|
|
21 Ağustos 2020, 09:19
|
#1 |
  |
Dogum Yaralanmalari Nedir?
Dogum yaralanmalari bir bebegin dogum sirasinda, dogumdan kisa bir sure once veya dogumdan kisa bir sure sonra maruz kaldigi her turlu zarardir. Bircok bebek dogum surecinde kucuk yaralanmalardan mustariptir. Bu yaralanmalarin cogunun tedavi edilmesi ve sIklikla kendi baslarina iyilesmektedirler. Onemli dogum yaralanmalarindan bazilari asagidaki gibidir:
• Serebral palsi • Erb Palsi • Beyin hasari • Bebek hematomu • Rahim ici fetal olum • Kernikterus • Yenidogan sarilik • Omurilik yaralanmalari • Vakum cikarma komplikasyonlari Bir bebek dogum yaralanmasi gecirmisse, yaralanmayi ve semptomlarini yonetmek icin tedaviler onerebilecek deneyimli bir doktordan tibbi yardim almak cok onemlidir. Bununla birlikte, bazi yaralanmalarin tedavisi yoktur, yani bebegin yasamlarinin geri kalaninda fiziksel veya zihinsel bir bozuklukla yasamasi mumkundur. Bazi aileler cocuklarinin dogum yaralanmalarini dogum uzmanlari ve dogumda yardimci olan diger saglik personeli tarafindan yapilan tibbi hatalara kadar izlemistir. Doktorlar bebeklerin dogum yaralanmalarindan korumakla yukumludur, ancak basarisiz olma ihtimalleri vardir. Bebegin tibbi uygulama hatasi nedeniyle dogum yaralanmasi gecirdigi dusunuluyorsa, bebegin saglik giderlerini karsilamaya yardimci olmasi icin mali tazminat talep etmek icin yasal islem yapilmasi dusunulmelidir. Dogum Kusurlari ve Dogum Yaralanmalari Dogum yaralanmalari ve dogum kusurlari arasindaki en belirgin fark, nasil gelistikleridir. Hastalik Kontrol ve Onleme Merkezlerine (CDC) gore, dogum kusurlari tipik olarak hamileligin ilk uc ayinda gelismektedir, ancak herhangi bir asamada da ortaya cikabilmektedir. Uyusturucu kullanimi ve aile tibbi gecmisi gibi faktorler dogum kusuru riskini artirabilmektedir, ancak CDC cogu durumda nedenlerin hala bilinmedigini belirtmektedir. Dogum yaralanmalari tipik olarak dogum aninda meydana gelmektedir. Bir bebek dogum sirasinda fiziksel travma gecirirse ornegin, tibbi bir hata basini, boynunu veya kollarini yaralarsa dogum yaralanmasiyla dogabilmektedir. Ayrica bir fetus rahimdeyken bir hastaliga yakalanabilmekte ve doktorlar bu durumu teshis edemez veya uygun sekilde tedavi edemezse, dogumda da yaralanmaya neden olabilmektedir. Dogum Yaralanma Turleri Dogum yaralanmalari siddet derecesine gore degismektedir. Ciddi yaralanmalar bebegi zihinsel veya fiziksel olarak ozurlu birakabilirken, hafif yaralanmalar tedavi ile tedavi edilebilir veya zamanla tamamen iyilesebilmektedir. Dogum yaralanmalarindan bazilari asagidaki gibidir: Beyin hasari Beyin hasari, bebek dogum sirasinda ciddi bir kafa travmasi gecirdiginde ortaya cikmaktadir. Yeni doganlarda beyin hasari bazi durumlardan kaynaklanabilmektedir ve bunlar asagidaki gibidir: • Tani konulmamis bir beyin enfeksiyonu • Asfiksi (oksijen kaybi) • Beyinde kanama • Kunt kuvvet, vakum ekstraksiyonu veya kafadan cekme nedeniyle fiziksel yaralanmalar • Gobek kordonu bogulma Bir bebegin beyin hasarinin siddeti her vaka arasinda degismektedir, yaralanmanin derecesi ve beynin etkilenen kismi tarafindan belirlenmektedir. Bu faktorlere bagli olarak, bebegin tam bir iyilesme saglayabilmektedir veya uzun sureli bir sakatlikla yasayabilmektedir. Serebral Palsi Bir bebek, dogum sirasinda beyin hasarina maruz kalirsa, kas kontrollerini sinirlarsa serebral palsi