|
|
30 Mart 2020, 16:39
| #1 |
 |  Koronafobi ile nasil bas edilir? Iste koronafobinin yol actigi 7 sorun Koronafobi yani koronavirus korkusu kendi kaosu ve bilinmezligi nedeniyle kiside kontrol edilemez bir hale geldi. Koronafobi korkusu halk arasinda 'koronayak olduk', 'paranokyak olduk' gibi soylemleri de beraberinde getiriyor. Peki hayatimizi etkilemeye devam eden koronanin yasattigi korkuyla nasil bas etmemiz gerekiyor? Gercek disi bir korku, kaygi ve panik hali ile islevselligin bozuldugu durum “koronafobi” olarak adlandirilirken, kimseye guvenmeme, gercek bilginin saklandigina inanma, herkes ve her seye hastaligi kapmaya yonelik supheci bir bakis acisiyla yaklasma, izolasyonun yarattigi duygudurumu, asiri supheci bir bakis acisiyla her haberi degerlendirme gibi paranoyak dusuncelerin gelismesi ‘koronoyak’ olarak tabir edilmeye baslandi. COVID-19 pandemisinin insanlari icinde bilinmezlik barindiran ve bu bilinmezlikten dolayi sevilmeyen gri alana soktugunu belirten Acibadem Fulya Hastanesi Uzman PsIkolog Sena Sivri “Hastaligin ozellikleri disinda surekli okudugumuz haberler, sosyal medya, iletisim kanallarinda maruz kaldigimiz yanlis ve korkutucu bilgiler de bu kaotik duygudurumunu artiriyor. Tum bu surecte virusu kapmasa bile bircok bireyde psIkolojik ve fizyolojik baska sorunlarin ortaya ciktigini gozlemlemeye basladik. Bu tip durumlarda saglik kaygisinin tetikledigi psIkolojik ve fizyolojik bircok belirti olabilmekte” diyor. Uzman PsIkolog Sena Sivri, koronafobinin vucudumuzda yol actigi 7 onemli sorunu anlatirken, koronafobi ile bas etmenin de puf noktalarini acikladi. ANKSIYETE (KAYGO KAYNAKLI RAHATSIZLIKLAR Hastaligin riskleri ve bilinmezlikleri karsisinda yogun kaygi yasanabilir. Kisi kendini surekli endiseli, korku icinde ve negatif dusuncelerde bulabilir. Bu dusunceleri kendisi ve yakinlari uzerinde yogunlasmaktadir. Kendisini surekli; hastaliga yakalanacagi, hayatini kaybedecegi, baskalarina bulastiracagi uzerine dusunceler icinde bulur. Ozellikle bu dusunceler sirasinda carpinti, nefes sIkismasi, huzursuzluk, yerinde duramama, ellerde titreme, terleme gibi fiziksel tepkiler ortaya cikar. Yogun strese bagli olarak kaygili dusuncelerin yogunlastigi anlarda tansiyonda yukselme, nabiz hizlanmasi gozlemlenir. FOBILER ILE OBSESIF (TAKINTILI) DUSUNCELER VE KOMPULSIF (YINELEYICI) DAVRANISLAR Kisinin mevcut fobileri varsa ve ozellikle saglikla baglantiliysa tetiklenebilir, yeni fobiler ortaya cikabilir, bunlara yonelik kacinma davranislari artabilir. Bununla birlikte ozellikle temizlik ve sagligin korunmasina yonelik takintili dusunceler ve buna bagli tekrarlayici davranislar ortaya cikabilir. Kisi her yerin, kendisinin, eve gelen giden herkesin surekli pis olduguna, virus tasidigina inanabilir. Ne kadar yikarsa yikasin, temizlerse temizlesin yeterince temiz olduguna inanmaz, tekrar tekrar her yeri silme, yikama, temizleme davranislari gosterir. Obsesif kompulsif davranislar artacagi gibi, asiri temizlik ve hijyen saglama girisimleri kisinin vucudunda da buna bagli hasarlara yol acar. BIR SEY OLMADIGI HALDE 'VARMIS' GIBI HISSETME Fizyolojik hicbir temeli olmayan semptomlar ortaya cikabilir. Ozellikle korona semptomlari (oksuruk, ates, bogaz agrisi gibi) ortaya cikabilir. Kisi atesi olmadigi halde atesi varmis gibi hissedebilir, ya da bogazinda agri ya da oksurecekmis hissi gelebilir. Bu semptomlar ozellikle hastalikla ilgili konusmalar yapildiginda, haberler izlenip okundugunda ortaya cikar. UYKU VE YEME PROBLEMLERI Yasanilan kaygiya bagli olarak uykuya dalmada gucluk, uyku bolunmeleri ortaya cikabilir, kabuslar artabilir, uyku kalitesi duser. Ozellikle yatmadan once haberlere, sosyal medyadaki koronayla ilgili bilgilendirmelere bakildiysa uykudaki bozukluk daha yogun olabilir. Yine kaygiya bagli olarak istahta artma azalma ortaya cikabilir. Ozellikle sosyal izolasyon donemi ile beraber can sIkintisi ve rutinin degisimine bagli olarak duygusal