IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi  
 sohbet
derya sohbet


 
 
Seçenekler Stil
Alt 13 Nisan 2021, 10:07   #1
Guest
CeReN - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Standart Ileri Seviyedeki Demans Hastalari Icin Palyatif Bakim Nasil Olmalidir?

Ileri demans, palyatif bakimin gerekli oldugu bir durumdur, ancak bu surecin ne zaman baslatilacagini bilmek zor olabilir. Tekrarlayan aspirasyon pnomonisi, tekrarlayan atesler ve onemli kilo kaybinin eslik ettigi yeme guclukleri gibi klinik gostergeler, genellikle degiskenlik gosterse de yasam beklentisini tahmin etmede yararli olabilir. Bu nedenle, palyatif bir yaklasim dusunuldugunde, beklenen yasam suresinden (yani yasam miktari) ziyade kisinin bakim ve yasam kalitesi hedeflerine odaklanmak yol gostermelidir.

Temel Uygulama Noktalari

• Yasam kalitesini iyilestirmek, islevi surdurmek ve konforu en ust duzeye cikarmak, bunama tedavisinin farkli asamalarinda temel hedeflerdir, ancak belirli hedeflere verilen onem zamanla degisir.
• Ilerlemis demansi olan bir kisinin yasam beklentisini tahmin etmek zor olabilir; tekrarlayan aspirasyon pnomonisi, atesli ataklar ve>% 10 kilo kaybinin eslik ettigi yeme zorluklari, alti aylik mortalitenin prediktorleri olarak tanimlanmistir.
• Demans yonetiminde palyatif bakimin rolu hakkindaki tartismalar, hastayla ileri bakim planlamasinin bir parcasi olarak yapilmali ve kisinin bilissel kapasitesi ve fiziksel islevi azaldikca aile veya kim ile devam etmelidir.
• Manevi ve kulturel uygulamalar, ileri duzeyde bunama sorunu olan kisilerin psIkososyal ihtiyaclarini karsilamaya yardimci olabilir; ornegin, rituelleri, sarkilari veya dini hizmetleri taniyabilir ve rahat bulabilirler.
• Evde bakilan ileri duzeyde demansi olan kisileri, bakicilarin gecici bakim ve diger destek hizmetlerine erisebilmesi icin yerel Ihtiyac hizmetlere yonlendirme



Demans Tedavisine Palyatif Bir Yaklasim
Ileri Seviyedeki Demans Hastalari Icin Palyatif Bakim Nasil Olmalidir?Palyatif bakim, hayati sinirlayan veya olumcul hastaligi olan birine bakim saglamaya yonelik kisi ve aile / insan merkezli yaklasimi tanimlar. Birincil amac, kisinin hayatini olunceye kadar olabildigince eksIksiz ve rahat yasamasina yardimci olmak, hastalik ve olum yoluyla ailesine destek olmaktir. Palyatif bakim, olumu hizlandirmayi veya ertelemeyi amaclamaz, bunun yerine, sIkinti veya agri gibi semptomlari belirleyerek, degerlendirerek veya tedavi ederek ve kisinin fiziksel, psIkososyal ve ruhsal ihtiyaclarini ele alarak kisinin yasam kalitesini iyilestirmeye odaklanir. Palyatif bakim, olum gunler, haftalar, aylar veya yillar sonra uygun olabilir ve kisinin omrunu uzatmayi amaclayan tedavilerle birlikte gerceklesebilir.


Palyatif bakim geleneksel olarak en cok ileri evre kanser bakimi ile iliskilendirilmistir, ancak demans ayni zamanda bu surecin gerekli oldugu bir terminal durum olarak da kabul edilmektedir. Demans yonetimi baglaminda palyatif bakima ne zaman baslanacagini bilmek zor olabilir. Bu kararin karmasIkligina katkida bulunan faktorler sunlari icerir:
• Teshis ile olum arasinda genellikle uzun bir sure vardir
• Prognoz genellikle belirsizdir; ilerleme hizi ve paterni demans alt tipi, tani anindaki ciddiyet ve yas ve komorbiditeler gibi faktorlere bagli olarak degisir.
• Ileri demans hastalari, siddetli bilissel bozukluk nedeniyle palyatif bakim tercihlerini ifade edemezler.


