|
|
28 Şubat 2020, 10:40
| #1 |
 |  Eleuthero’nun (Sibirya Ginsengi) Saglik Acisindan Faydalari Eleuthero veya Sibirya ginsengi olarak da bilinen Eleutherococcus, dag ormanlarinda yetisir ve Cin, Japonya ve Rusya dahil olmak uzere dogu Asya’ya ozgudur. Eleutherococcus bir adaptogen olarak kabul edilir, yutuldugunda bir organizmanin strese karsi direncini artirmasina yardimci oldugu gorulen bitkileri veya diger maddeleri tanimlayan bir terimdir. Bu yazida Sibirya ginsenginin saglik acisindan faydalari bulunmaktadir. Saglik Acisindan Faydalari Sibirya ginsengi, bu bolumdeki potansiyel faydalarin her biri icin umut verici klinik sonuclar uretmistir, ancak FDA, herhangi bir tibbi amac veya saglik iddiasi icin eleuthero takviyelerini onaylamamistir ve herhangi bir takviyenin kalitesinin garantisi yoktur. Sibirya ginsengi ile takviyesi almadan once uzman bir doktorla gorusulmesi tavsiye edilir. Bipolar Bozukluk Bipolar bozuklugu olan 76 gencin umut verici bir klinik calismasinda, 1,5 g Sibirya ginseng ve lityum standart bir tedavi olan 20 mg fluoksetin ve lityum ile karsilastirilabilir iyilesmeler saglamistir. Hem yanit oranlari hem de remisyon oranlari tedavi gruplari arasinda istatistiksel olarak esdegerken, Sibirya ginseng grubu daha az yan etki bildirmistir. BagisIklik Sistemi ve Enfeksiyon Eleuthero, bagisIklik sisteminin islevini iyilestirebilir ve vucudun enfeksiyonla savasmasina yardimci olabilir. Hayvan calismalarinda, eleuthero kok ekstresi ile takviye, immunoglobulinler G ve M (IgG ve IgM) olarak adlandirilan molekullerin uretimini arttirmistir. IgG ve IgM, virusler ve bakteriler gibi patojenlere baglanir ve onlari yok edilmek uzere isaretler. Bu surec vucudu enfeksiyon ve hastaliktan korur. Eleuthero ayrica T hucreleri ve dogal oldurucu hucreler de dahil olmak uzere bazi beyaz kan hucrelerinin seviyelerini artirabilir. Soguk alginligi: Geleneksel uygulayicilar, soguk alginligi ve grip de dahil olmak uzere viral enfeksiyonlar icin eleuthero ozu kullanirlar. Sinirli klinik calismalarda, ortaya cikan semptomlardan 72 saat sonra alinirsa, Sibirya ginseng ekstresinin soguk alginligi semptomlarini azalttigi gorulmustur. Arastirmacilar, insan akciger hucrelerini gribe neden olan grip virusu ile enfekte etmisler ve yarisi eleutheroside B1 ile tedavi etmistir; bu hucreler virusun cok daha azini uretmistir. Bir calisma, eleuthero’nun soguk alginligina ve gribe neden olanlar gibi RNA viruslerini oldurebildigini, ancak herpes gibi DNA viruslerini olduremeyecegini dusundurmektedir. Eleuthero’nun antiviral ve bagisIklik arttirici etkileri kombinasyon halinde, bazi enfeksiyonlar icin iyi bir secenek olabilir. Ucuk: Bir calismada, alti ay boyunca gunde 400 mg Sibirya ginseng ekstresi, herpes simpleks virus tip 2 ile enfeksiyon oranini azalttigi gorulmustur. Ekstrakti alan kisilerde semptomlarin sIkligi ve siddeti azalmistir. Kadmiyum zehirlenmesi: Kadmiyum, bagisIklik sistemini baskilayan toksIk bir agir metaldir. Maruz kalma sirasinda, dalakta kadmiyum birikir ve bu organdaki beyaz kan hucrelerinin sayisini azaltir. Daha fazla kadmiyum olusur, dalakta daha az beyaz kan hucresi bulunur ve bagisIklik sistemi zayiflar. Farelerde eleuthero ekstresi kadmiyum zehirlenmesinin etkilerini