Beyin Sagligini Korumak Icin Altin Tavsiyeler - IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi

CeReN · 21 Ağustos 2020, 08:42

Insan beyni, evrendeki en goz kamastirici ve bir o kadar karmasIk bir varliktir. 80 milyar beyin hucresi ve tum vucutta ek sinir hucreleri vardir. Her bir noron, sinaptik bosluklar uzerinden diger binlerce norona baglanir, bu da beynin tum ic iletisiminden, islemlerinden, tum dis davranislarindan ve yaratimlarindan sorumlu trilyonlarca baglantiyla sonuclanir. Norobilimciler, tipki molekuler biyologlarin insan genomunun haritasini cikardigi gibi, beynin sinirsel konektomunu cizerek bu baglantilari haritalamaya baslamislardir. Samanyolu galaksisindeki yildizlar kadar, tek bir santimetrekup beyin dokusunda bircok noron baglantisi vardir. Beyni dusunmek bile zihni sasirtan bir durumdur.
Beynin isleyisini korumak ve beslemek, uzun vadeli sagligi ve iyiligi icin onemlidir. Bunun icin kisi, fiziksel beyni koruyan, egzersiz yapan ve guclendiren yasam tarzi secimleri yapabilir, bu da tum duygusal, iliskisel ve bilissel islevlerin karmasIkligini destekler. Bu yazida beyin sagligi icin uygulanmasi gereken yasam tarzi kosullari ile ilgili bilgiler bulunmaktadir.

Beyin Sagligini Destekleyen Yasam Tarzi Aliskanliklari
Egzersiz
Son 10 yilda yapilan arastirmalar egzersizin sadece, beden, kalp, akcigerler, kaslar ve eklemlerin sagligi icin degil, ayni zamanda beyin sagligi icin de faydali oldugunu tespit etmislerdir. Fiziksel aktivite, beyin icin yapabilecek en iyi calismalardan biridir ve aerobik ilk siralarda gelir.
Guclu egzersiz, beynin beyin kaynakli norotropik faktoru (BDNF) serbest birakmasini saglar. Bu, beynin, ozellikle hipokampusta, yeni deneyimlerden ogrenmeyi uzun sureli bellege aktaran beynin yapisi olan yeni noronlar gelistirmesine neden olan hormonal buyume faktorudur. BDNF ayrica bu yeni noronlari dendritlerinin (diger noronlardan girdi alan noronlarin uzantilari) uzunlugunu, yogunlugunu ve karmasIkligini artirarak beyinde daha kalin ve daha karmasIk aglar olusturmaya tesvik eder. Ek olarak, BDNF, yeni noronlarin tam islevli beyin hucrelerine olgunlasmasini hizlandirir. Bu, prefrontal korteks gibi ilgili yapilari beyin atrofisinden ve bilissel gerilemeden korur. Egzersiz beyni daha akilli yaparken, yaslilik doneminde daha net dusunmesine yardimci olabilir.
Duzenli egzersiz ayni zamanda kalbi beyne daha fazla kan pompalamaya tesvik eder ve beyindeki tum beyin aktivitesini besleyen oksijen ve glikoz akisini artirir. Ayrica egzersiz, cesitli beyin aktivitelerini uyaran serotonin, dopamin ve norepinefrin gibi temel norotransmiterlerin salinmasina neden olur, bunlari kisiye kendini iyi hissettiren endorfinler ve uyanikligi artiran asetilkolin hormonu ile yapar. Bu etkiler nedeniyle, kafa kafaya klinik calismalarda egzersizin Prozac kadar etkili bir antidepresan oldugu gosterilmistir.
Egzersiz, adeta ayakkabi bagciklarinin cozulmesini onleyen bagcik ucu plastik kapaklara benzeyen, kromozomlarin uclarindaki koruyucu protein kiliflari olan telomerleri yeniler. Telomerler, kromozomlarin cogalirken cozulmelerini engellediginden, telomerleri korumak DNA’mizdaki kopyalama hatalarini onler ve saglikli yasam suresini uzatir. Egzersiz ayni zamanda saglikli yasam suresini uzatir cunku antiinflamatuar gorevi gorur, bircok sistemik hastaligin altinda yatan nedenleri azaltir ve dejeneratif hastaliklarin baslangicini geciktirir. Beynin iyi hissettiren endorfin salgilamasi icin vucudun yaklasIk 30 dakika hareket etmesi gerekir. Haftada uc kez yeterlidir ama haftada bes kez olursa mukemmel olur. Egzersiz yaparken az ve sIk sIk kurali burada da gecerlidir: Birkac gun suren orta duzeyde egzersiz, haftada bir yapilan buyuk bir egzersizden daha etkilidir (ve daha guvenlidir).
