21 Mayıs 2021, 07:00
|
#1 |
| | Mihr (Mihri) Farsça menşeli bir sözcüktür. Arapça kökenli olan ve mihr/mehir şeklinde türkçeleştirilen kelimeyle telaffuzları birbirine yakın, ama etimolojik ve anlamsal olarak tamamen birbirlerinden farklı sözcüklerdir.
Kökeni kadim fars halklarının inancında, zerdüştlükte adı geçen güneş, sevgi ve dostluk tanrısına dayanır. Bu ilâhi varlığın adı latinceye de Mitra (Mithra) olarak geçmiştir. Mitra, Güneş'tir. Toplumsal barışın, toplumsal adaletin, sosyal ilişkilerin, sevginin ve saygının, beşeriyetin, hasadın, ürünün, suyun, mevsimsel döngünün, istikrar ve bereketin koruyucusudur. En temelde gök cisimlerine tapma yahut daha yumuşatılmış bir ifadeyle, dünya üzerindeki canlı yaşamının üzerinde hayati bir öneme sahip olan Güneş'e şükran duyma geleneğinin bir parçasıdır.
Mihr sözcüğü farsçada Güneş anlamına gelmekle birlikte, mihri de güneşli, -in güneşi, -in güneş gibi olanı ve güneşe ilişkin anlamlarını veren, Güneş'e atıfta bulunan bir sıfat olma özelliği taşır.
Sözcüğün bir diğer özelliği ise İran ve Afganistan takviminde (başlangıcı Nevruz Bayramı olan 21 Marttır) yılın yedinci ayı olan Eylül ayı olmasıdır ve Mihr ayı, bizim kullandığımız takvim sisteminde 23 Eylül ila 22 Ekim tarihleri arasına tekabül eder. İran'da geleneksel olarak Mihr ayının başlangıcında sevgi, diyalog, toplumsal barış gibi olgulara da vurgu yapan "Mihrigân" (Mihri Dönemi, Mihr Dönümü) isimli bir şükran bayramı kutlanır. Bu gelenek aslında mevsim döngülerini, ilkbahar ve sonbahar döngülerini kutlama âdetine dayanır. Asırlardır geleneksel olarak bahar ekinoksunda Nevruz Bayramı, güz ekinoksunda da Mihrigân Bayramı kutlanır. Güz ekinoksu, gündüzün ve gecenin eşitlendiği yılın özel bir zamanıdır. Bu zaman dilimi, mütenevvi kültürlerde hasat sonrasına ve bağbozumuna denk gelmesi itibarıyla birbirini sevenler için bir kavuşma zamanı olarak da bilinmektedir. Yine, hasat döneminin sonu olması bakımından elde edilen ürün üzerindeki emekçiliğin, şükran ve mutluluğunun kutlandığı bir şenliktir.
________________
çöplük varsa, kedi de vardır |
|
| |