|
|
29 Mart 2021, 15:43
|
#1 |
  |
Su Ve Atik Su Aritma Tesislerinde Mikroplastiklerin Ayristirilmasi
Su ve atik su aritma tesisleri (AAT’ler) atik suyu hanelerden, kurumlardan, ticari kuruluslardan ve endustrilerden ve bazen de kentsel alanlardan gelen yagmur suyu akisindan alir. Atik su aritma tesisleri, buyuk kati dokuntulerin giderilmesine odaklanirken, besin ve organik malzeme konsantrasyonunu azaltir. Bunu tamamlamak icin fiziksel, kimyasal ve biyolojik sureclerin bir kombinasyonu kullanilir. Bazi tesisler ayrica atik sudaki partikul malzeme miktarini azaltmak icin disk filtre veya membran biyoreaktor (MBR) kullanan son bir aritma icerir. Tipik olarak, bir atik su aritma tesisi uc ana adima bolunur;
• Birincil aritma • Ikincil aritma • Ucuncul aritma Genellikle, kaba eleme, kum cikarma ve buyuk nesnelerin ogutulmesini icerebilen, surecin sonraki asamalarini engelleyebilecek kati malzemeleri cikarmak icin bir on islem uygulanir. Birincil aritma, cokelebilir organik ve inorganik katilari gidermek icin sedimantasyon ve siyirma kullanir ve biyokimyasal oksijen ihtiyacini ve yag ve gresi ortadan kaldirmanin yani sira, toplam askida katilarin % 50-70 oraninda giderilmesine ulasabilir.Su ve Atik Su Aritma Tesislerinde Mikroplastiklerin Ayristirilmasi Ikincil islem, artik organik ve askida katilarin uzaklastirilmasina odaklanir. Genellikle aktif camur, damlatma filtreleri ve donen biyolojik kontaktorler gibi biyolojik aritmalar uygular. Bazi tesisler, nitrojen, fosfor, ilave askida kati maddeler, refrakter organikler, agir metaller ve cozunmus katilari gidermek icin ucuncul veya gelismis bir islem uygulamaktadir. Gunumuzde buyuk miktarlarda mikro plastiklerin cevreye desarj edilmesine AAT’lerin katkisi yazarlar arasinda hala bir tartisma konusudur. Ayrica, veri toplamak ve yorumlamak icin uygulanan metodolojide standardizasyon eksIkligi, su sistemlerindeki mikroplastik kirlilik ile AAT’ler arasindaki baglanti hakkinda ortak bir anlayisa ulasmayi daha zor hale getirmektedir. Yayinlanan calismalara gore, tatli su sistemleri icin uc ana kirlenme yolu vardir: Atik su aritma tesislerinden desarj edilen atik su, yuksek yagis olaylari sirasinda atik su kanalizasyonlarinin tasmasi ve tarim arazisine uygulanan camurdan kaynaklanan yuzey akisidir. Okyanuslardaki mikroplastiklerin yaklasIk% 80’inin kara kokenli kaynaklardan ve% 18’inin de su urunleri yetistiriciligi veya balikcilik endustrilerinden geldigi tahmin edilmektedir. Ziajahromi ve arkadaslarina gore, arazi bazli kaynaklar kentsel yuzey akisini ve WWTP’lerden gelen atik su desarjini icermektedir. Arastirmacilar gore giristen gelen mikroplastiklerin cogu, kati siyirma ve camur cokeltme islemlerinin uygulandigi birincil aritma bolgelerinde cikarilir. 