gelisebilmektedir. CDC’ye gore, serebral palsi olan kisilerin % 85-90’i dogumdan once veya dogum sirasinda beyin hasari nedeniyle durumu gelistirmislerdir. Bazi yaralanmalar bebegin beynine zarar verebilmektedir ve serebral palsi olusturabilmektedir. Bu yaralanmalar asagidaki gibidir: • Beyinde kanama • Ates ve enfeksiyon • Kalp krizi veya inme • Beyne oksijen eksIkligi • Tibbi ihmal Doktorlar, dogumdan once, dogum sirasinda ve dogumdan sonra bebekleri guvende tutmakla yukumludur. Eger yapmazlarsa, bir bebegin serebral palsi tedavisi olmadigindan kalici bir sakatliktan muzdarip olabilmektedir. Bir tedavi olmadan, serebral palsi belirtileri bebegi hayatlarinin geri kalani boyunca etkilemektedir ve uygun tedavi olmadan zamanla kotulesebilmektedir. Erb’in Palsi Dogum sirasinda bebegin sinirlerinde hasar, Erb’in felcine yol acabilmektedir, bu da cocugun elini, kolunu veya omzunu felc edebilmektedir ya da etkilenen uzuvlarda hissizlige yol acmaktadir. Erb felcinin ortak nedenleri bulunmaktadir ve bu ortak nedenler asagidaki gibidir: • Bebegin basi, boynu veya omuzlari dogum surecinde sIkisma • Zor bir dogum sirasinda bebegin boynunu veya kafasini ceken doktorlar • Bebegin ayaklarini once ayak (makat) dogumuyla cekme Amerikan Noromuskuler ve Elektrodiagnostik Tip Dernegi’ne gore, her 2.000 cocugun 1-5’inde Erb felcine yol acan bir dogum hasari yasamaktadir. Miami’deki Nicklaus Cocuk Hastanesi, Erb felci olan cocuklarin genellikle tedavi olmadan tam bir iyilesme saglayabilecegini belirtmektedir. Bazen, cocuklarin tamamen iyilesmesi icin terapi veya ameliyat gerekebilmektedir. Bazilari asla yaralanmalardan sonra tamamen iyilesememektedirler. Ornegin, NFL futbol oyuncusu Adrian Clayborn, Erb felci ile dogduktan sonra hala sag kolunu tam olarak uzatamamaktadir. Adrian’in durumunda, terapi profesyonel futbol oynayabilmesi icin durumunun ustesinden gelmesine yardimci olmustur. HipoksIk Iskemik Ensefalopati (HIE) HIE, bir bebegin beyni dogum sirasinda oksijen ve kan akisindan muzdarip oldugunda ortaya cikmaktadir. Dogum sirasinda HIE’ye neden olan bircok faktor bulunmaktadir ve bu faktorler asagidaki gibidir: • Anormal derecede uzun emek • Yanlis pozisyonda Fetus • Plasental kanama veya ani • Gobek kordonu prolapsusu (gobek kordonundan oksijen akisi kaybi) California Universitesi, San Francisco Benioff Cocuk Hastanesi’ne gore, yaralanmanin kapsami HIE’nin bir cocugu nasil etkileyecegini belirlemektedir. Bazi bebeklerde nobetler, isitme, gorme ve beslenme sorunlari olabilmektedir. Digerleri uzun sureli saglik problemleriyle karsilasmayabilmektedirler. Bebek Hematomu Kafatasindaki kanama beynin etrafinda kan birikmesine neden oldugunda, hematom olarak bilinmektedir. Hematomlar beyne baski yapmaktadir ve kafada nobetlere, sisliklere veya depresyonlara ve beyin hasarina yol acmaktadir. Chicago Universitesi’ne gore, bebek hematomlari icin ana risk faktorleri uzun veya zor iscilik ve vakum cikarici veya forseps kullanimidir. Bebek hematomlari erken yakalanirsa ameliyatla tedavi edilebilmektedir, hatta bazilari kendi kendine temizlenebilmektedir. Dogru tani ve hizli tedavi olmadan, ciddi bir bebek hematomu kalici beyin hasarina neden olabilmektedir. Rahim Ici Fetal Olum Bazen, bir fetus dogmadan once olmektedir. Bu intrauterin fetal olum, daha yaygin olarak olu dogum olarak bilinen bir trajedi olarak bilinmektedir. Rahim