|
|
04 Haziran 2020, 19:01
|
#1 |
 |
Asetilkolin Duzeylerini Azaltabilecek Faktorler Nelerdir?
Beynin anilar olusturmak icin asetilkolin ihtiyaci bulunmaktadir. Cunku sistemdeki sinir demetleri dinlenilenleri yorumlayarak, savas ya da kac aktivitesini dengelemesini gerektirmektedir. Fakat bunun yaninda cok fazla asetilkolin duzeylerine sahip olabilmek tehlikeli kotu olabilmektedir. Bu makale de norotransmitter fazlaliginin ne zaman istenmeyen seviyelerde olabilecegi, seviyeleri veya aktivitesini dusurmenin faydali olup olmadigi hakkinda bilgiler yer almaktadir.
Asetilkolin Duzeyleri Asetilkolin duzeyleri vucut ve beyinde oynadigi onemli rol nedeniyle onemlidir. Ornegin, depresyonun belirli beyin bolgelerinde daha yuksek asetilkolin aktivitesi ile baglantili olmasi, depresyonun cok fazla asetilkolinden kaynaklandigi anlamina gelmemektedir. Bu tur iddialarda bulunmak icin veriler bulunmamaktadir. Ayrica, bir calisma cok fazla asetilkolinin depresyona katkida bulundugunu bulsa bile, asetilkolin seviyelerinin tek neden olmasi pek olasi degildir. Depresyon gibi karmasIk bozukluklar her zaman kisiden kisiye degisebilen beyin kimyasi, cevre, saglik durumu ve genetik gibi bircok olasi faktoru icermektedir. Asetilkolin Seviyelerinin Olculmesi Beyindeki asetilkolin duzeylerini degerlendirmek son derece zordur. Bunun nedeni asetilkolin duzeylerinin dogrudan olculememesidir. Dogrudan olcum, beyin dokusu, beynin dolasimindan kan veya beyin omurilik sivisi gerektirmektedir. En gelismis beyin goruntuleme tekniklerini kullanarak dolayli olcumlerde bile, asetilkolin seviyeleri beyin bolgelerinde ve bircok faktore bagli olarak hizla degisebilmektedir. Bu nedenle, bir kisinin cok fazla asetilkolin olup olmayacagi oldukca belirsizdir. Bununla birlikte, bilim, belirli saglik kosullari ile daha yuksek asetilkolin seviyeleri veya belirli beyin bolgelerindeki aktivite arasinda bir baglanti onermistir. Gunumuzde, hicbir dogrudan tuketiciye test asetilkolin seviyelerini degerlendirememektedir. Klinik calismalar beyin goruntuleme kullanarak asetilkolin duzeylerini tahmin edebilmektedirler, ancak asiri asetilkolin tanimi yaygin olarak kabul edilmemistir. Yuksek Asetilkolin Seviyeleri Tehlikeli midir? Yuksek asetilkolin seviyeleri ile iliskili hicbir belirti bulunmamaktadir. Bunun yerine, insanlar sadece zihinsel saglik, noro bilissel veya bagisIklik bozukluklari belirtileri gosterebilmektedirler. Bu yuzden kiside ki rahatsizligi belirlemek icin doktorlar belirtilere bakarak ve altta yatan nedeni belirlemek icin testler yapmaktadirlar. Yuksek asetilkon seviyeleri ile ilgili iliskili kosullar bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir: Depresyon Serotonin depresyon ve diger duygu durum bozukluklari ile en sIk iliskili norotransmitter olsa da, asetilkolin dahil olmak uzere diger buyuk norotransmitterler de bu psIkiyatrik durumlarda onemli roller oynayabilmektedirler. Depresyon asetilkolinin kesin rolu henuz tam olarak anlasilamamistir, ancak tikanmis nikotinik asetilkolin reseptorleri (nAChR’ler) gibi hayvan oncesi calismalarda, mekanik kemirgenler uzerinde etkili oldugu gorulmektedir. Buna dayanarak, mecamilaminin tedaviye direncli depresyon (TRD) olan insanlarda yapilan iki erken faz-II klinik arastirmaya gore, daha geleneksel secici serotonin geri alim inhibitorleri veya SSRI’lar gibi antidepresanlar ile birlikte kullanildiginda bazi depresyon semptomlarini hafiflettigi bildirilmistir. Bununla