Kosma, kuvvetli yurume, bisIklete binme, yuzme ve spor salonunda merdiven cikma gibi aktiviteler iki tarafli hareketlerdir (vucudun iki tarafini donusumlu olarak hareket ettirerek beynin iki yarim kuresini donusumlu olarak uyarir) ve ozellikle vucutda sakinlestirici bir etkiye sahiptir, beyni beslerken sinir sistemini de dinlendirir. Dans, tenis, basketbol ve voleybol gibi baskalariyla birlikte egzersiz yapmak, sosyal etkilesim sisteminizi harekete gecirerek beyinde bir guvenlik hissi yaratir ve noroplastisitesini hazirlar. Bunun gibi aktiviteler ayni zamanda alt beyindeki sizi motive eden dopamin zevk ve odul yolunu da devreye sokar.

Derin Uyku Uyumak
Yeterli uyku ve derin uyku, beyin ve vucut sagligi icin cok onemlidir . Bircok kisi rutin olarak yeterince uyumaz ve bahane olarak cok mesgul, cok stresli olduklarini belirtirler. Ozellikle gencler gece bes ila alti saat uyku uyumaktadirlar ve yeterli degildir. Oysa gelisimde olduklari icin beyinleri buyumesini tamamlamak icin sekiz veya dokuz saate ihtiyac duymaktadirlar.
Uyku eksIkligi metabolizmayi, bagisIklik sistemini, genetik sagligi ve ozellikle beyin sagligini etkiler. Bir hafta boyunca her gece yalnizca bes ila alti saat uyursa, ayni sarhos biri gibi, muhtemelende ayni duzeyde bilissel bozukluk yasar. Kisi uyurken, hicbir sey yapmadan beyin hayati gorevleri yerine getirir, bu hayati gorevler sunlardir:
• Gunluk ogrenmeyi ve hatiralari pekistirmek ve bu ogrenmeyi uzun sureli hafizada saklamak: Uyku, bilissel islevi optimize eder, uyanik olundugunda bu bilgileri isleme ve bilgiyi hizli bir sekilde alma yetenegini geri kazandirir.
• Sinir sisteminin dengesini yeniden saglamak: Uyku, stres hormonu kortizolu emer. REM uykusu, beynin norepinefrinden (adrenalin) uzak oldugu, gunun anilarini isledigi, ancak duygusal yuk olmaksizin tek zamandir. Cunku sabahlari endise duzeyi daha dusuktur.
• Duzenli temizlik: Olu ve korelmis noronlari temizlemek
• Dinlenme: Prefrontal korteksin yurutme islevinden ve durtuleri kontrol etmekten dinlenmesine izin vererek ertesi gun daha iyi islev gormesini saglar.
Uyku arastirmacilari, beynin iki ana normal uyku bicimi hakkinda uzun suredir bilgi sahibidir. Ilki, REM (hizli goz hareketi) uykusu, sempatik sinir sisteminin hafif bir aktivasyonudur. REM uykusu sirasinda ruya gorulur (kabuslar cok fazla aktivasyondan kaynaklanir). Ikincisi, yavas dalga uykusu, parasempatik sinir sisteminin aktivasyonu olan daha derin, hayal disi bir uykudur. Uyku calisma laboratuvarlarinda kullanilan goruntuleme teknolojileri sayesinde bilim adamlari, beynin ucuncu bir uyku bicimine sahip oldugunu kesfettiler. Beyin gun icinde asiri yorulursa, bir saniyeden kisa bir sure icin kendini kapatir, fark edilmeye kisa bir ara ve sonra calismaya devam edebilmek icin kendini tekrar acar.
