|
|
13 Temmuz 2021, 12:53
|
#1 |
  |
Cevremizdeki En Mikroplu Yerler
Mikroplar yemeklerde, havada, yasanilan ve kullanilan ortamlarda, kisacasi her yerdedir fakat ozellikle daha yuksek sayilara ev sahipligi yapan bazi noktalar bulunmaktadir. Mikroplarin %80’i sadece eller tarafindan yayilir, bu nedenle ellerin uygun sekilde yikanmasi bakterilerin yayilmasini durdurmanin en iyi yoludur. Tuvaleti kullandiktan sonra, yemekten once ve sonra ve aralarda bircok kez ellerin yikanmasi icin herkes elinden gelenin en iyisini yapmalidir fakat arastirmalar, her 5 kisiden sadece 1’inin ellerini yikadigini ve yikayanlarin sadece %30’unun sabun kullandigini gostermektedir. Bu yazida el yikama aliskanliklari hakkinda daha fazla dusunulmesini gerektiren en fazla mikrop iceren yerlere deginilmistir.
Umumi TuvaletlerCevremizdeki En Mikroplu Yerler Klozet kapagi veya tuvalet oturacagi, en kotu suclu olan 50.000 birim bakteri iceren lavaboya kiyasla sadece 150 birim bakteri icermektedir. Sabunluklar da mikroplarla doludur, bu nedenle eller bu tip yerlere dokunduktan sonra mutlaka yikanmalidir. Bir calisma, erkeklerin yalnizca % 31’inin ve kadinlarin % 65’inin umumi tuvaleti kullandiktan sonra ellerini yikadigini bulmustur. Yikama soz konusu oldugunda musluklar da mikroplari barindirma acisindan sorunlu yuzeylerdir. Musluklarda klozet oturaklarindan daha cok mikrop bulunabilir. Bunun nedeni, cesmelerin daha az temizlenmesidir. Umumi bir tuvalette eller yikanirken musluk hafifce acik birakilarak bir el havlusu alinip muslugu kapatmak icin kullanilabilir. Su tasarrufu icin en iyi yontem olmasa da mikroplari ellerden yikayip uzaklastirdiktan hemen sonra muslugun kapatilmasi sirasinda daha fazlasini almaktan iyidir. Elleri kurutmak icin sicak hava kurutucusu ve kagit havlu arasinda bir secenek varsa kagit havlu tercih edilmelidir. Kacinilmasi gereken diger alanlar normalde dokunulan ilk ve son sey olan kapi kollaridir. Kapi Kollari, Elektrik Dugmeleri Mikroplar kaynagindan daha uzaklara kolayca ve hizlica ulasabilir. Arastirmacilar kapi kollarina, masa ustlerine, tezgahlara virus ornekleri yerlestirmisler, gun icinde elektrik dugmelerinden cezve kulplarina ve bilgisayarlara kadar bina genelinde 60-100 farkli yuzeyden numune almislar ve viruslerin 2-4 saat icinde binada yasayan kisilerin % 40-60’ina bulastigini bulmuslardir. Arastirmalar yuzeylerde antibakteriyel mendil kullanmanin bakterilerin yayilmasinda azaltmaya yol actigini gostermistir. CDC (Hastalik Kontrol ve Onleme Merkezi), ozellikle tuvalet veya banyo kullanildiktan sonra, yemek yemeye baslamadan once, ellerin su ve sabun kullanilarak 20 saniye yikanmasini onermektedir. Ek olarak alkol bazli dezenfektanlar kullanilabilir fakat el yikama yerine gecmemelidir. Tuvalet, banyo ve lavabo yuzeylerinden cok daha kirli olabilen bir baska yuzey de asansor dugmeleridir. Bu dugmeler muhtemelen sIk temizlenmez. Asansoru kullanmak yerine saglik icin merdivenleri kullanmak iyi bir secim olabilir, boylece fazladan egzersiz yapilmis olur. Aksi takdirde dugmeye dirsekle veya bir kalemin ucuyla basmaya calisilmali veya dugmelerin kullanimi oncesinde ve sonrasinda alkol bazli bir el dezenfektani kullanilmalidir. ATM Ekranlari ve Paralar Paralar ve bunlari almak icin basilan ATM ekranlari ve dugmeleri de mikroplarla