“AJAX Nedir?” AJAX, Asynchronous JavaScript and XML, Türkçe olarak Eşzamansız ve XML’in kısaltılmışıdır. Sunucuya gelen herhangi bir isteği arkaplanda işleyerek web uygulamalarının eşzamanlı olmadan çalışmasına olanak sağlayan bir takım web geliştirme teknikleridir.

JavaScript tanınmış bir kodlama dilidir. Diğer fonksiyonların yanında, bir web sitenin dinamik içeriğini yönetir ve dinamik kullanıcı etkileşmesine izin verir. Adından da anlayabileceğiniz gibi , eXtensible Markup Language – Genişletebilir İşaretleme Dili, XML, HTML gibi işaretleme dilinin başka bir değişkenidir. Eğer HTML veriyi göstermek için tasarlandıysa, XML veriyi kapsamak ve taşımak için tasarlanmıştır.

Hem JavaScript, hem de XML AJAX’da eşzamanlı olmadan çalışır. Sonuç olarak, AJAX kullanan herhangi bir web uygulaması tüm sayfayı yenileme ihtiyacı olmadan veri yollayabilir ve alabilir.

AJAX’ın Pratik Örnekleri

Google’un otomatik tamamlama özelliğini düşünün. Siz anahtar kelimelerinizi yazarken o size onları tamamlamanıza yardım eder. Sayfa aynı kalırken anahtar kelimeler gerçek zamanlı olarak değişir. 90’ların başlarında, internet şimdiki kadar gelişmediği zamanlarda aynı özellik Google’ın ekranınızda her yeni bir öneri çıktığında sayfanızı yeniden başlatmasını gerektirirdi. AJAX veri değişimi ve sunuş katmanının birbirlerinin fonksiyonlarına karışmadan aynı anda çalışmalarına olanak sağlar.


AJAX konsepti 90’ların ortalarından beri var olan bir konsepttir. Ancak, Google bu konsepti 2004’de Google Mail ve Google Maps’de kullanmaya başladığından beri daha geniş bir şekilde tanınmaya başladı. Bugünlerde çeşitli web uygulamalarında sunucu iletişim işlemini düzene koymak için yaygın bir biçimde kullanılmaktadır.

İşte AJAX’ın günlük hayatlarımızda kullanıldığını gördüğümüz kullanışlı daha fazla örnek:

• Oylama ve puanlama sistemi

Hiç online olarak aldığınız bir ürün için puan verdiniz mi? Hiç online bir oylama formu doldurdunuz mu? Her türlü, iki işlem de AJAX kullanır. Puanlama veya oylama tuşuna tıkladığınızda, web site hesaplamayı güncelleyecek ancak bütün sayfa değişmemiş kalacaktır.

• Sohbet odaları

Bazı web siteleri ana sayfalarında müşteri desteği memurlarından birine konuşabileceğiniz, yerleşik bir sohbet odası kullanır. Eğer aynı anda sayfada dolaşmak istiyorsanız endişelenmenize gerek yoktur. AJAX, her mesaj attığınızda ve aldığınızda sayfanızı yenilemeyecektir.

• Twitter’ın gündem bildirimi

Twitter yakın zamanda güncellemeleri için AJAX kullandı. Belirli gündem konuları hakkında her yeni tweet atıldığında, Twitter ana sayfayı etkilemeden yeni rakamları güncelleyecektir.

Basitçe, AJAX aynı anda çok görev yapmayı kolaylaştırır. Eğer iki işlemin eşzamanlı olarak çalıştığı benzer bir duruma rastlarsanız – biri çalışır durumda, diğeri ise boştayken, bu AJAX’ın işi olabilir.

AJAX Nasıl Çalışır?

AJAX’ın ne tek bir teknoloji, ne de bir program dili olmadığını unutmayın. Daha önce de belirttiğimiz gibi, AJAX bir takım web geliştirme tekniğidir. Sistem genellikle aşağıdakileri içerir:

• Ana dil için HTML/XHTML ve sunum için CSS.
• Dinamik görüntü verisi ve etkileşimi için Document Object Model – Döküman Nesne Modeli (DOM).
• Veri değişimi için XML ve manipülasyonu için ise XSLT. Birçok geliştirici JSON kullanmaya başladı çünkü şeklen JavaScript’e daha yakın.
• Eşzamansız iletişim için XMLHttpRequest objesi.
• Son olarak, bütün bu teknolojileri bir araya getirmek için JavaScript.

Tam olarak anlamak için biraz teknik bilgiye ihtiyacınız olabilir. Ancak, AJAX’ın nasıl çalıştığına dair genel prosedür oldukça basittir. Daha da ileri karşılaştırma için aşağıdaki diyagrama ve tabloya göz atın.


Karşılaştırma

Klasik model ; 1. Web tarayıcıdan sunucuya bir HTTP isteği yollanır.

AJAX modeli ; 1. Tarayıcı bir JavaScript çağrısı yaratır, bu çağrı da daha sonra XMLHttpRequest’i aktif eder.
-----------------------------------------------------------------------------

Klasik model ; 2. Sunucu isteği alır ve sonradan veriye erişir.

AJAX modeli ; 2. Arkaplanda, web tarayıcısı sunucu için bir HTTP isteği yaratır.
-----------------------------------------------------------------------------

Klasik model ; 3. Sunucu istenilen veriyi web tarayıcısına yollar.

AJAX modeli ; 3. Sunucu veriyi alır, erişir ve web tarayıcısına geri yollar.
-----------------------------------------------------------------------------

Klasik model ; 4. Web tarayıcısı veriyi alır ve veriyi göstermek için sayfayı yeniler.

AJAX modeli ; 4. Web tarayıcısı istenilen veriyi alır, veri ise sayfada direkt olarak gözükür. Sayfayı yenilemek gerekmez.
-----------------------------------------------------------------------------

Tanımı bir kenara bırakırsak, AJAX’ı kullanmanın en iyi kısmı kullanıcı deneyimini kolaylaştırmasıdır. Ziyaretçileriniz içeriğinize erişmek için uzun süreler beklemek zorunda kalmazlar. Ancak, bu sizin neye ihtiyacınız olduğuna da bağlıdır. Örneğin, Google, Google Mail kullanırken, kullanıcılarına AJAX ve klasik versiyon arasında seçmelerine izin verir. Kullanıcıların ihtiyaçlarını listenizin en üstüne koyun ve AJAX’ı bu doğrultuda kullanın.

Kaynak : [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]