Zihin Diyeti Yapmak
Bilinen bir kural vardir; gercekten ne yersen o’sun. Vucudu ve beyni besleyen her sey, yenilen ve icilen yiyeceklerden gelir. Beyin icin iyi bir diyetle ilgili bilinen cok fazla olmamak kaydi ile bitki agirlikli bir beslenme yapmaktir. Arastirmacilar, beyin sagligini destekleyen yiyecekler belirlemisler ve MIND diyeti (Norodejeneratif Gecikme icin Akdeniz Mudahalesi anlamina gelir), yaslanma ve demanstan kaynaklanan bilissel bozuklugu onlemeye, azaltmaya ve tersine cevirmeye yardimci olmasi icin onerilen iyi bir ornektir. Bol sebze, koyu yaprakli yesillik, findik, cilek, fasulye, kepekli tahillar, balik, kumes hayvanlari ve zeytinyagi icerir. Baliklarda, bazi kabuklu yemislerde ve tohumlarda bulunan omega-3 yag asitleri beyin icin ozellikle onemli besin maddeleridir.
Beyin Hucresi Rezervini Olusturmak
Beyin her zaman deneyimden ogrenir ve kendini yeniden baglar. Deneyim veya ogrenme ne kadar karmasIksa, beynin isleyisi de o kadar entegre olur, cunku beynin daha fazla bolumu yeni bilgiyi almak ve islemekle mesgul olur. Beynin noroplastisitesinden yararlanan bu entegrasyon ve karmasIklik calismasi, beyin atrofisine karsi bir korumadir ve yaslandikca beyin hucrelerini kaybeder. Buna bilissel rezerv olusturmak denir. Bunu daha gencken universiteye giderek veya bir zanaatta ustalasarak yapilmalidir. Beyni aktif tutarak, yaslanma ile dogal olarak gelen beyin hucrelerinin kaybini tamponlamak icin boylelikle daha fazla beyin hucresine sahip olunur. Beyindeki gri maddenin artisini saglamak icin su aktiviteler denenebilir:
• Muzik aleti calmak
• Yabanci dil konusmak
• Satranc gibi karmasIk bir oyun oynamak
• Yeni bir sehirde seyahat etmek
• Yeni bir iliskiye baslamak
• Toplulukta yeni bir hizmet etkinliginde katilmak
Tum bu ornekler prosedurler ogrenmeyi icerir: Beyin bir seyi nasil yapacagini ogrenmektedir ve bu deneyimi islemektedir, yani sadece yeni gercekleri ezberlemekle kalmaz. Ogrenme ne kadar karmasIksa o kadar iyidir.
Yaratici ve Ogrenmeye Merakli Olmak
Gunluk tutma, boyama islemi, malzemeleri bir tarif olmadan karistirmak, cocuklarla yeni bir oyun hazirlamak gibi herhangi bir yaratici caba, beynin isleyisini yeni alanlara iter ve beyni bir akis durumuna sokar. Bu, yeni beyin hucrelerini iyi bir sekilde kullanir. Merak, yaraticiligin onemli bir parcasi olabilir. Bu bir fikri takip etmek, birbiri ardina yolda ilerlemek, acik fikirli bir ilgi ile ve onyargilar veya yargi olmaksizin takip etmek demektir. Merak, yaraticiliga buyuk bir tesviktir. Cocuklar dunyalarina sinirsiz bir merakla yaklasma egilimindedir ve mesela en siradan bir doga olayi olan yagmuru veya bocegi bile merak ederler.
Yuksek Sesle Gulmek
Pek cok insan kahkahayi bir duygu ya da benzer bir basit durum olarak dusunur. Oysa durum hicte dusunuldugu gibi degildir. Kahkaha, vucuttaki ve beyindeki stresi azaltan fizyolojik bir mekanizmadir. Kahkaha, beyni daha keskin ve parlak hissettiren katekolaminler, dopamin ve norepinefrin gibi norotransmiterler salgilar. Kahkaha genellikle insanlarla aradaki soguklugu gidermenin ve insanlarla bag kurmanin iyi bir yoludur, ayrica insanlarla bag kurmak beyin icin super bir guctur.
Oyun; yeni durumlarla karsilasmak veya yaratmak, beyindeki varsayilan mod agina dusmek, yeni kurallar, yeni karakterler veya yeni dunyalar olusturmak beyne iyi bir calisma saglar. Oyun genellikle ayni zamanda kahkaha, dunyasindaki diger insanlarla veya seylerle baglanti duygusu, rahatlama ve huzur duygusu yaratir. Bunlarin hepsi beyin icin de iyidir. Kisiler bazen o kadar mesgul ve baski altinda olabilir ki gulmeyi ve oyun oynamayi unuturlar, sonra da nasil yapilacagini unuturlar. Eger bir kisi cok erken yaslarda da cok fazla travma yasadiysa, nasil guvenle gulecegini ve oynayacagini asla ogrenmemis olabilir. Bu kapasite uygulama ile tamamen geri kazanilabilir.
