IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi  
 sohbet
derya sohbet


 
 
Seçenekler Stil
Alt 29 Mayıs 2020, 13:11   #1
Guest
CeReN - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Standart Asilarin Iceriginde Ne Vardir, Gunumuzdeki Asilama Stratejileri Nelerdir?

Asilar, adjuvanlar ve koruyucular gibi etkinligini artiran baska kimyasallarla birlikte antijenik bilesenlerden yapilmaktadir. Asilanma 1769’da asilanmanin Edward Jenner’in tarafindan kesfedilmesinden bu yana sayisiz hayat kurtarmistir. Jenner’in cicek hastaligina karsi buldugu asi uygulanmadan once, Avrupa yilda 400.000 kisi sadece bu hastaliktan oluyordu. Hastaliga karsi geleneksel tedavi yontemi olan variolasyon kullanilmaktaydi ve cicek hastalarindan bir ornek almayi ve hastaliga yakalanmaya duyarli birine enjekte etmeyi icermekteydi. Geleneksel saglik gorevlilerinin bilerek cicek hastaligi virusunu baska bir hastaya vermeleri nedeniyle variolasyon riskli bir durumdur. Doz cok yuksekse, hasta hastaligi cok zor gecirebiliyor hatta hayatini kaybediyordu. Edward Jenner’in asisi, daha once sucicegi ile bulasan sutculerin, cicek hastaligini tekrar almadigi gozleminden dogmustur. Jenner bu durumu bilimsel acidan incelemeye karar vermis, sigir hastaligi olan 8 yasinda bir cocuga enjekte edilmistir. Cocuk sigir ciceklerinden kurtulduktan sonra Jenner cocuga cicek hastaligi mikrobu vermis, cocuk, hastaliga karsi bagisIk oldugi icin hastaliga yakalanmamistir. Bu basit asi dunyada bugune kadar devam eden bir saglik devrimi baslatmistir.
Bu sekilde hastaliklara karsi bagisIklik elde etmede buyuk bir adim atilmistir. Jenner’in stratejisi artik yillarca merak ve bilimsel arastirmalarla genis capta cesitlenen bir silahlanma saglamistir. Peki, bugun hangi asilama stratejileri mevcuttur? Bir asiya neyin girdigini anlamak ve modern gelismeleri takip etmek vucudun hastaliklara karsi nasil bagisIklik kazandigini anlamak icin onemlidir.

BagisIklik Tepkisi ve Bellek
BagisIklik sistemi patojenlere (veya baska herhangi bir yabanci partikule) iki genis sekilde tepki vermektedir. Birincisi, bazi bagisIklik hucrelerinin yabanci oldugunu belirledikleri her seye ayrim gozetmeden saldiracagi birincil yanittir. Bu tehdidi gecersiz kilmazsa, bagisIklik sistemi ikincil tepkinin baslangicini isaret eden daha ozel antikorlari cagirmaktadir.
Ikincil yanitta, T-hucreleri ve B-hucreleri tehdidi ele almak icin ise alinir. B hucreleri antikorlar uretecektir, bu B antikorlarla etiketlenen herhangi bir seyi oldurmeyi bitirmek icin T hucrelerine ve diger cesitli bagisIklik hucrelerine isaret eden kimyasal olum etiketleri. Bu sistem son derece etkilidir, ancak asilama icin cok onemlidir, patojenlerden gecmis enfeksiyonlari hatirlayabilir. Ayni patojen vucuda tekrar girerse, bagisIklik sistemi daha hizli savasabilir ve bitirebilir. Bu nedenle, bir asi, bagisIklik sistemine belirli bir hastalikla mucadele icin uzun sureli yetenek kazandiran herhangi bir sey olabilir. Bu bir asidaki ana bilesene goturmektedir ve bagisIklik sistemine henuz savasmamis olan bir patojenin bilgisini verir. Asagida aciklanacagi gibi, bu bagisIkligi gelistirmenin cesitli yollari vardir.



Canli Fakat Zayiflatilmis Asilar
Canli bir zayiflatilmis asi, Edward Jenner’in sigir cicegi asisinin izledigi rotadir. Zayiflatilmis canli asilar, adindan da anlasilacagi gibi, zayiflamis canli patojenlerdir, boylece artik hastaliga neden olamazlar, ancak yine de bagisIklik sistemini uyarmayi basarirlar. Bu stimulasyon, bagisIklik hucrelerini hastaligin hafizasini gelistirmeye yonlendirir.
Zayiflamis patojen, patojenik olmayan veya daha az patojenik bir tur veya hastaliga neden olan organizmanin bir varyanti olabilir. Kullanilan inek cicegi virusu Jenner, cicek hastaligi asisi ile ayni aileye aittir (cicek virusleri) ve bu nedenle, bagisIklik sisteminin hastalikla mucadele etmek icin cevap verdigi benzer molekuler belirtecleri paylasmistir.
Simdiye kadar, canli zayiflatilmis asilar tarihteki en basarili asilardan bazilari olmustur. Bu asilar bir patojene karsi en uzun hafizayi olusturur; bircok durumda, insanlar hastaliga karsi neredeyse omur boyu bagisIklik saglamak icin sadece bir asiya ihtiyac duyarlar. Canli zayiflatilmis asilara ornek vermek gerekirse, cicek hastaligi, kizamik ve sucicegi karsi yapilan asilar, bunlardan bir kacidir.

