|
|
| |
22 Nisan 2020, 12:26
| #1 |
 |  Gogus Tikanikligi: Nedenleri, Belirtileri ve Cozumleri Herkes zaman zaman burun tikanikligi yasayabilir. Burundaki ve cevresindeki dokular, kan damarlari sivi ve mukus ile sistiginde burun tikanikligi gerceklesir. Ayni sey gogus mukusla ya da balgamla doldugunda da olur. Insan vucudunda dogal olarak her gun, gunde 1 litre mukus uretilir ve varligi mutlaka sagliksiz bir seyin isareti degildir fakat ozellikle akcigerler gibi bir yerde cok fazla olmasi can sIkici ve muhtemelen bir saglik sorununun isareti olabilir. Gogus tikanikligi akcigerlerde cok fazla mukus birikimi icin bir kapsayici terimdir. Genellikle soguk alginligi veya diger ust solunum yolu enfeksiyonlarina eslik eder, bu enfeksiyonlar nedeniyle vucutta asiri mukus uretilir. Mukus, iltihaplanmaya yanit olarak, burundan akcigerlere kadar uzanan alt solunum yollarindaki mukoza zarlari tarafindan uretilir. Soguk, tahris olmus sinusler veya alerjiler oldugunda, duman veya kirleticiler solundugunda mukus birikebilir. Oksurukle cikan asiri mukus balgam olarak adlandirilir. Gogus tikanikligindan kurtulmanin birkac yolu vardir ancak once sebeplerine bakmak gerekir. Gogus Tikanikliginin Nedenleri Asiri mukus uretimini tetikleyebilecek durumlardan birkaci sunlardir: Asit Reflu Asit reflu varsa, midedeki asit yemek borusundan yukari dogru, bogaza cikar. Bu, gogus tikanikligi ile birlikte bogaz tahrisine ve postnazal akintiya (geniz akintisina) neden olabilir. Alerjiler Alerjiler kasintili gozlerden, hapsirmaya, tikanikliga, gogus sIkismasina ve oksuruge kadar bir dizi belirtiye neden olabilir. Polen veya toz akarlari gibi havadaki bir seye alerji varsa akcigerleri iceren bir reaksiyon daha tipiktir. Astim Astim, nefes darligi ve gogus sIkismasi gibi diger semptomlarin yani sira oksurmeye ve balgam cikarilmasina neden olabilir. Bu, solunum yollarinin iltihaplandiginin bir isareti olabilir ancak az miktarlarda beyaz veya berrak mukus endise verici degildir. Havadaki Partikuller Havadaki partikuller gogus tikanikliginin en yaygin nedenleri arasindadir. Havadaki alerjenler ve toz gibi bazi seyler nefes alindigi zaman vucuda girebilir. Genellikle bu parcaciklar zararsizdir, burun ve hava yollarinin mukus zarinda hapsolur. Bu mukus gogsu tikanik hissettirebilir. Silia denilen kucuk tuysu, kirpiksi yapilar bu yakalanan parcaciklari mukusla birlikte bogaza dogru tasir. Bakteriyel ve Viral Enfeksiyonlar Solunan bir virus veya bakteri gogus tikanikligina yol acan bir enfeksiyona neden olabilir. Ilk basta, bakteriler ve virusler alerjenlere cok benzer sekilde calisir, vucuda mukus zarindan girer ve silialar tarafindan tasinir ama ayni zamanda iltihaplanmaya neden olurlar, bu da vucudun solunum yollarinda asiri mukus uretilmesiyle sonuclanir. Vucut bu asiri ve daha kalin mukustan her zamanki gibi kurtulamayabilir ve mukus akcigerlerin icine sIkisir, sonucta gogus tikanikligi ortaya cikar. Grip, akut bronsit ve zaturree gibi enfeksiyonlar sIk sIk oksurulmesine ve solunum yollarinda ekstra mukus yapilmasina neden olabilir. Dunyadaki ulkelerin cogunda son birkac aydir yasanan COVID-19’a neden olan yeni koronavirus genellikle goguste mukusa neden olmaz. Ancak virusun komplikasyonlari arasinda gogus tikanikligina yol acan pnomoni (zaturre) bulunabilir. Kronik Obstruktif Akciger Hastaligi (KOAH) KOAH, kronik bronsit ve amfizem dahil olmak uzere nefes almayi zorlastirabilen bazi akciger hastaliklarini icerir. Kronik bronsit, her ikisi de akcigerlerin calismasini zorlastiran bronsiyal tuplerin ve daha fazla mukusun iltihaplanmasina neden olur. KOAH genellikle sigara dumani gibi akcigerleri tahris eden seylere uzun sureli maruz kalinmasindan kaynaklanir fakat astimi olan kisilerde de gelisebilir. Kistik Fibrozis Kistik fibrozis (KF), akcigerlerde ve diger organlarda kalin mukus ile sonuclanan kalitsal bir hastaliktir. Insanlar yaslandikca akciger fonksiyonlarinin kotulesmesine neden olabilir. Doktorlar yenidoganlara kistik fibroz (KF) testi yapar ve