Willis Cemberi, beyne ve cevresindeki yapilara kan saglayan beynin tabaninda bulunan halka benzeri bir arteriyel yapidir. Beynin hem on hem de arka kisimlarindan kan akisina yardimci olmaktadir. Serebral dolasimin bir bilesenidir ve bes arterden olusmaktadir. Biyoloji en sevilen konu olmasa bile, muhtemelen kalbin tum vucuda kan pompalamasi, midenin sindirime yardimci olmasi, akcigerlerin nefes almaya izin vermesi ve insan vucuduyla ilgili birkac temel sey bilmek onemlidir. Tabii ki beyin oncelikle vucuttaki her organin yaratildigi sekilde calismasini saglamaktadir.
Insan beyninin vucudu calistirmak icin en kritik islevlerden bazilarini yerine getirdigi inkar edilemez ve muhtemelen tum canlilar arasinda kesfedilen en karmasIk organdir. Beyin ayni zamanda calismasini saglamak icin bir dizi farkli faktorlere ihtiyac duymaktadir ve nispeten bilinmeyen kisimlardan biri Willis Cemberidir. Bu yazida anatomisi, beyne ve cevresindeki yapilara onemi hakkinda bilgiler yer almaktadir.

Willis Cemberi Nedir?
Willis Cemberi genellikle CW veya CoW olarak kisaltilmaktadir, adini 400 yil once 1664 yilinda beynin tabaninda bulunan arteriyel halkayi tanimlayan Ingiliz doktor Thomas Willis’den almaktadir. Willis bu kan damari halkasini tanimlayan ilk kisi degildir. Ancak bilimde sIklikla oldugu gibi, bu kan damarlari agini kapsamli bir sekilde tanimlayan ilk kisi olmustur. Thomas Willis, bircok anatomik incelemesinin gosterdigi gibi, detay odakli bir anatomisttir. Kranial sinirleri titizlikle belgelemis ve Willis Cemberi’nin resmi tanimlamasina yol acmistir.
Willis Cemberi, beynin tabaninda yani goz seviyesinin etrafinda beyin sapi ve orta beynin bolumleri etrafinda donen bir yapidir. Yapi, hipofiz bezinin sapi ve diger onemli yapilar da dahil olmak uzere beynin orta alanini cevrelemektedir ayrica beyne ve komsu yapilara kan temini saglamaktadir. Daha spesifik olarak aciklamak gerekirse, hipofiz bezinin sapini cevreleyen ve arterlerin, damarlarin arasinda veya bir arter ile bir damar (arteriovenoz anastomoz) arasindaki iki kan damari arasindaki baglantidir, bu beyne ve yakin yapilara kan tasimaktadir. Kisiyi inme gibi bazi saglik sorunlarindan korumada pasif bir rol oynayabilmektedir. Bununla birlikte, intrakraniyal anevrizmalar ile bir iliskisi bulunmaktadir.



Willis Cemberi Anatomisi
Karotis arterler olarak adlandirilan iki arter beyne kan saglamaktadir. Boynun her iki tarafinda dogrudan Willis dairesine gitmektedirler. Her karotid arter, ic ve dis bir karotid artere ve ic karotid arter daha sonra serebral arterlere dallanmaktadir. Bu yapi, iki ic karotid arterden gelen tum kanlarin Willis cemberinden gecmesine izin vermektedir. Willis Dongusu, serebral arteriyel daire veya Willis cokgeni olarak da adlandirilmaktadir, ayrica bes ana arterden olusmaktadir. Bu bes ana arter asagidaki gibidir:
• Dahili karotid arter (sol ve sag)
• Anterior serebral arter (sol ve sag)
• Anterior iletisimsel arter
• Posterior serebral arter (sol ve sag)
• Posterior iletisim arteri (sol ve sag)
CoW hipofiz sapini, optik yollari ve bazal hipotalamusu cevrelemektedir. Anatomik olarak, CoW’un her bireyde ayni olmadigi belirtilmelidir; insanlarin yaklasIk % 50’sinde anomali oldugu saptanmistir. Willis cemberi, beyne kan saglayan bircok onemli atardamarin bulusma noktasi oldugundan kritiktir. Ic karotid arterler buradan beynin kan akisinin cogunu saglayan daha kucuk arterlere ayrilmaktadir. Beyne kan saglamak icin iki dolasim dali bulunmaktadir. Dorsal aortun iki dali beyne ve omurilige kan saglamaktadir. Bunlar, beynin on kisimlarina, serebral hemisferlere ve diensefalonun yapilarina talamus ve hipotalamus gibi kan saglayan beynin ic karotid arterleri veya on dolasimidir. Vertebral arterler posterior dolasimi olusturmaktadir, beyincik, beyin sapi ve ponslarin yani sira posterior on beyin icin kan saglamaktadir.
Serebral dolasimin bu iki dali Willis Cemberinde bir araya gelmektedir. Posterior serebral dolasimin bir dalini olusturan baziler arter, ic karotis arterlere, Willis Cemberi boyunca on serebral dolasima katilmaktadir. Iki arka iletisimsel arter ve on iletisimsel arter uc kucuk kopru arteridir. Bu kopruleme arterlerinden posterior serebral arter ortaya cikmaktadir. Anterior iletisim arterleri, iki anterior serebral artere (CoW’nin on tarafini olusturan) katilirken, posterior iletisim arterleri, ic karotid arterlere posterior serebral arterlere (CoW’nun lateral yonunu olusturan) katilmaktadir.