birlikte, asetilkolin depresyonda bir rol oynayabilirken, cok daha buyuk ve daha karmasIk bir bulmacanin sadece bir parcasi olmasi muhtemeldir. Bu arada, depresyonun gelisimi ve tedavisi uzerine yapilan cogu bilimsel arastirma, oncelikle depresyon ve duygu durum bozukluklarindaki rollerinin arkasinda nispeten daha fazla arastirmaya sahip olan serotonin gibi diger norotransmitterlerin rolune odaklanmaya devam etmektedir. Kisacasi serotonin disinda, asetilkolin de ruh halini etkileyebilmektedir. Asetilkolinin bloke edilmesinin anti depresan etkileri var gibi gorunmektedir, ancak cok fazla asetilkolinin depresyona neden olup olmadigi tam olarak bilinmemektedir. Sigara ve Depresyon Ilginc bir sekilde, yukarida aciklanan on bulgularin bazilari sigara icme ve depresyon arasinda bircok calismanin bildirdigi yaygin iliskilerin bir kismini aciklamaktadir. Ozellikle, bazi arastirmacilar kisa sureli (akut) nikotin maruziyetinin asetilkolin reseptorlerinde bir azalmaya (asagi duzenleme) neden olabilecegini one surmuslerdir. Bu baslangicta nispeten yeni sigara icenlerde antidepresan veya anti-anksiyete etkisi olusturmaktadir ve bu da nikotin bagimliliginin gelismesine katkida bulunmaktadir. Bununla birlikte, nikotine kronik maruz kalma nihayetinde nikotinik asetilkolin reseptorlerinin sayinin artmasina neden olmaktadir ve bu da bu baslangic etkilerini tersine cevirmektedir. Bu nedenle, sigara aslinda uzun vadede artmis olumsuz ruh ve anksiyete yol acmaktadir. Bu olumsuz uzun vadeli etkiler o zaman potansiyel olarak sigara icenlerde depresyon ve diger duygu durum bozukluklarinin neden daha yuksek olma egiliminde oldugunu aciklamaktadir. Bununla birlikte uyarici asetilkolinin nikotinik reseptorleri kisa vadede bagimlilik yaratabilen anti-anksiyete etkilerine sahip olmaktadir. Ancak uzun vadede, bu tur uyarim hem endise hem de ruh halini kotulestirdigi gorulmektedir. Kurdesen Uzmanlar, yuksek asetilkolin seviyelerinin kurdesenin alevlenmesine katkida bulunabilecegini dusunmektedir, cunku bagisIklik hucreleri buna tepki olarak histamin uretmektedir. Dogrulanmamis bir hipoteze gore, kovanlari olan kisilerde ciltte daha yuksek asetilkolin var gibi gorunmektedir, ancak hucreleri buna daha az duyarli olmaktadir. Bu terleme ve histamin salinimi ile ilgili sorunlara neden olmaktadir. Asetilkolini bloke eden ilaclar salginlari onlemek icin arastirilmaktadir, ancak bunlarin etkinligi hala belirsizdir. Uyku Dongusu DegisIklikleri Uykuda REM fazi ruyasinda asetilkolin artmaktadir. Sinirli sayida yapilan arastirma sonuclarina gore, kolin takviyeleri beyindeki asetilkolin duzeylerini artirarak net ruya gormeyi indukleyebilecegi dusundurmektedir. Bellegin konsolide edildigi restoratif, yavas dalga uykusu sirasinda asetilkolin seviyeleri dusuktur. Asetilkolin Duzeylerini Azaltabilecek Faktorler Dusuk asetilkolinin bazi hastaliklarin gelisiminde rol oynadigina inanildigindan, asetilkolin sistemini bloke edebilen maddeler icin onerilen bircok potansiyel kullanim bulunmaktadir. Takviyeler ve Besin Ogeleri Listesi Bircok bilesIk ve ilac, asetilkolin seviyelerini veya aktivitesini azaltmaktadir. Genel olarak, asetilkolin seviyelerini azaltan veya aktivitesini baska sekilde inhibe eden ilaclar veya diger bilesIkler yaygin olarak antikolinerjikler olarak bilinmektedir. Bir kez daha, bu ilaclar asetilkolinin uretilmesi veya salinmasi ile ilgili birden fazla farkli potansiyel mekanizma ve yoldan