Inaktive Asilar
Canli bir zayiflatilmis patojenin bir hastalik icin uygun olmadigi dusunulurse (guvenlik, yan etkiler veya guvenli bir varyant olusturma zorlugu nedeniyle), olu veya inaktive bir patojen enjekte edilmektedir. Patojen, isi veya kimyasal islemlerle oldurulur ve daha sonra vucuda enjekte edilir. Patojen hala yabanci bir madde oldugundan ve antijenler adi verilen tum patojenik belirtecleri tasidigindan, bir bagisIklik tepkisi uretebilir ve bellek olusumunu indukleyebilir. Bunlar vucuda bagisIklik kazandirmak acisindan canli asilar kadar etkili degildir, bu nedenle genellikle asilar, guclendiriciler denilen coklu asilar yapmak zorundadir.

DNA Asilari
Bir de tum patojenin enjekte edilmedigi asilar vardir. Bunun yerine, patojeni parcalara ayrilir, patojen uzerindeki antijenler belirlenir ve sonra sadece bu molekuller vucuda enjekte edilir. Antijen, patojen uzerindeki bir seker molekulu, spesifik bir protein veya bir virus durumunda oldugu gibi sadece kapsid olabilir. Bu molekullerin bir kombinasyonunu, bagisIklik sistemini tam olarak istenilen sekilde uyarmak icin yaratici yollarla enjekte edilir.
DNA asilari da vardir. Burada, antijenik molekulun kendisine enjekte etmek yerine, bu molekulleri kodlayan DNA enjekte edilir. Bazi konakci hucreler, bagisIklik kazandiracak olan DNA’daki antijen kodunu eksprese eder (bu, konakci hucrelerin anormal, ancak normal bir davranisidir). Bunlarin yani sira, asilari daha guvenli hale getirmek icin cesitli genetik muhendisligi tekniklerini iceren daha yeni asi teknolojileri ve kanser ve HIV gibi hastaliklari yenmek icin son derece hassas araclar bulunmaktadir.

Adjuvanlar ve Koruyucular
Asilar sadece bir su cozeltisindeki zayiflamis patojen veya antijenlerden yapilmaz. Asilarin vucutta en iyi calisma sansina sahip olmasini saglamak icin adjuvanlar, koruyucular, stabilizatorler, antibiyotikler ve daha fazlasi vardir. Asi tasarimcilari, asinin immunojenik kisminin isini yapmasina yardimci olacak mukemmel formulu dikkatlice uydururlar. Bu ayni zamanda hem medyada hem de komplo teorisi cevrelerinde en cok tartisilan alandir. Adjuvanlar icin kullanilan kimyasallar, asinin bagisIklik kazandiran ozelliklerini arttiran molekuller, vucut icin toksIk olma potansiyeli nedeniyle inceleme altina alinmistir. Sap tuzlari gibi cesitli kimyasallar bir asinin immunojenik kapasitesini arttirir. Aluminyum bilesIkleri sIklikla kullanilan bir adjuvandir. Bunlar toplumda toksisite endiselerini artirmaktadir. Ayrica, civa bazli bir adjuvan olan timerosal, FDA tarafindan saglik endiseleri nedeniyle yasaklanmistir. Bu tur bilesIkler vucut icin toksIk olmasina ragmen, formulasyondaki miktarlari ciddi yan etkilere neden olmayacak kadar azdir.
Bununla birlikte, adjuvan arastirma potansiyel saglik endiselerini ele almakta ve gecmiste kullanilan molekullerden daha guvenli ve daha etkili molekuller formule etmeye calismaktadir. Jenner’in inek cicegi acisindan bu yana, asilar yillar boyunca milyonlarca hayat kurtarmistir.
Bunun yaninda koronavirus zamaninda, mRNA asilari ve rekombinant teknolojilerle tasarlanan adjuvanlar gibi bir dizi yeni teknoloji test edilmektedir. Bu yeni stratejiler, kuresel nufusun buyuk bolumlerini tahrip etmeye devam eden viral hastaliklar icin potansiyel bir tedavi umudu sunmaktadir.
 


Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)
 

Yetkileriniz
Konu Acma Yetkiniz Yok
Cevap Yazma Yetkiniz Yok
Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-Kodu Kapalı
Trackbacks are Kapalı
Pingbacks are Kapalı
Refbacks are Kapalı





Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 12:57.