Akciger Hastaliklari ve Solunum Sagligi - IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi

CeReN · 27 Nisan 2020, 11:28

Akciger hastaliklari dunyadaki en yaygin tibbi durumlari arasindadir. Cogu akciger hastaligina sigara icmek, enfeksiyonlar ve genler neden olur. Akcigerler, gogsun her iki tarafinda yer alan bir cift sungerimsi,ici hava dolu organdir. Trakea (nefes borusu), solunan havayi brons adi verilen tubuler dallar araciligiyla akcigerlere iletir. Bronslar daha sonra daha kucuk ve daha ince dallara (bronsiyoller) bolunurler ve sonunda mikroskopik hale gelirler. Bronsiyoller nihayetinde alveol adi verilen mikroskopik hava kesesi kumelerinde sona erer. Alveollerde, havadan gelen oksijen kilcal damarlardaki kana emilir.
Metabolizmanin bir atik urunu yani karbondioksit, kandan nefesle disari atilabilecegi alveollere gider. Alveoller arasinda, kan damarlari ve alveolleri destekleyen hucreleri iceren, interstitium denilen ince hucre tabakasi vardir. Akcigerler distan plevra denilen cift katmanli, ince, zar seklinde tabaka ile ortuludur. Bu zar gogus boslugunun icini de orter. Cift katli zarin arasinda bulunan kaygan sivi nefes alip verirken akcigerlerin sorunsuz bir sekilde kaymasina izin veren yaglayici gorevi gorur.
Akcigerler, oksijeni almak ve karbondioksit vermek icin her gun binlerce kez genisleyen ve gevseyen karmasIk bir sistemin bir parcasidir. Akciger hastaliklari bu sistemin herhangi bir kisminda problem oldugunda ortaya cikabilir.

Solunum Yollarini Etkileyen Hastaliklar
Nefes borusundan ayrilan brons adi verilen tupleri etkileyebilecek hastaliklar sunlardir:
Astim: Hava yollari yani bronslar iltihaplanir, spazm yapabilir, hiriltili nefes ve nefes darligina neden olabilir. Alerjiler, viral enfeksiyonlar veya hava kirliligi astim semptomlarini tetikleyebilir.
Kronik obstruktif akciger hastaligi (KOAH: Sigara icmek KOAH’in en yaygin nedenidir. Hava yollari daralir, havanin disari atilmasinda gucluk cekilir ve nefes darligina neden olur.
Kronik bronsit: Genellikle sigara iciminin neden oldugu tekrarlayan, sIk gorulen uretken (islak) oksuruk ataklaridir. Kucuk hava yollarindaki iltihaplanma ile gelisen bu KOAH formunda da daralma nedeniyle nefes almak zorlasir.
Akut bronsit: Genellikle bir virusun neden oldugu akcigerlerin buyuk hava yollarinin bir enfeksiyonudur. Oksuruk, akut bronsitin ana semptomudur.
Bronsektazi: Hava yollari iltihaplanir ve genellikle tekrarlanan enfeksiyonlardan sonra anormal olarak genisler. Cok miktarda mukuslu oksuruk, bronsektazinin ana semptomudur.
Kistik fibrozis: Mukusun solunum yollarindan kolayca temizlenmedigi genetik bir durumdur. Asiri mukus, yasam boyunca tekrarlanan bronsit ve zaturre ataklarina neden olur.
Bogmaca: Bordetella pertussis tarafindan olusturulan solunum yollarinin (bronslarin) yuksek derecede bulasici enfeksiyonudur, surekli oksuruge neden olur. Ergenler ve yetiskinlerde bogmacayi onlemek icin bir guclendirici asi (Tdap: Tetanoz, Difteri, Bogmaca asisi) onerilir.

Hava Keselerini (Alveolleri) Etkileyen Hastaliklar
Alveol adi verilen hava keseleri akciger dokusunun cogunu olusturur. Alveolleri etkileyen akciger hastaliklari sunlardir:
Zaturre (pnomoni): Enfeksiyon bir veya her iki akcigerde gorulur. Bakteriler, ozellikle Streptococcus pneumoniae, en yaygin nedendir. Grip de ozellikle tibbi sorunlari olan yasli insanlarda hayati tehdit eden pnomoniye ilerleyebilir.
