Reyhan : Merhaba Feragat öncelikle röportaj teklifimizi kabul ettiğin için çok teşekkür ederiz. Nasılsın.?


Feragat : Merhaba. Ben teşekkür ederim. İyiyim sağ olun, siz nasılsınız ?


Reyhan : Bende iyiyim çok teşekkür ederim. Kimdir Feragat bize biraz kendinizden bahsedebilir misiniz.?


Feragat : İsmim Umut, Adana'da yaşıyorum. Özel bir hastanede faturalama biriminde çalışıyorum. Normalde Bilgisayar teknisyeniyim, alanımdan uzak bir iş yapıyorum diyebilirim.


Reyhan : İsminiz güzelmiş. Çoğu insan öyle aslında Türkiye şartları belki de. Aslında ben sizi baya araştırdığım için biliyorum baya eskilerdensiniz. Nasıl başladınız sanala biraz bahsedebilir misiniz.? Pişman mısınız.? Yoksa yine olsa yine başlardım diyor musunuz.?


Feragat : Teşekkür ederim. Kesinlikle, Türkiye şartlarında insanın kendini doğru olarak keşfedebilmesi biraz zaman alabiliyor. Bunun sebebi maalesef sistem. Bunu uzunca açıklamak istemiyorum. Sanal'a ilk 1999 du sanırım. netbul.com da webchat vardı ilk orada girdim. daha sonra 2001 sonları gibi IRC ve mIRC ile tanıştım. İşin teknik yapısını araştırmaya-öğrenmeye ise 2011 sonlarında başladım. 2011 den önce sadece kullanıcıydım. Pişman değilim keyifliydi ama artık 4 yıldır falan irc sunucularına takılmıyorum.


Reyhan : 1999 da ben 4 yaşında olduğum için o kısım bende yok ;d o zamanlardan bir kaç sunucu biliyorum sadece onlarda meşhur olanlar. Hangi sunucularda bulundunuz görevleriniz nelerdi.? Bu 4 senedir neler yapiyorsunuz sadece coderlik mi başka alanlarda var mı.?


Feragat : dal.net e giriyordum 2001 yılında, sonra 2002 de mynet ve zurna.net e takılıyordum. 2002 de bir kanalda aop olmak çok zordu. Zurna.net / Adana kanalında geçici op yapmışlardı bir kaç saat. Sonra Adanaya ait bir sunucu vardı mavra.net 2-3 yıl kadar oraya takıldım. Sunucu hatırladığım kadarıyla 400/500 kullanıcıya sahipti. Büyük çoğunluğu internet cafecilerdi. Orada kanallarda op ve sop olmuştum. Cafelerde sabahladığımız dönemler işte. 2011 sonrası mIRC alanında bilgi sahibi olup yardım vermeye ve paylaşım yapmaya başlayınca bu pek çok sunucunun dikkatini çekmişti. Büyük sunuculara destekler verdim. - son 4 senedir mIRC ile ilgili yine bazı paylaşımlar yaptım. Bir kaç .dll ve ufak parça kodlar. mIRC Dışında bir tümleşik geliştirme ortamı olan Delphi studio (program yazılan bir studio) ile uğraşıyorum vakit oldukça.


Reyhan : Eskiden de paralı adminler var mıydı.? Bunlara karşı bakış açınız nasıl.? Eskinin tadı yok diyorlar mesela sohbetler nasıldı, düzeyi ya da ne üstüne kuruluydu.?


Feragat : Eskiden de paralıydı hatta op, sop bile paralıydı. Buna bakış açım; Bir şeylerin paralı olup olmamasından ziyade, kimlere paralı yetki verildiği. Liyakatsiz, karaktersiz insanlara yetki vermedikleri sürece bence bir mahsuru yok. Eskiden herkes irc ortamlarındaydı, tabi o zamanlar herkes amatördü ve kuralları önemsiyorlardı. Bu yüzden davranışlar ve sohbetler daha güzeldi, keyifliydi bence. Şimdilerde herkes irc'nin dna haritasını çıkardığı için daha bir bilgiçlik var :) haliyle bu ortama da yansıyor.


Reyhan : Dna haritasından kastınız nedir.? Anlayamadım o kısmı.


Feragat : Yani kullanıcılar daha profesyonel oldular. O amatörlükleri kalmadı. IRC gün geçtikçe yaşlandı ve çözüldü. Bunu kast etmiştim.


Reyhan : Evet haklısınız bu konuda ben yeniyim ama her şeyi çok çabuk çözdüm bu alanın üstüne düşen, ilgisi olan herkes de çabukça çözer bence de.Coderlik demiştik. O kısıma geri dönecek olursak sizce coder nedir.? Kimlere coder denmeli.? Her kod yazılımı yapan coder midir.?


