|
|
18 Mart 2021, 08:42
| #1 |
 |  Kizamik Laboratuvar Testleri Ve Bildirimi Klinik olarak supheli kizamik vakalarinin laboratuvar testi ile dogrulanmasi onerilir. Virusun dokuntu baslangicindan sonraki ilk hafta icinde mevcut olma olasiligi daha yuksektir, bu nedenle ideal olarak ornekleme bu sure icinde yapilmalidir. Kizamik bildirilmesi zorunlu bir hastaliktir, kizamiktan suphelenildigi anda ve laboratuvar onayindan once saglik gorevlisine haber verilmelidir. Bir evrensel tasima besiyeri sisesi icindeki nazofaringeal suruntu, tercih edilen test yontemidir. Bununla birlikte, eger yoksa, kucuk cocuklarda bogaz suruntuleri kullanilabilir. Dokuntu en az uc gun boyunca mevcut oldugu surece bir kan ornegi (seroloji icin) de kullanilabilir. Testle ilgili yerel protokoller farklilik gosterir, yani testin yerel olarak yapilip yapilmadigi veya baska bir laboratuvara gonderilip gonderilmedigi klinisyenler testin nerede yapildigini gormek icin yerel laboratuvarlarina danismalidir. NB Swab’lar en iyi genel muayenehanede (veya hastayla ilk temas yerinde) alinir, bu nedenle laboratuvar toplama merkezlerindeki diger hastalar viruse maruz kalmaz. Kizamik Bulasmanin Onlenmesi Kizamik Laboratuvar Testleri ve BildirimiKizamik olan kisiler, kizarikligin ortaya cikmasindan onceki ve sonraki bes gun boyunca bulasicidir. Bu, semptomlar ortaya cikmadan cok once insanlar bulasici oldugundan, onleme ve kontrol onlemlerinin uygulanmasini zorlastirabilir. Bununla birlikte, salginlar sirasinda ve kizamik suphesi olan bir hasta ile ilgilenilirken saglik kliniklerinde bazi onlemler alinabilir. Bu, hastalar icin uygun triyaj ve izolasyon alanlarina sahip olmayi, sadece bagisIklik personelinin hastayla temas etmesine izin vermeyi, kabul alanlarinda ve muayenehane girislerinde ve cikislarinda el jelleri ve cerrahi maskelerin bulundurulmasini icerebilir. Kizariklik ortaya ciktiktan sonra cocuklar en az bes gun kresten veya okuldan uzak tutulmalidir. Aile ve hane halki uyeleri arasinda bulasma yaygindir ve kizamigi oldugundan suphelenilen veya dogrulanan kisiler, bagisIkligi olmayan bebekler ve hamile kadinlarla temastan kacinmalidir. Bir kizamik salgini olmasi durumunda, kizamiga yakalanmis kisilerle temasi olan asilanmamis cocuklarin (kizamigi olmayan ve ebeveynleri MMR yaptirmasini istemeyen) okula veya erken cocukluk hizmetlerine gitmemelerini tavsiye edilir ve bu 14 gunluk bir sure (kulucka suresi) olabilir. Kizamik Profilaksisi Olarak MMR ve Immunoglobulinler Insanlar potansiyel olarak kizamiga maruz kaldiktan sonra enfeksiyonu onlemeye yardimci olabilecek yalnizca birkac yonetim secenegi vardir. Bunlar, aktif (MMR) veya pasif (insan immunoglobulin) bagisIklamayi icerir ve bunlar asagidaki gibidir: MMR Salginlar sirasinda veya kizamiga karsi korumanin acil olarak gerekli oldugu diger durumlarda, MMR, asilanmamis kisilere, bagisIkligi baskilanmamis kisilere, maruziyetten sonraki 72 saat icinde verilebilir ve bu enfeksiyonu onleyebilir. Cok kucuk bebeklerde kizamik enfeksiyonlari rapor ediliyorsa, MMR alti ila 12 aylik cocuklara verilebilir, yani bebekler onerilen 15 ayliktan once asilama icin hizli bir sekilde takip edilir. Bununla birlikte, bagisIklik tepkisi o kadar etkili olmayabileceginden, cocuk yine de 15 aylik ve dort yasinda iki doz MMR’ye daha ihtiyac duyar. Insan normal immunoglobulini (HNIG) Bu, belirli bir enfeksiyona ozgu olmayan, ancak bagisIkligi