Saglikli Dusunen Pozitif Insanlarla Gorusmek
Beyin sagligini ve psIkolojik sagligi gelistirmek icin insanlarla sosyal etkilesimlerin gucune odaklanilmalidir. Insanlar olgunlastikca ve yasamda yeni sekillerde ilerlerken gelismeye devam ederler. Bazen baskalariyla birlikte gelisir, evlilikler, arkadasliklar, is ortakliklari, sosyal gruplar bozulmadan kalir ve gelisir. Bazen ortak ilgi alanlari ve yasam yollari birbirinden ayrilir ve kisi kendisini bir zamanlar kendisine yakin ve onemli olan insanlarla temastan koparken bulurlar. Olgunlastikca onceleri iliskiler surdurdugu, muhatap oldugu negatif, bos dusunen beyinlere karsi artik o kadar toleransli olmaz.
Teknolojik Cihaz Kullanimina Sinirlama Getirmek
Arastirmacilar, dijital cihazlarin hizla artan asiri kullanimini belgelemektedir. Teknolojinin kisinin beyni, iliskileri, hayata bakis akisi ve hayat mucadelesi direnci uzerindeki giderek artan ciddi etkileri vardir. Ozellikle genc, hala gelismekte olan beyinler uzerindeki etkileri daha yogundur. Beynin surekli olarak e-postalar, metinler, tweetler ve paylasimlarla bombardimana tutuldugu bir dunyada, bunun icin yapabilecek en iyi seylerden biri beynin dinlenmesine izin vermektir. Uzun sure enerji tuketen odaklanmis dikkatten ve beynin birkac temel kapasitesini olumsuz yonde etkileyebilecek araliksiz gelen mesajlarin asiri uyarilmasindan uzak kalmak gerekir.

21 Ağustos 2020, 08:42	#1
CeReN Guest	Beyin Sagligini Korumak Icin Altin Tavsiyeler Insan beyni, evrendeki en goz kamastirici ve bir o kadar karmasIk bir varliktir. 80 milyar beyin hucresi ve tum vucutta ek sinir hucreleri vardir. Her bir noron, sinaptik bosluklar uzerinden diger binlerce norona baglanir, bu da beynin tum ic iletisiminden, islemlerinden, tum dis davranislarindan ve yaratimlarindan sorumlu trilyonlarca baglantiyla sonuclanir. Norobilimciler, tipki molekuler biyologlarin insan genomunun haritasini cikardigi gibi, beynin sinirsel konektomunu cizerek bu baglantilari haritalamaya baslamislardir. Samanyolu galaksisindeki yildizlar kadar, tek bir santimetrekup beyin dokusunda bircok noron baglantisi vardir. Beyni dusunmek bile zihni sasirtan bir durumdur. Beynin isleyisini korumak ve beslemek, uzun vadeli sagligi ve iyiligi icin onemlidir. Bunun icin kisi, fiziksel beyni koruyan, egzersiz yapan ve guclendiren yasam tarzi secimleri yapabilir, bu da tum duygusal, iliskisel ve bilissel islevlerin karmasIkligini destekler. Bu yazida beyin sagligi icin uygulanmasi gereken yasam tarzi kosullari ile ilgili bilgiler bulunmaktadir. Beyin Sagligini Destekleyen Yasam Tarzi Aliskanliklari Egzersiz Son 10 yilda yapilan arastirmalar egzersizin sadece, beden, kalp, akcigerler, kaslar ve eklemlerin sagligi icin degil, ayni zamanda beyin sagligi icin de faydali oldugunu tespit etmislerdir. Fiziksel aktivite, beyin icin yapabilecek en iyi calismalardan biridir ve aerobik ilk siralarda gelir. Guclu egzersiz, beynin beyin kaynakli norotropik faktoru (BDNF) serbest birakmasini saglar. Bu, beynin, ozellikle hipokampusta, yeni deneyimlerden ogrenmeyi uzun sureli bellege aktaran beynin yapisi olan yeni noronlar gelistirmesine neden olan hormonal buyume faktorudur. BDNF ayrica bu yeni noronlari dendritlerinin (diger noronlardan girdi alan noronlarin uzantilari) uzunlugunu, yogunlugunu ve