IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi  
 sohbet
derya sohbet


 
 
Seçenekler Stil
Alt 15 Mart 2021, 11:50   #1
Guest
CeReN - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Standart Yaslilarin Cocuklariyla Yasamasinin Kronik Hastaliklardaki Etkileri

Yasli bakimi, bugun her toplumda en onemli konudur. Ana babalarla birlikte yasamak Hindistan dahil pek cok kulturde, toplum kulturunun vazgecilmez bir parcasidir. Ve yasam duzeni ve bakim da bunun bir parcasidir. Yaslilar basta olmak uzere, partnerle yasamak ve yalniz yasamak giderek artiyor. Bu makale, aileleriyle birlikte yasayan yaslilarin onlara haysiyet vererek guclenip guclenmedigini analiz etmektedir. Bunun icin Kerala’da yasayan yaslilarin ozel bakima ihtiyaclari olan yasam duzenini analiz eder. Ayni zamanda ADL, depresyon ve kronik hastaliklari ile de analiz edilmektedir.
Sonuc, cocuklarla yasayan yaslilarin, esi ile birlikte yasayan yaslilara gore ozel bakima ihtiyaci oldugunu ve ikiden fazla kronik hastaligi oldugunu gostermektedir. Yalniz yasayan veya diger akraba olmayanlarla yasayan yaslilar arasinda depresyon olcegi esi veya cocuklari ile yasayan yaslilara gore daha yuksek bir deger gostermektedir. Bu nedenle, yaslilar ozel bakima ihtiyac duysalar veya kronik hastaliklardan muzdarip olsalar da, ozellikle cocuklarinin veya eslerinin ilgisiyle ailelerinin ilgisiyle yasiyorlar.


Yaslilar Nasil Onurlandirilir?
Guclendirme kelimesi, duruma gore bircok sekilde ifade edilmistir. Yaslilarin guclendirilmesinden bahsettigimizde, kadinlarin guclendirilmesi, genclerin guclendirilmesi, mali guclendirme gibi diger guclendirme turlerinden farklidir. Yaslilari guclendirmenin yollari, biraz benzer olsalar da, diger guclendirme yontemlerinden farklidir. Asil mesele, yaslilara, otomatik olarak guclenmelerini saglayacak sayginlik vermektir. Hindistan’daki ortak aile sistemi, karar verici olarak ailedeki yasli kisilere dikkate deger bir statu kazandirdi. Ancak, aile sisteminin eklemden cekirdege yeniden yapilandirilmasi, yaslilarin durumunu riske atti.Yaslilarin Cocuklariyla Yasamasinin Kronik Hastaliklardaki Etkileri


Ailenin odagi cocuklara kaydi ve bir zamanlar aileyi yoneten yaslilarin statusu bozuldu. Boylece, aileye karsi bir sorumluluk haline geldi ve yaslilara bakmak hem aile hem de toplum icin bir zorluk haline geldi. Cocuklar is ya da daha iyi bir gecim icin aileyi terk ettikce yalniz yasayan ya da sadece esiyle yasayan yaslilar arasinda artis gorulmektedir. Artik yaslilarin hastaneye gitmeleri gerektiginde refakat etmeleri kimsenin umurunda degildir. Ekonomik istikrar yerine ailevi baglardan bahsetmenin zamani geldi. Bu nedenle, yasli bakimi bugun herhangi bir toplumdaki en zorlu konulardan biridir.
Eger yaslilarla birisi dogru zamanda ilgilenmisse, bu onlara sayginlik vermeyi temsil eder. Yaslanan nufus, yapisi ne olursa olsun, haysiyetle yasamin temel ihtiyaclarindan biri oldugu icin bakima ve barinaga ihtiyac duyar. Cocuklar is ya da daha iyi bir gecim icin aileyi terk ettikce yalniz yasayan ya da sadece esiyle yasayan yaslilar arasinda artis gorulmektedir. Artik yaslilarin hastaneye gitmeleri gerektiginde refakat etmeleri kimsenin umurunda degildir. Ekonomik istikrar yerine ailevi baglardan bahsetmenin zamani geldi. Bu nedenle, yasli bakimi bugun herhangi bir toplumdaki en zorlu konulardan biridir.