zayiflamis kisilerde bagisIkligi artirabilen konsantre antikorlarin (immunoglobulinler) bir preparatidir. Bir Bulasici Hastaliklar Uzmani veya Pediatrist, bazi senaryolarda HNIG’nin kas ici (IM) uygulanmasini onerebilir ve bunlar asagidaki gibidir: • MMR’ye kontrendikasyonlari olan kisilerde, • BagisIklik sistemi baskilanmis cocuklarda ve yetiskinlerde, • Hamile kadinlarda, • Kizamiga maruz kaldiktan 72 saat sonra ortaya cikan 15 aydan kucuk cocuklarda, • Maruz kaldiktan 72 saat sonra ortaya cikan ve kizamik oykusu olmayan veya MMR almamis kisilerde, HNIG profilaksisi kizamiga maruz kaldiktan sonra mumkun olan en kisa surede verilmelidir, ancak alti gune kadar uygulanabilir. Canli virus asisindan sonraki uc hafta icinde uygulanmamali ve canli virus asilari, bir hasta HNIG aldiktan sonra 11 ay boyunca verilmemelidir. Intravenoz (IV) Immunoglobulin (Intragram P)Kizamik Laboratuvar Testleri ve Bildirimi HNIG ile benzer bir preparattir ancak IM yoluyla degil IV yoluyla uygulanir. Intragram P, dogrulanmis kizamiga sahip bir kisiyle, yuksek dozlarda immunoglobulin profilaksisine ihtiyac duyan ve kas hacmi azalmis, IM uygulamasinin zor olacagi kisilerle temasi olan bagisIkligi baskilanmis kisilerde dusunulebilir. Kizamik Tedavisi Kizamik icin spesifik bir antiviral tedavi yoktur ve hastalar genellikle tedavisiz yedi ila on gun icinde iyilesirler. Bununla birlikte, hastalara ve ebeveynlere semptomlari kontrol etmeye yardimci olacak bazi onlemler hakkinda bilgi verilebilir. Bu onlemden bazilari asagidaki gibidir: • Agri ve rahatsizligi azaltmak icin analjezi, ornegin parasetamol veya ibuprofen kullanma, • Ozellikle atesli ise dehidrasyonu onlemek icin yeterli sivi aliminin saglanmasi, • Agriyan gozleri tedavi etmek, bu, pamuklu yun ve su kullanarak goz kapaklarindaki ve kirpiklerdeki kabuklari silmeyi (her goz icin ayri bir pamuk yunu kullanin) ve parlak isIktan kacinmayi icerebilir. Kizamik Komplikasyonlari ve Takibi Kizamiktan kaynaklanan komplikasyonlar yaygindir ve insanlarin % 30 kadari en az bir komplikasyon yasar. En yaygin komplikasyonlar (yaklasIk oranlarla) orta kulak iltihabi (% 7-9), pnomoni (% 6) ve ishaldir (% 8). Komplikasyon riskleri, bes yasin altindaki cocuklarda, 20 yasin uzerindeki yetiskinlerde ve kronik komorbiditeleri olan kisilerde ozellikle bagisIkligi baskilanmis kisilerde cok yuksektir. Kizamiga yakalanan yaklasIk her 1000 kisiden birinin hayati sona erer ve pnomoni bu olumlerin yaklasIk ucte ikisini olusturur. Olum oranlari az gelismis ulkelerde bundan cok daha yuksektir. Kizamigin daha ciddi komplikasyonlarindan bazilari akut ensefalit (insanlarin yaklasIk % 0,1’i) ve subakut sklerozan panensefalitidiri. Ayrica nadir gorulen dejeneratif bir merkezi sinir sistemi hastaligi olan, her zaman olumcul olan ve yaklasIk 100.000 kisiden birinde ortaya cikan hastaliktir. Hamilelik sirasinda kizamiga yakalanmak, erken dogum ve dusuk yapma riskini artirabilir. Hastalar kizamigin olasi komplikasyonlari hakkinda bilgilendirilmeli ve semptomlari hakkinda endiselendiklerinde, durumlari kotulesirse veya semptomlari duzelmiyorsa, herhangi bir zamanda bir saglik uzmanina basvurmalari tavsiye edilmelidir. Kizamikcik (Alman kizamigi) bir togavirusten kaynaklanir ve bu nedenle kizamiktan (rubeola) farkli bir hastaliktir. Bulasma, enfekte nazofaringeal ve orofaringeal sekresyonlarla temas yoluyla ve yaklasIk 16 – 18 gunluk bir inkubasyon suresiyle gerceklestirilir. Enfeksiyoz donem, kizarikligin ortaya cikmasindan yaklasIk yedi gun once ve en az dort gun sonradir, ancak kizamikcik kizamik kadar bulasici degildir. Kizamikcik enfeksiyonlari nadiren Yeni Zelanda’da bildirilmektedir – kizamikcik sadece bes vaka 2011 yilinda rapor edilmistir. 