birini veya daha fazlasini hedefleyerek bu etkiyi gostermektedir. Bazi potansiyel antikolinerjik etkilere ve mekanizmalara sahip oldugu onerilen takviyeleri ve diyet bilesIkleri bulunmaktadir. Bu takviye veya diyet degisIkleri asagidaki gibidir: • Forskolin • Kava koku • Lipoik Asit Ote yandan, ayni yol uzerinde hareket ederek istenmeyen etkilere veya zehirlenmelere yol acabilecek sentetik bilesIkler, bitki toksinleri ve agir metaller bulunmaktadir. Bu sentetik bilesIkler, bitki toksinleri ve agir metaller asagidaki gibidir: • Pirasetam • Kurar • Merkur • Botulin (botoks) • Klonidin (tansiyon ilaci) Forskolin ve lipoik asit gibi bazi dogal bilesIkler asetilkolin aktivitesini veya seviyelerini azaltmaktadir. Bununla birlikte toplu olarak antikolinerjikler olarak bilinmektedirler. Doktora Ne Zaman Gidilmelidir? Eger asetilkolin duzeylerinin azaltilmasi kisinin saglik durumu icin gerekli ise, her zaman doktora danisarak diyet degisIkligi veya takviye alimi yapilmalidir. Bu yazidaki yaklasimlar, alinan diger ilaclarla, onceden var olan diger saglik durumlariyla ve saglikla ilgili diger faktorlerle etkilesime girebilmektedir. Bu makalede ki bilgilerin hicbiri geleneksel tibbi tedavinin yerine kullanilmamalidir. Yukarida verilen bilgilerin bilesIklerin ve maddelerin cogunun sadece hayvan veya hucre bazli calismalarda test edildigi akilda tutmak onemlidir. Bu, saglikli insan kullanicilardaki etkilerinin ve genel guvenliginin bilinmedigi anlamina gelmektedir. Bu nedenle, bu bilesIklerin gunumuzde herhangi bir spesifik kullanim icin yetersiz kanit oldugu dusunulmelidir, insanlarda hangi etkilerin olabilecegi ve ne kadar guvenli olduklarini dogrulamak icin cok daha fazla arastirmaya ihtiyac duyulmaktadir. Asetilkolinin Bloke Edilmesi O Kadar Basit Degildir Vucuttaki ve beyindeki toplam asetilkolin miktarinin yani sira genel aktivite derecesinin belirlenmesinde bircok biyolojik surec ve yol yer almaktadir. Bu, asetilkolini etkileyebilecek bircok farkli mekanizma ve yol oldugu anlamina gelmektedir. Buna ornekler asagidaki gibidir: • Metonolik onculer olan kolin gibi bilesenlerinin duzeylerini azaltmak veya arttirmak • Kolin asetil-koenzim A veya asetiltransferaz gibi oncullerinden aktif asetilkolin sentezleyen enzimlerin aktif edilmesi veya inhibe edilmesi • Sinir sistemi hucreleri tarafindan asetilkolin saliniminin uyarmak veya bastirilmak • Dogal (endojen) asetilkolinin taklit edilmesi gibi asetilkolin reseptorlerinin dogrudan aktive etmek • Asetilkolin reseptorleri bloke edilmesi kosulu ile dogal asetilkolin tarafindan aktif edilmelerinin onune gecmek • Asetilkolin reseptorlerinin sayisini arttirmak veya azaltmak Asetilkolin genellikle iyi adam olarak gorulmektedir, cunku dinlendir ve sindir sistemini harekete gecirmektedir ve uyanikligi tesvik etmektedir. Ayni zamanda berrak ruyayi da tetiklemektedir. Bununla birlikte, deneysel arastirmalar cok fazla asetilkolin ve bazi saglik sorunlari arasinda bir iliski oldugunu dusundurmektedir. Yine de, asiri asetilkolin tanimlamak zordur, cunku bu norotransmitter dogrudan olculememektedir ve seviyeleri farkli beyin bolgelerinde degisebilmektedir. Bununla birlikte, bilim adamlari asetilkolin hakimiyetinin depresyon ve kurdesen ile baglantili olabilecegini dusunmektedir. Forskolin ve kava gibi dogal bilesIkler asetilkolin aktivitesini baskilamaktadir, ancak saglik yararlari belirsizdir. |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