Sayginligin iki niteligi oldugu vardir Bunlar; bireyin oz-deger duygusu olan oz-haysiyeti ve baskalari tarafindan yaslilara verilen ve gordukleri saygi ile ortaya cikan kisilerarasi haysiyetidir. Kuresel yaslanmanin zorlu bir fenomen olmasina ragmen, onemli sayida yasli insanin bakim standardina iliskin endiseler coktur. Bu endiselerden biri, yaslilarin gunlerini onurlu bir sekilde gecirebilmelerinin nasil saglanacagiyla ilgilidir. Haysiyet, insan olmanin dogal bir ozelligidir, oznel olarak benligin bir niteligi olarak hissedilebilir ve kendine ve baskalarina saygi gosteren davranisla acik hale getirilir.
Yaslilarin Cocuklariyla Yasamasinin Kronik Hastaliklardaki EtkileriHaysiyet ogrenilmelidir ve bir bireyin onuru, baskalarindan alinan muameleden etkilenir. Saglik hizmetlerinde haysiyet ihlali, kabalik, kayitsizlik, kucumseme, isten cikarma, dikkate almama, bagimlilik, izinsiz giris, nesnelestirme, kisitlama, etiketleme, asagilama, ayrimcilik, tiksinti, yoksun birakma, saldiri ve reddedilme surecleri yoluyla gerceklesir. Bu surecleri tesvik eden kosullar, ilgili aktorlerin konumlarinda bulunur; aktorler arasindaki asimetrik iliskilerde; ihtiyaclar ve kaynaklar, kriz ve rutin, deneyim ve uzmanlik, retorik ve gerceklik arasindakiler de dahil olmak uzere coklu gerilimlerle karakterize edilen saglik hizmeti ortaminda ve saglik hizmetinin daha genis bir sosyal esitsizlik duzenine gomulu olmasidir.


Onur, temel insanlikla ilgili bir kavram olarak tanimlanabilir. Haysiyet, tum insanlar icin ortak olan ve ayni zamanda sosyal ve kulturel yonlerle ilgili olarak her kisi icin benzersiz olan icsel ve dissal boyutlardan olusur. Sayginligi korumanin nitelikleri kisisellestirilmis bakim, yeniden kontrol saglama, saygi, savunuculuk ve duyarli dinlemedir. Onuru Modelinde yer alan tum temalarla ilgili olarak sonradan ortaya cikan endiseler disinda cesitli bakim eylemleri tanimlanmistir. Ornekler sunlari icerir: Semptomlarin kontrol edilmesi; yasli hastayi dinlemek ve ciddiye almak; gunluk olarak nasil basa cikilacagina iliskin tavsiyelerde bulunmak; onlara esit ve saygili muamele etmek ve aile uyelerinin varligini tesvik etmek gibi.
Haysiyet, insanlarin bakis acilarina ve bolgelere gore kulturel farkliliklara gore farklilik gosteren karmasIk bir olgudur. Ayrica yaslilarin, sadece maddi destek degil, ayni zamanda onurlu bir yasam surmelerine yardimci olmak icin duygusal ve fiziksel yardim da talep eden bir yas grubuna ait olduklari da bilinmektedir. Engelsiz yasam beklentisi orani yasla birlikte azalir ve engelli bir durumda gecirilen yasam beklentisi orani yasla birlikte artar. Yaslilar icin yasam duzenlemelerinin en onemli yonu, akrabalarin yaslilara gelir, kisisel bakim ve duygusal destek sagladigi genis ailelerde veya cok kusakli hanelerde yetiskin cocuklarla birlikte ikamet etmektir.


Yaslilarin onlara gosterilen ilgi ve sevgi olarak sayginligi artirilmaktadir. Hindistan Nufus Sayimi 2011’e gore Kerala’da 4,2 milyon yasli var ve bu da Hindistan’in toplam yasli sayisinin yuzde 4’unu olusturuyor. Ekonomik ilerleme ve insani gelisme, yasam kalitesini artirdi ve boylece insanlarin uzun omurlulugunu artirdi. Yaslilar bu ek yillarin tadini cikarabilmelidir. Bununla birlikte, Hindistan’da, bircok arastirmanin isaret ettigi gibi, yaslilarin cogunlukla akrabalari ve bakicilari, yaslilarin bildigi ve guvendigi kisiler tarafindan istismar ve ihmal edilmesi, yasam kalitelerini etkilemenin yani sira bir haysiyet ve saygi dolu bir yasam ciddi bir endise olarak ortaya cikmaktadir. Arastirma sorusu, aileleriyle birlikte yasayan yaslilarin, ozellikle de ozel bakima ihtiyac duymalari halinde onlara haysiyet vererek guclendirilip guclendirilmeyecegidir.



