|
|
| |
08 Nisan 2020, 16:22
| #1 |
 |  IVIG (Intravenoz Immunglobulin): Yan Etkiler, Dozaj, Maliyetleri IVIg, antikorlardan olusan bir ilacli tedavidir ve genellikle yeterli antikor yapmayan bagisIklik bozuklugu olan kisilere recete edilir. Arastirma IVIg icin yeni kullanimlar onermeye devam etmektedir, ancak bircok calisma hala erken asamalarda. IVIg’in ana kullanim alanlari ve yan etkileri hakkinda daha fazla bilgi edinmek gerekir. Bu yazinin icerigi yalnizca bilgilendirme amaclidir olmakla beraber klinik ve bilimsel literaturde mevcut olan bilgileri ozetlemektir. IVIg Nedir? Intravenoz immun globulin (IVIg), cesitli bagisIklik sistemi bozukluklarini tedavi etmek icin kullanilan bir antikor karisimidir. Konsantre bir antikor koleksiyonu olusturmak icin binlerce donorden kan toplanarak yapilir. Bazi kisiler IVIg’ye ihtiyac duyabilir cunku vucutlari kendi basina yeterli antikor uretmez. Bu durumda, IVIg, enfeksiyonlarla savasmaya yardimci olmak icin bagisIklik sistemi icin yeni antikorlar saglamaktadir. Kisilerin IVIg kullanmasinin baska bir nedeni, bagisIklik sistemlerinin vucutlarinin kendi hucrelerine saldirmaya baslamasidir. IVIg icindeki bilesenler bagisIklik sisteminin normal, saglikli hucrelerin bir tehdit oldugunu dusunmesini engelleyebilir. IVIg genetik bozukluklar, otoimmun hastaliklar ve enfeksiyonlar gibi bircok durumda kullanilmaktadir. IVIg’in nasil calistiginin arkasindaki mekanizma hala tam olarak anlasilamamistir. Bununla birlikte, IVIg kullanimi cok yuksek maliyetine ragmen bircok ulkede artmaktadir. Dunya Saglik Orgutu IVIg’i Temel Ilaclar Listesine koymustur. Bu liste, temel saglik sistemleri icin gereken en etkili ve guvenli ilaclari detaylandirmaktadir. IVIg Nasil Uretilir? IVIg, 1.000 ila 15.000 arasinda bireysel donorun kanindan olusturulur. Ureticiye bagli olarak, farkli miktarlarda bagisci kullanilir. Tum IVIg urunleri cogunlukla IgG antikorlari icerir. Bu IgG’nin en yaygin antikor oldugu insan bagisIklik sistemini yansitmaktadir. Bazi urunler eser miktarda IgA ve IgM icerebilir. Bu tip antikorlar, daha az etkili olduklari icin IgG’den daha az arzu edilir. Ayrica, bazi insanlar IgA’ya karsi ciddi bir alerjik reaksiyon yasayabilir. BagisIklik sisteminin bir parcasi olan cesitli hucreler ve proteinler de IVIg’de bulunabilir. IVIg kullanimi yayginlastiktan sonra, Dunya Saglik Orgutu IVIg’in nasil uretilmesi gerektigine dair standartlar yayinladi. Bu gereksinimler sunlari icerir: • En az 1000 bireysel bagisci kullanilmalidir • IgA varligini en aza indirilmelidir • Zararli koruyuculari dahil edilmemelidir • IgG molekulleri degistirilmemelidir Onerilen Eylem Mekanizmasi IVIg’in calisma sekli karma****************** ve tam olarak anlasilamamistir. Bilim adamlari, IVIg’nin etkinliginin buyuk olasilikla birden fazla etki mekanizmasindan kaynaklandigina inanmaktadir. IVIg’in en basit yolu, bagisIklik sistemine ekstra antikorlar saglamaktir. Kana girdiginde, IVIg icindeki antikorlar bakteri veya virusleri oldurmeye devam edebilir. IVIg ayrica bagisIklik sistemini destekleyen hucrelerin buyumesini arttirdigi varsayilir. Bu hucreler bagisIklik sistemi iletisimine ve zararli maddelerin tanimlanmasina yardimci olmaktadir. IVIg’nin calisabilecegi baska bir yol, kusurlu antikorlari ortadan kaldirmaktir. Otoimmun bozukluklarda, kusurlu antikorlar yanlislikla normal insan hucrelerine saldirir. Arastirmalar, IVIg’nin kendiliginden saldiran bu antikorlarin uretimini cikarabildigini ve durdurabildigini gostermektedir. Calismalar, yuksek dozlarda IVIg’nin tamamlayici sistemi engelledigini gostermektedir. Kompleman