Asiri duyarlilik pnomoniti (alerjik alveolit): Solunan toz akcigerlerde alerjik reaksiyona neden olur. Genellikle bu, ciftcilerde veya kurutulmus, tozlu bitki materyali ile calisan diger kisilerde gorulur.
Coccidioidomycosis: Coccidioides, guneybati ABD’de toprakta bulunan bir mantarin neden oldugu bir pnomonidir. Cogu insan hicbir belirti gostermez veya tam iyilesen grip benzeri bir hastalik yasar.
Histoplazmoz: Dogu ve orta ABD’de toprakta bulunan bir mantar olan Histoplazma capsulatum’un solunmasiyla olusan bir enfeksiyondur. Cogu Histoplazma pnomonisi hafiftir, sadece kisa sureli oksuruk ve grip benzeri semptomlara neden olur.
Tuberkuloz Mycobacterium tuberculosis adli bakterilerinin sebep oldugu yavas ilerleyen bir pnomonidir. En yaygin belirtileri kronik oksuruk, geceleri terleme, ates ve kilo kaybidir.
Amfizem: Alveoller arasindaki kirilgan baglantilar hasar gordugunde olusan bir KOAH cesididir. Sigara icmek olagan nedendir. Amfizem ayni zamanda hava akisini da sinirlar ve hava yollarini etkiler. Hava uflemede sorun amfizemin ayirt edici ozelligidir.
Pulmoner odem: Akcigerin kucuk kan damarlarindan hava keselerine ve etrafindaki alana sivi sizar. Bir rahatsizlik cesidi kalp yetmezliginden ve akcigerlerin kan damarlarindaki geri basincindan kaynaklanir. Hastaligin baska bir formunda akcigerin zarar gormesi sivi sizintisina neden olur.
Akciger kanseri: Bircok formu vardir ve akcigerlerin herhangi bir yerinde baslayabilir. Cogu zaman akcigerin ana kisminda, hava keselerinin icinde veya yakininda olur. Cogu akciger kanserine sigara icmek neden olur.
Akut solunum sIkintisi sendromu: Ciddi bir hastaliktan akcigerlerin zarar gordugu bir durumdur. COVID-19 buna bir ornektir. Akut solunum sIkintisi olan bircok insanin akcigerleri iyilesinceye kadar ventilator adi verilen bir makineden nefes alinmasi gerekir.
Siddetli akut solunum sendromu (SARS): 2002 yilinda Asya’da ilk kez kesfedilen spesifik bir virusun neden oldugu ciddi bir pnomonidir. Dunya genelindeki alinan onleyici tedbirleri ile SARS kontrol altina alinmis gibi gorunmektedir.
Pnomokonyoz: Akcigerlere zarar veren bir seyin solunmasindan kaynaklanir. Ornekler arasinda komur tozundan kaynaklanan siyah akciger hastaligi ve asbest tozundan kaynaklanan asbestoz bulunmaktadir.

Interstitiumu Etkileyen Hastaliklar
Kucuk kan damarlari alveoller arasindaki ince, narin astarlar olan interstitiumdan gecer ve alveoller ile kan arasinda gaz transferine izin verir. Cesitli akciger hastaliklari interstitiumu etkiler:
Interstisyel akciger hastaligi (IAH): Sarkoidoz, idiyopatik pulmoner fibroz ve otoimmun hastaliklarin da dahil oldugu bir grup akciger rahatsizligidir. Interstitiumun (hava keseleri arasindaki astar) hastalikli hale geldigi bir sorundur. Surec durdurulamazsa, sonunda interstitium fibrozu (skarlasma) ortaya cikar.
Pulmoner fibroz: Interstitium (hava keseleri arasindaki duvarlar) yaralanir, akcigerleri sertlestirir ve nefes darligina neden olur.
Sarkoidoz: Kucuk iltihap alanlari, cogu zaman akcigerler dahil olmak uzere vucuttaki tum organlari etkileyebilir. Sarkoidoz genellikle X-isinlari (rontgen) baska nedenlerle uygulandigi zaman bulunur.
Zaturree ve pulmoner odem de interstitumu etkileyebilir.

Kan Damarlarini Etkileyen Hastaliklar
Kalbin sag tarafi damarlardan dusuk oksijenli kan alir. Pulmoner arterler yoluyla kan akcigerlere pompalanir. Bu kan damarlarinda da hastaliklar olabilir.