Willis Cemberi Fonksiyonlari
Willis cemberi, arterlerden beynin hem on hem de arka yarikurelerine dogru kan akisina izin verdigi icin onemli bir rol oynamaktadir. Willis cemberinden cikan arterler beyne cok miktarda kan saglamaktadir. Kan akisi soz konusu oldugunda bir cesit guvenlik mekanizmasi olarak da hizmet etmektedir. Bir tikaniklik veya daralma bagli bir arterdeki kan akisini yavaslatir veya onlerse, basinctaki degisIklik telafi etmek icin kanin Willis dairesinde ileri veya geri akmasina neden olabilmektedir. Bu mekanizma, bir taraftaki arterlerin kan akisini azalttigi bir durumda, beynin bir tarafindan diger tarafina kan akisina yardimci olabilmektedir. Bununla birlikte inme gibi acil bir durumda bu, olayin zararini veya etkilerini azaltabilmektedir. Onemli olarak, Willis cemberi islevi aktif olarak yerine getirmemektedir bunun yerine, dairenin dogal sekli ve bolgedeki basincin etki sekli, gerektiginde cift yonlu kan akisina izin vermektedir.
CoW kanin beyne ulasmasini saglamaktadir. CoW, ana tedarikcilerin herhangi birinin yaralanma, fiziksel basinc veya hastalik tarafindan engellenmesi durumunda beyne (oksijenli) kan akisinin engellenmeden devam etmesini saglayan birbirine bagli vaskuler kanallarin bir duzenlemesidir. Daha spesifik olmak gerekirse, biyolojik olarak CoW’nin serebral dolasimda kollateral dolasim icin bir fazlalik yarattigi soylenmektedir. Baslatilmamis olanlar icin, kollateral dolasim, sadece komsu kucuk damarlar tarafindan mumkun kilinan, engellenmis bir damar veya arter cevresindeki alternatif bir yoldan kan akisidir. CoW varligindan dolayi, beyne kan saglayan damarlardan biri tamamen daraltilir veya bloke edilirse, diger damarlar serebral perfuzyon basincini, yani beyne serebral kan akisina neden olan net basinc gradyanini onleyebilmektedir. Buna iskemi adi verilen bir durumun baslangici yani dokulara kan akisinin kisitlanmasidir. Bir serebral arterin tikanmasina serebral arter stenozu denmektedir ve plak olusumundan veya bazi hastaliklardan kaynaklanabilmektedir. Ayrica bu gecici iskemik ataklara veya felclere yol acabilmektedir.

