|
|
06 Haziran 2020, 00:10
|
#1 |
  |
Elektrik Üreterek Haberleşen Ve Avlanan Balıklar
Elektrik Üreterek Haberleşen Ve Avlanan Balıklar
Su ve elektriğin bir araya gelmesi can güvenliği için büyük bir tehlike oluşturur. Oysa doğadaki bazı canlılar için durum çok farklıdır. Balıkların suda ürettikleri elektrik enerjisi yaşamlarında büyük bir kolaylık meydana getirir. Suda yaşayan bir canlının elektrik üretmesi ve bu elektriği kontrollü bir biçimde kullanabilmesi ise Yüce Allah’ın üstün yaratılış delillerindendir. Elektrik üreten balıkların vücutlarında bulunan alıcılar nasıl çalışır? Deniz altındaki canlılar sinyal sistemini hangi işlevler için kullanırlar? Balıklar radar sistemiyle nasıl avlanırlar? Yan yana yüzen iki balığın sinyali nasıl olur da birbirine karışmaz? Dünyadaki tüm canlılar üreme sistemlerinden savunma tekniklerine beslenme şekillerinden algılama sistemlerine kadar pek çok üstün özelliklerle yaratılmışlardır. Bu canlıların yaşamları detaylı olarak incelendiğinde hem fiziksel özelliklerinin hem de davranışlarının yaşadıkları ortamla ve birbirleriyle tam bir uyum içinde olduğu görülmektedir. Vücutlarındaki sistemler ve fonksiyonlarıyla birbirinden tamamen farklı özelliklere sahip olan balıklar aynı zamanda sudaki hareketlerini kolaylaştırıcı birçok sisteme de sahiptir. Yüce Allah balıkları kusursuz yetenek ve üstün yaratma sanatının birer tecellisi olarak yaratmıştır. Örneğin insanlar için uzun araştırmalar ve ileri teknoloji gerektiren birçok özellik deniz altı dünyasının ilgi çekici canlılarından olan elektrikli balıklarda ilk yaratıldıkları andan itibaren en mükemmel sistemlerle sağlanmıştır. Bunlardan biri de balıklarda yaratılmış olan elektrik mucizesidir. Üstün Özellikli Alıcılar Elektrikli balıkların vücutlarında pek çok tipte alıcı bulunur. “Ampulümsü” adı verilen alıcılar diğer balıkların yüzücü kaslarının ve böcek larvalarının yayınladığı alçak frekanslı elektrik sinyallerini algılarlar. Bu tür alıcılar hayvanın av ve avcılar hakkında bilgi edinmesini sağlar. Bu alıcıların duyarlılığı o kadar fazladır ki yerin manyetik alanını bile tespit edebilirler. Ancak ampulümsü alıcılar hayvanın kendi yaydığı yüksek frekanslı sinyalleri algılayamaz. Bu görev “yumrulu” adı verilen özel alıcılar tarafından yerine getirilir. Yumrulu alıcılar balığın etrafa yaydığı elektrik sinyallerini algılayan ve bu sinyallere göre çevrenin bir tür haritasını çıkaran radar niteliğindedir. Balıklar sahip oldukları bu sistem sayesinde bir yandan sürülerinin bulunduğu topluluğa kolayca ulaşabilir öte yandan da birbirlerini tehlikelere karşı haberdar edebilirler. Radar Sistemi Kullanan Su Altı Canlıları Doğada yüksek elektrik yükleriyle silahlandırılmış olan balıkların yanı sıra iki ya da üç volt gibi çok düşük sinyaller yayan balıklar da vardır. Avlanma ya da savunmaya yaraması mümkün olmayan bu zayıf sinyaller balıklar tarafından oldukça farklı bir amaç için kullanılır. Bu balıklar çevreye yaydıkları zayıf elektrik sinyallerini bir duyu organı gibi kullanırlar. Balık yaydığı elektrik yükünü kuyruğunda yer alan özel bir organda üretir. Daha sonra bu elektrik yükü hayvanın gövdesinin arka bölümüne dağılmış olan binlerce delikten sinyaller şeklinde yayılır. Sinyaller balığı çevreleyen suda anlık bir elektrik alanının oluşmasına