani sira, azalmis akciger fonksiyonunun ayni zamanda genel populasyonda demans ve bilissel bozuklukla iliskili oldugunu gostermistir. Topluluklarda Ateroskleroz Riski Calismasina katilan genis populasyon tabanli bir kohortta, kisitlayici bir ventilasyon paterninin varligi, bilissel degerlendirmelerde daha kotu performans ve artmis demans hastaneye yatma riski ile iliskiliydi.
Yakin tarihli bir prospektif calisma, kisitlayici akciger hastaligi olan hastalarin saglikli bireylere gore demans veya hafif bilissel bozukluk gelistirme sansinin neredeyse iki kati oldugunu bulmustur. Arastirmacilar, 23 yildan fazla bir suredir 14.000’den fazla orta yasli insani takip etti. Akciger hastaligi ve bozulmus akciger fonksiyonu, hem Alzheimer hastaligi hem de serebrovaskuler etiyolojiler yoluyla daha yuksek demans riski ve hafif bilissel bozukluk ile iliskilendirildi.
Hem KOAH hem de kisitlayici bozukluk, demans fenotiplerinin artmis riski ile iliskili olmasina ragmen, iliskinin buyuklukleri en cok kisitlayici bozulma icin belirgindir. Sigara icenler ve icmeyenler arasinda hicbir fark yoktur. Farkli patojenik mekanizmalar, akciger fonksiyonunun bilissel performans ve demans riski ile iliskisini aciklayabilir. Kronik hipoksi, iskemik beyin hasarina ve norodejenerasyona yol acabilir cunku ileriye donuk calismalar, dusuk akciger fonksiyonu veya azalmis arteriyel oksijen saturasyonu olan bireylerin beyaz cevher lezyonlari ve lakuner enfarkt gelistirme olasiliginin daha yuksek oldugunu bulmustur.

Kisitlayici bir ventilasyon paterni, diyabet ve subklinik ateroskleroz insidansi ve artmis kardiyovaskuler sonuc riski ile iliskilendirilmistir. Buna karsilik, diyabet ve kardiyovaskuler hastalik, kognitif bozukluga neden olabilir ve demans riskini artirabilir. Daha kotu akciger fonksiyonu, proinflamatuar bir durumun gelismesi yoluyla bilissel bozulmaya ve demansa neden olabilir. Akciger fonksiyonu azalmis kisilerde yukselen yuksek C-reaktif protein seviyeleri, daha yuksek demans riski ile iliskilendirilmistir.
Hizli ve sIk hipoksemi gelisme potansiyeli olan bir hastalik olan IPF’de, kognitif bozuklugun cok az sayida calismada arastirilmis olmasi sasirticidir. Sinirli bir calismada, pulmoner rehabilitasyona giren yalnizca yedi IPF hastasiyla, bes psIkometrik test dizisi uygulayarak (sozlu bilgilerin hatirlanmasi, surekli gorsel dikkat, sirali gorevleri tamamlamadaki verimlilik, sozel akicilik, gorsel-uzamsal ve grafomotor yeterlilik) bozuk bulundu. Bu bilis yalnizca gorsel dikkat duzeyindedir.
Oksijen saturasyonu normal olan 30 IPF hastasinda bilissel islevi inceleyen ve bunlari KOAH ve sigara kontrolleriyle karsilastiran ileriye donuk, gozlemsel bir calisma, IPF hastalarinin neredeyse yarisinin hafif bilissel islev bozukluguna sahip oldugunu ve yasa gore aciklanamadigini gostermektedir. Ileriye donuk, kesitsel, tanimlayici bir calismada, Bors vd. siddetli IPF’li bireylerin, hafif ila orta siddette hastaligi olanlara ve kontrollere gore daha kotu bilissel isleve sahip oldugunu gostermistir.Idiyopatik Pulmoner Fibrozda Kognitif Bozukluk

Katilimcilar, bilissel islevin cesitli alanlarini degerlendiren bes noropsIkolojik testle degerlendirildi: dikkat hizi, siralama, zihinsel esneklik, gorsel arama ve motor islev, bilgi isleme hizi, secici dikkat, bilissel esneklik, yurutme islevi, sozlu hatirlama ve tanima degerlendirmesi ve sozcuksel ve anlamsal bilgilerin erisilebilirligiyle ilgili belirli bilissel eksIklikler. Siddetli IPF hastalari, hiz bolunmus dikkat gerektiren gorevlerde onemli olcude daha dusuk performansa sahipti ve tanidik bir yanitin bastirilmasini gerektirdiginde daha yavas islem hizlari vardi.