doludur. Tek bir kagit para 3.000’e yakin farkli bakteri turunu barindirabilir. Birkaci disinda cogu zararsizdir. Grip virusu zararli onlardan biridir ve bir kagit parada 17 gun boyunca yasayabilir. Kagit paralara elledikten sonra el dezenfektani kullanilmali veya mumkunse eller iyice yikanmalidir. Bazi sirketler, mikroplarin cogalmasini engelleyecek turde antimikrobiyal dokunmatik ATM ekranlari gelistirmeye calismaktadir. Bu tip ekranlar gelistirilinceye kadar mumkun oldugunca dugmelere basmak icin kalem kullanimina devam edilmeli ve eller dezenfekte edilmelidir. Telefonlar Telefonlar klozet kapagindan daha cok mikrop icermektedir. Cep telefonlari, ofislerdeki masa telefonlari veya sabit telefonlar enfeksiyona sebep olabilen bakterileri uzerlerinde barindirabilir. Buna ragmen cogu kisi kullandigi telefonlarin ekranlarini temizlememekte ve telefonlarini bir baskasiyla paylasmaktadir. Bilimsel bir dergi olan “Journal of Applied Microbiology” (Uygulamali Mikrobiyoloji Dergisi) tarafindan viruslerin yaklasIk %30′ unun parmak ucundan cep telefonu ekran cami gibi bir yuzeye aktarilabilecegi konusuna dikkat cekilmistir. Bir kez kullanilip atilan ekran koruyuculari, mikroplarin yayilmasini onlemenin bir yolu olabilir. Mikrofiber bezlerle ekranlar temizlenebilir, telefonlarin temizlenmesinde kullanilabilen bazi ultraviyole isIk dezenfektanlari da vardir. Dezenfektan mendiller elektronik cihazlar icin onerilmemektedir. Bu urunler kullaniyorsa telefona zarar vermemek icin ureticinin garantisi kontrol edilmeli ve tum talimatlar izlenmelidir. MarketlerCevremizdeki En Mikroplu Yerler Marketler salmonella, listeria ve E. coli gibi bakterilerin bulastigi bilinen urunler, et ve sut urunleri (uygun sekilde depolanmadiysa veya capraz bulasma olmussa ) icerir. Eller bakteri yaymanin bir numarali yolu oldugu icin market arabalari ya da sepetlerinin tutulan yerleri en mikroplu yerler arasindadir. Alisveris sepetinde diski bakterileri olma olasiligi %72’dir ve ayni zamanda soguk alginligi veya grip virusu kapmanin kolay bir yoludur. Ozellikle her seye dokunma egiliminde olan kucuk cocuklar varsa alisveris yapmadan once temizlemek icin anti-bakteriyel mendiller bulundurulmalidir. Ayrica cocuklari market sepetinin koltuguna oturtmadan once iyi dusunmek gerekir. Bu sepetlerin kulplari, umumi bir tuvalette bulunandan daha cok bakteriyle dolu olabilir. Kirli bebek bezleri ve burun akintilari da hesaba katilmalidir. Bu ust koltuga asla satin alinan yiyecekler konulmamalidir. Alisveris arabalari antibakteriyel mendillerle tutularak ya da silinerek itilebilir. Cocuklarin korunmasi icin tasarlanan market sepetlerinde kullanilabilen koltuk kiliflari ya da pedleri de bulunmaktadir. Marketlerdeki tasiyici bantlar da gozenekli yuzeyleri ve magazadan cikan her seyin uzerine birakilmasi nedeniyle bakteriler icin en kotu yuzeylerden biridir. Bu, sut urunleri dokuntulerinin, et sularinin ve kuflerin hepsinin bu kayisa yayildigi ve bakterilerin tum ambalajlara ve ellere bulastigi anlamina gelir. Bazi magazalar kayislara antibakteriyel spreyler puskurtur ancak uygulama cogu zaman yeterince sIk veya kapsamli degildir. Tum bakterilerden uzak durmak mumkun olmasa da alisveris sirasinda agza veya gozlere dokunmaktan kacinilmasi basit bir kuraldir. Ayrica magazadan