Pulmoner emboli (PE): Bir kan pihtisi (derin bacak damarindaki derin ven trombozu) koparak kalbe gider ve akcigerlere pompalanir. Pihti pulmoner artere yapisir ve genellikle nefes darligina ve dusuk kan oksijen seviyelerine neden olur.
Pulmoner hipertansiyon: Bircok durum pulmoner (kalpten akcigerlere giden) arterlerde yuksek tansiyona neden olabilir. Nefes darligina ve gogus agrisina yol acabilir. Herhangi bir neden tespit edilemezse, duruma idiyopatik pulmoner arteriyel hipertansiyon denir.

Plevrayi Etkileyen Hastaliklar
Plevra akcigeri cevreleyen ve gogus duvarinin ic kismini kaplayan ince astardir. Kucuk bir sivi tabakasi, akcigerin yuzeyindeki plevranin her nefesle gogus duvari boyunca kaymasini saglar. Plevranin akciger hastaliklari sunlari icerir:
Plorezi: Akcigerin astarinin (plevra) iltihaplanmasi, sIklikla nefes alirken agriya neden olur. Otoimmun durumlar, enfeksiyonlar veya pulmoner emboli ploreziye neden olabilir.
Plevral efuzyon: Bu durumda sivi, akciger ve gogus duvarinin arasindaki boslukta (plevral bosluk) toplanir. Genellikle buna neden olan pnomoni veya kalp yetmezligidir. Buyuk plevral efuzyonlar nefes almayi zorlastirabilir ve bosaltilmasi gerekebilir.
Pnomotoraks: Gogus duvariyla akciger arasindaki bosluga hava girebilir ve akciger coker. Pnomotoraks bir yaralanmadan kaynaklanabilir veya kendiliginden ortaya cikabilir.
Mezotelyoma: Plevrada olusan nadir bir kanser seklidir. Akcigerlerdeki plevra zarindan baska vucudun cesitli organlarini kaplayan zarlarda da gorulebilir. Mezotelyoma asbest ile temas ettikten onlarca yil sonra ortaya cikma egilimindedir.

Gogus Duvarini Etkileyen Hastaliklar
Gogus duvari da solunumda onemli bir rol oynar. Kaslar kaburgalari birbirine baglayarak gogsun genislemesine yardimci olur. Diyafram her nefeste iner ve ayrica gogsun genislemesine neden olur. Gogus duvarini etkileyen hastaliklar sunlardir:
Obezite hipoventilasyon sendromu: Gogus ve karindaki ekstra agirlik, nefes alirken gogsun genislemesini zorlastirabilir ve uzun sureli ciddi solunum problemleri ortaya cikabilir.
Noromuskuler hastalikla: Solunum kaslarini kontrol eden sinirler gerektigi gibi calismadiginda nefes almakta zorluk cekilebilir. Amyotrofik lateral skleroz ve miyasteni gravis, noromuskuler akciger hastaliginin ornekleridir.

Akciger Testleri
Gogus rontgeni: Akciger sorunlarinin teshisi icin sIk kullanilan bir testtir. Gogusteki hava veya siviyi, akcigerdeki siviyi, pnomoniyi, kitleleri, yabanci cisimleri ve diger sorunlari tanimlayabilir.
Bilgisayarli tomografi (BT taramasi): Bu tarama akcigerler ve yakinindaki yapilarin goruntulerini ayrintili bir sekilde alabilir, bilgisayar ve X isinlari kullanilir.
Solunum fonksiyon testleri (SFT): Akcigerlerin iyi calisip calismadigini degerlendirmek icin uygulanan bir testtir. Genellikle akcigerlerin kapasitesine, zorlayarak nefes verme yeteneklerine, kan ile akcigerler arasindaki gaz degisimi yetenegine bakilir.
Spirometri: SFT’lerin bir kismi ne kadar hizli ve ne miktarda hava solunabilecegini olcer.
Balgam kulturu: Akcigerlerden oksurulerek cikarilan mukus (balgam) kulturu bazen pnomoni veya bronsitten hangi organizmanin sorumlu oldugunu tanimlayabilir.
Balgam sitolojisi: Balgamdaki anormal hucrelerin mikroskopta goruntulenmesi ile akciger kanseri ile diger akciger rahatsizliklari teshis edilebilir.
Akciger biyopsisi: Akcigerlerden cerrahi yoluyla veya bronkoskopi ile kucuk bir parca doku alinir. Biyopsi ile alinan dokunun mikroskop altinda incelenmesi akciger rahatsizliklarinin teshisine yardimci olabilir.