IPF’de bilisi degerlendirmeyi ve klinik bilis degistiricilerini tanimlamayi amaclayan kesitsel bir calisma ve 23 IPF hastasi Montreal Bilissel Degerlendirme (MoCA) kullanilarak degerlendirilmistir. Daha once bahsedildigi gibi, MoCA, erken bilissel bozukluklari tespit etmek icin yuksek ozgulluk ve duyarliliga sahip bir tarama aracidir ve birden cok ortam ve bozuklukta dogrulanmistir. MoCA, saglikli bilissel yaslanmayi hafif bilissel bozukluktan ayirmak icin cesitli bilissel alanlari (kisa sureli bellek, gorsel-uzamsal yetenekler, yurutucu islevler, dikkat, konsantrasyon ve calisma bellegi, dil, zaman ve yere yonelim) degerlendirir. Calisma, IPF’li hastalarda gorsel-uzamsal yetenekler, dil ve calisma bellegi alanlariyla ilgili hafif bir bilissel bozukluk bulmustur. Bu hastalarda tikayici uyku apnesi oldukca yaygindi (vakalarin % 80’inden fazlasi) ve bilissel islev ile apne hipopne indeksinin siddeti arasinda onemli bir korelasyon vardir. Kotu uyku kalitesi IPF’de sIklikla OUA dahil olmak uzere uykuda solunum bozukluklari yoluyla karsilanir, bu da artan uyku parcalanmasi, azalmis yavas dalga ve REM uykusu ile uyku oksijen desaturasyonunu gosterir.

IPF Hastalarinda Bilissel EksIkligin YonetilmesiIdiyopatik Pulmoner Fibrozda Kognitif Bozukluk
Saglikla iliskili yasam kalitesi, tedavi seceneklerinin olmamasi, dusuk mortalite ve hastaligin hizli ilerlemesi goz onune alindiginda, bu hasta populasyonunda ozellikle onemlidir. IPF ile iliskili morbidite, hastanin yasam kalitesi uzerinde genis ve derin bir etkiye sahiptir. Bu nedenle, bilis duzeyi ve diger hasta merkezli sonuclar, klinik arastirma ve uygulamada degerlendirilmesi gereken onemli hedeflerdir. IPF icin su anda belirli bir bilissel degerlendirme aracina sahip degiliz, bu nedenle arastirmacilar diger kronik solunum hastaliklarinin bilis analizinde dogrulanmis araclari kullandilar. Olasi sorun, bu araclarin IPF’nin hastalarin yasamlari uzerindeki etkilerinin cogunu yakalayamamasidir.

ALİNTİ ~

05 Mart 2021, 14:26	#1
CeReN ✓ Guest	Idiyopatik Pulmoner Fibrozda Kognitif Bozukluk Pulmoner fibroz, alveolar interstisyumda progresif skarlasmaya neden olan ve sIklikla hipoksemik solunum yetmezligine yol acan fibrozan interstisyel akciger hastaliklari (ILD’ler) grubunu tanimlar. ILD’ler, nedeni bilinmeyen hastaliklar (idiyopatik interstisyel pnomoniler) ve diger hastaliklarla (bag dokusu hastaligi ile iliskili ILD’ler, kronik sarkoidoz) veya cevresel maruziyetler (kronik hipersensitivite pnomonisi) ile iliskili olanlar dahil olmak uzere genis ve cesitli parankimal akciger bozukluklari grubunu kapsar. Idiyopatik pulmoner fibroz (IPF), en kapsamli olarak incelenen IAH tipi, bircok kanserden daha kotu olabilen prognozlu, durmaksizin ilerleyen bir akciger hastaligidir. Tanidan sonraki 2,5-3,5 yillik medyan sag kalim suresiyle, IPF onemli morbidite ve mortalite sonuclarini gosterir, bunlarin tumu progresif fibrotik hastaligin kendisiyle dogrudan iliskili degildir. Idiyopatik Pulmoner Fibrozda Kognitif BozuklukTani aninda ortalama yasi 66 olan bu yasli populasyon sIklikla hastaligin klinik spektrumunu, ilerlemesini ve olum oranini etkileyen cesitli komorbiditeler yasar. 