istahta artis gozlemlenir. ETIKETLEME (STIGMATIZASYON) Uzman PsIkolog Sena Sivri “Maalesef bu salginla beraber en sIk karsilastigimiz ve bircogumuzun dusuncelerine yerlesen bir etiketleme de oldu. Virusun cikis noktasi olan ulkenin insanlari basta olmak uzere hasta olan bireyleri etiketleme ve buna yonelik negatif bir bakis acisi ve soylemler ortaya cikti. Bununla beraber sosyal izolasyon sureci ile beraber bu etiketlemelere 65 yas ustu bireyleri de ekledik. Bu tip durumlarda bir suclu bulmak olayin bilinmezligi ile bas etmede yardimci oluyor gibi gelmekte ve hemen bu yola basvurmaktayiz. Bundan kacinmanin onemini unutmamak lazim. Tum etiketlemeler icin gecerli olmakla beraber ozellikle konu saglik oldugunda etiketledigimiz bireyin ertesi gunu biz olmayacaginin garantisi de yok” diyor. ASIRI KORUMACI VE KSIITLAYICI TUTUM Temel dusunce virusu kapmamak ve cevremizi korumak oldugundan davranissal degisimler kacinilmazdir. Sagliga yonelik asiri ilgi ile beraber buna bagli yeni aliskanliklar ortaya cikabilir. Kisi bu kaygisiyla beraber her duydugu gordugu bagisIkligina iyi gelecek seyi yapmayi, yemeyi, icmeyi deneyebilir. Cocuklara karsi asiri korumaci ve kisitlayici bir tutum sergilenebilir. DEPRESIF RUH HALI Ozellikle surec ilerleyip zaman gectikce, vaka sayilarinin artmasi, maruz kalinan haberlerin icerikleri, kendi cevremizde hasta olan / olmayan bilgisi ve sosyal izolasyonu nasil gecirdigimize bagli olarak depresif belirtiler ortaya cikabilmektedir. Yasami tehdit etme ozelligine sahip bir durum soz konusuyken bu tip belirtilerin ortaya cikmasi olagan ve dogaldir. Onemli olan ne olcude yasadigimiz. Her turlu duygusal, psIkolojik zorlanmada oldugu gibi burada da islevselligimizi etkileyip etkilemedigine gore degerlendirmek gerekmekte. KORONAFOBI ILE BAS ET MENIN 7 PUF NOKTASI Uzman PsIkolog Sena Sivri, tum bu sureci en saglikli sekilde gecirmenin, koronafobi ile bas etmenin puf noktalarini soyle siraladi; Gercekci tedbirler kaygiyla bas etmede ilk yoldur; tedbirinizi alin, sosyal izolasyona uyun ve kisisel hijyeninize ozen gosterin. Ise gitmek zorundaysaniz bu tedbirleri is durumuna adapte edin. Gercek ve dogru bilgiye ulasin, sosyal medya ve whatsapp gruplarindan gelen dogrulugu kanitlanmamis bilgilere itibar etmeyin. Dunya Saglik Orgutu, Saglik Bakanligi ve hastanelerin internet sitelerindeki bilgilendirmeleri dikkate alin. Konu ile ilgili sosyal cevrenizle konusurken cok olumsuz olup birbirinizi korkutmaktan kacinin. Umursamaz ya da asiri kaygili olmak yerine gercekci bir noktada durmaya calisin. Cocugunuz da bu donemde kaygili olacaktir. Yasina uygun kisa ve oz bilgilerle sorularini cevaplayin. Ona yonelik asiri kisitlayici davranislarinizin onu cok daha korkutacagini unutmayin. Sosyal izolasyonla beraber uyku ve yemek duzeninizin bozulmamasi icin ufak esnetmelerle ayni ofisteki gibi bir duzeni evde de uygulayin. Pijamalarinizla calismayin, her gun gunluk rutininize hazirlanin ve gunu oyle gecirin. Evde aile ile gecirilen zamanin artmasi aslinda bircok firsati da beraberinde getirir. Aile olarak iletisiminizi guclendirmek, yeni aliskanliklar gelistirmek ve baglarinizi guclendirmek adina bu sureci degerlendirin. Sosyal destegin onemini unutmayin. Goruntulu konusma gibi yontemlerle sevdiklerinizle duzenli iletisiminizi surdurun. Bir hobi edinin, varsa yeni bir tane daha edinebilir ya da mevcut hobinizi gelistirebilirsiniz. Nefes egzersizleri, yoga, meditasyon bu surecte kaygiyla bas etmenize cok yardimci olacaktir. Yazmanin gucunden faydalanin. Yogun kaygi yasadiginizda duygu ve dusuncelerinizi yazmak hem rahatlatacak hem de farkli bir perspektiften bakmanizi kolaylastiracaktir. Kayginizla bas edemediginizi hissediyor, islevselliginizde bozulma gozlemliyorsaniz telefon ya da e-mail yolu ile bir uzmanla iletisime gecip destek alma yontemlerinizi kararlastirin. |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| Seçenekler | |
| Stil | |
| |
Ağaç şeklinde