Feragat : Coder normalde kodlayıcı anlamı taşısa da, tüm kodlayıcılara coder demek doğru olmaz.
Bizim bahsettiğimiz "Coder" kelimesinin altında yatan anlam bence şudur; Coder, iyi bir kodlayıcı olmalı ve bu ekstrem düzeyde olmalı. Bir söz vardı "Beklentileri aştığınızda ilham verirsiniz" diye, Sıradışı kodlama yapabilen, ilham verebilen insandır bana göre Coder. Profesyonel kodlamada genel kuralların dışına çıkılır, bir kod onlarca farklı yoldan yapılabilir ama en sıra dışı ve en stabilini Coder yapar. Yazılımı, kodlamayı herkes yapabilir çünkü bu kurallara bağlıdır, kuralları bilen herkes bunu başarabilir ama "etkileyici işler yapabilmek" bence asıl olay burada.


Reyhan : Peki sizi etkileyen en sıra dışı coder kimdi.? Siz öğrenmeye başlarken birinden mi etkilendiniz, hocanız var mıydı ya da kendi kendinize mi öğrendiniz.?


Feragat : Hocam olmadı, hayran olduğum kimse de yok ama yaptıklarını takdir ettiğim pek çok insan var. Şöyle söyleyeyim, ben mIRC Scripting ile ilgilenmeye ilk başladığımda forumları araştırıyordum. Yabancı forumlardan çok fazla şey öğrendim. "mIRC Scripting Dersleri" kategorilerini görüp onları incelemeye başlamıştım. Sonrasında o paylaşımları yapanların piyasadaki ünlü kodlayıcılar/Coder'lar olduklarını öğrendim, öğrendikçe bu insanları tanımaya başladım. Sonra mircscripting.net i keşfettim. Bu siteye ait bir de irc sunucusu vardı. Onların ortamlarına girdim. mIRC Scripting dünyasının Alice Harikalar Diyarı mircscripting.net'dir. L4RoXyL , CoCoRiCo , SerdaR406 , Difuzyon la tanıştım. Bu insanlarla yıllarca beraber takıldım. Bilgileri ve tecrübeleri inanılmazdı ama hiçbir zaman sana istediğiniz vermezlerdi. Yol gösterip keşfetmeni sağlarlardı. Bence doğru da yapıyorlardı. Daha sonra @[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] , @[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] (Toprak) ve uFuK ile samimi olduk, sanal da hep bu insanlarla beraberdik. irc.mircscripting.net de takılıyor, yardım verip paylaşım yapıyorduk. Muhabbetlerimiz genelde hep kodlardı. Böylece zaman geçtikçe geliştik. Son dönemde yaptıkları işleri beğendiğim @[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] , @[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] , @[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve @[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] var.


Reyhan : Onlara da buradan selam olsun. mircscripting.net hala devam eden bir oluşum bildiğim kadarıyla. Kodlamayı çok sevdiğiniz spesifik bir alan var mı.?


Feragat : Evet hepsine selamlar. Şuan devam etmiyor maalesef. Kodlamayı en sevdiğim betik mIRC Scripting.


Reyhan : Ben belki mircscripts.net ile karıştırmış olabilirim. Sizce sunucular mIRC dan webe kayıyor mu.? mIRC biter mi sizce çünkü mIRCTURK, mIRCTR ve irc.rekor.net bitti bazılarına göre mIRC ın yapı taşlarıydı bunlar ve sizin de dediğiniz mircscripting.net de bitmiş..


Feragat : mIRC artık bir klasik ve sınırları belli, geliştirmeye açık olsa da mIRC'in matematiği belli = "Internet Relay Chat" mIRC'i bu amacın dışına itmek veya zorlamak bence doğru değil. mIRC bitmez, çünkü dünyada pek çok alternatif sohbet alanında kullanılıyor halen. Popülaritesi bitti evet ve daha az kesime hitap ediyor. Türkiye'de mIRC kullanımının azalma sebeplerinden birisi de bence, mIRC, kullanılması için bilgisayara kurulması gereken bir program hatta stabil kullanabilmek için normal şartlarda lisans da almanız gerekiyor. Pek çok kullanıcıyı web sohbete iten sebeplerden birisi de bu, Web chat daha pratik, tarayıcıyı açıyorsunuz sunucuya giriş yapıp tarayıcıyı kapatıp çıkabiliyorsunuz. Bilgisayara yüklediğiniz bir şey yok. Üstte saydığınız sunucular mIRC veya IRC popülerken varlardı evet ama artık hiçbir şey eskisi gibi değil. Şimdilerde daha pratik ve eğlenceli platformlar tercih ediliyor.