Demans Ilerledikce Yonetim Odagi Degisir
Demansin farkli evrelerinde yasam kalitesini iyilestirmek, islevi surdurmek ve konforu en ust duzeye cikarmak bakimin hedefleridir, ancak belirli hedeflere verilen onem zamanla degisir. Demansin erken asamalarinda, yonetim tipik olarak semptom baslangic ve ilerleme hizini yavaslatmaya, kisinin aktif ve bagimsiz kalmasina yardimci olmaya ve gelecekteki bakimini planlamaya odaklanir. Orta asamada, semptom ilerlemesini yavaslatmayi amaclayan mudahaleler genellikle etkisiz hale gelir ve bakimin odagi, demansin (BPSD) davranissal ve psIkolojik semptomlarini yonetmeye ve hasta guvenligini surdurmeye kayar. Demans ileri asamaya ilerledikce ve kisinin saglik ihtiyaclari daha karmasIk hale geldikce (asagiya bakiniz) ve yasam kalitesi azaldikca, bakim giderek daha fazla konforu en ust duzeye cikarmaya odaklanmaktadir ki bu, yasam suresini uzatmak pahasina olabilir.


Ileri Demans Hastalarinin Saglik Ihtiyaclari Giderek Daha KarmasIk Hale Gelmektedir
Ciddi hafiza kaybina ek olarak, ileri demansi olan kisilerde agri (cesitli altta yatan nedenlere bagli olarak), yeme ve yutmada onemli zorluklar, sinirli konusma veya hareketlilik, inkontinans ve BPSD olabilir. Bu asamada 24 saat bakim gereklidir. Bu bakimin kapsami degisir – bazi insanlara evde bakilir, bazilari yatili bakimda (yani huzurevleri, uzun sureli hastaneler, demans uniteleri veya psIkogeriatrik uniteler), digerleri ise uzman palyatif bakim gerektirebilir (hastane duzeyinde veya darulaceze). Ilerlemis demans semptomlarindan bazilari, ornegin yutma guclugu, idrar kacirma ve hareketsizlik, insanlari enfeksiyon ve yetersiz beslenme gibi ek sorunlara karsi oldukca duyarli hale getirir.
Iletisim becerilerinin kaybi, klinisyenlerin ileri demans hastalarinda tedavi etkilerini degerlendirmesini, teshis etmesini ve izlemesini zorlastirir; aile / kimya veya diger bakicilarin bu bilgileri saglamasina guvenilmektedir.


Ileri Seviyedeki Demans Hastalari Icin Palyatif Bakim Nasil Olmalidir?
Demansin Ileri Evre Suresinde Tahmin
Demansin ileri evresinin suresi degiskendir, ancak genellikle bir ila uc yil surer. 7 Ileri demansi olan bir kisinin 12 ay icinde olme olasiligi yuksek oldugunda ‘yasamin sonuna’ yaklastigi soyleniyor, ancak bunu tahmin etmek zor olabilir. 1Tekrarlayan aspirasyon pnomonisi, atesli ataklar ve alti ay boyunca> % 10’luk kilo kaybinin eslik ettigi yeme zorluklari, ilerlemis demanstan yasamin sonuna gecisin bazi gostergeleri olarak tanimlanmistir ve bu komplikasyonlarin her biri alti ay ile iliskilendirilmistir. (aylik olum orani % 40–50)

Onceden Bakim Planlamasi ve Hedefler

Ideal olarak, gelismis demans icinde palyatif bakimin rolu hakkinda tartismalar avans bakim planlamasi (ACP) isleminin bir parcasi olarak meydana gelmis olacak ve ailenin / birlikte, devam eden edilecektir, cunku bu hastalik kisinin bilissel kapasitesi ve fiziksel fonksiyon dususlere neden olur. Bir saglik olayi, ornegin enfeksiyon veya yeni baslayan solunum guclukleri, semptom yonetimi ve rahatliga odaklanan palyatif bir yaklasima karsi, ornegin antibiyotik tedavisi veya yardimli ventilasyon gibi potansiyel olarak yasami uzatan bakimin ustlenilmesine iliskin kararlarin alinmasini gerektirecektir. Bu, muhtemelen kisinin vekil karar vericisi (kalici vekaletname [EPOA] veya refah vasisi) tarafindan klinik tavsiye ile kararlastirilacaktir. Hastanin tercihlerini ve bakim hedeflerini belirleyen ACP, karar verme yukunu azaltmaya ve yasamin sonunda istenmeyen mudahalelerin olasiligini azaltmaya yardimci olabilir.



