|
|
14 Nisan 2020, 17:50
| #1 |
 |  COMT Nedir? COMT genindeki bir mutasyon, stres ve aciyi deneyimleme bicimini degistirebilmektedir. Katekol-O-Metiltransferaz (COMT), dopamin, epinefrin ve norepinefrini parcalayan birkac enzimden biridir. COMT, daha cok bilissel ve yurutucu islevlerden (prefrontal korteks) sorumlu beyin bolumunde dopamini parcalamaktadir. Metilasyondaki Rolu Katekol-O-Metiltransferaz, metil gruplarini transfer eden bir enzimdir, bu nedenle metiltransferaz adidir. COMT, S-adenosilmetiyonin ( SAM ) tarafindan bagislanan katekolamine (dopamin, epinefrin ve norepinefrin) bir metil grubu tanitmaktadir ve COMT’un duzgun calismasi icin SAM gerekmektedir. Undermetilasyondan cok az SAM (s-adenosilmetiyonin) ve cok fazla SAH (s-adenosilhomosistein) olmasi da COMT inhibisyonu ile sonuclanmaktadir. Ergen madde kullanimi sigara icme, alkol ve esrar gibi uzerine yapilan bir arastirma, COMT metilasyonu ve madde bagimliligi arasinda karmasIk bir iliski bulunmustur. COMT V158M (rs4680) ve Saglik Acisindan Etkileri Insan genomunda en cok arastirilan varyantlardan biridir, COMT geninde V158M (veya rs4680) adi verilen bir nokta mutasyonudur. Ayrica zeka, kisilik ve hastalik riskindeki farkliliklar ile iliskilendirilmistir. Enzim Aktivitesi A aleli, COMT enzim aktivitesinde 3-4 kat azalma ile sonuclanmaktadir. Bu gen varyanti bilissel esneklik, durtu kontrolu, soyut dusunce ve kurallar veya gorev yapisini takip edebilme farkliliklariyla iliskilendirilmistir. Dopamin Seviyeleri Kisi de AA varsa, en yuksek dopamine GG ise en dusuk dopamine sahip anlamina gelmektedir. AG ortada bir yerdedir; AA ve GG arasindaki fark, homozigoz genotip ve AG arasindaki farktan daha sIk calisilmaktadir. Bu arada, cok yuksek ve cok dusuk dopaminlerin her biri bilissel performansin azalmasi ile iliskilendirilmistir. Stres altinda, dopamin artmaktadir. Yuksek dopamin ureticilerinin (AA genotip), stres altinda daha kotu performans gosterdigi bulunmustur, cunku muhtemelen dopamin seviyeleri, optimum bilissel islev icin cok yuksektir. Ayni mantikla, dusuk dopamin ureticileri (GG genotipi) stres altinda potansiyel olarak daha iyi performans gostermektedir. Cinsiyet Farkliliklari COMT ostrojen ile azalmaktadir, oyle ki prefrontal korteks ve diger dokulardaki genel COMT aktivitesi kadinlarda ve kizlarda erkeklerden ve erkek cocuklardan yaklasIk % 30 daha dusuktur. Bu azalmis COMT aktivitesi, kadinlarda erkeklerdekinden yaklasIk % 30 daha yuksek bazal dopamin seviyelerine karsilik gelmektedir. Bu nedenle, bazi arastirmacilar dusuk COMT ile sonuclanan SNP’lerin (rs4680 icin A aleli gibi) erkekler icin yararli olabilecegini one surmuslerdir. Gercekten de, dusuk COMT’lu erkekler prefrontal kortekse bagli gorevlerde performans artisi gostermislerdir, oysa ki kadinlar ayni etkiyi gostermemislerdir. Bilissel Islev AA/AG/GG tarafindan yapilan testlerle ilgili bilissel puanlarin bir ozeti bulunmaktadir ve bu ozet asagidaki gibidir: • Met/Met = AA; Prefrontal kortekste yuksek dopamin • Val/Met=AG; Prefrontal kortekste daha yuksek dopamin (AA kadar yuksek degil) • Val/Val = GG; Prefrontal kortekste dusuk dopamin • PIQ=Performans IQ • VIQ=Sozel IQ Yapilan bir calismada, AG genotipli insanlar hem sozel hem de performans en iyi IQ puanlarina ve genel olarak en iyi bilissel puanlara sahip olma egilimindedir. Bununla birlikte, bu calisma cogu metrikte istatistiksel olarak anlamli bir farklilik bulamamistir. Ayni calismada, AA ve AG genotipleri olan kisilerde, okuma ile ilgili beceriler konusunda GG’ye gore ustun performans ve sifre cozme becerisi icin marjinal olarak daha iyi performans elde edilmistir. Ancak, daha genel dil becerilerinde yani sozlu dil ve anlama veya IQ’da onemli bir fark bulunmamaktadir. AA grubundaki kisilerin beyinleri, okudugunu anlamadan (frontal lob) sorumlu alanlarda en buyuk aktiviteyi yasamislardir. AA genotipli kisilerin de genel olarak en iyi okuyucu oldugu gorulmustur. Kisisel Ozellikler Dusuk dopamin ureticilerinin yani GG genotipine sahip kisiler, daha disa donuk ve daha az nevrotik oldugu bulunmustur. • Met/Met=AA; Prefrontal kortekste yuksek dopamin • Val/Val=GG; Prefrontal kortekste dusuk dopamin Etnik Farkliliklar G alel frekanslari: Dogu Asyalilar % 71 G, Afrikalilar % 69 G, Amerikalilar % 61 G ve Avrupalilar % 48 G’dir. Diger COMT SNP’leri Bazi SNP’ler, COMT geninin etkinligini de etkileyebilmektedir. Bu SNP’ler asagidaki gibidir: • Rs4633 – TT’li erkekler akut olarak civaya maruz kaldiklarinda bilissel performans daha kotudurler. • Rs6269 – AA olan erkeklerde akut olarak civaya maruz kaldiginda daha kotu bilissel performans bulunmaktadir. • Rs165599 – G aleli, Bipolar 1 ile iliskilidir ve GG, saglikli kisilerde AA / AG’ye (prefrontal kortekste dusuk dopamin) kiyasla, saglikli kisilerde sozel bellek ve ogrenme testlerinde dusuk performans ile iliskilidir. En kotu sozel bellek performansinin Bipolar’a katkida bulundugu varsayilmaktadir. • Rs737865 – Panik ve anksiyete bozuklugu ile iliskili haplotip: rs737865 (T), rs4680 (G) ve rs165599 (G). |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| Seçenekler | |
| Stil | |
| |
Ağaç şeklinde