cikarken de eller dezenfekte edilmeli veya eve varir varmaz hemen yikanmalidir. Toplu Tasima Araclari Bu yuksek trafikli kamusal alanlar viruslerin uzun mesafelere yayilmasinin en kolay ve en hizli yollarindan biridir. Bu nedenle bulasici ve olumcul bir virusun ortaya cikmasi durumunda ucaklar, otobusler, metrolar, trenler ve gemiler gibi ulasim araclari endiseleri arttirir. Seyahatler sirasinda iyi el hijyeni uygulama konusunda bilincli olunmalidir. Cogu zaman direkler, tirabzanlar, dugmeler, tutamaklar, masalar ve koltuklar gibi sIk dokunulan her sey risklidir. New York metrolarinda yapilan bir calismada arastirmacilar bilinen 637 bakteri, viral, mantar turu bulmuslardir. Oksuren veya hapsiran bitisIkteki kisiler havaya yuzlerce bakteri damlasi gonderebilmektedir, bu da potansiyel olarak cevredeki diger kisilere grip viruslerini ve diger virusleri bulastirabilir. Bunu onlemenin en iyi yolu, insanlarin bir peceteye veya kol kivrimina oksurmeleridir. Baska bir calisma MRSA (Metisiline direncli Staphylococcus aureus) ve E. coli bakterilerinin yuzeylerde bir haftaya kadar hayatta kalabilecegini bulmustur. Bunlar arasinda kolcaklar, koltuk arka cebi, pencere golgeligi ve ozellikle yemek yenen katlanir tepsi tipi masalar vardir. Seyahat ederken kisisel olarak alkol bazli bir el dezenfektani tasinmasi yararli olur. Spor Salonlari Bircok yerde oldugu gibi spor salonlarinda da bakteriler gizlenmektedir. Bu ortamlarda serbest agirliklardan egzersiz toplarina, jimnastik minderlerine kadar bircok ortak, dokunulan yuzey bulunmaktadir. Mide agrisi, kusma ve ishale neden olan norovirus, bir aya kadar egzersiz ekipmaninda kalabilir. Ayak enfeksiyonlarina neden olan mantar, dus alinan ortamlarda buyur, cogalir ve antibiyotige direncli bir bakteri olan MRSA, soyunma odalarinda bile bulunur cunku bu odalarin nemi, mikroplarin yayilmasi ve gelismesi icin mukemmel bir ortam yaratir. Dezenfektan veya dezenfektan mendiller her zaman yakinda tutulmali, kullanilmadan once butun spor ekipmanlari bu mendillerle silinmelidir. Spor salonlarinin cogu artik bunlari saglamaktadir fakat saglamiyorsa kisiler kendi dezenfektan mendillerini yaninda getirmelidir. Spora gidenler kendi spor matini ve havlusunu, havuzda kullanmak icin kendi kulak tikacini ve gozlugunu goturmeli, vucutlarinda kesIk veya siyriklar varsa kapatmalidir. Kisiler egzersiz matlarini paylasmaktan kacinmali veya cilt enfeksiyonlari, atlet ayagi, grip veya hepatit A ile enfekte olmamak icin duzgun bir sekilde dezenfekte etmelidir. Kullanilan havlularla makineler silinmemeli, sadece kisinin kendisini silmesi icin kullanilmalidir. Diski bakterileri mekanlara ayakkabilarla girer, bu yuzden parmak arasi terlik veya sandalet kullanilmalidir. Ayrica baskalarinin daha once oturdugu banklara da dikkat edilmelidir. HavuzlarCevremizdeki En Mikroplu Yerler Cocuklar yuzme havuzlarini sevebilir ve buralarda cok eglenebilir. Ayrica yuzmek buyuklerin de formda kalmasini saglar fakat aslinda havuz sulari fazlaca diski ve mikrop barindirabilir. Arastirmalar halka acik havuzlarda, su parklarinda, ozel kulup havuzlarinda, yaygin olarak diskida bulunan bir bakteri turu olan E.coli’nin cok miktarda bulunabildigini saptamistir. E. coli siddetli kanli ishal nedenidir. Cocuklarin kullandigi havuzlar en kotuleridir