Veriler ve Metodoloji
Kerala Gelisim Arastirmalari Merkezi, Kerala’daki yaslilarin icinde bulundugu kotu durumu vurgulamak icin Kerala’nin 14 ilcesini kapsayan “Kerala Yaslanma Arastirmasi (KAS), 2013” baslikli bir anket gerceklestirilmistir. Kerala’daki yasli nufusa iliskin 2011 Nufus Sayimi verileri ornekleme amaciyla kullanilmistir. KAS 2013 ornekleri, Kerala Goc Arastirmasi (KMS), 2011’den alinmistir. 60 yas ustu ve sonraki 2 yil icinde 60 yasini dolduracak olan haneler KMS 2011’den alinmistir. KAS, 2013. Kerala Goc Anketi 2011’de 5713 hanede yasli olmak uzere 15.000 hane bulunmaktadir ve arastirma KAS 2013 7768 yasliyi kapsamistir. 7768 ornek olmasina ragmen, ozel bakima ihtiyaci olan 2301 yasli, bazi engelleri veya kisitlamalari oldugu icin analiz icin secilmis ve bu yaslilar, yasam duzenleri acisindan analiz edilmistir. Analiz icin secilen degiskenler yas, egitim, mali durum, yasam standardi, saglik algisi, bilis duzeyi, depresyon duzeyi ve genel yasam doyumudur. Her bagimsiz degiskenin yasam duzenine gore bagimli degisken uzerindeki etkisini belirlemek icin cok terimli lojistik regresyon yapilmistir.


Analiz
Ozel bakima ihtiyac duyan yaslilarin cogu cocuklariyla birlikte yasiyor. Egitimli yaslilar partnerleriyle kalmayi veya yalniz yasamayi tercih edebilirler. Okuma yazma bilmiyorlarsa veya ilkokuldan daha az egitime sahiplerse genelde cocuklarinin yaninda kalirlar. Saglik kontrolu dahil olmak uzere rutinlerini yonetmek icin yardima ihtiyaclari var. Ikiden fazla kronik hastaligi olan yaslilar cocuklari ile birlikte yasamaktadir. Ote yandan hastaligi olmayanlar tek baslarina veya baska akrabalari ile birlikte yasarlar. Bu, onemseme algisi uzerinde bir etkiye sahiptir.
Cocuklarla birlikte yasayan yaslilar ikiden fazla kronik hastaliga karsi savunmasizdir, bu da bu yaslilarin sevdiklerinden daha fazla ilgi ve bakima ihtiyaci oldugu anlamina gelir. Ancak yalniz veya baskalariyla yasayanlar kendi sagliklarina dikkat etmelidir; aksi takdirde yogun bir bakim dengesizligi durumuyla karsi karsiya kalirlar. Kentsel alanlarda yaslilarin cogu esleriyle birlikte yasarken, kirsal alanlarda cogu cocuklariyla birlikte yasamaktadir.Yaslilarin Cocuklariyla Yasamasinin Kronik Hastaliklardaki Etkileri
Maddi fayda elde ederse birisinin yaslilara bakacagi asIkardir. Burada tamamen bagimsiz olan yaslilar, cocuklarla yasamaktansa baskalariyla ya da yalniz yasarlar. Ancak, baskalariyla yasayan veya yalniz yasayan yaslilar icin hanelerin yasam standardi dusuktur. Baskalariyla veya tek basina yasayan yaslilar, esi veya cocuklari ile yasayan yaslilara kiyasla ciddi kognisyon bozukluguna sahiptir. Bilissel bozuklugu olmayanlarin cogu esleriyle birlikte yasamaktadirlar. Yasadiklarindan bagimsiz olarak yaslilarin cogunda bir tur depresyon vardir. Ancak baskalariyla veya yalniz yasayan yaslilarda yuksek depresyon daha fazla gorulebilir.