Esnek bronkoskopi: Bir endoskop (ucunda isIkli bir kamera bulunan esnek tup) burun ya da agizdan solunum yollarina (bronslara) gecirilir. Bir doktor bronkoskopi sirasinda kulturlenmesi icin biyopsi veya ornek alabilir.
Sert bronkoskopi: Agizdan gecirilen sert metal bir tup hava yollarina sokulur. Esnek bronkoskopiye gore daha etkili olan bu yontem ancak genel anestezi altinda uygulanabilir.
Manyetik rezonans goruntuleme (MRG): MRG tarayicisinda, gogus kafesi icinde yer alan yapilarin goruntuleri yuksek cozunurluklu bir sekilde olusturulmak amaciyla manyetik alandaki radyo dalgalari kullanilir.

Akciger Hastaliklarinin Tedavi Sekilleri
Torakotomi: Gogus duvarina (toraks) girilen bir ameliyattir. Ciddi bazi akciger hastaliklarinin tedavisi ya da akcigerlerden biyopsi alinmasi icin uygulanir.
Video destekli toraskopik cerrahi: Endoskop (ucunda kamera bulunan esnek tup) kullanilarak gogus duvarinda yapilan bir cesit ameliyattir. Bazi akciger hastaliklarinin teshisi ve tedavisi icin kullanilir.
Gogus tupu (torakostomi): Akciger cevresindeki havayi ve siviyi bosaltabilmek amaciyla gogus duvarina yapilan bir kesi yoluyla yerlestirilir.
Plorosentez: Gogus bosluguna akciger cevresindeki sivilari bosaltmak amaciyla igne yerlestirilmekte ve sivi numune hastaligin sebebini bulmak icin incelenmektedir.
Antibiyotikler: Antibiyotikler bakterileri oldurebilen ilaclardir, bircok pnomoni vakasi antibiyotiklerle tedavi edilir. Virusler uzerinde etkili degillerdir.
Antiviral ilaclar: Grip belirtileri basladiktan hemen sonra kullanilirsa hastaligin siddetini azaltabilen ilaclardir fakat viral bronsitte etkili degillerdir.
Bronkodilatorler: Solunum yoluyla (inhale) alinan ilaclar hava yollarini (bronslari) genisletmeye yardimci olabilir. KOAH hastalarinda hiriltiyi, nefes darligini, astim sorunlarini azaltabilir.
Kortikosteroidler: Solunan (inhale) ya da oral yolla (agizdan yutularak) alinan steroidler iltihabi azaltabilir, KOAH ve astim semptomlarini iyilestirebilirler. Steroidler, inflamasyonun neden oldugu daha az yaygin akciger rahatsizliklarinin tedavisinde de kulanilabilirler.
Mekanik ventilasyon: Siddetli ataklar yasayan akciger hastalarinin nefes almasini kolaylastirmak icin mekanik ventilator denilen bir makine kullanilmasi gerekebilir. Ventilator agiz veya boyun icine yerlestirilen bir tup araciligiyla hava pompalar.
Surekli pozitif hava yolu basinci (CPAP): Bir makine tarafindan maske araciligiyla uygulanan pozitif hava yolu basinci solunum yollarini acik tutmayi saglar. Geceleri uyku apnesini tedavi etmek icin kullanilabilir fakat Koah sorunlari olan kisilerde de yararli olabilir.
Akciger nakli: Hastalikli akcigerler cerrahi yolla cikarilir ve donorden alinan akcigerlerle degistirilir. Pulmoner fibroz, pulmoner hipertansiyon ve siddetli KOAH bazen boyle bir nakli yoluyla tedavi edilebilir.
Akciger rezeksiyonu: Akcigerdeki hastalikli bolumler ameliyatla cikarilabilir. Cogu zaman, akciger kanserinin tedavisinde kullanilir.
Vazodilatorler: Pulmoner hipertansiyona sahip olan kisilerin bir kisminda akcigerlerdeki basincin dusurulmesi icin ilaclar kullanilmalidir. Bu tur uzun sureli ilaclar damardan devamli infuzyonla verilir.
Kemoterapi ve radyasyon tedavisi: Akciger kanseri cogu kez ameliyat edilerek tedavi edilmez. Radyasyon ve kemoterapi tedavisi ile semptomlar iyilestirilip hastalarin yasam suresi uzatilabilir.