karmasIkligini artirarak beyinde daha kalin ve daha karmasIk aglar olusturmaya tesvik eder. Ek olarak, BDNF, yeni noronlarin tam islevli beyin hucrelerine olgunlasmasini hizlandirir. Bu, prefrontal korteks gibi ilgili yapilari beyin atrofisinden ve bilissel gerilemeden korur. Egzersiz beyni daha akilli yaparken, yaslilik doneminde daha net dusunmesine yardimci olabilir. Duzenli egzersiz ayni zamanda kalbi beyne daha fazla kan pompalamaya tesvik eder ve beyindeki tum beyin aktivitesini besleyen oksijen ve glikoz akisini artirir. Ayrica egzersiz, cesitli beyin aktivitelerini uyaran serotonin, dopamin ve norepinefrin gibi temel norotransmiterlerin salinmasina neden olur, bunlari kisiye kendini iyi hissettiren endorfinler ve uyanikligi artiran asetilkolin hormonu ile yapar. Bu etkiler nedeniyle, kafa kafaya klinik calismalarda egzersizin Prozac kadar etkili bir antidepresan oldugu gosterilmistir. Egzersiz, adeta ayakkabi bagciklarinin cozulmesini onleyen bagcik ucu plastik kapaklara benzeyen, kromozomlarin uclarindaki koruyucu protein kiliflari olan telomerleri yeniler. Telomerler, kromozomlarin cogalirken cozulmelerini engellediginden, telomerleri korumak DNA’mizdaki kopyalama hatalarini onler ve saglikli yasam suresini uzatir. Egzersiz ayni zamanda saglikli yasam suresini uzatir cunku antiinflamatuar gorevi gorur, bircok sistemik hastaligin altinda yatan nedenleri azaltir ve dejeneratif hastaliklarin baslangicini geciktirir. Beynin iyi hissettiren endorfin salgilamasi icin vucudun yaklasIk 30 dakika hareket etmesi gerekir. Haftada uc kez yeterlidir ama haftada bes kez olursa mukemmel olur. Egzersiz yaparken az ve sIk sIk kurali burada da gecerlidir: Birkac gun suren orta duzeyde egzersiz, haftada bir yapilan buyuk bir egzersizden daha etkilidir (ve daha guvenlidir). Kosma, kuvvetli yurume, bisIklete binme, yuzme ve spor salonunda merdiven cikma gibi aktiviteler iki tarafli hareketlerdir (vucudun iki tarafini donusumlu olarak hareket ettirerek beynin iki yarim kuresini donusumlu olarak uyarir) ve ozellikle vucutda sakinlestirici bir etkiye sahiptir, beyni beslerken sinir sistemini de dinlendirir. Dans, tenis, basketbol ve voleybol gibi baskalariyla birlikte egzersiz yapmak, sosyal etkilesim sisteminizi harekete gecirerek beyinde bir guvenlik hissi yaratir ve noroplastisitesini hazirlar. Bunun gibi aktiviteler ayni zamanda alt beyindeki sizi motive eden dopamin zevk ve odul yolunu da devreye sokar. Derin Uyku Uyumak Yeterli uyku ve derin uyku, beyin ve vucut sagligi icin cok onemlidir . Bircok kisi rutin olarak yeterince uyumaz ve bahane olarak cok mesgul, cok stresli olduklarini belirtirler. Ozellikle gencler gece bes ila alti saat uyku uyumaktadirlar ve yeterli degildir. Oysa gelisimde olduklari icin beyinleri buyumesini tamamlamak icin sekiz veya dokuz saate ihtiyac duymaktadirlar. Uyku eksIkligi metabolizmayi, bagisIklik sistemini, genetik sagligi ve ozellikle beyin sagligini etkiler. Bir hafta boyunca her gece yalnizca bes ila alti saat uyursa, ayni sarhos biri gibi, muhtemelende ayni duzeyde bilissel bozukluk yasar. Kisi uyurken, hicbir sey yapmadan beyin hayati gorevleri yerine getirir, bu hayati gorevler sunlardir: • Gunluk ogrenmeyi ve hatiralari pekistirmek ve bu ogrenmeyi uzun sureli hafizada saklamak: Uyku, bilissel