Ilerleyen yaslarda yalniz kaldiklarinda veya kan akrabalariyla yasamadiklarinda depresyona girmeleri oldukca dogaldir. Genel olarak, baskalariyla ya da yalniz yasarken yasam doyumu cok dusuktur. Cocuklarla yasayan yaslilarin % 75’inin yuksek veya orta yasam doyumu vardir.

Cok Terimli Lojistik Regresyon Analizi
Analiz icin secilen bagimli degisken, ozel bakima ihtiyac duyan yaslilarin, cocuklarla, partnerle ve baskalariyla veya tek basina oldugu gibi uc yasam duzeni kategorisinin secildigi yasam duzenidir. Regresyon, cocuklarla yasayan yaslilar referans kategori alinarak uygulanmistir. Cocuklarla ya da partnerle ya da baskalariyla yasayan ya da yalniz yasayan yaslilarda yasam doyumu daha mi fazladir? Burada analiz, bagimsiz degiskenlerin bagimli degisken uzerindeki etkisinin derecesini tahmin etmektedir.
Burada ele alinan referans grubu, her bir degiskenin en yuksek kodlanmis kategorileridir. Parametre tahminleri, bagimli degisken tarafindan belirlenen grup arasinda farklilasmada her bagimsiz degiskenin rolune odaklanir . Olabilirlik orani testi, istatistiksel anlamliliga dayali olarak bagimli ve bagimsiz degiskenler arasindaki genel iliskiyi aciklar. Yani yas, egitim, mali durum, yasam standardi, yasam doyumu, depresyon ve bilis gibi bagimsiz degiskenler istatistiksel olarak anlamlidir.
Baskalariyla ya da tek basina yasayan ve ozel bakima ihtiyac duyan yaslilar, ortaogretim ya da ustu seviyeye gore orta ogretimden daha dusuk bir egitim seviyesine sahip olma sanslari daha dusuktur. Ayrica, bu yaslilarin dusuk yasam standardina sahip olma sansi daha yuksektir, ancak baskalarina bagimli olma sansi daha dusuktur. Ayrica, depresyona girme olasiliklari daha dusuktur, ancak dusuk veya orta duzeyde yasam doyumuna sahip olma olasiliklari daha yuksektir. Cocuklariyla birlikte yasayan yaslilara gore bir noktada dul olacagindan ileri yastaki yaslilarin esleriyle yasama olasiligi daha dusuktur.


Esleriyle birlikte yasayan yaslilarin, ortaogretimden daha dusuk veya daha yuksek bir egitim seviyesine sahip olma sansi daha dusuktur. Bu nedenle, analizden, ileri yaslarindaki yaslilarin cocuklariyla birlikte kalma sansinin daha yuksek oldugu ve ayni zamanda hicbir bilissel bozulma, yuksek yasam doyumu ve esleriyle veya baskalariyla yasamaktan veya yalniz yasamaktan daha iyi yasam standardina sahip olduklari sonucuna varabilir. Boylelikle cocuklariyla birlikte yasayan yaslilar, hayatlari boyunca elde ettikleri bir haysiyet ve ozenle guclendirilmis olurlar. Baskalariyla yasayan veya yalniz yasayan yaslilarin haysiyet ve aile bakimi alma olasiligi daha dusuktur.
Sonuc olarak; yaslilarin yasam duzeni, haysiyet vererek yaslilarin guclenmesinde hayati bir rol oynar. Yaslilarin hanede kilit karar vericiler oldugu eski geleneksel aile sisteminden farkli olarak, bugunun aile sistemi her bireyin rolunun degismesiyle degisti; sanki yaslilarin rolu onemsizlesti gibi gosterildi. Ancak dolayli olarak, yasam doyumu yasayan yaslilarin aileleriyle birlikte yasarken onurlu olduklari anlasilmaktadir. Dogru bakim ve sevgiyi alirlarsa, insan hayatinin sonraki asamalarinda hayatindan zevk alabilir.


ALİNTİ ~
 


Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)
 

Yetkileriniz
Konu Acma Yetkiniz Yok
Cevap Yazma Yetkiniz Yok
Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-Kodu Kapalı
Trackbacks are Kapalı
Pingbacks are Kapalı
Refbacks are Kapalı





Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 03:24.