ici fetal olumun yaygin risk faktorleri bulunmaktadir ve bu risk faktorleri asagidaki gibidir: • Ikizler, ucuzler veya daha fazla bebege hamile kalmak • Genetik faktorler • Gobek kordonu prolapsusu • Maternal obezite, diyabet ve yuksek tansiyon Mart ayinda Dimes’e gore Amerika’da her 100 gebelikten 1’inde intrauterin fetal olum meydana gelmistir. Yenidogan Sarilik Dogumdan kisa bir sure sonra, bir bebegin cildi sari renkte gorunebilmektedir ve bu yeni dogan sarilik olarak bilinmektedir. Yeni dogan sarilik, vucutta kan hucrelerinin yerini alan bir pigment olan bilirubin birikmesi oldugunda ortaya cikmaktadir. Cogu durumda, yeni dogan sarilik iki hafta icinde gecmektedir, ancak bazi bebekler cok fazla pigment varsa mavi isIk tedavisi ile tedaviye ihtiyac duyabilmektedir. IsIk tedavisi vucudun bilirubini daha kolay islemesini saglamaktadir. Nadir durumlarda, buyuk miktarlarda bilirubin birikebilmektedir ve kalici beyin hasarina neden olabilmektedir. Kernikterus Tedavi edilmemis yeni dogan sarilik kernikterusa yol acabilmektedir. Bir bebek kernikterustan muzdarip oldugunda, bilirubin vucutlarinda birikmektedir ve beyinde toplanmaya baslamaktadir. Kernikterusu olan bebekler genellikle asiri derecede sarilikli ve uyusuk gorunmektedir. Ayrica yemek yeme konusunda sorun yasayabilmektedirler ve yuksek sesli tiz sesler cikarabilmektedirler. Tedavi olmadan kernikterus nobetlere, isitme kaybina ve geri donusumsuz beyin hasarina yol acabilmektedir. Kernikterus veya sariliktan endise eden aileler, bebeklerini en kisa zamanda bir doktora goturmelidir. Omurilik Yaralanmalari Omurga, beyne vucudun uzuvlarini kontrol etmesini saglayan sinyaller gondermektedir. Omurilik yaralanmasi bu sinyalleri kesebilmektedir ve bebegin dokunma hissini ve hareket kabiliyetini azaltabilmektedir. NYU Winthrop Hastanesi’ndeki neonatologlara (yeni dogan bakim doktorlari) gore, yeni dogmus omurilik yaralanmalari genellikle bir tip uzmani dogum sirasinda bebegin omurgasini cok zorladiginda ortaya cikmaktadir. Omurilik yaralanmalari iki ture ayrilmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir: • EksIk omurilik yaralanmasi: Bebegin omurgadaki yarali alanin altinda bir miktar kontrol veya his olabilmektedir. • Tam omurilik yaralanmasi: Bebegin yaralanmanin altindaki uzuvlari hareket ettirememektedir veya hissedememektedir. Stanford Cocuk Sagligina gore, dogum sirasinda omurilik yaralanmalari tipik olarak boynu etkilemektedir. Mayo Clinic, omurga hasarinin onarilamayacagini bildirmektedir. Bununla birlikte, terapi ve ilac gibi tibbi tedaviler durumun yonetilmesine yardimci olabilmektedir ve zamanla kotulesmesini onleyebilmektedir. Vakum EkstraksiyonKomplikasyonlari Bir bebek dogum sirasinda dogum kanalinda sIkistiginda, bazi doktorlar dogumda yardimci olmak icin vakum cikaricilari kullanabilmektedirler. Vakum cikarici, bebegin kafasina yumusak bir kap kullanarak baglanmaktadir. Anne bir kasilma sirasinda iterken doktorun bebegi cekmesine izin veren bir emis kuvveti olusturmaktadir. BirlesIk kuvvet bebegi dogum kanalindan cikarmaya yardimci olabilmektedir. ABD Ulusal Tip Kutuphanesine gore, bir bebegi vakum cikaricidan yardim almadan vermek daha guvenlidir, cunku birini kullanmak bebegin kafa derisinin etrafinda veya altinda kanamaya neden olabilmektedir. Nadir durumlarda, vakum ekstraksiyon komplikasyonlari ciddi yaralanmalara