Demans Hastalari Icin Gelismis Bakim Planlamasi
Fiziksel, psIkolojik, ruhsal ve kulturel ihtiyaclara hitap eden bir “butun kisi” yaklasimi, palyatif bakimin saglanmasi icin esastir. Genel pratisyenler, hastayla uzun suredir devam eden iliskileri nedeniyle bu ihtiyaclarin genellikle cok farkindadir. Bakimin sorumlulugu baska bir birinci basamak saglik hizmeti saglayicisina veya ikinci bakima devredilse bile, klinisyenin bakimin surekliligini saglamak icin mumkun oldugu kadar surece dahil olmasi onemlidir.
Ilerlemis demansi olan kisiler genellikle ihtiyaclarini iletemezler, bu da davranissal veya psIkolojik semptomlarla sonuclanabilir. Kulturel veya ruhsal uygulamalar, ileri derecede bunama sorunu olan kisilerin psIkososyal ihtiyaclarini karsilamaya yardimci olabilir cunku onlar, ciddi bilissel bozukluklara sahip olmalarina ragmen kulturel veya ruhsal acidan onemli olan seyleri fark edip bu konularda rahatlik bulabilirler.


Maneviyatin tanimlari ve deneyimleri insanlar ve kulturler arasinda farklilik gosterir. Genel olarak, maneviyatin bir kisinin inanclarini ve degerlerini, yasamdaki anlam veya amac duygusunu, bagliligi, kimligi ve farkindaligini ve bazilari icin inanc ve dini kapsadigi dusunulebilir. Ornegin, manevi ifade dogada, iliskilerde, hizmetlerde, uygulamalarda, rituellerde, muzikte veya sanatta bulunabilir. Bu tercihler, hasta ve ailesi kiminle birlikte ileri bakim planlamasinin bir parcasi olarak arastirilmalidir.

Ileri Demans Hastalarinin Bakicilarinin Desteklenmesi
Demansli bir kisiye evde bakmak, bakici ve ailesi uzerinde onemli bir stres ve zorlanma yaratabilir. Cogu kanser gibi diger olumcul durumlarla karsilastirildiginda demansta uzun sureli dusus yorungesi, surdurulmesi zor olan uzun sureli bakici gereksinimleri senaryosu yaratir. Demans ilerledikce ve kisi giderek daha bagimli hale geldikce, bakici, ozellikle kendi saglik sorunlari olan yasli bir kisiyse, kendini sinirli, izole, yalniz ve bitkin hissedebilir. Tanidiklari kisi ve birlikte yasamlari icin genellikle bir kayip hissi vardir ve bagimsiz yasamlarini kaybettikleri icin kizginlik da hissedebilirler.

Bakicilarin Gecici Bakima Nasil Eriseceklerinde Bilgilendirme

Bakicilar icin destek, refahlarini surdurmelerine yardimci olmak icin cok onemlidir ve bunama hastasinin daha uzun sure evde kalmasina yardimci olabilir. Gecici bakim, bunama veya diger kronik saglik sorunlari olan bir kisiye bakanlarin mola vermesine yardimci olan herhangi bir destek veya hizmettir. Resmi olmayan, ornegin aileden veya arkadaslardan istemek veya resmi olabilir, ornegin bir destek gorevlisi istihdam etmek, demansli kisinin bir gunluk programa veya gece bakima gitmesini ayarlamak gerekir. Demans hastalarinin bakicilarinin gecici bakimin mevcut oldugunun farkinda olmalarini saglayin ve finanse edilen gecici bakim hizmetlerine erismeleri icin onlari yerel Ihtiyaclara cevap veren kuruluslarin bilgisi saglanmalidir.