islevi optimize eder, uyanik olundugunda bu bilgileri isleme ve bilgiyi hizli bir sekilde alma yetenegini geri kazandirir. • Sinir sisteminin dengesini yeniden saglamak: Uyku, stres hormonu kortizolu emer. REM uykusu, beynin norepinefrinden (adrenalin) uzak oldugu, gunun anilarini isledigi, ancak duygusal yuk olmaksizin tek zamandir. Cunku sabahlari endise duzeyi daha dusuktur. • Duzenli temizlik: Olu ve korelmis noronlari temizlemek • Dinlenme: Prefrontal korteksin yurutme islevinden ve durtuleri kontrol etmekten dinlenmesine izin vererek ertesi gun daha iyi islev gormesini saglar. Uyku arastirmacilari, beynin iki ana normal uyku bicimi hakkinda uzun suredir bilgi sahibidir. Ilki, REM (hizli goz hareketi) uykusu, sempatik sinir sisteminin hafif bir aktivasyonudur. REM uykusu sirasinda ruya gorulur (kabuslar cok fazla aktivasyondan kaynaklanir). Ikincisi, yavas dalga uykusu, parasempatik sinir sisteminin aktivasyonu olan daha derin, hayal disi bir uykudur. Uyku calisma laboratuvarlarinda kullanilan goruntuleme teknolojileri sayesinde bilim adamlari, beynin ucuncu bir uyku bicimine sahip oldugunu kesfettiler. Beyin gun icinde asiri yorulursa, bir saniyeden kisa bir sure icin kendini kapatir, fark edilmeye kisa bir ara ve sonra calismaya devam edebilmek icin kendini tekrar acar. Zihin Diyeti Yapmak Bilinen bir kural vardir; gercekten ne yersen o’sun. Vucudu ve beyni besleyen her sey, yenilen ve icilen yiyeceklerden gelir. Beyin icin iyi bir diyetle ilgili bilinen cok fazla olmamak kaydi ile bitki agirlikli bir beslenme yapmaktir. Arastirmacilar, beyin sagligini destekleyen yiyecekler belirlemisler ve MIND diyeti (Norodejeneratif Gecikme icin Akdeniz Mudahalesi anlamina gelir), yaslanma ve demanstan kaynaklanan bilissel bozuklugu onlemeye, azaltmaya ve tersine cevirmeye yardimci olmasi icin onerilen iyi bir ornektir. Bol sebze, koyu yaprakli yesillik, findik, cilek, fasulye, kepekli tahillar, balik, kumes hayvanlari ve zeytinyagi icerir. Baliklarda, bazi kabuklu yemislerde ve tohumlarda bulunan omega-3 yag asitleri beyin icin ozellikle onemli besin maddeleridir. Beyin Hucresi Rezervini Olusturmak Beyin her zaman deneyimden ogrenir ve kendini yeniden baglar. Deneyim veya ogrenme ne kadar karmasIksa, beynin isleyisi de o kadar entegre olur, cunku beynin daha fazla bolumu yeni bilgiyi almak ve islemekle mesgul olur. Beynin noroplastisitesinden yararlanan bu entegrasyon ve karmasIklik calismasi, beyin atrofisine karsi bir korumadir ve yaslandikca beyin hucrelerini kaybeder. Buna bilissel rezerv olusturmak denir. Bunu daha gencken universiteye giderek veya bir zanaatta ustalasarak yapilmalidir. Beyni aktif tutarak, yaslanma ile dogal olarak gelen beyin hucrelerinin kaybini tamponlamak icin boylelikle daha fazla beyin hucresine sahip olunur. Beyindeki gri maddenin artisini saglamak icin su aktiviteler denenebilir: • Muzik aleti calmak • Yabanci dil konusmak • Satranc gibi karmasIk bir oyun oynamak • Yeni bir sehirde seyahat etmek • Yeni bir iliskiye baslamak • Toplulukta yeni bir hizmet etkinliginde katilmak Tum bu ornekler prosedurler ogrenmeyi icerir: Beyin bir seyi nasil yapacagini ogrenmektedir ve bu deneyimi islemektedir, yani sadece yeni gercekleri ezberlemekle kalmaz. Ogrenme ne kadar karmasIksa o kadar iyidir. Yaratici ve