sistemi normalde antikorlarin islevini gelistirir. Kusurlu antikorlar insan hucrelerine saldirdiginda bu bir sorun olabilir. IVIg, kompleman sisteminin aktivasyonunu durdurur, bu da inflamasyonu ve organ hasarini onlemektedir. IVIg’nin kisimlari ayrica aktivitelerini ve uretimini kontrol etmek icin farkli beyaz kan hucrelerine baglanabilir. Beyaz kan hucresi aktivitesini azaltarak IVIg’nin bircok otoimmun bozuklukta yardimci olduguna inanilmaktadir. Bazi arastirmalar, IVIg’in sinir hucreleri uzerindeki koruyucu tabakayi onarabilecegini dusundurmektedir. Bilim adamlari, IVIg’nin cilt hucrelerinin test tuplerinde olmesini onleyip onlemedigini arastiriyorlar, bu da ciddi cilt reaksiyonlarinda faydali olabilir. IVIg’in nasil calistigi uzerine arastirmalar devam etmektedir ve ek etki mekanizmalari kesfedilebilir. IVIg Yan Etkileri IVIg genellikle iyi tolere edilir ve guvenlidir. Insanlarin yaklasIk % 20-40’i bir noktada hafif bir yan etki yasar. Yan etkiler tedavi edilen hastaliga ve IVIg’in nasil verildigine baglidir. Enjeksiyon Yeri Yan Etkileri Adindan da anlasilacagi gibi, IVIg oncelikle IV araciligiyla verilir. Ignenin yerlestirilmesinden dolayi bazen yan etkiler gorulebilir. Bazen IVIg’i derinin hemen altina enjekte etmek icin kisa bir igne kullanilir. Bu tip igne daha fazla enjeksiyon yeri yan etkisine neden olur, ancak infuzyon yan etkisi sayisini azaltir. Enjeksiyon yeri yan etkileri arasinda sunlar olabilir: • Agri • Kanama • Morarma • Sisme • Kirmizilik Infuzyon Yan Etkileri Infuzyon reaksiyonlari IVIg’nin en yaygin yan etkileridir. Bu yan etkiler IVIg yavasca kisiye verilirken ortaya cikar. IVIg infuzyonu tipik olarak 2 ila 4 saat surmektedir. Infuzyon yan etkileri, IVIg iletimini yavaslatarak veya durdurarak onlenebilir veya azaltilabilir. Steroidler ve Tylenol de reaksiyonlari azaltmada etkilidir. Infuzyon reaksiyonlari arasinda sunlar olabilir: • Mide bulantisi • Hafif ates • Hasta hissetmek • Bas donmesi • Goguste sIkisma • Yorgunluk • Titreme • Kusma Bu yan etkilerin ortaya cikma olasiligi su durumlarda daha yuksektir : • Ilk infuzyon • Hizli bir infuzyon • Buyuk bir doz • Infuzyonlar arasinda uzun bir mola • Farkli bir markaya gecme • Son bakteriyel enfeksiyon Ciddi Yan Etkiler Bazi kullanicilarda orta ila siddetli yan etkilere neden olan IVIg vakalari vardir. Bu yan etkiler genellikle infuzyondan gunler ila haftalar sonra ortaya cikabilmektedir. Siddetli yan etkiler arasinda sunlar bulunmaktadir: • Alerjik reaksiyon • Kalici bas agrilari • Bobrek hasari • Kan pihtilari • Kan hucresi anormallikleri • Akciger hasari Bulasma Kontaminasyon, kan bagiscilarindan uretilen herhangi bir urun icin her zaman bir endise kaynagidir. IVIg urun kalitesi izlenir ve test edilir, ancak kontaminasyondan kaynaklanan nadir enfeksiyon vakalari vardir. 90’li yillarin baslarinda, IVIg birkac hepatit C enfeksiyonuna baglandi. O zamandan beri daha yeni dekontaminasyon teknikleri gelistirilmistir ve yeni bir enfeksiyon vakasi gorulmemistir. IVIg ayrica parvovirus B19 enfeksiyonu vakalarina da baglidir. Bu virus dekontaminasyon islemi ile yok edilmez. Normalde bu bir endise kaynagi degildir cunku IVIg’deki antikorlar virusu notralize etmelidir. Buna ragmen IVIg’den bu enfeksiyonu gelistiren 2 birey olgusu vardir. Sinirlamalar ve Uyarilar IVIg, cok cesitli hastaliklarda potansiyel bir tedavidir. Bununla birlikte, bu hastaliklarin cogu son derece nadirdir, bu da klinik arastirmayi zorlastirir. IVIg’nin potansiyel kullanimlarinin cogu, birkac vaka raporuna dayanmaktadir. IVIg dozu, tedavi edilen hastaliga bagli olarak