neden olur. Balığın yakınındaki nesneler ise bu alanın biçiminin bozulmasına neden olur. Balık bu bozulmaları tiplerine göre yorumlayarak çevredeki nesnelerin büyüklüğü iletkenliği ve hareketi hakkında bilgi sahibi olur. Balığın bedeninde çevredeki elektrik alanının dağılımını bir radar gibi sürekli olarak denetleyen elektriksel alıcılar vardır. Kısacası bu balıkların bedeninde etrafa sürekli olarak elektrik sinyalleri yayan bir yandan da bu sinyallerin çarptığı cisimleri yorumlayan organik bir radar bulunur. İnsanların kullandıkları sınırlı güçteki radarların bile büyük çalışma sonucunda elde edilen çok komp-leks aygıtlar olduklarını düşündüğümüzde balığın vücudunda yaratılan sistemin harikalığını daha iyi anlarız. Deniz Altı Canlılarındaki Sinyal Sistemlerinin İşlevleri Balıkların Yaşını Tespit Etme Elektrik sinyalleri balıkların yaşlarıyla ilgili bilgileri de ortaya çıkarır. Yumur-tadan yeni çıkan bir elektrikli balığın sinyalleri yetişkinlerinkinden çok farklıdır. Sinyaller doğumu izleyen on dördüncü güne dek bu ‘çocuksu’ biçimlerini korur daha sonra ergin balığın normal sinyallerine dönüşür. Yeni doğmuş balıklara özgü olan bu sinyaller balıkların iç içe olan analık-babalık davranışlarının düzenlenmesinde önemli rol oynar. Örneğin baba yüzlerce balık arasında kaybolan yavrusunu sinyallerinden tanıyarak yuvaya geri getirebilir. Cinsiyet Belirleme Her elektrikli balık türünün kendine özgü bir sinyali vardır. Hatta aynı türdeki balıkların sinyallerinde bile bazı farklılıklar gözlenebilir ancak genel yapı olarak aynıdırlar. Fakat bazı ayrıntılar bireylere özeldir. Öyle ki bir dişi balık bir erkekle karşılaştığında sinyallerdeki bu farklılığı hemen algılar ve karşısındakinin cinsiyetini öğrenerek ona göre davranır. Düşmanları Korkutma Balıklar cinsiyet ve yaşla ilgili bilgilerin yanında daha kompleks olan başka bilgileri de yine elektriksel sinyallerle çevrelerine haber verebilirler. Elektrikli balık türlerinin tümünde korkutma mesajları frekansın birden bire artması ile verilir. Örneğin normal zamanlarda 10 hz.’lik (saniye başına 10) sinyal yayan Mormydae cinsi balıklar bazen kısa bir süre içinde yayma ritimlerini 100-120 hz.’e ulaşıncaya kadar hızlandırabilir. Hareketsiz bir Mormydae yaydığı korkutucu elektriksel sinyalleri ile düşmanına üzerine saldırmak üzere olduğunu bildirir. Bu davranış saldırıya hazırlanan birinin yumruğunu sıkmasına benzetilebilir. Bu korkutma sinyali çoğu zaman karşı tarafı caydıracak kadar etkilidir: Düşman kısa bir süre için kendi sinyalini keserek baş eğdiğini gösterir. Aralarında kavga olduysa ve düşman yaralandıysa yaralı yaklaşık 30 dakika elektriksel sessizliğe girecek sinyal üretmeyi bırakacaktır. Yatışma davranışı gösteren veya kavgayı kesen balıklar çoğu kez hareketsiz kalırlar. Bunun bir amacı yerlerinin belirlenmesini zorlaştırmaktır. Diğer amaç ise sinyal üretmeyip elektriksel olarak kör hale geldikleri için etraftaki engellere çarpmamaktır. Elektrikli Bir Balık Kendisiyle Aynı Sinyalleri Üreten Bir Başka Balıkla Yan Yana Gelirse… Normal şartlarda elektrikli bir balık kendisi gibi sinyal üreten bir balıkla yan yana geldiğinde sinyallerin birbiri ile karışması ve balıkların radarının işe yaramaması gerekirdi. Fakat böyle bir durum olmaz. Çünkü elektrikli balıklar bu karışıklığa karşı