cunku cocuklar iyi hijyen aliskanliklari kazanamamis ve suya girmeden once iyi temizlenememis olabilirler. Ayrica, mayo bebek bezleri idrarin ve bakterilerin sizmasini onleme konusunda cok etkili olmayabilir. Bu nedenle havuz sularina bir sekilde idrar, cok az da olsa diski karisabilir. Havuzlarda sudaki bakterileri oldurmek icin kimyasallar kullanir ancak bazen kimyasallarin seviyeleri yetersiz olabilir, mikroplarin bazi turleri de digerlerine gore daha direncli olabilir. Havuz sularindan bulasan hastaliklardan korunmak icin suyu yutmamak, havuza isememek, dus almadan suya girmemek, ishalli iken uzak durmak gerekir. Cocuklari olanlar her saat basi ihtiyac molasi vermeli, havuzdan cikmali ve bebeklerin bezlerini kontrol etmelidir. Gunes kremi de tekrar uygulanmalidir. Akaryakit Pompalari Her gun bircok kisi benzin istasyonlarina ugramakta, akaryakit pompalarina dokunmaktadir fakat bu pompalar temizlenmemektedir. Tum benzin pompasi kollarinin %71’inin hastaliga neden olan bakterilerle yuksek oranda kontamine oldugunu bulunmustur. Ayrica odeme yapilan yerler de oldukca kirlidir ve “Enter” tusu en kotusudur. Saglikli kalabilmek icin kullanimdan once ve sonra pompa kollari dezenfektan mendillerle silinmeli ve daha sonra eller dezenfekte edilmelidir. Otomobili olan kisiler elleri korunmak icin torpido gozunde yedek lateks eldiven bulundurabilir. Ofisler Arastirmalar ofislerdeki masalarin cok miktarda mikrop icerdigini ve telefon yuzeylerindeki mikrop miktarinin daha da fazla oldugunu ortaya koymustur. Masalar, telefonlar, bilgisayarlar, klavyeler ve bilgisayar fareleri onemli mikrop transfer noktalaridir cunku insanlar onlara cok sIk dokunmaktadir. Buna ek olarak, insanlarin %90’i ise hasta gelir, bu nedenle herhangi bir hapsirma veya oksuruk uc gune kadar yuzeylerde ek bakteri birakabilir. Endise edilecek diger alanlar arasinda kahve makinesi, demlik, tencere, lavabo, sungerler ve tezgahlar da dahil olmak uzere personel mutfagi bulunmaktadir. Sungerler genellikle yuzeyleri temizlemek icin kullanilir ancak klozet kapagindan 200.000 kat daha kirlidirler. Sunger atilmali ve bunun yerine bir kagit havlu kullanilmalidir. Ofis mutfaklari genellikle gunluk olarak duzgun bir sekilde temizlenmez. Mutfaklarda en cok ihmal edilenler, diski da dahil olmak uzere cok sayida zararli mikrop barindiran cezvelerdir. Cezveler duzenli olarak sirke ile yikanmali ve parcalarin tamamen kurumasi beklenmelidir. Is arkadaslari da dahil olmak uzere her 5 kisiden sadece 1’inin ellerini dogru sekilde yikadigi unutulmamalidir. Onlari is yerinin bu kirli alanlari hakkinda egitmek herkes icin daha guvenli bir calisma ortami saglamaya yardimci olabilir. Restoranlar Arastirmalar en temiz gorunumlu restoranlarin bile her turlu bakteri ile dolu oldugunu gostermektedir. Mikroplarin en yaygin oldugu noktalar en cok dokunulan ve nadiren temizlenenlerdir. Menu genellikle yemekten once dokunulan ilk sey ve en az temizlenen ogelerden biridir. Bir restoran menusunde klozet kapagindan 100 kat fazla bakteri bulunabilir. Ona dokunan kisilerin ellerindeki bakteriler menuye bulasabilir ve 48 saate kadar canli kalabilir. Menuler gunde bir defa, muhtemelen kirli bezlerle oylesine silinir ya da hic silinmez. Soguk alginligi veya grip virusu sert yuzeylerde 18 saat hayatta