Kişiliklerimiz, çocukluk çağında şekillenir. Özellikle 6 yaşından itibaren sosyal çevreye karışmamızla birlikte yavaş yavaş karakterimiz oluşmaya başlar. Nitekim bazılarımız o yılları hatırlarken, bazılarımız ise hatırlayamıyor. Peki bunun sebebi nedir? Neden bazılarımız çocukluğuna dair anılarını hatırlayamıyor? Bunun sebebi; çocukluk amnezisi. Bu terim bellek yitimi başka bir deyişle hafıza kaybı olarak adlandırılıyor.

Çocukluk çağı amnezisi nedir ve ne zaman meydana gelir?



Çocukluk amnezisi (bellek yitimi/hafıza kaybı) aynı zamanda bebeklik amnezisi yani unutkanlık olarak da biliniyor. Bu durum daha basit tanımıyla biz yetişkinlerin 2-4 yaşlarımız arasında yaşadıklarımızı hatırlayamamız. 2-4 yaş aralığında olaysal bellekte bulunan belirli anılarının zamanı, mekânı, yaşadığımız duygu ve kimle, nasıl, nerede olduğumuzu hatırlayamayabiliyoruz. Yapılan bir araştırmaya göre 7 yaşındayken bu anıların yüzde 60’ını hatırlayabiliyoruz. 8 ve 9 yaşlarındayken ise hatırlama oranı yüzde 40’a düşüyor. Sonuç olarak yaş ilerledikçe anılarımıza dair daha az şey hatırlıyoruz. Yetişkinlik döneminde ise neredeyse hepsini unutuyoruz.

Anılarımız konuşma yeteneğimizle doğrudan bağlantılı




Çocukluk anılarımızı neden hatırlayamadığımıza dair teorilerden biri de, o sırada sözlü olarak iletişim kuramadığımız düşüncesi. Bir anıyı hatırlarken aslında kelimeleri kullanırız ve onu bu şekilde ayrıntılandırabiliriz. Ancak bebeklerin çoğu 2 yaşından önce konuşmaya başlamaz, bu yüzden pek çok şeyi hatırlayamazlar.

Beyin gelişimimiz anıları hatırlamama da çok büyük bir rol oynar


Çocukluk çağındaki anıları hatırlayamamızın biyolojik bir açıklaması da bulunuyor. Büyüdükçe, beyinlerimize çok fazla bilgi yükleniyor. Bununla ilgili yapılan bir çalışmada şu sonuca varıldı; “Beyinler çok sayıda yeni hücre geliştirmekle meşgulken, uzun vadeli olacak anıları saklamıyorlar.” Ek olarak, 3-4 yaşından önceki günlük olayları fiziksel olarak bile hatırlayamıyoruz çünkü epizodik hafızamız henüz devreye girmemiş oluyor. Örneğin parka gitmek gibi soyut bir anıyı hatırlarken, orada ne yaptığımıza dair detayları, gördüğümüz yerleri hatırlayamıyoruz.

Ebeveynlerimizin hatırlama sürecimizdeki katkısı büyük


Başka bir çalışma, ebeveynlerimizin çocukluğumuzun anılarını değiştirebildiğini gösteriyor. Bir düşünün, bir anıyı anımsadığımızda genellikle ebeveynlerimizin önemli gördüğü olayları hatırlıyoruz. Yapılan bir çalışma, çocukların bir olayı anneleri yerine babalarıyla konuştuktan sonra farklı şekilde hatırladıklarını ortaya koydu. Çocuklar ebeveynlerinden etkileniyorlar, bu yüzden sadece güzel anıları muhafaza etmelerine ve onları doğru algılamalarına yardımcı olmak çok önemli.

Her şey en baskın anıya indirgeniyor


Bir çocuk psikoloğu, nihayetinde çocukların hem olumlu hem de olumsuz duygularla dolu anılarını koruduğunu söylüyor. Bu bulgu sayesinde küçük çocukların mahkemede görgü tanığı olmalarına bile izin veriliyor.

Alıntı