|
|
20 Mayıs 2020, 09:18
|
#1 |
 |
Aldosteron Hormonun Saglik Etkileri
Aldosteron, saglik icin hayati olmasina ragmen, cogu insanin nadiren dusundugu bir hormondur. Aldosteron vucudu sulu ve uygun mineral dengesinde tutar. Ancak kontrol edilmeden birakildiginda, cok fazla aldosteron yuksek tansiyon, kalp hastaligi ve mineral tukenmesine yol acmaktadir. Cok az ve kritik elektrolit dengesizlikleri ortaya cikabilir. Bu yazida aldosteronun saglik etkileri uzerine bilgiler bulunmaktadir.
Kan Basinci Kontrolu Aldosteronun sivi dengesindeki rolu, vucut sivilarimizi ve kan basincimizi sIki kontrol altinda tutan renin -anjiyotensin-aldosteron sistemi (RAAS) kapsamindadir. Bobreklerdeki hucreler, bir dizi olayla kan akisinda bir dusus (dusuk tansiyon) fark ettiginde, anjiyotensin I uretilir. Anjiyotensin donusturucu enzim (ACE) daha sonra onu adrenal bezleri aldosteron uretmesi icin uyaran anjiyotensin II’ye donusturur. Prorenin-> Renin-> Anjiyotensinojen-> Anjiyotensin I (+ ACE) -> Anjiyotensin II-> Aldosteron. ACE inhibe edici ilaclar (ACEI olarak da bilinir) anjiyotensin donusturucu enzimi bloke etmek icin kullanilir, bu da daha dusuk anjiyotensin II, daha dusuk aldosteron ve daha dusuk kan basinci ile sonuclanir. ACEI sadece doktor recetesi ile kullanilabilir. Bunlar lisinopril (Zestril) ve kaptopril (Capoten) gibi ilaclari icerir. Sinirlamalar Aldosteronun kan basinci regulasyonunu ve elektrolit dengesini etkileyen tek hormon olmadigi unutulmamalidir. Kan damarlarinin sagligi, sempatik sinir sistemi (SNS) ve diger yollar da kan basincini ve kalp sagligini etkilemektedir. Ornek olarak propranolol gibi beta 2-adrenoreseptor blokerleri kalpteki SNS’ye ait beta reseptorlerini bloke etmektedir. Sempatik, kavga veya ucus faaliyeti de parasempatik, dinlenme ve sindirim aktivitesi ile karsilanabilir. Bu, vucuttaki kolinerjik yolun bir parcasidir. Son olarak, kan basinci regulasyonu, bir kimseden digerine degisebilen kan kimyasi, cevre, saglik durumu ve genetik de dahil olmak uzere bircok olasi faktoru icerebilir. Aldosteron Saglik Etkileri ve Arastirma Aldosteronun bagisIklik sistemi uzerindeki etkileri hakkinda cok az sey bilinmektedir. Bilim adamlari, aldosteronun su faydalari oldugunu bildirmektedir: • Artirir CD8 + hucreleri, varsayimsal yardim viral enfeksiyonlarla mucadele olabilir], • Hayvan modellerinde Uveit gibi iltihap bazi turleri icin NF-kB ile induklenmis TNF-alfa kan hucrelerinin bloke ederek yararli olabilir • Faz 2 detoksifikasyonunun Sulfat yolu icin onemli olan sistein dioksijenaz olusturur. Sulfat bir ilaca/toksine sulfat ilavesidir ve cogu zaman daha az toksIk hale getirir. Iltihap Yuksek aldosteron bircok kronik hastalikta rol oynamaktadir. Arastirmacilara gore su rolleri vardir: • IL-6, IL-1b, TNF- 9 ‘u arttirir ve bazen enflamasyonun ana kontrol anahtari olarak tanimlanan Nf-kB’yi induklemektedir. • Tesvik Th1 7 bagisIklik sisteminde otoimmun hastaliklar ve bunlarla sinirli calismalar kronik enflamasyon ile baglantili olmustur. Daha fazla arastirmaya ihtiyac vardir. Kalp Sagligi ve Kan Basinci Cok fazla aldosteron ozellikle kalp icin kotudur. Yuksek