27 Nisan 2020, 11:28	#1
CeReN Guest	Akciger Hastaliklari ve Solunum Sagligi Akciger hastaliklari dunyadaki en yaygin tibbi durumlari arasindadir. Cogu akciger hastaligina sigara icmek, enfeksiyonlar ve genler neden olur. Akcigerler, gogsun her iki tarafinda yer alan bir cift sungerimsi,ici hava dolu organdir. Trakea (nefes borusu), solunan havayi brons adi verilen tubuler dallar araciligiyla akcigerlere iletir. Bronslar daha sonra daha kucuk ve daha ince dallara (bronsiyoller) bolunurler ve sonunda mikroskopik hale gelirler. Bronsiyoller nihayetinde alveol adi verilen mikroskopik hava kesesi kumelerinde sona erer. Alveollerde, havadan gelen oksijen kilcal damarlardaki kana emilir. Metabolizmanin bir atik urunu yani karbondioksit, kandan nefesle disari atilabilecegi alveollere gider. Alveoller arasinda, kan damarlari ve alveolleri destekleyen hucreleri iceren, interstitium denilen ince hucre tabakasi vardir. Akcigerler distan plevra denilen cift katmanli, ince, zar seklinde tabaka ile ortuludur. Bu zar gogus boslugunun icini de orter. Cift katli zarin arasinda bulunan kaygan sivi nefes alip verirken akcigerlerin sorunsuz bir sekilde kaymasina izin veren yaglayici gorevi gorur. Akcigerler, oksijeni almak ve karbondioksit vermek icin her gun binlerce kez genisleyen ve gevseyen karmasIk bir sistemin bir parcasidir. Akciger hastaliklari bu sistemin herhangi bir kisminda problem oldugunda ortaya cikabilir. Solunum Yollarini Etkileyen Hastaliklar Nefes borusundan ayrilan brons adi verilen tupleri etkileyebilecek hastaliklar sunlardir: Astim: Hava yollari yani bronslar iltihaplanir, spazm yapabilir, hiriltili nefes ve nefes darligina neden olabilir. Alerjiler, viral enfeksiyonlar veya hava kirliligi astim semptomlarini tetikleyebilir. Kronik obstruktif akciger hastaligi (KOAH: Sigara icmek KOAH’in en yaygin nedenidir. Hava yollari daralir, havanin disari atilmasinda gucluk cekilir ve nefes darligina neden olur. Kronik bronsit: Genellikle sigara iciminin neden oldugu tekrarlayan, sIk gorulen uretken (islak) oksuruk ataklaridir. Kucuk hava yollarindaki iltihaplanma ile gelisen bu KOAH formunda da daralma nedeniyle nefes almak zorlasir. Akut bronsit: Genellikle bir virusun neden oldugu akcigerlerin buyuk hava yollarinin bir enfeksiyonudur. Oksuruk, akut bronsitin ana semptomudur. Bronsektazi: Hava yollari iltihaplanir ve genellikle tekrarlanan enfeksiyonlardan sonra anormal olarak genisler. Cok miktarda mukuslu oksuruk, bronsektazinin ana semptomudur. Kistik fibrozis: Mukusun solunum yollarindan kolayca temizlenmedigi genetik bir durumdur. Asiri mukus, yasam boyunca tekrarlanan bronsit ve zaturre ataklarina neden olur. Bogmaca: Bordetella pertussis tarafindan olusturulan solunum yollarinin (bronslarin) yuksek derecede bulasici enfeksiyonudur, surekli oksuruge neden olur. Ergenler ve yetiskinlerde bogmacayi onlemek icin bir guclendirici asi (Tdap: Tetanoz, Difteri, Bogmaca asisi) onerilir. Hava Keselerini (Alveolleri) Etkileyen Hastaliklar Alveol adi verilen hava keseleri akciger dokusunun cogunu olusturur. Alveolleri etkileyen akciger hastaliklari sunlardir: Zaturre (pnomoni): Enfeksiyon bir veya her iki akcigerde gorulur. Bakteriler, ozellikle Streptococcus pneumoniae, en yaygin nedendir. Grip de ozellikle tibbi sorunlari olan yasli insanlarda hayati tehdit eden pnomoniye ilerleyebilir. Asiri duyarlilik pnomoniti (alerjik alveolit): Solunan toz akcigerlerde alerjik reaksiyona