[CeReN ✓]

Somatik deneyimleme, bir somatik terapi sekli ve beden merkezli bir terapotik bir yaklasimdir. Cogunlukla insanlarin travmaya bagli semptomlarin ustesinden gelmelerine yardimci olmak icin kullanilir, cunku bir kisinin yasadigi travma onun kavga, kacis veya kilitlenme tepkisinde takilip kalmasina neden olabilir. Travmayi tanimlamanin baska bir yolu da kisinin ciddi sekilde yaralanma veya hayatini kaybetme tehlikesi altinda olduguna inandiran olaylardir. Harvard Health Publishing’e gore travma ornekleri sunlari icerebilir:
• Fiziksel istismar
• Cinsel istismar
• Duygusal istismar
• Fiziksel ihmal
• Duygusal ihmal
• Aile ici siddete tanik olmak
• Ev icinde madde kotuye kullanimi
• Ev ici akil hastaligi
• Ebeveyn ayriligi veya bosanma
• Hane halkindan birinin hapsedilmesi
• Ailede ani bir olum
• Stresli bir bosanma
• Kronik veya zayiflatici bir hastaligi olan birine bakmak

Somatik terapi/somatik deneyimlemenin arkasindaki temel ilkelerden bazilari sunlardir:
• Zihin ve beden birbirine baglidir, bu yuzden zihinde hissedilen her seyin vucutta da ortaya ciktigi dusunulur.
• Yalnizca hissedilen olaylar ve duygular uzerinden dusunmek yerine, gecmis travmatik olaylara bagli olan vucutta fiziksel hisler hissetmeye calisan bir hastayi icerir. Amac, hikayenin kendisine degil, olayin vucut hafizasina erismektir.
• Bastirilmis anilarin, anilar unutulsa bile bedeni fiziksel olarak etkilemeye devam edebilecegi dusunulmektedir. Bir hafiza tamamen hissedilene ve islenene kadar zarar vermeye devam edecektir.
• Bu nedenle asil amac simdiki anlari yeniden deneyimlemeye baslamaktir.



Somatik Terapist Nasil Uygulama Yapar?
Somatik Deneyimleme Terapisi (SE) Nedir ve Nasil Yapilir?Bir somatik terapist (veya koc), hastalari otonom sinir sistemlerinin nasil calistigi konusunda egitir ve kendi bedensel duyumlari hakkindaki farkindaliklarini artirmalarina yardimci olur. Bir beden psIkoterapisi uygulayicisi olarak terapist, hastasiyla vucutta tam olarak neyin yasandigi ve algilandigi hakkinda konusur. Terapist ayrica seanslar sirasinda guvenilir bir ortak ve sakin bir mevcudiyet olarak hareket eder, bu da bazen hasta icin stresli ve bunaltici hissedebilir. Genel olarak terapistin amaci, hastanin hissettigi sIkinti ve semptomlari azaltmaya yardimci olmaktir, boylece probemlerle basa cikma becerileri gelistirilir ve yasam kalitesi deneyimleyebilir.

Somatik Deneyimleme Seansinda Ne Yasanir?
SE terapi seanslarinin amaci, bedensel duyumlara ve ilgili duygulara artan tolerans yoluyla travmatik aktivasyonu serbest birakmaktir. SE, beden farkindaligini psIkoterapotik surece entegre eder, bu da onu benzersiz kilar. Seanslar, travmatik hafizanin tasiyicilari olarak gorulen icsel fiziksel hisler hakkinda farkindalik yaratmaya odaklanir. Maruz kalma terapisi gibi diger yaklasimlardan farkli olarak travmatik olaylarin yeniden yasanmasini ve ayrintili olarak tartisilmasini gerektirmez. Bunun yerine, hastalar beden farkindaligi ve gevseme teknikleriyle kendi uyarilmalarini izlemeyi ogrenirler.
SE terapistleri, musterilerinin uyarilmis durumlar ve daha sakin durumlar arasinda hareket etmelerine yardimci olur. Oturumlar genellikle kasitli olarak dusuk seviyeli otonom sinir sistemi aktivasyonunu tetiklemeyi, bedensel reaksiyonlari izlemeyi ve ardindan reaksiyonlari dagitmaya calismayi icerir. Bir hastanin uyarilmayi kendi kendine duzenlemesine yardimci olmak icin kullanilan teknikler ve mekanizmalar sunlari icerir:
• Travmatik tetikleyicilerin islenmesi sirasinda uyarilmayi dusuk seviyede tutmaya yardimci olan titrasyon.
• Vucuttaki duzenlenmis parcalar ile duzensiz parcalar arasindaki dengeyi tanimlayan sarkma.
• Uyarilmayi dagitmayi iceren desarj
• Nefes egzersizleri ve gorsellestirme dahil gevseme teknikleri.