doğal bir savunma sistemiyle birlikte yaratılmışlardır. Uzmanlar bu sisteme “Karmaşa Engelleme Tepkisi” kısaca JAR (Jam-ming Avoidance Response) adını vermektedirler. Bu sistem gereğince balık kendisine eşit bir sinyal frekansı olan başka bir balıkla karşılaştığında kendi yayın frekansını hemen değiştirmektedir. Balık karmaşaya karşı önlemini aynı frekansta elektriği olan balık henüz çok uzakta iken almaya başlar; böylece sinyallerdeki karışıklık hiçbir zaman yüksek bir düzeye ulaşamaz. Tüm bu bilgiler bizlere elektrikli balıkların olağanüstü derecede kompleks vücut sistemlerine sahip olduğunu göstermektedir. Açıktır ki tüm diğer canlılar gibi elektrikli balıkları da Alemlerin Yaratıcısı olan Yüce Allah yaratmıştır. “Gaybın anahtarları O’nun Katındadır O’ndan başka hiç kimse gaybı bilmez. Karada ve denizde olanların tümünü O bilir…” (Enam Suresi 59) ayetiyle bize yerde gökte ve denizdeki tüm canlıları yaratan var eden olduğunu haber veren Rabbimiz her yeri rahmetiyle sarıp kuşatmış ve tüm bu canlıları üstün yaratışına birer delil olarak var etmiştir. Kuran’da Allah’ın yaratışı ile ilgili olarak şu şekilde buyrulmaktadır: “O Allah ki yaratandır (en güzel bir biçimde) kusursuzca var edendir ‘şekil ve suret’ verendir. En güzel isimler O’nundur. Göklerde ve yerde olanların tümü O’nu tesbih etmektedir. O Aziz Hakimdir.” (Haşr Suresi 24) Elektro-Şok Uygulayabilen Yılan Balığı Boyları zaman zaman 2 metreye kadar uzayabilen elektrikli yılan balıkları Amazon bölgesinde yaşarlar. Bu balıklarda gövdenin üçte ikisini kaplayan ve sayıları 5000 ve 6000 arasında değişen organik elektrik plakaları vardır. Bunların oluşturduğu elektriğin gerilimi 500 volt akım değeri ise 2 amperdir. Bu televizyonunuzu çalıştırmak için kullandığınızdan çok daha güçlü bir elektrik yüküdür. Elektrik üretebilme yeteneği bu hayvana hem savunma hem de mükemmel bir saldırı aracı olarak verilmiştir. Balık vücudunda ürettiği bu elektriği düşmanlarını şok edip öldürmekte kullanır. Balıktan kaynaklanan elektrik şoku 2 metre uzaktaki büyükbaş bir hayvanı bile öldürebilecek şiddete sahiptir. Balığın elektrik üretme mekanizması saniyenin binde ikisi veya üçü kadar kısa bir sürede devreye girer. Bu canlının bu denli büyük bir enerjiye sahip olması onu yaratan Yüce Allah’ın sonsuz ilminin delillerinden yalnızca bir tanesidir. Kuran’da Allah’ın tüm yaratılanların tek sahibi olduğu şöyle bildirilmiştir: “...Göklerde ve yerde her ne varsa O’nundur tümü O’na gönülden boyun eğmişlerdir. Gökleri ve yeri (bir örnek edinmeksizin) yaratandır. O bir işin olmasına karar verirse ona yalnızca “OL” der o da hemen oluverir.” (Bakara Suresi 116-117) Bazı balıkların vücutlarında iki ya da üç voltluk gerilim vardır. Bu balıklar çevreye yaydığı zayıf elektrik sinyallerini bir duyu organı olarak kullanırlar. Bedenlerinde yaydıkları sinyallerin çarptığı cisimleri yorumlayan organik bir radara sahip olan bu balıklardaki üstün yapı Rabbimizin yaratılış delillerindendir. Elektrikli Balıklar Sinyallerin Karışmasını Nasıl Önlüyorlar? Balık kendisiyle aynı sinyal frekansına sahip olan başka bir balıkla karşılaştığında kendi sinyal frekansını hemen değiştirir. Böylece sinyallerdeki karışıklık hiçbir zaman yüksek bir düzeye ulaşmaz. Alıntı |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