tersine cevirmis ve kadmiyum dalagindan temizlenmistir. Diyabet: Eleuthero ozutu, hepsi seker hastaligini onlemeye yardimci olan kan sekeri seviyelerini, insulin duyarliligini ve yag asidi seviyelerini iyilestirebilir. Bir klinik calismada, 480 mg/gun Sibirya ginseng ekstresi alan kisiler, hem aclik hem de yemeklerden sonra kan sekerini azaltmisti. Ayrica daha dusuk HbA1c, trigliserit ve toplam kolesterolu vardir. Diyabetik farelerde, eleuterosid E, insulin yapan, kan sekeri seviyelerini dusuren ve insulin direncini azaltan pankreas hucrelerinin islevini destekledi. Eleutheroside B ayrica diyabetik sicanlarda kan sekeri, insulin ve diger hastalik belirteclerini normallestirmistir. Karnitin ile kombinasyon halinde, Sibirya ginsengi yuksek kolesterollu diyetle beslenen sicanlarda kilo alimini ve kolesterol artisini onlemistir. Yorgunluk: Eleuthero ile takviye edilen bircok insan bunu enerji artirici etkileri icin yapar. Eleutrositler, metabolizmayi hizlandiran ve enerji uretmek icin yaglari parcalayan AMPK’yi aktive eder. Eleuthero, beynin buyume ve degisime uyum saglama yetenegini artiran BDNF’yi de aktive edebilir. Insan ve hayvan calismalarinda eleuthero takviyeleri artan dayaniklilik ve zihinsel odaklanma ve yorgunlugu azaltmistir. Atletik performans: Kisa vadede, egzersiz bagisIklik sistemini baskilar ve orta beyindeki serotonin uretimini arttirir. Orta beyinte artan serotonin, dopamin noronlarinin ne sIklikla ates ettigini azaltir, bu da egzersizi daha fazla vergilendirir ve gerekli iyilesme suresini artirabilir. Eleuthero, egzersiz sirasinda bagisIklik sistemini guclendirdi ve orta beyindeki serotonin uretimini azaltmistir; boylece vucudun egzersizden kurtulma yetenegini artirabilir ve hizlandirabilir. Eleuthero atlet, performansinin da bircok belirtec gelistirilmistir. Her sporcunun caba gosterebilecegi sureyi artirmis; egzersiz yogunlugunun bir olcusu olan maksimum kalp atis hizini arttirmis; egzersiz sirasinda kandaki glikozu dusurur ve serbest yag asitlerini arttirir. Sonuc olarak, eleuthero glikojen koruyucu adi verilen bir sureci gelistirebilir. Eleuthero takviyesi, daha hizli iyilesme surelerine katkida bulunabilecek kan akisini iyilestirmistir. Son olarak, uzun sureli egzersiz sirasinda kaslari hasardan korumustur. Ancak, bu potansiyel faydalar tartismalidir. Bazi arastirmacilar eleuthero’nun atletik performans uzerindeki etkileri uzerine yapilan calismalarin tasarim kusurlarindan mustarip oldugu konusunda israr etmektedir. Bellek: Yuksek tansiyon nedeniyle tedavi edilen 30 yasli insan uzerinde yapilan bir calismada, eleuthero takviyeleri beyin fonksiyonlarini hafifce iyilestirmistir. Alzheimer hastaligi olan hayvanlarda, yuksek dozda eleuthero hafiza ve ogrenmeyi gelistirmistir. Eleutherosides B ve E, sican beyinlerinin hipokampus bolgesinde asetilkolini arttirmistir, boylece noronlar arasindaki iletisimi gelistirmistir. Yuksek stres seviyeleri beynin ogrenme, yeni anilar olusturma ve mevcut anilari alma yetenegine zarar verir. Eleuthero’nun stres azaltici etkileri, bu eksIkliklerin stresden kaynaklanmasi durumunda bellek aciklarinin geri kazanilmasina yardimci olabilir. Son olarak, oksidatif stres hem kisa hem de uzun sureli hafizayi azaltir. Eleuthero’nun