2016’da yayinlanan bir calismada, Guney Kaliforniya’daki uclu ve ikincil bitkilerden atik su desarjlari arastirildi. Atik su aritma tesislerinin her adiminda mikroplastiklerin kaderini ve yollarini anlamanin onemi vurgulanmistir. Aritma sureci boyunca farkli noktalarda toplanan numuneler icin, her adimda mikroplastiklerin varligini belirlemek icin 400 ile 45 μm arasinda ag boyutuna sahip birlestirilmis bir elek yigini kullanilarak filtrasyon islemi uygulanmaktadir. Uclu bitkiler icin, atik su desarjinin onemli bir mikroplastik kaynagi olmadigi gorulmustur. Diger yandan, ikincil atiklar icin mikroplastikler mevcuttu ve okyanuslarin ve yuzey suyunun kirlenmesine katkida bulunabilir. Avustralya‘da Ziajahromi tarafindan yurutulen bir baska calisma, atik suyun bilesimini birincil, ikincil ve ucuncul aritma boyunca arastirilmistir. Bu calisma, her bir ilgili islem adiminda litre basina 0.28, 0.48 ve 1.54 mikroplastik tespit etti. Dayachenko ve arkadaslari her yaklasIk 4 litre atikta 0.09 partikul varligini gozlemledi, ancak bu sayi, islak peroksit oksidasyonu kullanan ABD’de bir WWTP’nin pik akisinda 0.64 partikule ulasabilirdi. Parcaciklarin cogu ikincil olarak siniflandirildi ve mikro boncuklarin varligi toplamin yalnizca % 10’unu olusturmaktaydi.Su ve Atik Su Aritma Tesislerinde Mikroplastiklerin Ayristirilmasi Estahbanati ve Fahrenfeld, ABD’de tatli su ortamindaki mikro plastik kirlilige AAT’lerin katkisini arastirdi. Bir Atik Su Aritma Tesisindeki MMP’nin mekansal dagilim modeline iliskin bir calismada, aritma sureci boyunca ikincil mikro plastiklerin ana varligi gozlenmistir, ancak birincil mikro plastik konsantrasyonunun AAT’nin akis asagisinda arttigi fark edilmistir. Ziajahromi’ye gore, partikul sayisi pek tehdit edici gorunmese de, bu tesisler tarafindan gunluk olarak aritilan ve bosaltilan muazzam miktardaki su goz onune alindiginda, bu sayilar cok buyuk bir mikro plastik miktarini temsil etmektedir. Mikro plastik Kirliligini Onlemedeki Zorluklar Onleme konusunda mikro plastik kirliligin arastirilmasiyla ilgili bircok zorluk vardir. Bilim camiasinin bu konuya olan ilgisi artmis ve yayinlanmis calismalarin sayisi artmis olsa da, mikro plastik olarak kabul edilebilecek seyin saglam bir taniminin olmamasi, farkli arastirmalarda elde edilen sonuclarin karsilastirilmasini zorlastirmaktadir. Ayrica calismalarda uygulanan metodolojiler arasinda farkliliklar vardir; bu nedenle sonuclar her zaman kendi aralarinda karsilastirilabilir degildir. Pratik uygulama soz konusu oldugunda, su kutlelerinde mikro plastik kirliligi onlemenin zorluklarindan biri, bu tur malzemeleri atik su tesislerinde etkin bir sekilde tutan teknolojinin eksIkligidir. Bircok arastirma, mikro plastiklerin nihai atik su uzerindeki varligini analiz etmeye odaklanmistir; Atik su aritma tesislerinin her adiminda bu mikroplastigin kaldirilmasiyla ilgili ayrintilar hala bilinmemektedir. Onceki bir calismada, kucuk kapasiteli atik su aritma tesislerinde mikroplastiklerin cok yuksek oranda uzaklastirildigi gozlemlenmistir. Ancak, yuksek oranda uzaklastirilsa bile, kucuk miktarlar su kutlelerine bosaltilir ve cevreye zararli sonuclara neden olmaya devam etmektedir. Beljanski ve digerlerine gore, mikroplastikleri atik su aritimi sirasinda etkili bir sekilde cikarabilen mevcut teknolojiler vardir, ancak bunlar pahali olabilir, mevcut tesislere kurulmasi zor olabilir ve yalnizca yuksek kalite standartlari gerekli oldugunda kullanilir. Membran biyoreaktorler, capraz akis filtrasyonu kullanan, yalnizca suyu ve kucuk partikulleri dagitan birincil ve ikincil aritmadan sonra bir ornektir. Bu teknolojinin bir baska dezavantaji, yuksek enerji talebi ve dolayisiyla daha yuksek isletme maliyetidir. 