Somatik Deneyimleme Terimi Tarihi
SE terapisi, travmayi inceleme ve tedavi etmede endustri lideri olarak kabul edilen Dr. Peter Levine tarafindan olusturulmustur. Dr. Levine, cok satan Kaplani Uyandirmak: Travmayi Iyilestirmek adli kitabin yazaridir. Stres fizyolojisi, psIkolojisi, etolojisi, biyolojisi, norobilim ve yerel sifa uygulamalarinin multidisipliner calismalarina dayanan SE terapisinin gelistirilmesine yardimci olmustur. Gorunuse gore somatik deneyimleme yaklasimini buldugu bir yol, hayvanlarin stresle nasil basa ciktigini gozlemlemektir. Cogu insanin aksine, hayvanlarin tipik olarak tehlikeye karsi tam bir yanit dizisini tamamladigini fark etmistir.
Somatik Deneyimleme Terapisi (SE) Nedir ve Nasil Yapilir?Hayvanlar genellikle tehlikeyi fark eder, savasarak veya kacarak tepki verir ve daha sonra, genellikle enerji aciga cikaran fiziksel hareketlerin yardimiyla iyilesir. Diger yandan, insanlar bu donguyu her zaman tamamlamazlar, bu da birisinin travmaya sIkismasina yol acabilir. Levine, 45 yili askin klinik uygulamaya sahiptir ve ayrica SE’deki terapistleri/koclari egitmeye yardimci olmak icin Somatik Deneyim Travma Enstitusu’nun kurulmasina yardimci olmustur.

Somatik Deneyimlemenin Faydalari ve Kullanimlari
Somatik deneyimlemenin anksiyete, depresyon, strese bagli bir dizi semptom ve diger problemlerle basa cikmada yardimci oldugu dusunulmektedir. Faydalarindan bazilari su sekildedir:
Travmaya ve Strese Bagli Fiziksel Duygularin Azaltilmasina Yardimci Olabilir: SE ile odak noktasi, olaylarin ayrintilarini analiz etmekten ziyade gecmis olaylar ve duygularla baglantili bedensel hisler uzerinedir. Travma ve kronik stres yasamak, birisine yillarca yapisabilecek duygusal ve fiziksel reaksiyonlari tetikleyebilir. Kortizol ve adrenalin de dahil olmak uzere artan stres hormonu seviyeleri gibi bu reaksiyonlar, bir kisinin kalp krizi, felc, obezite, diyabet ve otoimmun hastaliklar dahil olmak uzere bir dizi saglik sorunu yasama riskini artirabilir. SE, stres, anksiyete ve depresyon ile ilgili fiziksel semptomlar ve durumlarla ugrasan bazi insanlara yardimci olabilir, ornegin:
• Artan iltihap
• Kronik agri
• IBS, kabizlik ve ishal gibi sindirim sorunlari
• Kas gerginligi ve agri
• Uykusuzluk ve uyku sorunlari
• Yorgunluk ve dusuk motivasyon
• BagisIklik fonksiyonunun bozulmasi nedeniyle enfeksiyonlara
• Solunum sorunlarina duyarlilik