antioksidan etkileri de hafizayi bu sekilde gelistirmeye yardimci olabilir. Enflamasyon: Eleuthero’dan dort saat sonra, saglikli kadinlar alt bacaklarinda sismeyi azaltmistir. Eleutheroside E, lenf damarlarini stabilize eden ve lenfatik sistemin islevini gelistiren Tie2 adli bir reseptoru aktive ettigi gorulmektedir. Siklooksijenaz 2 veya COX-2, iltihabi ve agriyi arttiran bir enzimdir. Yaygin olarak kullanilan NSAID’ler cogunlukla engelleyerek calisir. Eleuthero meyvesi ozutu, hem oksijenaz 1 (HO-1) adi verilen ve COX -2’yi bloke eden ve boylece enflamasyonu azaltan bir enzimi aktive etmektedir. Eleuthero ayrica alerji semptomlarini azaltabilir. Bir tur beyaz kan hucresi olan mast hucreleri, cogu alerjik reaksiyondan sorumludur; eleuthero, sicanlarda mast hucrelerinin aktivitesini azaltir. Ailevi Akdeniz atesi: Ailesel Akdeniz atesi veya FMF, ates, agri ve cildin kizarikligi ile isaretlenmis inflamasyon ataklarina neden olan genetik bir durumdur. Diger otlar ile birlikte, eleuthero cocuklarda FMF semptomlarini azaltabilir. Alkol kalintilari: Alkol kalintilari vucuda cok fazla stres atiyor ve yorgunluk, bas donmesi ve mide bulantisi gibi semptomlara neden olmaktadir. Eleuthero ekstresi, bir insan calismasindan elde edilen verilere dayanarak vucudun normal islevine donmesine ve semptomlari azaltmasina yardimci olabilir. Osteoporoz: Koreli kadinlarda yapilan bir calismada, eleuthero takviyeleri, kemik olusturma aktivitesini arttiran bir hormon olan osteokalsini arttirmistir. Ancak bu calisma kemik mineral yogunlugunda dogrudan ve anlamli artislar bulamamistir. Osteoporoz ile yapilan bir sican calismasinda eleuthero kabugu ekstresi kemik mineral yogunlugunda kayiplari onlemistir. Eleuthero’nun insanlarda kemik mineral yogunlugunu etkili bir sekilde koruyup korumadigini belirlemek icin daha fazla arastirmaya ihtiyac vardir. Parkinson hastaligi: Parkinson hastaligi beynin bazal gangliyon bolgesinde hasara ve dejenerasyona neden olur. Bu dejenerasyon, Parkinson hastaligi olan kisilerin tipik hareket problemlerine yol acmaktadir. Eleuthero bu semptomlari onlemeye yardimci olabilir: hayvan calismalarinda, tam ekstrakt ve sesamin gibi sinir ve beyin hucreleri gibi izole bilesIkler hasar ve olumden korunur. Bu koruyucu etki muhtemelen eleuthero’nun beyindeki dopamin seviyelerini artirma yeteneginden kaynaklanmaktadir. Daha fazla arastirmaya ihtiyac vardir; bu saglik yarari henuz insanlarda incelenmemistir Stres: Hayvan calismalarinda eleuthero, zihinsel islevi arttirdi ve zorla yuzmek, uyku yoksunlugu veya yeni bir ortama tasinmak gibi stresli olaylardan kurtulmak icin gereken sureyi azaltmistir. Eleuthero, beynin degisime uyum saglamasina yardimci olan BDNF’yi aktive edebilir. Eleutherosides, enerjiyi artiran ve stresli ve yorgun oldugumuzda devam etmemize yardimci olan AMPK’yi arttirir. Daha az miktarda bulunan bir bilesIk olan sesamin, vucudu iltihap ve doku hasarina karsi da korur. Son olarak, eleuthero aktive HSP70 ve doku hasarina karsi vucudun direncini artirir. Birlikte eklenen bu etkiler muhtemelen eleuthero’nun anti-stres etkilerini aciklar. Bu saglik yarari biraz tartismalidir. Bazi calismalar eleuthero’nun bazen stres yanitini arttirdigini ve bazen azalttigini gostermektedir. Digerleri