12 vakka da 1998 yilindan bu yana konjenital kizamikcik sendromunun vakasi bildirilmistir. Ancak, kizamikcik kesin prevalansi hastalik olarak kurmak zordur cocuklukta hafif olabilir, ozgul degildir ve cogu vaka bildirilmemistir. Kizamikcigin klinik gorunumu, yuz ve boyunda baslayan ve vucudun geri kalanina yayilan ayri, soluk pembe bir makulopapuler dokuntu ile karakterizedir. Kizariklik, kizamikta gorulen kadar birlesIk degildir,daha ayriktir ve birlesme egilimi gostermez, ayrica genellikle ucuncu gunde kaybolur. Diger semptomlar arasinda lenfadenopati, ates (cocuklarda) ve artralji (ergenlerde ve yetiskinlerde) yer alabilir. Kizamikcik hastalarinin yaklasIk ucte biri asemptomatiktir (subklinik enfeksiyon) ve tum enfeksiyonlar nispeten iyi huylu olarak kabul edilir. Kizamikcik enfeksiyonlari, yalnizca hamile bir kadinin konjenital kizamikcik sendromu riski nedeniyle kizamikcik hastasi ile temas halinde olma olasiligi varsa onemli kabul edilir. Kizamikcik bildirilmesi zorunlu bir hastaliktir ve kizamikciktan suphelenildigi anda saglik gorevlisine haber verilmeli ve bunu dogrulamak icin laboratuar testleri yapilmalidir. Hamilelikte Kizamikcik Ideal olarak, cocuk dogurma cagindaki tum kadinlar kizamikcik bagisIklik durumunun farkinda olmalidir. Gebelik planlandiginda kadinlarin kizamikcik immunoglobulin G (IgG) antikorlari (subvanse edilmemis) icin test edilmesi onerilir. Kizamikcik IgG testi, bir kadin hamile kaldiginda rutin dogum oncesi bakimin (subvansiyonlu) bir parcasidir. Bazi kadin gruplarinin kizamikcik icin seronegatif olma olasiligi daha yuksektir; 35 yas ustu kadinlar ve yurtdisinda dogan kadinlar (ozellikle Pasifik Adalari, Asya, Sahra alti Afrika ve Guney Amerika’da) ve rutin yaslardan sonra cocukluk cagi asilari yapilir. Kizamikcik bagisIkligi kaniti olmayan kadinlara dort hafta arayla (ancak hamilelik sirasinda degil) iki doz MMR verilebilir.Kizamik Laboratuvar Testleri ve BildirimiKizamikcik hastaliginin en ciddi komplikasyonu, hamilelik sirasinda (ozellikle ilk uc aylik donemde) kizamikcik enfeksiyonunun bir sonucu olarak ortaya cikan dogustan kizamikcik sendromudur. Sendrom, dusuk veya olu dogum ve fetal malformasyonlar, ornegin sagirlik ve korluk, buyume anormallikleri ve dogustan kalp hastaligi ile karakterizedir. MMR hamilelik sirasinda kontrendike olsa da, emziren kadinlarda asi kontrendike degildir. Daha once bagisIklanmamis ve seronegatif (kizamikciga karsi antikor yok) dogum sonrasi kadinlarda kizamikciga karsi koruma saglamak icin MMR verilebilir. Insan normal immunoglobulini, etkili oldugu gosterilmediginden enfeksiyona maruz kalan hamile kadinlarda kizamikcik icin profilaksi olarak onerilmemektedir. Kizamikcik IgG duzeyleri dusuk (<10 IU / mL) hamile kadinlara, temasin daha olasi oldugu durumlardan (ozellikle ilk uc aylik donemde) kacinmalari tavsiye edilmelidir. Ornegin endemik hastaligi olan veya salginlari bilinen ulkelere uluslararasi seyahatlerde onerilmelidir. Ayrica MMR, bebegin dogumundan sonra verilebilir (subvansiyonlu). ALİNTİ ~ |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Ağaç şeklinde