kalabilmektedir, bu nedenle menu geri verildikten sonra ellerin dezenfekte edilmesi veya yikanmasi dogru olacaktir. Menulerin yani sira icecekleri susleyen veya iceceklere konan limon dilimlerinde de yuksek oranda bakteri bulunabilir. Bir arastirma, restoranlardaki limonlarin %70 kadarinda E.coli dahil farkli mikroplarin ve mantarlarin bulunabildigini ortaya cikarmistir. Mikroplarin cogunlugu limonlarin kabuklarinda olsa da bazilari etli, posali kisminda bulunur. Arastirma, musterilerin mikrop bulunduran limon dilimlerinden gercekten hasta olup olmadigina bakmamistir fakat guvende kalmak icin musteriler limondan tamamen kacinmalidir. Mutlaka limon kullanmak gerekiyorsa, limonun ayri bir tabaga konularak getirilmesinin istenmesi mikroplarla karsilasmayi azaltabilir. Limonun suyu icecege sIkilmali, dilimler icecegin icine dogrudan konulmamalidir. Dikkat edilmesi gereken diger ogeler sIk dokunulan ketcap kutulari, tuzluk ve biberliktir. Doktor Muayenehaneleri Hasta hisseden ve yardim icin bir doktor muayenehanesine giden kisiler buralarda da mikroplarla karsilasabilir. Kapi tokmagina dokunuldugu anda eller o muayenehaneye gelen onceki tum hastalarin mikroplariyla potansiyel olarak kirlenmis olur. Oradaki herkes potansiyel olarak hastadir, bu nedenle bekleme odasi kesinlikle grip, soguk alginligi, norovirus, streptokok bakterileri ve digerleri dahil olmak uzere bakterileri barindirmaktadir. Hapsiran ve oksuren hastalar bakterileri dusunulenden cok daha uzaga hava damlaciklari seklinde hizla yayabilir, bu nedenle diger kisilerden biraz uzak durmak gerekir. Bir muayenehanede okuma materyallerine, kolcaklara dokunmaktan kacinilmali ve mumkunse cocuklarin oyuncaklarla oynamasina izin verilmemelidir. Ziyaret sirasinda ve sonrasinda ellerin temizlenmesi icin kisisel bir alkol bazli el dezenfektani tasinmalidir. Otel Odalari Otel odalari gunluk olarak temizlenmelerine ragmen, enfeksiyonlarin yayilma riskinin yuksek oldugu alanlardir. Bir calismada 54’un uzerinde otel odasi ziyaret edilmis ve otel odalarindaki bakteri sayisi hakkinda bir fikir edinmek icin siyah isIk ve suruntu kullanmistir. Bulgular, en yuksek bakteri sayisinin yorgan, yatak ortuleri, TV uzaktan kumandasi, banyo tezgahi, musluk ve klozet kapaginda bulundugunu ortaya cikarmistir. Bunlarin %19’u antibiyotige direncli suslar ve %46’si MRSA’dir. Tipki yillar once Cinli bir doktorun Hong Kong’da bir otelde kalmasi ve bunun sonucunda diger 16 otel misafirine SARS bulasmasi gibi, otel odalarindan enfeksiyon kapmak mumkundur. Bir otel odasindaki elektrik dugmeleri ya da lamba anahtarlari, ambalajsiz bardaklar, buz kovalari, sac kurutma makineleri, kahve makineler de bakteri barindirabilir. Mumkun oldugunda butun yuzeylerde dezenfektan mendiller kullanilmali ve yatak ortusu kaldirilmali, uyurken kullanilmamalidir. Gerekirse fazladan yeni yikanmis bir ortu ya da battaniye istenmelidir. TV kumandalari kullanilmadan once steril bir bezle silinmeli veya bir plastik torbaya koyulmalidir. Bu sekilde de sinyal devam eder ve kullananlar kendilerini hasta edebilecek viruslerle ve bakterilerle temas etmemis olur. Okullar Okullar da mikroplarin en fazla bulunabilecegi yerler arasindadir, bu nedenle cocuklar sIk hastalanmaktadir. Ilk olarak, ebeveynlerin cocuklarina ellerini 20 saniyeden fazla sabunla