neden olur. Genellikle bu, ciftcilerde veya kurutulmus, tozlu bitki materyali ile calisan diger kisilerde gorulur. Coccidioidomycosis: Coccidioides, guneybati ABD’de toprakta bulunan bir mantarin neden oldugu bir pnomonidir. Cogu insan hicbir belirti gostermez veya tam iyilesen grip benzeri bir hastalik yasar. Histoplazmoz: Dogu ve orta ABD’de toprakta bulunan bir mantar olan Histoplazma capsulatum’un solunmasiyla olusan bir enfeksiyondur. Cogu Histoplazma pnomonisi hafiftir, sadece kisa sureli oksuruk ve grip benzeri semptomlara neden olur. Tuberkuloz Mycobacterium tuberculosis adli bakterilerinin sebep oldugu yavas ilerleyen bir pnomonidir. En yaygin belirtileri kronik oksuruk, geceleri terleme, ates ve kilo kaybidir. Amfizem: Alveoller arasindaki kirilgan baglantilar hasar gordugunde olusan bir KOAH cesididir. Sigara icmek olagan nedendir. Amfizem ayni zamanda hava akisini da sinirlar ve hava yollarini etkiler. Hava uflemede sorun amfizemin ayirt edici ozelligidir. Pulmoner odem: Akcigerin kucuk kan damarlarindan hava keselerine ve etrafindaki alana sivi sizar. Bir rahatsizlik cesidi kalp yetmezliginden ve akcigerlerin kan damarlarindaki geri basincindan kaynaklanir. Hastaligin baska bir formunda akcigerin zarar gormesi sivi sizintisina neden olur. Akciger kanseri: Bircok formu vardir ve akcigerlerin herhangi bir yerinde baslayabilir. Cogu zaman akcigerin ana kisminda, hava keselerinin icinde veya yakininda olur. Cogu akciger kanserine sigara icmek neden olur. Akut solunum sIkintisi sendromu: Ciddi bir hastaliktan akcigerlerin zarar gordugu bir durumdur. COVID-19 buna bir ornektir. Akut solunum sIkintisi olan bircok insanin akcigerleri iyilesinceye kadar ventilator adi verilen bir makineden nefes alinmasi gerekir. Siddetli akut solunum sendromu (SARS): 2002 yilinda Asya’da ilk kez kesfedilen spesifik bir virusun neden oldugu ciddi bir pnomonidir. Dunya genelindeki alinan onleyici tedbirleri ile SARS kontrol altina alinmis gibi gorunmektedir. Pnomokonyoz: Akcigerlere zarar veren bir seyin solunmasindan kaynaklanir. Ornekler arasinda komur tozundan kaynaklanan siyah akciger hastaligi ve asbest tozundan kaynaklanan asbestoz bulunmaktadir. Interstitiumu Etkileyen Hastaliklar Kucuk kan damarlari alveoller arasindaki ince, narin astarlar olan interstitiumdan gecer ve alveoller ile kan arasinda gaz transferine izin verir. Cesitli akciger hastaliklari interstitiumu etkiler: Interstisyel akciger hastaligi (IAH): Sarkoidoz, idiyopatik pulmoner fibroz ve otoimmun hastaliklarin da dahil oldugu bir grup akciger rahatsizligidir. Interstitiumun (hava keseleri arasindaki astar) hastalikli hale geldigi bir sorundur. Surec durdurulamazsa, sonunda interstitium fibrozu (skarlasma) ortaya cikar. Pulmoner fibroz: Interstitium (hava keseleri arasindaki duvarlar) yaralanir, akcigerleri sertlestirir ve nefes darligina neden olur. Sarkoidoz: Kucuk iltihap alanlari, cogu zaman akcigerler dahil olmak uzere vucuttaki tum organlari etkileyebilir. Sarkoidoz genellikle X-isinlari (rontgen) baska nedenlerle uygulandigi zaman bulunur. Zaturree ve pulmoner odem de interstitumu etkileyebilir. Kan Damarlarini Etkileyen Hastaliklar Kalbin sag tarafi damarlardan dusuk oksijenli kan alir. Pulmoner arterler yoluyla kan akcigerlere pompalanir. Bu kan damarlarinda da hastaliklar olabilir. Pulmoner emboli (PE): Bir kan pihtisi (derin bacak damarindaki derin ven trombozu) koparak kalbe gider ve