Yatili Bakima Gecis Sureci
Demansli bircok kisi icin, yatili bakim ortaminda buyuk olasilikla palyatif bir yaklasim saglanacaktir. Bununla birlikte, bu hastalar icin darulaceze hizmetleri de mevcuttur ve ihtiyac seviyeleri birincil palyatif bakim saglayicisinin kaynaklarini asarsa sevk dusunulmelidir. Bakicilar icin zorlayici sartlar vardir ve kisiyi evden yatili bakima gecirme konusundaki tartisma ve kararlarin tetikleyiciler olabilir. Bu tetikleyiciler su sekilde siralanabilir;
• Bakici, demans hastasinin ihtiyac duydugu bakim duzeyini saglayamazsa,
• Bakici, 24 saat bakim saglamanin baskisi ve yogunluguyla bas edemiyor veya kendi saglik veya yasam kalitesine oncelik verme ihtiyaci duyuyorsa


• Demans hastasi icin ev artik guvenli degilse,


Ileri Seviyedeki Demans Hastalari Icin Palyatif Bakim Nasil Olmalidir?Bu tartismalar bakici, diger aile uyeleri veya bir saglik uzmani tarafindan baslatilabilir. Karar, sucluluk veya yetersizlik hissine kapilabilen bakici icin zorlayici olabilir ve ornegin kimin, nerede bakim vermesi gerektigi konusunda farkli gorusler varsa, aileler arasinda catismalara neden olabilir. Bu kuruluslar bu karmasIk sorunlarin ustesinden gelmelerine yardimci olmak icin destek saglayabilir. Evde bakima gecis dusunuluyorsa, hastayi, ornegin bir demans unitesinde bakima ihtiyac duyup duymadiklari gibi mevcut secenekler hakkinda bilgi saglayacak olan yerel Ihtiyac Degerlendirme Koordinasyon Servisi’ne yonlendirilmelidir. Bir hasta yatili bakima gectiginde, farkli bir birinci basamak saglik hizmeti saglayicisina da naklediliyorsa, ilaclarinin kullanim gecmisinin dogru bir sekilde aktarildigindan emin olunmalidir.

Uzman Bir Palyatif Bakim Alinmasi Icin Gostergeler
Demansli bir kisinin uzman palyatif bakima sevk edilmesinin gerekip gerekmedigine karar verirken, artan ihtiyaclara veya genel dususe iliskin asagidaki gostergeler dikkate alinmalidir:
• Yardim almadan yuruyememe
• Idrar ve diski kacirma,
• Surekli olarak anlamsiz tarzda konusma,
• Gunluk Yasam Aktiviteleri yerine getirememe,


• Kilo kaybi


• Idrar yolu enfeksiyonu


• Siddetli basinc yaralari


• Tekrarlayan ates


• Azaltilmis oral alim


• Yiyeceklerde oksuruk ve bogulma


• Aspirasyon pnomonisi
Bir kisinin gunluk yasam aktivitelerini gerceklestirme yetenegini degerlendirmenin bir yolu, Barthel Olcegini kullanmaktir. Ucten az puan alan hastalar, uzman palyatif bakima sevk kriterlerini karsilayabilir. NB Sevk kriterleri ayrica su soruyu icerir: Hasta bir yil icinde olurse sasirir miydiniz? Bununla birlikte, bu sorunun duyarlilik ve ozgulluk acisindan, ozellikle kanser disi tanilar icin mortaliteyi ongormede buyuk olcude guvenilmez oldugu bulunmustur.


ALİNTİ ~
 
Alt 18 Nisan 2021, 09:17   #2
She
✰ ÖzeL..
She - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Standart

Emeğinize sağlık paylaşım için teşekkür ederiz

________________

~ E & B ~
 


Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)
 

Yetkileriniz
Konu Acma Yetkiniz Yok
Cevap Yazma Yetkiniz Yok
Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-Kodu Kapalı
Trackbacks are Kapalı
Pingbacks are Kapalı
Refbacks are Kapalı





Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 15:21.