Yapisal Farkliliklar
Willis cemberindeki yapisal farkliliklar yaygindir. Bir Willis cemberinin klasIk, tam anatomisi, aslinda sadece azinlik vakalarda gorulmektedir. Yapisinda birkac degisIklikten birini gormek daha yaygindir. Yapilan bir arastirma, insanlarin yaklasIk % 70’inin Willis’nin eksIk bir dongusune sahip olabilecegini belirtmistir. Willis’nin eksIk bir cemberi birkac farkli sekil alabilmektedir. Bir bilim dergisinde yapilan daha kucuk capli bir calisma, cevresinde % 54’te en az bir varyasyon bulundugu bulunmustur. En yaygin yapisal fark, Willis cemberine baglanan arka iletisimsel bir arterin olmamasidir. Diger varyasyonlar da yaygindir ornegin, on iletisimsel arterdeki bir degisIklik Willis cemberinin tamamlanmasini engelleyebilmektedir. Burada fenestrasyon ve cogaltma da dahil olmak uzere birkac farkli degisIklik mumkundur. Fenestrasyon, tek bir gemi iki kanala ayrildiginda ve daha sonra tekrar bir kanal haline geldiginde meydana gelmektedir. Cogaltma, genellikle bir tane olan iki farkli arter oldugu anlamina gelmektedir. Daha nadir durumlarda, insanlar iki ACA kan damari bir taneye kaynastiginda ortaya cikan azygos anterior serebral arteri (ACA) olabilmektedir. Genetik burada rol oynayabilmektedir ve Willis yapilarinin tamamlanmamis cemberinin bazi formlari aile uyeleri arasinda daha yaygindir.

Iliskili Kosullar
Cesitli hastalik ve kosullarin Willis cemberi ile bir iliskisi bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir:
Inme
Willis cemberinin yapisi ve islevi, tam Willis cemberi olan insanlarda felce karsi koruma saglayabilmektedir. Tam daire, tikanmalar veya inceltme damarlari meydana geldiginde bile kanin beynin bir tarafindan digerine gitmesine izin vermektedir. Bir tikaniklik veya inceltme kabindan gelen basinc degisIkligi, kanin Willis cemberinden geriye dogru akmasina ve beynin benzer bolgelerine veya diger onemli yapilara ulasmasina neden olmaktadir. Bu surece kollateral dolasim denmektedir ve kisiyi buyuk olaylardan veya bozulmus kan akisindan dolayi beyindeki oksijen eksIkliginden korumaktadir. Bununla birlikte, teminat dolasimi garanti edilen bir etki degildir ve sadece Willis’nin cogunlukla veya tamamen eksIksiz bir dongusune sahip kisilerde ortaya cikmaktadir.
Anevrizma
Willis cemberi kafa ici anevrizmalarin meydana gelmesi icin cok yaygin bir yerdir. Tum kafa ici anevrizmalarin yaklasIk % 85’i burada meydana gelmektedir. Anevrizmalar siskin veya sisen arterleri ifade etmektedir. Anevrizmalarla ilgili en buyuk risk, beyinde kanamaya neden olan rupturdur. Rupture bir anevrizma, gorme sorunlari, isIk hassasiyeti ve boyun tutulmasi gibi diger semptomlarin yani sira asiri derecede siddetli bir bas agrisina neden olabilmektedir.
Subklavyen calma sendromu
Subklavyan calma sendromu, buyuk olcude asemptomatik oldugu icin fark edilmeyebilecek nadir bir durumdur. Subklavyen arter yoluyla bir kola yeterli kan akisi olmadiginda ortaya cikmaktadir. Bu oldugunda, kan akisinin eksIkligini telafi etmek icin Willis cemberinden ekstra kan akar, ancak bu beyne yetersiz kan gitmesine neden olmaktadir. Semptomlar ortaya cikarsa, iskemik bir olay nedeniyle ortaya cikmaktadirt. Subklaviyen calma sendromunun bazi olasi belirtileri bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir:
• Uyusmus kol veya kol agrisi
• Genel yorgunluk
• Kan tedarikinden kaynaklanan soguk cilt
• Egzersiz yaparken bas donmesi
Willis cemberi vucutta onemli bir kavsaktir. Karotis arterler beynin tabanina dogru ilerledikce Willis dairesine dallara ayrilmaktadir. Oradan, daireden cikan diger kucuk arterler beyne kanin cogunu saglamaktadir. Ayni zamanda Willis cemberinin tamami olan kisilerde felcten korunmada pasif bir rol oynamaktadir. Bununla birlikte, Willis’nin tam bir cemberi diger varyantlardan daha az yaygindir. Willis cemberinde bircok anevrizma da ortaya cikmaktadir, ancak yirtilma riski daha kucuk arterlerde oldugundan daha az olmaktadir.