akcigerlere pompalanir. Pihti pulmoner artere yapisir ve genellikle nefes darligina ve dusuk kan oksijen seviyelerine neden olur. Pulmoner hipertansiyon: Bircok durum pulmoner (kalpten akcigerlere giden) arterlerde yuksek tansiyona neden olabilir. Nefes darligina ve gogus agrisina yol acabilir. Herhangi bir neden tespit edilemezse, duruma idiyopatik pulmoner arteriyel hipertansiyon denir. Plevrayi Etkileyen Hastaliklar Plevra akcigeri cevreleyen ve gogus duvarinin ic kismini kaplayan ince astardir. Kucuk bir sivi tabakasi, akcigerin yuzeyindeki plevranin her nefesle gogus duvari boyunca kaymasini saglar. Plevranin akciger hastaliklari sunlari icerir: Plorezi: Akcigerin astarinin (plevra) iltihaplanmasi, sIklikla nefes alirken agriya neden olur. Otoimmun durumlar, enfeksiyonlar veya pulmoner emboli ploreziye neden olabilir. Plevral efuzyon: Bu durumda sivi, akciger ve gogus duvarinin arasindaki boslukta (plevral bosluk) toplanir. Genellikle buna neden olan pnomoni veya kalp yetmezligidir. Buyuk plevral efuzyonlar nefes almayi zorlastirabilir ve bosaltilmasi gerekebilir. Pnomotoraks: Gogus duvariyla akciger arasindaki bosluga hava girebilir ve akciger coker. Pnomotoraks bir yaralanmadan kaynaklanabilir veya kendiliginden ortaya cikabilir. Mezotelyoma: Plevrada olusan nadir bir kanser seklidir. Akcigerlerdeki plevra zarindan baska vucudun cesitli organlarini kaplayan zarlarda da gorulebilir. Mezotelyoma asbest ile temas ettikten onlarca yil sonra ortaya cikma egilimindedir. Gogus Duvarini Etkileyen Hastaliklar Gogus duvari da solunumda onemli bir rol oynar. Kaslar kaburgalari birbirine baglayarak gogsun genislemesine yardimci olur. Diyafram her nefeste iner ve ayrica gogsun genislemesine neden olur. Gogus duvarini etkileyen hastaliklar sunlardir: Obezite hipoventilasyon sendromu: Gogus ve karindaki ekstra agirlik, nefes alirken gogsun genislemesini zorlastirabilir ve uzun sureli ciddi solunum problemleri ortaya cikabilir. Noromuskuler hastalikla: Solunum kaslarini kontrol eden sinirler gerektigi gibi calismadiginda nefes almakta zorluk cekilebilir. Amyotrofik lateral skleroz ve miyasteni gravis, noromuskuler akciger hastaliginin ornekleridir. Akciger Testleri Gogus rontgeni: Akciger sorunlarinin teshisi icin sIk kullanilan bir testtir. Gogusteki hava veya siviyi, akcigerdeki siviyi, pnomoniyi, kitleleri, yabanci cisimleri ve diger sorunlari tanimlayabilir. Bilgisayarli tomografi (BT taramasi): Bu tarama akcigerler ve yakinindaki yapilarin goruntulerini ayrintili bir sekilde alabilir, bilgisayar ve X isinlari kullanilir. Solunum fonksiyon testleri (SFT): Akcigerlerin iyi calisip calismadigini degerlendirmek icin uygulanan bir testtir. Genellikle akcigerlerin kapasitesine, zorlayarak nefes verme yeteneklerine, kan ile akcigerler arasindaki gaz degisimi yetenegine bakilir. Spirometri: SFT’lerin bir kismi ne kadar hizli ve ne miktarda hava solunabilecegini olcer. Balgam kulturu: Akcigerlerden oksurulerek cikarilan mukus (balgam) kulturu bazen pnomoni veya bronsitten hangi organizmanin sorumlu oldugunu tanimlayabilir. Balgam sitolojisi: Balgamdaki anormal hucrelerin mikroskopta goruntulenmesi ile akciger kanseri ile diger akciger rahatsizliklari teshis edilebilir. Akciger biyopsisi: Akcigerlerden cerrahi yoluyla veya bronkoskopi ile kucuk bir parca doku alinir. Biyopsi ile alinan dokunun mikroskop altinda incelenmesi akciger rahatsizliklarinin teshisine yardimci olabilir. Esnek