Ogrenmeye Merakli Olmak Gunluk tutma, boyama islemi, malzemeleri bir tarif olmadan karistirmak, cocuklarla yeni bir oyun hazirlamak gibi herhangi bir yaratici caba, beynin isleyisini yeni alanlara iter ve beyni bir akis durumuna sokar. Bu, yeni beyin hucrelerini iyi bir sekilde kullanir. Merak, yaraticiligin onemli bir parcasi olabilir. Bu bir fikri takip etmek, birbiri ardina yolda ilerlemek, acik fikirli bir ilgi ile ve onyargilar veya yargi olmaksizin takip etmek demektir. Merak, yaraticiliga buyuk bir tesviktir. Cocuklar dunyalarina sinirsiz bir merakla yaklasma egilimindedir ve mesela en siradan bir doga olayi olan yagmuru veya bocegi bile merak ederler. Yuksek Sesle Gulmek Pek cok insan kahkahayi bir duygu ya da benzer bir basit durum olarak dusunur. Oysa durum hicte dusunuldugu gibi degildir. Kahkaha, vucuttaki ve beyindeki stresi azaltan fizyolojik bir mekanizmadir. Kahkaha, beyni daha keskin ve parlak hissettiren katekolaminler, dopamin ve norepinefrin gibi norotransmiterler salgilar. Kahkaha genellikle insanlarla aradaki soguklugu gidermenin ve insanlarla bag kurmanin iyi bir yoludur, ayrica insanlarla bag kurmak beyin icin super bir guctur. Oyun; yeni durumlarla karsilasmak veya yaratmak, beyindeki varsayilan mod agina dusmek, yeni kurallar, yeni karakterler veya yeni dunyalar olusturmak beyne iyi bir calisma saglar. Oyun genellikle ayni zamanda kahkaha, dunyasindaki diger insanlarla veya seylerle baglanti duygusu, rahatlama ve huzur duygusu yaratir. Bunlarin hepsi beyin icin de iyidir. Kisiler bazen o kadar mesgul ve baski altinda olabilir ki gulmeyi ve oyun oynamayi unuturlar, sonra da nasil yapilacagini unuturlar. Eger bir kisi cok erken yaslarda da cok fazla travma yasadiysa, nasil guvenle gulecegini ve oynayacagini asla ogrenmemis olabilir. Bu kapasite uygulama ile tamamen geri kazanilabilir. Saglikli Dusunen Pozitif Insanlarla Gorusmek Beyin sagligini ve psIkolojik sagligi gelistirmek icin insanlarla sosyal etkilesimlerin gucune odaklanilmalidir. Insanlar olgunlastikca ve yasamda yeni sekillerde ilerlerken gelismeye devam ederler. Bazen baskalariyla birlikte gelisir, evlilikler, arkadasliklar, is ortakliklari, sosyal gruplar bozulmadan kalir ve gelisir. Bazen ortak ilgi alanlari ve yasam yollari birbirinden ayrilir ve kisi kendisini bir zamanlar kendisine yakin ve onemli olan insanlarla temastan koparken bulurlar. Olgunlastikca onceleri iliskiler surdurdugu, muhatap oldugu negatif, bos dusunen beyinlere karsi artik o kadar toleransli olmaz. Teknolojik Cihaz Kullanimina Sinirlama Getirmek Arastirmacilar, dijital cihazlarin hizla artan asiri kullanimini belgelemektedir. Teknolojinin kisinin beyni, iliskileri, hayata bakis akisi ve hayat mucadelesi direnci uzerindeki giderek artan ciddi etkileri vardir. Ozellikle genc, hala gelismekte olan beyinler uzerindeki etkileri daha yogundur. Beynin surekli olarak e-postalar, metinler, tweetler ve paylasimlarla bombardimana tutuldugu bir dunyada, bunun icin yapabilecek en iyi seylerden biri beynin dinlenmesine izin vermektir. Uzun sure enerji tuketen odaklanmis dikkatten ve beynin birkac temel kapasitesini olumsuz yonde etkileyebilecek araliksiz gelen mesajlarin asiri uyarilmasindan uzak kalmak gerekir.
	Alıntı Yap

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)