272 IPF hastasinin analizi, vakalarin % 58’inin bir, iki veya uc komorbid duruma sahip oldugunu, % 30’unun dort ila yedi komorbid duruma sahip oldugunu ve sadece % 12’sinin komorbiditeye sahip olmadigini bildirilmistir. Amfizem (% 8-34), obstruktif uyku apnesi (% 58-88), akciger kanseri (% 3-22) ve pulmoner hipertansiyon (% 3-84) dahil olmak uzere solunum komorbiditeleri, tahminler buyuk farkliliklar gosterse de bircok calismada yaygin olarak kaynak populasyona bagli olarak. Gelismektedir. Gastroozofageal reflu (% 30-80), sistemik arteriyel hipertansiyon (% 14-71), iskemik kalp hastaligi (% 4-68), diabetes mellitus tip 2 (% 10-33) ve depresyon (% 10-33) gibi solunum disi komorbiditeler % 12-49) da oldukca yaygin gorulen bir durumdur. IPF’li Hastalarda Bilissel Kusurlar icin Risk Faktorleri IPF veya iliskili morbidite ile ilgili olarak, bir bilissel eksIkligin ortaya cikmasi icin birkac potansiyel faktor ve kosul vardir. Hipoksemi, sigara icme oykusu, yaslanma ve hastaligin kronik evrimi, bilissel bir eksIkligin ortaya cikmasi icin potansiyel unsurlardir. Nefes almadaki zorluklar (solunum kaslarinin ic elastik yukunun artmasi ve periferik mekanoreseptorlerin uyarilmasi), gece oksurugu, ilaclar, hipoksemi ve obstruktif apne yasam kalitesini degistirebilir. IPF’li Hastalarda Kognitif Bozuklugun Fizyopatolojisi IPF hastalari, ilerleyen solunum kisitlamasi ve egzersiz intoleransi gelistirir. Kan gazlarinin degistirilmesi, IPF patofizyolojisinde yaygin bir ozelliktir. Hastalar, DPT ile onemli bir kumulatif zaman icinde ortaya cikan gecici veya surekli hipoksi deneyim % 2,90 altindadir. Nokturnal hipoksi, kronik fibrotik interstisyel akciger hastaliklarinda, hem OSA’yi bu komorbiditeye sahip olmayanlar gibi iliskilendiren hastalarda yaygindir. OUA’nin yoklugunda, nokturnal hipoksi, oksijen-hemoglobin ayrisma egrisinin ani kismindaki hastalara bagli olarak alveolar hipoventilasyon, degisen ventilasyon-perfuzyon orani ve desaturasyon egiliminin bir sonucu olabilir. Epidemiyolojik arastirmalar, yasam tarzlari ve kardiyovaskuler risk faktorleri gibi genetik ve cevresel faktorlerin yani sira, azalmis akciger fonksiyonunun ayni zamanda genel populasyonda demans ve bilissel bozuklukla iliskili oldugunu gostermistir. Topluluklarda Ateroskleroz Riski Calismasina katilan genis populasyon tabanli bir kohortta, kisitlayici bir ventilasyon paterninin varligi, bilissel degerlendirmelerde daha kotu performans ve artmis demans hastaneye yatma riski ile iliskiliydi. Yakin tarihli bir prospektif calisma, kisitlayici akciger hastaligi olan hastalarin saglikli bireylere gore demans veya hafif bilissel bozukluk gelistirme sansinin neredeyse iki kati oldugunu bulmustur. Arastirmacilar, 23 yildan fazla bir suredir 14.000’den fazla orta yasli insani takip etti. Akciger hastaligi ve bozulmus akciger fonksiyonu, hem Alzheimer hastaligi hem de serebrovaskuler etiyolojiler yoluyla daha yuksek demans riski ve hafif bilissel bozukluk ile iliskilendirildi. Hem KOAH hem de kisitlayici bozukluk, demans fenotiplerinin artmis riski ile iliskili olmasina ragmen, iliskinin buyuklukleri en cok kisitlayici bozulma icin belirgindir. Sigara icenler ve icmeyenler arasinda hicbir fark yoktur. Farkli patojenik mekanizmalar, akciger fonksiyonunun bilissel performans ve demans riski ile iliskisini aciklayabilir. Kronik hipoksi, iskemik beyin hasarina ve norodejenerasyona yol acabilir cunku ileriye donuk calismalar, dusuk akciger fonksiyonu veya azalmis arteriyel oksijen saturasyonu olan bireylerin beyaz cevher lezyonlari ve lakuner enfarkt gelistirme olasiliginin daha yuksek oldugunu bulmustur. Kisitlayici bir ventilasyon paterni, diyabet ve subklinik ateroskleroz insidansi ve artmis kardiyovaskuler sonuc riski ile iliskilendirilmistir. Buna karsilik, diyabet ve kardiyovaskuler hastalik, kognitif bozukluga neden olabilir ve demans riskini artirabilir. Daha kotu akciger fonksiyonu, proinflamatuar bir durumun gelismesi yoluyla bilissel bozulmaya ve demansa neden olabilir. Akciger fonksiyonu azalmis kisilerde yukselen yuksek C-reaktif protein seviyeleri, daha yuksek demans riski ile iliskilendirilmistir. Hizli ve sIk hipoksemi