bronkoskopi: Bir endoskop (ucunda isIkli bir kamera bulunan esnek tup) burun ya da agizdan solunum yollarina (bronslara) gecirilir. Bir doktor bronkoskopi sirasinda kulturlenmesi icin biyopsi veya ornek alabilir. Sert bronkoskopi: Agizdan gecirilen sert metal bir tup hava yollarina sokulur. Esnek bronkoskopiye gore daha etkili olan bu yontem ancak genel anestezi altinda uygulanabilir. Manyetik rezonans goruntuleme (MRG): MRG tarayicisinda, gogus kafesi icinde yer alan yapilarin goruntuleri yuksek cozunurluklu bir sekilde olusturulmak amaciyla manyetik alandaki radyo dalgalari kullanilir. Akciger Hastaliklarinin Tedavi Sekilleri Torakotomi: Gogus duvarina (toraks) girilen bir ameliyattir. Ciddi bazi akciger hastaliklarinin tedavisi ya da akcigerlerden biyopsi alinmasi icin uygulanir. Video destekli toraskopik cerrahi: Endoskop (ucunda kamera bulunan esnek tup) kullanilarak gogus duvarinda yapilan bir cesit ameliyattir. Bazi akciger hastaliklarinin teshisi ve tedavisi icin kullanilir. Gogus tupu (torakostomi): Akciger cevresindeki havayi ve siviyi bosaltabilmek amaciyla gogus duvarina yapilan bir kesi yoluyla yerlestirilir. Plorosentez: Gogus bosluguna akciger cevresindeki sivilari bosaltmak amaciyla igne yerlestirilmekte ve sivi numune hastaligin sebebini bulmak icin incelenmektedir. Antibiyotikler: Antibiyotikler bakterileri oldurebilen ilaclardir, bircok pnomoni vakasi antibiyotiklerle tedavi edilir. Virusler uzerinde etkili degillerdir. Antiviral ilaclar: Grip belirtileri basladiktan hemen sonra kullanilirsa hastaligin siddetini azaltabilen ilaclardir fakat viral bronsitte etkili degillerdir. Bronkodilatorler: Solunum yoluyla (inhale) alinan ilaclar hava yollarini (bronslari) genisletmeye yardimci olabilir. KOAH hastalarinda hiriltiyi, nefes darligini, astim sorunlarini azaltabilir. Kortikosteroidler: Solunan (inhale) ya da oral yolla (agizdan yutularak) alinan steroidler iltihabi azaltabilir, KOAH ve astim semptomlarini iyilestirebilirler. Steroidler, inflamasyonun neden oldugu daha az yaygin akciger rahatsizliklarinin tedavisinde de kulanilabilirler. Mekanik ventilasyon: Siddetli ataklar yasayan akciger hastalarinin nefes almasini kolaylastirmak icin mekanik ventilator denilen bir makine kullanilmasi gerekebilir. Ventilator agiz veya boyun icine yerlestirilen bir tup araciligiyla hava pompalar. Surekli pozitif hava yolu basinci (CPAP): Bir makine tarafindan maske araciligiyla uygulanan pozitif hava yolu basinci solunum yollarini acik tutmayi saglar. Geceleri uyku apnesini tedavi etmek icin kullanilabilir fakat Koah sorunlari olan kisilerde de yararli olabilir. Akciger nakli: Hastalikli akcigerler cerrahi yolla cikarilir ve donorden alinan akcigerlerle degistirilir. Pulmoner fibroz, pulmoner hipertansiyon ve siddetli KOAH bazen boyle bir nakli yoluyla tedavi edilebilir. Akciger rezeksiyonu: Akcigerdeki hastalikli bolumler ameliyatla cikarilabilir. Cogu zaman, akciger kanserinin tedavisinde kullanilir. Vazodilatorler: Pulmoner hipertansiyona sahip olan kisilerin bir kisminda akcigerlerdeki basincin dusurulmesi icin ilaclar kullanilmalidir. Bu tur uzun sureli ilaclar damardan devamli infuzyonla verilir. Kemoterapi ve radyasyon tedavisi: Akciger kanseri cogu kez ameliyat edilerek tedavi edilmez. Radyasyon ve kemoterapi tedavisi ile semptomlar iyilestirilip hastalarin yasam suresi uzatilabilir.
	Alıntı Yap

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)