Birinin Mevcut Olma Yetenegini Gelistirebilir: Duygulari uyusturmak, sagliksiz basa cikma mekanizmalari kullanmak veya belirli duygulari hissetmekten kacinmak icin riskli davranislar veya madde bagimliligi yapmak yerine, somatik deneyimleme tamamen gecmis travmalarla yuzlesmekle ilgilidir. SE’nin ana hedeflerinden biri, insanlarin su andaki bedensel hislerini fark etmelerine yardimci olmaktir. Vucudun nasil hissettigine dikkat etmek, farkindaligi uygulamanin bir yoludur.
Kisinin Gelecekteki Stresli Olaylara Hazirlanmasina Yardimci Olabilir
Bir Psychology Today makalesinin acikladigi gibi iyilesme durumu kisilerin uyaniklik ve dinlenme arasinda sinir sistemlerinin normal dongusunu geri yukleyebildiklerinde gerceklesebilir. Bu durum su kosullarda gerceklesir:
• Birisi uyarildiginda uyaniklik ve heyecan olur. Bu, meydana gelen travmatik veya tehlikeli bir olaydan kaynaklanabilir. (Heyecan, zevkli bir olaydan sonra da olabilir, ancak SE genellikle buna odaklanmaz.)Somatik Deneyimleme Terapisi (SE) Nedir ve Nasil Yapilir?
• Yerlesme, bir kisi iyilesip homeostaza geri donebildiginde gerceklesir. Bu genellikle, kisinin dinlenip sindirebilecegi ve iyilesebilecegi sakin ve rahatlatici bir donem gerektirir. Yerlesmek, enerji olusturmak icin onemlidir, bu nedenle bir sonraki uyarici olaya yanit vermeye hazirlanilmis olunur.
Gecmis travmalari iyilestirerek, bir kisi daha iyi ilerleyebilir, yeniden sarj edebilir ve gelecekteki sorunlari cozebilir.
Somatik Deneyimleme Teknikleri
SE, egitimli bir terapistle pratik yapmak en iyisidir, ancak belirli SE kavramlarini kendi basiniza da yapilabilir. Genel olarak amac, uyarilmis/endiseli hissetmekten daha sakin hissetmeye nasil daha iyi gecis yapilacagini ogrenmektir. Bu terapiye baslamaya yardimci olacak bazi ipuclari ve teknikler sunlardir:
• Kisi gecmiste meydana gelen travmatik olaylari dusunurken, vucudunun nasil hissettigine (nabiz, ates, kalp atis hizi vb. Dahil) cok dikkat edilir. Kasilma, genisleme, zevk, aci, ates, soguk dahil olmak uzere, bedenin duygularla hareket etme yollarinin tumune dikkat edilmelidir.
• Sikinti hissetmeye baslarsa, tepkisini kontrol etmek icin gecmis, olumlu anilar, deneyimler hakkinda dusunmesi gerekir. Hos hisleri aklina getirmeli ve bunlarin vucuduna etkilemesini saglamalidir. Stresli anilara verilen tepkiye karsi koymak icin bu teknigi kullanilabilir.
• Sonunda, stresle basa cikmak ve simdiki anda kalmak icin daha buyuk bir kapasite gelistirilebilecegi umut edilmektedir. SE uzerinde her calistiginda, hangi stres giderici uygulamalari kullanildigi (nefes egzersizleri, meditasyon, gorsellestirme, onaylamalar ve dua gibi) vucudun uyarilmasini kontrol edilmesine yardimci olur. Fiziksel olarak endiseli ve uyandirilmis hissetmekten korkulmamali, cunku pratik yaptikca bu duygularin ustesinden gelme becerisi le daha guvenli ve rahat hissedilmeye baslanir.



Somatik Deneyimlemenin Potansiyel Dezavantajlari
Somatik deneyimleme travmadan iyilesme karmasIk bir surec olabilir ve her terapotik yaklasim her kisi icin ise yaramayabilir. Bununla birlikte, en az birkac kontrollu calisma da dahil olmak uzere, SE’nin insanlarin travmadan iyilesmesine yardimci olabilecegini dusunduren bazi kanitlar vardir. Katrina Kasirgasi’ndaki travmanin ardindan somatik deneyimleme ile, travma dayanikliligi tedavileri verilen bir grubu incelenmis, katilimcilarin TSSB semptomlarini ve psIkolojik sIkintilarini azaltmaya yardimci oldugu bulunmustur. Ancak, tum katilimcilarin fiziksel semptomlarla basa cikmasina yardimci olmamistir.
Wiley Journal of Traumatic Stress’de yayinlanan bir 2017 calismasi, TSSB’si olan 63 yetiskin arasinda haftalik 15 SE seansinin travma sonrasi semptomlarin siddeti ve depresyon uzerinde onemli etkilere neden oldugunu gostermistir. Travma oykusu olan katilimcilarin 75 dakikalik bir SE seansina katildigi bir baska 2008 calismasinda, katilimcilarin yuzde 90’i dort haftalik ve sekiz aylik takip sirasinda onemli iyilesmeler veya uyarilma ve kacinma semptomlarindan tamamen arinmis olduklari tespit edilmistir.

Travma ile Basa Cikmanin Baska Yollari
SE, zihin beden baglantisini iyilestirmek icin calismanin sadece bir yoludur. Travma ve kronik duygusal sIkintiyla ugrasan insanlar icin faydali oldugu gosterilen diger yaklasimlar sunlari icerir:
• Masaj terapisi kayropraktik bakimi vb. Dahil fiziksel dokunus
• Egzersiz yapmak
• Stres, keder ve depresyonla basa cikmanin guclu bir yolu oldugu bulunan yoga
• Bir dergide yazmak
• Meditasyon
• Muzik ve sanat terapisi
• Namaz
• Bilissel davranisci terapi gibi diger geleneksel terapi bicimleri
Sonuc olarak somatik kelimesinin anlami zihinle ilgili veya zihni etkileyen anlamina gelmektedir. Somatik terapi veya somatik deneyimleme (beyin, zihin ve davranis (veya zihin-beden baglantisi) arasindaki baglantilara odaklanan bir psIkoterapi turudur. Bir terapistin yardimiyla ve kisi kendi basina uygulayarak, SE teknikleri gecmis travmalara, kronik strese, kaygiya, depresyona ve kedere bagli semptomlari azaltmaya yardimci olabilir. SE’yi benzersiz kilan faktor, vucut merkezli bir terapi olmasidir.