2016’da yayinlanan bir calismada Beljanski ve ark. Kolay retrofiltrasyon ozelligine sahip dusuk maliyetli, enerji acisindan verimli bir sistemin tasarimini arastirmistir. Tikanma, retrofiltrasyon kapasitesi ve kisa sureli dayaniklilik acisindan iki farkli filtre ortami arastirilmistir. Kanada‘da, aritma surecinde membran teknolojisini kullanan bircok tesis vardir, ancak bunun ozellikle mikroplastik uzaklastirma icin bir rol oldugu bildirilmemistir. Diger yerlerde yapilan onceki calismalar, membran proseslerinin nihai atik sudaki mikro plastik miktarini azaltabilecegini gostermistir, ancak yuksek uygulama maliyeti nedeniyle kullaniminin ekonomik fizibilitesine iliskin bircok soru vardir. 2016 yilinda Michielssen ve ark. kucuk antropojenik kucuk parcalarin (SAL) kaldirilmasinda uc AAT’deki farkli birim sureclerin verimliligini degerlendirdi. Numunelerin alindigi tesisler, son adim olarak ikincil aritma (aktif camur) veya ucuncul aritma (granuler kum filtrasyonu) ve ayrica mikro filtrasyon ile aritmayi bitiren pilot bir membran biyoreaktor sistemi kullanilmistir.Su ve Atik Su Aritma Tesislerinde Mikroplastiklerin Ayristirilmasi Mikro plastiklerin varligi, tehlikeli bir cevresel sorun haline gelmektedir. Sorunun bir kismi, nispeten parcalanmis yapilari, kucuk boyutlari ve cok cesitli potansiyel kaynaklari nedeniyle mikro plastiklerin tam kaynagini belirlemenin zor olabilecegi gerceginden kaynaklanmaktadir. Mikro plastikler, alisilmadik derecede yuksek konsantrasyonlara sahip siteler tarafindan yansitilan bir endise ve gelecekte daha da yuksek konsantrasyon olasiligi olan cevre icin bir tehdit haline gelmistir. Sonuc olarak, soz konusu uzun vadeli riskleri ozetleyen arastirma calismalarinin mevcudiyetinden once bile, kuresel bir girisimin parcasi olarak mikro plastiklerin kullanimi ve ardindan salinmasi buyuk olcude azaltilmalidir. Izleme programlari, mikro plastik kirliligin onlenmesi ve yonetiminde anahtar rol oynayabilir. Ulkelerin cogunlugu ise, su kaynaklarinda biriken mikro plastiklerin birincil kaynaklarini arastirmak icin stratejik bir yaklasim veya bunlarin belirli ozelliklerini etkili bir sekilde ele alma yontemleri gelistirmemislerdir. Bazi kar amaci gutmeyen kuruluslar, bu endiseleri kuresel olarak, ozellikle erisilmesi zor veya izole yerlerde izlemek ve sorgulamak amaciyla cesitli bolgelerden veri toplama ve arastirma taahhudunde bulunmustur. Arastirmacilarin, mikro plastik uygulamalarini en aza indirmek icin pratik bir strateji saglayabilecek bir caba uzerinde isbirligi yapmasi gerekir. Birkac arastirma projesi, mikro plastiklerin nihai atik su ile ilgili etkilerini incelemis olsa da, atik su aritma tesisinin her ayri adimi sirasinda mikro plastik uzaklastirmada yer alan belirli dinamikler hala bilinmemektedir. ALİNTİ ~
________________
Bizde Mutsuz Olalim ~
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