nasil yikayacaklarini ve ayrica onlari yikamanin neden onemli oldugunu ogretmeleri onemlidir. Bir arastirmada tipik bir okulda bulunan en mikroplu seylerin musluk (2,335 bakteri), basket topu (13,987 bakteri), yemek masalari, tepsiler ve bilgisayar klavyeleri (9,838) oldugu ortaya cikmistir. Ozellikle kis aylarinda grip ve soguk alginligi ogrenciden ogrenciye ve ogrenciden aileye kolayca bulasmaktadir. Tum ailenin hastalanmasini onlemek icin cocuklarin okuldan eve dondugu zaman hemen ellerini yikamasini saglamak onemlidir. Oyun Bahceleri Oyun alanlarindaki ekipmanlar onlara dokunan cocuklarin ellerinden gecen cok sayida mikroba ev sahipligi yapabilir. Kum havuzlari sicak ve nemli oldugu icin kedi, kopek gibi hayvanlardan gelen bakterilerin yani sira tukuruk, yiyecek maddeleri ve insanlarin ellerinden gecen mikroplar bakimindan zengin ortamlardir. Cocuklar top havuzlarina da atlamayi sever fakat hic kimse buradaki toplari ayri ayri temizlememektedir. Cocuklar kuma dokunduktan sonra elleriyle agizlarina dokunursa kumda bulunan bakteriler ya da virusler nedeniyle hastalanabilirler. Kum havuzlarindan cikar cikmaz kucuk cocuklarin elleri dezenfektan kullanilarak korunmali, eve ulasildiginda iyice yikanmalidir. Acik havadaki oyun alanlarinda oldugu gibi kapali ortamlardaki oyun alanlari da mikroplar bakimindan risk tasir cunku gunes gormedikleri icin mikroplar olmez. Atari Salonlari Cocuklarin oynadiklari cogu alanlarda oldugu gibi, atari salonlarindaki tuslar, oyun cubuklari, sahte direksiyonlar cok sayida kullanicidan gelen mikroplarla dolup tasmaktadir. El temizligine buralarda da dikkat edilmelidir. Mikroplardan Korunma YollariCevremizdeki En Mikroplu Yerler Mikroplardan her defasinda kacinmak mumkun degildir fakat basit bazi adimlarla hasta olma sansi azaltilabilir. Uygun hijyen ve el yikama mikroplari alinmasini ve baskalarina yayilmasini onlemeye yardimci olabilir. Eller su ve sabunla, en az 20 saniye boyunca yikanmali ve bu sIk sIk yapilmalidir. Sabuna ve suya erisim yoksa alkol bazli dezenfektanlar kullanilmalidir. Eller yikanincaya kadar gozlere, buruna veya agza dokunulmamalidir. Cikarken umumi tuvaletlerin kapi kollarini tutmak icin kagit havlu kullanilmalidir. Oksuren, hapsiran, burunlarini ceken kisilerden uzakta durulmalidir cunku mikroplarin kucuk, kapali alanlarda yayilmasi daha kolaydir. En cok endise duymasi gerekenler bagisIklik sistemi zayiflamis olanlar, cok genc ve yaslilardir. Ellerin yikanmasi sIk vurgulanmaktadir cunku boylece bu grupta olan kisilerin de dolayli olarak korunmasini saglayacaktir. ALİNTİ ~
________________
Bizde Mutsuz Olalim ~
|
|
|
|
11 Eylül 2021, 08:00
|
#2 |
  |
Muslukları ve kapı kulplarını boşuna peçete ile tutmuyor muşum demek. Tabi telefon da az mikrop değil miş bütün gün elimizde.
________________
 ~ E & B ~ |
|
|
|
11 Eylül 2021, 09:00
|
#3 |
  |
Eldivenleri elimizden hiç çıkarmadan yaşayalım en iyisi
________________
 |
|
|
|
11 Eylül 2021, 09:13
|
#4 |
  |
Mikropsuz yaşayamıyorum : )
|
|
|
|
11 Eylül 2021, 09:13
|
#5 | |
  |
Alıntı:
________________
Çok üzgün olduğumda bile bu durum beni pek üzmüyo bilmem anlıyor musunuz ? |
|
|
|
|
11 Eylül 2021, 10:20
|
#6 |
  |
telefonlar..
atin telefonlari 
________________
Hope. . . ✨
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