KF’li kisilerin% 75’i 2 yasina kadar teshis edilir. Ebeveynler kendisi olmasa bile KF genini cocuklarina aktarabilir. Asiri mukus uretimi ayrica asagidaki gibi bazi yasam tarzi ve cevresel faktorlerden kaynaklanabilir: -Kuru bir ic ortam -Su ve diger sivilarin dusuk tuketimi -Kahve, cay ve alkol gibi sivi kaybina yol acabilecek sivilarin fazla tuketimi -Kullanilan bazi ilaclar -Sigara icilmesi Gogus Tikanikligi Belirtileri Zararli parcaciklar solundugu ve gogus tikanikligi olustugu zaman vucut iki sekilde yanit verir, bu yanitlar sunlardir: Mukus: Her zamankinden daha fazla mukus olusturmak aslinda iyi bir sey olabilir. Bu, vucudun tahris edicilere karsi dogal mucadele tepkisidir. Gogus tikanikliginin en taninmis belirtilerinden biri olmasina ragmen, hava yollarindaki kotu mikroplarin giderilmesine yardimci olur. Tikaniklik gelistikce mukusun dokusu ve rengi degisebilir, kalin, berrak veya beyaz mukus olarak baslayabilir. Sonra oksuruk devam ettikce sariya veya yesile donebilir. Yesil mukus mutlaka yogun bir tedaviye veya antibiyotiklere ihtiyac oldugu anlamina gelmez. Mukus tek basina endise verici bir semptom olmasa da birkac hafta sonra gecmeyen bir oksuruk ile birlikteyse, yesilimsi sari, kanli veya siyahimsi ise, yuksek ates veya nefes darligi varsa doktora gidilmelidir. Oksuruk: Asiri mukus sayesinde oksuruk gelismesi muhtemeldir. Oksuruk vucudun zararli parcaciklardan fiziksel olarak kurtulmasinin ilk aracidir. Fazla mukus varligi oksuruk refleksini aktive eder. Rahatsiz edici olsa da aslinda oksurmek mukuslarin atilmasina ve mikroplari hava yollarindan cikarmaya yardimci olur. Bu oksuruk erken baslayabilir ve diger semptomlar azaldiktan sonra bile devam edebilir. Tikaniklik Ciddi Olabilir mi? Cogu zaman, tikaniklik sadece rahatsiz edicidir. Oksuruge veya bogaz agrisina neden olabilir. Mukusun asiri uretimi kalici ve tekrarlayiciysa, miktari onemli olcude artar ve kalinlasirsa, rahatsiz edici bir olay haline gelirse, iki haftadan daha fazla devam ederse, renk degistirirse, ates (37,5 ° C’den yuksekse), kilo kaybi veya burun kanamasi varsa tam bir tani ve tedavi plani icin saglik uzmanina danisilmalidir. Ayrica gogus agrisinin varligi, nefes darligi yasanmasi, hiriltili, soguk alginliginin yedi ila on gun icinde duzelmemesi gibi belirtiler de ciddiye alinmalidir. Doktorlar asagidaki gibi ilaclar onerebilir: Recetesiz (tezgah ustu) ilaclar: Tedavi icin recetesiz satilan ilaclar yardimci olabilir. Balgam sokturucu (ekspektoran) ilaclar mukusu incelterek sistemden cikarilmasina yardimci olabilir. Guaifenesin icerikli balgam sokturuculer recetesiz satilabilir. Daha fazla sivi icmekle ayni etkiye sahiptir. Receteli ilaclar: Hipertonik salin ve dornaz alfa icerikli mukolitikler bir nebulizor araciligiyla solundugu zaman mukusu inceltirler. Asiri mukus bakteriyel bir enfeksiyon tarafindan tetiklenirse yardim istenilen doktor buyuk olasilikla antibiyotik recete edecektir. Doktor onermedikce dekonjestanlardan kacinilmalidir. Bu ilaclar kan damarlarini daraltir, boylece hava yollarinin acilmasina yardimci olur. Solunum yollarindan hava daha kolay gecebildiginde mukus kurur. En yaygin iki dekonjestan bilesen psodoefedrin ve fenilefrindir. Bunlar kan basincini ve kalp atis hizini artirabilirler ayrica uyanik tutabilirler. Dekonjestanlar salgilari kurutsa da, mukusun azaltilmasini zorlastirabilir. Tikali burnu acabilmek icin ancak doktor verdiginde, onerilen bicimde kullanilmali, birkac gunden daha fazla devam edilmemelidir. Evde Neler Yapilabilir? Gogus tikanikligindan kurtulmak icin evde yapilabilecek basit seyler vardir. Ana hedef akcigerlerdeki yogun mukusu inceltmek ve gevsetmektir. Evde mukusu kontrol etmek veya gevsetmek, gogus tikanikligini hafifletmek icin asagidaki cozumler denenebilir: Ortami Nemlendirmek: Buhar harikalar yaratabilir. Hava yollarini nemlendirmeye ve kurumus mukusu gevsetmeye yardimci olabilir. Kuru havayla savasmaya yardimci olmak ve hava yollarini nemlendirmek icin soguk buhar makinesi kullanilabilir