gelisme potansiyeli olan bir hastalik olan IPF’de, kognitif bozuklugun cok az sayida calismada arastirilmis olmasi sasirticidir. Sinirli bir calismada, pulmoner rehabilitasyona giren yalnizca yedi IPF hastasiyla, bes psIkometrik test dizisi uygulayarak (sozlu bilgilerin hatirlanmasi, surekli gorsel dikkat, sirali gorevleri tamamlamadaki verimlilik, sozel akicilik, gorsel-uzamsal ve grafomotor yeterlilik) bozuk bulundu. Bu bilis yalnizca gorsel dikkat duzeyindedir. Oksijen saturasyonu normal olan 30 IPF hastasinda bilissel islevi inceleyen ve bunlari KOAH ve sigara kontrolleriyle karsilastiran ileriye donuk, gozlemsel bir calisma, IPF hastalarinin neredeyse yarisinin hafif bilissel islev bozukluguna sahip oldugunu ve yasa gore aciklanamadigini gostermektedir. Ileriye donuk, kesitsel, tanimlayici bir calismada, Bors vd. siddetli IPF’li bireylerin, hafif ila orta siddette hastaligi olanlara ve kontrollere gore daha kotu bilissel isleve sahip oldugunu gostermistir.Idiyopatik Pulmoner Fibrozda Kognitif Bozukluk Katilimcilar, bilissel islevin cesitli alanlarini degerlendiren bes noropsIkolojik testle degerlendirildi: dikkat hizi, siralama, zihinsel esneklik, gorsel arama ve motor islev, bilgi isleme hizi, secici dikkat, bilissel esneklik, yurutme islevi, sozlu hatirlama ve tanima degerlendirmesi ve sozcuksel ve anlamsal bilgilerin erisilebilirligiyle ilgili belirli bilissel eksIklikler. Siddetli IPF hastalari, hiz bolunmus dikkat gerektiren gorevlerde onemli olcude daha dusuk performansa sahipti ve tanidik bir yanitin bastirilmasini gerektirdiginde daha yavas islem hizlari vardi. IPF’de bilisi degerlendirmeyi ve klinik bilis degistiricilerini tanimlamayi amaclayan kesitsel bir calisma ve 23 IPF hastasi Montreal Bilissel Degerlendirme (MoCA) kullanilarak degerlendirilmistir. Daha once bahsedildigi gibi, MoCA, erken bilissel bozukluklari tespit etmek icin yuksek ozgulluk ve duyarliliga sahip bir tarama aracidir ve birden cok ortam ve bozuklukta dogrulanmistir. MoCA, saglikli bilissel yaslanmayi hafif bilissel bozukluktan ayirmak icin cesitli bilissel alanlari (kisa sureli bellek, gorsel-uzamsal yetenekler, yurutucu islevler, dikkat, konsantrasyon ve calisma bellegi, dil, zaman ve yere yonelim) degerlendirir. Calisma, IPF’li hastalarda gorsel-uzamsal yetenekler, dil ve calisma bellegi alanlariyla ilgili hafif bir bilissel bozukluk bulmustur. Bu hastalarda tikayici uyku apnesi oldukca yaygindi (vakalarin % 80’inden fazlasi) ve bilissel islev ile apne hipopne indeksinin siddeti arasinda onemli bir korelasyon vardir. Kotu uyku kalitesi IPF’de sIklikla OUA dahil olmak uzere uykuda solunum bozukluklari yoluyla karsilanir, bu da artan uyku parcalanmasi, azalmis yavas dalga ve REM uykusu ile uyku oksijen desaturasyonunu gosterir. IPF Hastalarinda Bilissel EksIkligin YonetilmesiIdiyopatik Pulmoner Fibrozda Kognitif Bozukluk Saglikla iliskili yasam kalitesi, tedavi seceneklerinin olmamasi, dusuk mortalite ve hastaligin hizli ilerlemesi goz onune alindiginda, bu hasta populasyonunda ozellikle onemlidir. IPF ile iliskili morbidite, hastanin yasam kalitesi uzerinde genis ve derin bir etkiye sahiptir. Bu nedenle, bilis duzeyi ve diger hasta merkezli sonuclar, klinik arastirma ve uygulamada degerlendirilmesi gereken onemli hedeflerdir. IPF icin su anda belirli bir bilissel degerlendirme aracina sahip degiliz, bu nedenle arastirmacilar diger kronik solunum hastaliklarinin bilis analizinde dogrulanmis araclari kullandilar. Olasi sorun, bu araclarin IPF’nin hastalarin yasamlari uzerindeki etkilerinin cogunu yakalayamamasidir. ALİNTİ ~ 👍❤😂😮😡😢👎👏
	Alıntı Yap

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)