hicbir anti- stres faydasinin olmadigini one surmektedir. Bu tartisma, onun hormetik etkileri ile aciklanabilir. Hormesis, vucudun tasidigi dogustan gelen bir iyilestirme mekanizmasidir. Eleuthero gibi adaptojenler hafif hormetik stresorler olabilir. Yine de, eleuthero takviyelerinin stresle mucadelede etkili olup olmadigina ve ne olcude etkili olduguna isIk tutmak icin daha fazla arastirma yapilmasi gerekecektir. Oksidatif streste Eleuthero serbest radikalleri azaltir ve hucresel sagligi destekler. Eleuthero ekstresindeki bircok bilesIk, serbest radikallere baglanir ve notralize eder, oksidatif stres ve hucresel hasari onler. Sivrisinek isiriklari: Eleuthero yapraklarindan elde edilen ucucu yag, sivrisineklerin isirmasini onler. Tam yag, sivrisinek isiriklarini onlemede DEET kadar etkili olan dortte uc kadardir; a-bisabolol adi verilen izole edilmis bir bilesIk DEET kadar etkilidir. Eleuthero’nun potansiyel bocek kovucu ozelligi hakkinda hic bir calisma yapilmamistir; daha fazla arastirmaya ihtiyac vardir. Kanser arastirmalari: Eleuthero’nun kanseri tedavi ettigi veya onledigi gosterilmemistir. Eleuthero ozutu saglikli insanlarda ve kanser hastalarinda bagisIklik fonksiyonunu arttiriyor gibi gorunmektedir; bazi arastirmacilar uzun sureli enfeksiyon risklerini azaltabilecegine ve vucudun malign bir tumorle savasmasina yardimci olabilecegine inanmaktadir, ancak bu klinik calismalarda kanitlanmamistir. Arastirmacilar saglikli bakterileri kansere neden olan zehirlere maruz biraktiklarinda, eleuthero ozu mutasyon oranlarini yaridan fazla dusurdu. Eleuthero ekstresi hucreleri radyasyona maruz kalmadan kaynaklanan mutasyonlardan da koruyabilir, ancak bu etki kucuktur. Daha dogrudan, eleuthero laboratuvar ortaminda insan mide, akciger ve bogaz kanseri hucrelerine karsi potansiyel icin arastirilmistir. Ayrica eleuthero, hucre calismalarinda ostrojen reseptorlerini bloke etmekte ve gelecekteki arastirmalar ostrojenik kanser tiplerinde faydali olup olmayacagini arastiracaktir. Arastirmacilar ayrica son zamanlarda oksidatif stresi artiran ve secici olarak kanser hucrelerini olduren gumus nano parcacigi sentezlemek icin eleuthero kullanmislardir. Bu dogal kaynakli nanoparcacik, bir laboratuar ortaminda ticari gumus nanoparcaciktan veya yaygin bir kemoterapi ilaci olan Cisplatin’ten daha etkiliy olmustur. Bu arastirmalarin hicbiri kansere karsi savasmak icin eleuthero kullanmak icin gerekce olarak degerlendirilmemelidir. Sibirya ginseng’in tamamlayici bir saglik stratejisinin parcasi olabilecegine inaniyorsa, uzman bir doktorla gorusulerek alinmalidir. Kanser hucrelerindeki ostrojenler: Eleutheroside E, ostrojenlerin kanser hucrelerindeki etkilerine karsi hareket ettigi gorulmektedir. Insan kanser hucrelerini kullanan bir calismada, eleuthero ekstresi ve eleuterosid E, ostrojen reseptorlerini onemli olcude azaltmistir. Bu bitki ayni zamanda ostrojen hakimiyetini azaltmak icin bir secenek olarak onerilse de, kadinlarda anti-ostrojen etkilerini desteklemek icin saglam bir arastirma yoktur ya da asiri derecede asiri ofkeli ostrojen hakimiyeti teorisini destekleyecek yeterli veri yoktur. |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| Seçenekler | |
| Stil | |
| |
Normal