aldosteron dogrudan kan basincini yukseltir. Enflamasyonu (ICAM-1, VCAM-1, TNF, IL-6 ve CRP ), fibrozu, oksidatif stresi, damar fonksiyon bozuklugunu arttirmasi ve kan damarlarimizda yeni hucrelerin rejenerasyonunu onledigi varsayilmaktadir. Diger Arastirmalar Asagida listelenen etkilerin yani sira, aldosteron arastirmalarinin birkac deneysel alani vardir. Hayvan ve hucre temelli arastirmalar: • Kronik stresin neden oldugu yuksek aldosteron ve kortizole uzun sure maruz kalmak, hipokampal CB1 reseptor baglanma bolgesi yogunlugunu azaltir ve potansiyel olarak daha dusuk kannabinoid fonksiyonuna yol acmaktadir. • Yuksek aldosteron Magnezyum ve Potasyum vucudunu tuketebilir. • Asiri Aldosteron, muhtemelen osteoporoza katkida bulunan Kalsiyum vucudunu tuketebilir. Bu alandaki insan verileri eksIktir. Yuksek Aldosteron Seviyeleri Iliskili Kosullar Burada gosterilen kosullar genellikle yuksek aldosteron ile iliskilidir. Bu bolumde ele alinan calismalarin cogu sadece derneklerle ilgilidir, yani bir sebep-sonuc iliskisi kurulmamistir. • Yuksek Tansiyon • Kardiyovaskuler Hastalik; konjestif kalp yetmezligi, koroner arter hastaligi ve inme dahil • Kronik bobrek hastaligi • Osteoporoz • Otoimmun hastalik • Conn Sendromu: Adrenal kitle ile yuksek tansiyon ve diger semptomlar arasinda kandaki dusuk potasyum , artmis kan hacmi ve anormal alkali kan (aldosteron asit sekresyonunu arttirir) bulunur. Potansiyel Nedenler Burada gosterilen nedenler genellikle yuksek aldosteron ile iliskilidir. Dogru tani icin uzman bir doktora gorunme tavsiye edilmektedir. Yuksek aldosteron tipik olarak adrenal bezlerde iyi huylu aldosteron ureten tumorlerden kaynaklanmaktadir. Asagida listelenen diger nedenler yeterince buyuk calismalarda kanitlanmamistir ve deneysel olarak kalmistir. • Stres ve kaygi: Savas veya kac sinir sistemi etkinlestirildiginde aldosteron artar. (Sinir sisteminin aldosteronu arttirdigi mekanizmanin ACTH kismi) • Yuksek CCK: CCK (bagirsak hormonu) insanlarda ve sicanlarda aldosteron sekresyonunu arttirir, bu da kan basincini artirabilir ve tuz tutulmasina neden olabilir. – IBS Olan insanlar sisman zengin yemek cevaben cok fazla CCK serbest birakmak icin olasiligi daha yuksek olabilir, ama onun nasil etkilendigi bilinmemektedir. – Lektin Tuketimi sicanlarda CCK’yi yukseltebilir. Erkeklerde fasulye de CCK salinimini arttirmis ve calisma bunu fiberin faydali etkisine baglanmistir. Sonucta, lektinlerin insanlarda aldosteronu artip arttiramayacagini bilinmemektedir. • Magnezyum yetersizligi • Cinko yetersizligi • Dusuk tansiyon: Dusuk tansiyon varsa, vucut telafi etmeye calisir ve gecici olarak aldosteronu getirir. Kan basinci normale dondugunde, aldosteron normallesir. • Potasyum takviyesi • Yuksek histamin seviyeleri kopeklerde aldosteron salgilanmasini uyarir, ancak asiri histamin’in insanlardaki etkileri bilinmemektedir. Geleneksel Tedavi Hiperaldosteronizm tedavisi altta yatan nedene baglidir. Ana amac, yuksek tansiyon ve dusuk potasyum seviyeleri gibi yuksek aldosteron seviyelerinin olumsuz etkilerini normallestirmek veya azaltmaktir. Sebep adrenal bez tumoru ise, tedavi secenekleri