neden olabilmektedir. Onemli vakum ekstraksiyon yaralanmalari bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir: • Beynin icinde kanama • Omuz hasari • Kafatasi kiriklari Doktorlar sadece en iyi secenek olduguna inaniyorlarsa vakum aspiratorlerini kullanmayi dusunmektedirler. Bundan rahatsiz olan ebeveynler, doktorlarina vaktinden once diger dogum yardimi yontemleri hakkinda sorular sormalidir. Diger Dogum Yaralanmalari Yukarida listelenen yaralanmalara ek olarak, bebege zarar verebilecek cok sayida baska dogum yaralanmasi vardir. Diger onemli dogum yaralanmalari asagidaki gibidir: • C-Bolumu yaralanmalari • Epidural dogum yaralanmalari • Fetal laserasyonlar • Folik asit eksIkligi anemisi • Forseps iletim yaralanmasi • Bebek Cani felci • Beyin kanamasi • Kemik kirilmasi • Bebek kistik fibrozu • Bebek omuz distosisi • Bebek spina bifida • Klumpke felci • Yenidogan inme • Plasental dogum yaralanmalari Dogum Yaralanmalarinin Nedenleri Dogum yaralanmalari anne veya fetusla ilgili tibbi problemlerden ya da tibbi malpraktis gibi baska faktorlerden kaynaklanabilmektedir. Dogum yaralanmalarinin onemli nedenleri bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir: • Fetal saglik faktorleri: Once bir fetus dogarsa, dogum sirasinda oksijen veya kan akisini kaybetmektedir veya bir enfeksiyon gelistirirse, dogum yaralanmasi riski artmaktadir. • Maternal (annenin) saglik faktorleri: Maternal obezite, diyabet veya anormal pelvis sekli dogumun zorlasmasina neden olabilmektedir ve dogum hasari riskini artirabilmektedir. • Tibbi uygulama hatasi: Tibbi araclarin zorla kullanilmasi, annesine yanlis ilac verilmesi veya tehlikeli bir tibbi durumun teshis edilmemesi, bebegin dogum yaralanmasina neden olabilmektedir. Doktorlar uygun prosedurleri uygularsa tum bu sorunlar onlenebilmektedir. Bircok olasi dogum yaralanmasina neden olsa da, bazi aileler bebeklerinin dogum yaralanmasinin nedenlerini kesin olarak ogrenmemektedirler. Bazi semptomlar bebegin dogumundan aylar veya yillar sonra fark edilmeyebilmektedir yani bu aileler asla cocuklarinin durumuna neyin sebep oldugu hakkinda cevap bulamamaktadirlar. Yaygin Dogum Hasari Belirtileri Dogum yaralanmasi semptomlari, duruma ve taniya bagli olarak zamanla degisebilmekte, iyilesebilmekte veya kotulesebilmektedir. Dogum yaralanmalarinin fiziksel belirtileri bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir: • Korluk veya sagirlik • Disket veya sert kaslar • Vucudun bir bolumunu hareket ettirememe • Etkilenen uzuvda uyusma hissi • Oturmak gibi eksIk gelisimsel kilometre taslari Dogum yaralanmalarinin entelektuel belirtileri bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir: • Kavramlari ogrenme ve anlama guclugu • Iletisim sorunlari • Kotu organizasyon ve siralama becerileri • Kisa konsantrasyon suresi Diger onemli semptomlar ise asagidaki gibidir: • Epilepsi ve nobetler • Asiri uyku hali • Keskin, yuksek sesle aglama Kisi bebegin dogum yaralanmasi belirtileri gosterdigine inaniyorsa, mumkun olan en kisa surede doktoruna basvurmalidir. Erken teshis, bebegin gerekli tedaviyi almasina ve durumunu yonetmeye yardimci olabilmektedir.
________________
Bizde Mutsuz Olalim ~
|
|
|
|
08 Kasım 2021, 06:37
|
#2 |
  |
ALLAH korusun bir canlı dünyaya getirmek de kolay değil miş
________________
 ~ E & B ~ |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