Reyhan : Evet hala kullananlar var ve sanırım bizler kullanmaya da devam ederiz. Nesil yenilendikçe biter gibi geliyor bana da. Hangi programlama dilinde daha iyisiniz.? Bunlardan bazıları Pascal, Basic, C, C#, C++, Java, JavaScript, Cobol, Perl, PHP, Python, Ada, Fortran, Delphi ve Swift.. Bunlardan hangisini hangi konuda tercih edersiniz, neden.?


Feragat : Ben ilk olarak 2008 yılında bir yazılım firmasında çalışıyordum ve firma Özel hastane otomasyon programı yazıyordu bir yazılım ekibi vardı. Bir süre sonra beni de o ekibe dahil ettiler. Yazılım ekibindekiler bana Free Pascal öğrettiler sonra Object Pascal (Delphi) ile çalışmaya başladım ve hatta o yapılan projede bir kaç modül yazmıştım. Örneğin, "Kullanıcı şifre değiştirme" modülü gibi. Bunun dışında Web'den nefret ettiğim için hiç web betikleriyle uğraşmadım ve uğraşmayı da düşünmüyorum. mIRC Scripting e çabuk adapte olmam da bundan dolayıdır. Neredeyse 2 yıldır mIRC Scripting ile uğraşamıyor olsam da en iyi olduğum alan odur..
Delphi yi mIRC'in gücünün yetmediği işler yaptırmak için kullanıyordum. mIRC için .dll ve .exe gibi.. Sonuçta delphi bir stüdyo ve çok amaçlı, Yeni versiyonları Cross platforma sahip, yani tek bir dil ile 1 den fazla dile kod yazabiliyorsunuz. Örneğin, bir dönem android için Delphi xe7 ile kendi telefonuma küçük bir oyun yapmıştım. bu oyunu yazarken Cross platform hem ios için hem windows için hem de android için kaynak kodları oluşturuyordu. 1 taşla 3 kuş diyelim. mIRC'ile alakalı harici programlama tercihim sadece budur.


Reyhan : Çoğuna dair bilginiz var, çalışmışsınız telefona oyun yapmak çok eğlenceli olmali. En sevdiğim kısım o oldu benim yani eğlenceli kısmı :)) . Peki sizden 1 dakika içinde bir kod yazmanız istense neyi kodlar veya neyi değiştirirdiniz.?


Feragat : 1 dk içinde basit bir bad nick koruması yapabilirdim.


Reyhan : Yavaş yavaş sonlara gelirken bu alana yönelen arkadaşlara ne gibi önerileriniz olur.? "İradesi güçlü olan herkes kod yazabilir" demişsiniz eski bir röportajınızda hala aynı fikirde misiniz.?


Feragat : Evet kısmen aynı fikirdeyim. Bu işlerle uğraşıp alışılmışın dışına çıkmak isteyen olursa beklentileri aşmak zorundalar. Ben şahsen rüyamda bile mIRC kodları yazdığımı hatırlıyorum. Bir konuda iyi olabilmek için ona fazlaca enerji harcamak fazlaca yoğunlaşmak zorundasınız. Eğer bunu yapmazsanız, sıradan bir kodlayıcı olursunuz o kadar. Bu alana yönelen arkadaşlara önerim, mIRC Scripting çok keyiflidir. İnsanların saçma sapan fikirlerine aldırış etmeyin ve uğraşıp keyif alın diyebilirim.


Reyhan : Son olarak ircrehberi.net hakkında ne düşünüyorsunuz.? Fikirleriniz ya da önerileriniz varsa onları da alabiliriz sizden.


Feragat : Şuan bazı teknik kategorilerde daha geniş bir arşive sahip olması gerektiğini düşünüyorum. mIRC Scripting kısmında da halen aktif olup bu işi sevenlerin arşive katkı sağlamaları gerek. Ben de yaptığım işleri paylaşarak destek olmaya çalışıyorum. Gayet güzel bir ortamı var, tüm emek veren arkadaşlara başarılar diliyorum.


Reyhan : Çok teşekkür ederiz öneri ve görüşleriniz için. Ben coder değilim ama elimden geldiğince araştırdım, bir sürü coder röportajı okudum, bir hatam olduysa affola. Umarım sorular hoşunuza gitmiştir, farklı olsun diye baya bakindim. Eklemek istediğiniz başka bir konu varsa ekleyebilirsiniz.


Feragat : Estağfurullah her hangi bir hata söz konusu değil. Ben teşekkür ederim. Çok memnun oldum röportaj yapıp düşüncelerimi aktarmama vesile olduğunuz için. Kolaylıklar diliyorum.


Reyhan : Ben çok teşekkür ederim vaktinizi ayırdığınız için ve tanıştığımız için de Emeğinize sağlık