sunlari icerir: • Tumoru iceren bezin cerrahi olarak cikarilmasi (adrenalektomi) • Aldosteron engelleyici ilaclar (ornegin mineralokortikoid reseptor antagonistleri) • Yasam tarzi degisIklikleri (orn. Sodyum alimini sinirlama, kilo verme, duzenli egzersiz ) Sebep her iki adrenal bezin asiri aktivitesi ise (bilateral adrenal hiperplazi), tedavi secenekleri sunlari icerir: • Aldosteron engelleyici ilaclar (ornegin mineralokortikoid reseptor antagonistleri) • Yasam tarzi degisIklikleri (orn. Sodyum alimini sinirlama, kilo verme, duzenli egzersiz) Tamamlayici Yaklasimlar Doktor aldosteron seviyeni dusurmek icin uygun olabilecekler kosullari belirlerse, asagida listelenen tamamlayici yaklasimlari denenebilir. Bu yaklasimlarin cogu sadece hayvanlarda arastirilmistir. Onlari desteklemek icin uygun klinik arastirmalar bulunmamaktadir. Unutulmamalidir bunlardan hicbiri doktorun onerdigi tedavi veya recete ettigi ilaclar yerine uygulanmamalidir. Mineraller ve Diyet • Yeterli magnezyum ve cinko alma • Tuzun azaltilmasi gerekir cunku fazla tuz aldosteronu yukseltebilir Cay/EGCG Takviyeler Bu takviyelerin ACE’yi inhibe etmesi onerilmektedir, ancak aldosteronu yuksek olan insanlarda etkileri ve guvenligi arastirilmamistir: • Rooibos • Probiyotik VSL # 3 • Kitosan • Peynir alti suyu proteini/kazein • Ebegumeci (Hibiscus sabdariffa) • Gul (Rosa damascene) • Yabanmersini (Vaccinium myrtillus) • Kaempferol • Ginkgo • Quercetin • Siyah Kus Uzumu • Genistein • Apigenin • Luteolin • Yabanmersini yapragi Yonetmelikler onlar icin uretim standartlari belirler, ancak bunlarin guvenli veya etkili olduklarini garanti edilmemektedir. Ek olarak, takviye-ilac etkilesimleri tehlikeli olabilir ve nadir durumlarda bile hayati tehdit edebilir. Bu yuzden takviye almadan once doktora danisilmasi gerekir. Dusuk Aldosteron Potansiyel Nedenler Burada gosterilen nedenler genellikle dusuk aldosteron ile iliskilidir. Baslica potansiyel nedenler sunlardir: • Primer adrenal yetmezlik (Addison Hastaligi) • Genetik mutasyonlar • Diyabet • Bobrek hastaligi • Kursun zehirlenmesi • Siddetli hastalik • Bazi ilaclar (NSAID’ler dahil) Arastirilan ancak deneysel ve daha az alakali oldugu dusunulen diger olasi nedenler sunlardir: • Kronik Inflamasyon (potansiyel olarak TNF-alfa, IL-6 ve Interlokin 1 yoluyla) • Yasa bagli potasyum azalmasi ile de iliskilidir • Yogun, uzun sureli egzersizden hiponatremi ve bas agrisi • Yaslanma (aldosteron seviyeleri dogal olarak yasla birlikte azalabilir) • Yuksek Atriyal Natriuretik Peptit (ANP) – Aldosteron salinimini inhibe eder. ANP bobrekte sodyum uzerinde aldosteronun ters fonksiyonuna sahiptir Dusuk aldosteron seviyelerinin (hipoaldosteronizm) tedavisi altta yatan duruma baglidir. Aldosteronu Artirabilecek Faktorler (Deneysel) Bilim adamlari, asagidaki faktorlerin ve yollarin aldosteronu artirip artirmadigini arastirmaktadirlar: • Potasyum • Meyan koku • Laktat (yorucu egzersizden) • Progesteron • MSH • ACTH • Patikalar: Renin, Anjiyotensin II Bununla birlikte, etkileri bilinmemektedir ve insan verileri eksIktir. |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Ağaç şeklinde