degisebilir. Arastirmalar hala her hastalik icin en uygun dozu belirlemeye calisiyor. Maliyetten tasarruf etmek icin farkli kosullarda en dusuk etkili IVIg dozunu bulmak icin caba harcanmaktadir. Arastirmacilar ayrica IVIg terapisinin nasil calistigini tam olarak anlamiyorlar. IVIg’in daha iyi anlasilmasi tedaviyi ve onerileri gelistirebilir. IVIG Tedavisi Maliyeti IVIg’in yuksek maliyeti onemli bir konudur. IVIg ve infuzyon hizmetlerinin yillik maliyeti yaklasIk 50.000 $ ile 100.000 $ arasinda degisebilir. Bazi durumlar icin, bireyler yasamlarinin geri kalaninda her 3-4 haftada bir IVIg almalidir. Bu da milyonlarca dolara mal olabilir. Maliyet analizi, IVIg’nin bircok hastalikta maliyet etkin olmadigini gostermektedir. Kanitlar, diger tedavilerin yasam kalitesini genellikle daha dusuk bir maliyetle artirabilecegini gostermektedir. Su anda bir duzineden fazla IVIg urunu bulunmaktadir. Ureticiler IVIg’leri icin cesitli miktarlarda bagisci kullanirlar. Bu, farkli bilesen konsantrasyonlarina yol acabilir. Inaktif bilesenler, pH seviyesi ve dekontaminasyon yontemleri de her urun arasinda farklilik gosterebilir. Bir IVIg urununden digerine gecmek icin dozajda kucuk ayarlamalar yapilmasi gerekebilir. Yeni bir marka kullanmak potansiyel olarak yeni veya farkli yan etkilere neden olabilir. IVIg Ilac Etkilesimleri Ilac etkilesimleri tehlikeli olabilir ve nadir durumlarda yasami tehdit edebilir. Kullanilan veya ilac etkilesimi riskini azaltabilecegi dusunulen tum ilaclari ve takviyelerin doktora bildirilmesi tavsiye edilir. Bobrek Toksisitesi IVIg kullanimi ile nadir bobrek yetmezligi vakalari bildirilmistir. Arastirmalar, bobrek hasarinin koruyucu olarak seker iceren IVIg markalarinda daha yaygin oldugunu gostermektedir. Bobrekler icin toksIk olan diger ilaclari alirken IVIg dikkatli kullanilmalidir. Canli Asilar IVIg ve asilar arasindaki etkilesim arastirilmamistir. Bununla birlikte, IVIg’deki antikorlar, teorik olarak canli asilarin etkinligini azaltabilir. CDC, MMR veya sucicegi asisi almadan once IVIg aldiktan 8 ay sonra beklenmesi onerilir. NSAID 182 cocuktan olusan bir calismada IVIg ve NSAID’ler arasindaki ilac etkilesimi incelendi. Kawasaki hastaligini tedavi ederken NSAID’lerin IVIg uzerinde olumsuz bir etkisi olabilecegini bulmuslardir. IVIg Dozu IVIg dozu her kisi ve hastalik icin kisisellestirilir. Doz, infuzyon hizi, dozaj programi ve tedavi suresi, duruma bagli olarak degisebilir. Arastirmacilar hala her hastalik icin en uygun dozu bulmaya calisiyorlar. IVIg dozu kisinin agirligina dayanir. Farkli IVIg markalari biraz farkli dozlar gerektirebilir. IVIg, IV yoluyla verilen veya derinin altina enjekte edilen sivi bir formda bulunmaktadir. FDA onayli IVIg dozlari su sekildedir: • Primer humoral immun yetmezlik: 3-4 haftada bir 200-800 mg/kg • Immun trombositopenik purpura: Art arda 2 gun boyunca 1 g/kg • Kronik inflamatuar demiyelinizan polinoropati: 2-5 gunde 2 g/kg, daha sonra 3 haftada bir 1 g/kg Calismalar, IVIg dozajinin kandaki belirli bir IgG seviyesinin korunmasina dayanmasi gerektigini gostermektedir. Arastirmacilar 700 mg/dL’nin uzerindeki IgG duzeylerinin pnomoni riskini azalttigini bulmuslardir. Genetik bozuklugu olan insanlar yasamlarinin geri kalaninda IVIg’ye ihtiyac duyabilirler. Bazi enfeksiyonla iliskili hastaliklar, 2 g/kg’a kadar tek bir IVIg dozu gerektirir. Ozel durumlarda, bagirsak enfeksiyonlariyla savasmak icin IVIg agizdan alinabilir. Calismalarda 300 mg / kg’lik bir doz kullanilmistir. |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| Seçenekler | |
| Stil | |
| |
Hybrid-Şeklinde