veya buharli bir dusa girmek iyi gelebilir. Burun ve bogaz nemlendiginde vucutta cok fazla mukus olusmaz. Buhardan Faydalanmak: Buhar losyonlari veya kremleri de kullanilabilir. Bunlar sorunu cozmese de tikaniklik semptomlarini hafifletmeye yardimci olabilirler. Vicks VapoRub, belki de en iyi bilinen urunlerden biridir, oksuruk baskilayicilari ve agri kesicileri birlestirir. Aktif bilesenleri kafur, okaliptus yagi ve mentoldur. Buharin buruna ve agza ulasmasini saglamak icin bogaza ve gogse surulebilir. Bol miktarda sivi icmek: Tikaniklik hissedildiginde bol su icilmelidir. Susuz kalinirsa mukus da susuz kalir bu da mukusu kalinlastirir ve vucuttan cikmasini zorlastirir. Yeterli sivi almak, ozellikle su icmek tikanikligi gevsetebilir ve mukus akisina yardimci olabilir. Sicak sivilar etkili olabilir fakat kafeinli icecekler ve alkol gibi sivi kaybina neden olabilecek seyler icilmemelidir. Sigara veya elektronik sigara icmemek: Mukusla ilgili sorunlari olan kisilerin eger sigara iciyorsa birakmasi onerilir. Sigaranin birakilmasi ozellikle astim veya KOAH gibi kronik akciger hastaliklarinda faydalidir cunku duman tahris edicidir ve vucudun daha fazla mukus yapmasina neden olabilir. Bir cay kasigi bal yemek: Bal mukustan kurtarmasa da oksurugu gecici olarak sakinlestirebilir fakat 1 yasin altindaki bebeklere verilmemelidir. Hava filtrelerini kontrol etmek: Havadaki tahris edici maddeler mukus uretimini daha da kotulestirebilir, bu nedenle isitma ve sogutma sistemi filtrelerinin temiz ve guncel oldugundan emin olmak gerekir. Ilik tuzlu su ile gargara yapmak: Bu ev ilaci bogazin arkasindaki mukusun temizlenmesine ve mikroplari oldurmeye yardimci olabilir. Kafanin kaldirilmasi: Duz uzanmak, mukusun bogazin arkasinda toplandigini hissettirebilir, bu nedenle uzanirken bir yastikla kafa biraz yukarida tutulmalidir. Tahris edici maddelerden, kokulardan, kimyasallardan ve kirlilikten kacinmak: Bunlar mukoza zarlarini tahris edebilir ve vucuda daha fazla mukus uretmesi icin sinyal verir. Ucucu yaglar kullanmak: Sinus enfeksiyonlari ve gogus tikanikligi da dahil olmak uzere bir dizi hastaligin tedavisine yardimci olmak icin ucucu yaglar kullanilabilir. Sinirli arastirmalar bu yaglarin anti-inflamatuar ve antibakteriyel ozelliklere sahip olabilecegini gostermektedir. Bu nedenle, yaglarin buharlari solunursa sinusleri bosaltmaya yardimci olabilir. Buhar olarak kullanilacaksa ucucu yag su veya baska bir yagda seyreltilebilir ve karisim dogrudan cilde uygulanabilir. Tikanikliga yardimci olabilecek mercankosk, kekik, buhur (gunluk), okaliptus gibi bazi ucucu yaglar kullanilabilir. Tahris edip etmeyecegini kontrol etmek icin karisim daima cildin kucuk bir bolumunde test edilmelidir. Ayrica bir difuzore veya sicak suya birkac damla eklenebilir ve solunabilir. Difuzor kullanilacaksa difuzorle birlikte gelen yonergeler izlenmelidir ancak once ve her zaman ucucu yaglar kullanilmadan once doktora danisilmalidir. Bazilarinin cocuklarda veya onlarin cevresinde kullanilmasi guvenli degildir. Tum ucucu yaglar ve mustahzarlar cocuklara karsi korumali kaplarda saklanmalidir. Bir yetiskin veya bir cocuk ucucu yag yutarsa az miktarda ucucu yag bile zehirli olabilir, alerjik tepkilere de neden olabilir. Arastirmacilar ayrica bazi ucucu yaglarin vucuttaki hormonlari bozabilecegini bulmuslardir fakat henuz bunun cocuklari veya yetiskinleri nasil etkileyebilecegi bilinmemektedir. Egzersiz yapmak: Hizli yurumek, bisIklete binmek veya kosu yapmak gogusteki birikmeyi gevsetmeye yardimci olabilir. Bu oksurmeyi kolaylastirir fakat tikaniklik genellikle hastalik ile birlikte geldiginden vucudun daha iyi olabilmesi icin dinlenmesi gerekir. Bu yuzden kisi kendini fazla yipratmamalidir. Egzersiz yaparken, egzersize bagli astim gibi daha fazla mukus uretilmesine neden olan bir durum varsa, farkli bir cozum veya teknik denenebilir. 👍 1 |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
IRCRehberi.Net, JRodix.Com Sunucularında Barınmaktadır.
Hybrid-Şeklinde
