|
|
16 Mart 2021, 11:51
|
#1 |
 |
Kizamik Salgini Sirasinda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yeni Zelanda’daki mevcut kizamik salgini, salginlarin mumkun oldugunca seyrek kalmasini saglamak icin yuksek kizamik, kabakulak ve kizamikcik (MMR) asilama kapsaminin surdurulmesinin onemini vurgulamaktadir. Kizamik en sIk, henuz asilanmamis bir yasin altindaki cocuklarda gorulur. Bununla birlikte, MMR Asilama Cizelgesinde yillar icinde yapilan degisIklikler, toplum icinde hala kizamiga yakalanma ve bulasma riski yuksek olan belirli populasyonlarin oldugu anlamina gelmektedir.
Yeni Zelanda da Aralik 2013 yilinda kizamik salgini meydana gelmistir. 15 Agustos 2014 yili itibariyle, Yeni Zelanda’da cogu uluslararasi seyahatle baglantili 281 kizamik vakasi bildirilmistir. Kizamik, kizariklik ve ates ile karakterize edilen ve bir dizi ciddi komplikasyonla iliskilendirilen, oldukca bulasici bir viral hastaliktir. Kizamiga karsi en iyi koruma, kombine kizamik, kabakulak ve kizamikcik (MMR) asisi ile asilamadir. MMR asisi, Ulusal Asilama Programina Ocak 1990 yilinda eklenmistir ve gunumuzde 15 aylik cocuklar birinci doz ve dort yasinda ikinci bir dozla tavsiye edilmektedir. MMR, daha once sirasiyla 1969 ve 1970 yilindan beri programda olan ayri kizamik ve kizamikcik asilarinin yerini almistir. Kizamiga karsi korunmak icin, 1 Ocak 1969 yili ve sonrasinda dogan tum bireylere iki doz kizamik iceren asi verilmelidir. Kombine MMR asisinin uygulanmasindan once yalnizca tek bir kizamik asisi almis olan herkes, en iyi korumayi saglamak icin iki doz MMR almalidir. Fazladan bir kizamik asisi yapilmasina iliskin herhangi bir guvenlik endisesi yoktur. 1969 yilindan once dogan kisiler, kizamik asisinin uygulanmasindan once yabanci tip kizamiga maruz kalacaklari varsayildigindan, kizamiga karsi bagisIk kabul edilir. Dunya Saglik Orgutu’ne (WHO) gore, kizamik asisi yapildiktan sonra dogan, dunya nufusunun % 95’inin, hastaligin ortadan kalkmasi icin kizamiga karsi tam olarak asilanmasi gerekmektedir. 1980 – 2012 yillari arasinda, Yeni Zelanda’da iki yasindaki cocuklarin % 81’i kizamik iceren bir asi yapilmistir. 2006 ve 2007 yillarinda, cocuklarin % 92-93’u ilk MMR dozunu, ancak yalnizca % 89’u ikinci MMR dozunu almistir. MMR icin bu asilama oranlari, kizamik salginlarini onleyecek kadar yuksek degildir. Bununla birlikte, 2008 – 2011 yillari icin en son istatistikler, iki yasindaki cocuklarda ilk MMR dozu icin % 93 -% 94 ulusal kapsam oranlarindadir. Kizamiga Yakalanma RiskiKizamik Salgini Sirasinda Dikkat Edilmesi Gerekenler Hem yetiskinler hem de cocuklar kizamiga yakalanabilir, ancak gorulme orani yasla birlikte azalir. Bir yasindan kucuk cocuklar, MMR asisi almadiklari icin kizamik bulasma olasiligi en yuksek yas grubudur. Bununla birlikte, 2009 ve 2011 yillarinda salginlar sirasinda 10-14 yas arasi ergenlerde enfeksiyon oranlarinda artis olmustur. Bu muhtemelen MMR asilama programindaki degisIkliklerden ve 1990 ile 2000 yillari arasinda dogan dogum kohortu icin optimal asilama oranlarindan dusuk olmasindan kaynaklanmaktadir. Kizamik enfeksiyonu omur boyu bagisIkliga neden olur ve bireyler hastaligi yalnizca bir kez kapabilirler, ancak bazen MMR almis kisiler kizamiga yakalanabilir. Buda yetersiz bagisIklik tepkisi veya yetersiz asilama nedeniyle gerceklesir. 2012 yilinda bildirilen 68 kizamik vakasindan 40’i asilanmamis kisilerdir, bunlardan 20 si 15 ayliktan kucuk cocuklardir. 10’u ise bir doz MMR almis ve yedisi iki doz MMR almis kisilerdedir. MMR. Kalan 11 kiside asi durumu bilinmemektedir. Kizamiga yakalanma riski en fazla olan kisiler arasinda MMR asisi olmayanlardir. Ayrica kizamiga endemik ulkelerde daha yuksek maruz kalma riski nedeniyle uluslararasi seyahatten donen kisiler ve uygun asilamanin daha az olasi oldugu ulkelerde denizasiri doganlar bulunmaktadir. MMR asilamasi, Ulusal Asilama Programina gore tamamen subvanse edilmektedir. Cocuklarin 15 aylikken, dort yasinda ikinci bir doz ile asilanmalari onerilir. Belgelenmis iki doz MMR almamis, 1969 yilinda veya daha sonra dogan bir kisinin en az bir ay arayla iki doza ihtiyaci vardir. Canli (zayiflatilmis) bir asi oldugu icin hamile kadinlara MMR asisi yapilmamalidir ve asilamadan sonra bir ay sureyle gebelikten kacinilmali ve ayrica emziren kadinlarda kontrendike degildir. MMR ile asilama cok etkili ve asinin bir dozundan sonra, 12 aydan buyuk alicilarin sirasiyla % 90 – 95, % 95 – 96 ve % 90 – 97’si kizamik, kabakulak ve kizamikciktan korunmaktadir. Ikinci dozdan sonra, hemen hemen tum alicilar uc hastaliga da bagisIklik kazanirlar. Iki doz uygulamasindan sonra tahmini koruma suresi, alicilarin % 96’sindan fazlasinda omur boyu surmektedir. Bununla birlikte, bazen bazi insanlar iki doz MMR almis olmalarina ragmen kizamiga yakalanirlar. Bunun nedeni uygun olmayan uygulama veya saklama kosullari gibi asi ile ilgili sorunlarin olmasi ve zamanla bagisIkligin azalmasi olabilir. Ayrica bebeklere doz verilmesi gibi emzirmeden kaynaklanan asiyi bloke eden maternal antikorlar olabilir. Asilanmis bir kisi kizamiga yakalanirsa, muhtemelen daha az siddetli olur. Kizamik, Kizamikcik ve MMR Asisinin Tarihcesi Yeni Zelanda’daki kizamik ve kizamikcik asisinin gecmisi, klinisyenlere hangi kisilerin kizamik ve kizamikciga karsi tam olarak korunmama olasiliginin daha yuksek oldugu konusunda yararli bilgiler saglayabilir. Bu neden Yeni Zelanda’da kizamik, kizamikcik ve MMR asisinin tarihcesi asagidaki gibidir: Kizamik Salgini Sirasinda Dikkat Edilmesi Gerekenler1969: Kizamik asisi (tek doz) 10 ayliktan bes yasina kadar olan cocuklarda baslatilmistir. 1970: Dort yasindaki tum cocuklar icin baslatilan kizamikcik asisi tek dozdur. 1974: Kizamik asisi icin 12 aya kadar yas degisIkligi olmustur. 1979: Dort yasinda (ozellikle erkeklerde) kizamikcik asisinin dusuk alimindan dolayi, program 11 yasindaki kizlarda kizamikcik asisi olarak degistirilmistir. (kiz ogrenci kizamikcik asilama programi) 1981: Kizamik asisi icin yas degisIkligi 12 – 15 ay olmustur. 1990: MMR asisi, ayri kizamik ve kizamikcik asilarinin yerini almistir, 12-15 aylik tum bebekler icin baslatilmistir. 1992: Programa 11 yasinda ikinci bir MMR dozu eklenmistir. 2001: Ikinci MMR dozunun zamanlamasi 11 yasindan dort yasina degistirilmis ve 5-10 yas arasi tum cocuklara okul temelli bir asilama programi sunulmustur. Kizamik Nedir? Kizamiklara paramiksovirus neden olurken, bulasma, orofaringeal ve nazofaringeal damlaciklar yoluyla dogrudan kisiden kisiye temas yoluyla yayilir. Ayrica daha az yaygin olarak, virus bu yuzeylerde hayatta kalabildiginden, hava yoluyla yayilma veya enfekte yuzeylerle, ornegin kapi kollari ve yemek kaplari ile temas yoluyla yayilabilir. Kizamik, tum bulasici hastaliklar arasinda en bulasici hastaliklardan biridir. Semptomlar ortaya cikmadan once, maruziyetten sonra yaklasIk 10-14 gunluk bir inkubasyon suresi vardir. Belirtiler ve semptomlar cogu insanda oldukca karakteristiktir ve uc asamada ortaya cikma egilimindedir ve bunlar asagidaki gibidir: • 38 ° C’den yuksek ates, • Halsizlik, istahsizlik, • Ishal, • Koplik lekeleri (bukkal mukozada tuz taneleri gibi kucuk beyaz noktalar), Kizamik Salgini Sirasinda Dikkat Edilmesi Gerekenler• Oksurugun 3C lerini icerebilecegi uc ila dort gun suren prodromal evre, • Nezle (rinit), • Konjunktivit, Dort ila bes gun suren ve genellikle kasintili olmayan, lekeli, parlak kirmizi makulopapuler dokuntu ile karakterize olan ekzantem (dokuntu) asamasi vardir. Bu kizariklik tipik olarak kulaklarin arkasinda baslar ve sonra yuze, boyuna ve ardindan vucudun geri kalanina yayilir. Deride gecici kahverengimsi bir leke birakarak dokuntulerin azaldigi nekahet asamasidir. Kizamik icin ayirici tanilar vardir ve bunlar asagidaki gibidir: • Dokuntu, • Ates, • Konjunktivitin diger nedenleri, Ornegin ilac duyarliliklari, roseola, enterovirus, adenovirus ve bulasici mononukleoz (EBV) enfeksiyonlari, kizil, Kawasaki hastaligi ve kizamikcik yer alir. ALİNTİ ~ |
|
|
|
16 Mart 2021, 21:54
|
#2 |
  |
Paylaşım için teşekkür ederiz
@[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]
________________
 ~ E & B ~ |
|
|
|
17 Mart 2021, 10:28
|
#3 | |
|
|
Alıntı:
|
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
