![]() |
| |
| | #1 |
| Katalaz hemen hemen her canli tarafindan uretilmektedir ve hucrelere zarar verebilecek hidrojen peroksidin cikarilmasina yardimci olmaktadir. Bu olaganustu enzim yaslanmayi ve kronik durumlari onlemeye yardimci olur. Diger yandan, katalaz takviyelerinin bunlari destekleyecek bilimsel calismalar henuz yetersiz oldugundan dolayi, takviyeleri almadan once bir saglik uzmanindan yardim almak gereklidir. Bu yazida katalaz enzimi nedir, artiran ve azaltan faktorler hakkinda bilgiler yer almaktadir. Katalaz Nedir? Katalaz, bir kimyasal reaksiyonu kolaylastirmaya yardimci olmak icin canli bir organizma tarafindan uretilen proteindir. Ozellikle, katalaz inanilmaz derecede onemli ve cesitli bir antioksidan enzimdir. Ne Ise Yaramaktadir? Katalaz ve hidrojen peroksit Katalaz, hidrojeni peroksit (H202) ile ayirmak, suya ve oksijene donusturmek icin ana islevdir. Hidrojen peroksit, hucrelerin glikoz ve oksijeni parcalayarak kullanmaktadir ve enerji urettigi aerobik solunum sirasinda uretmektedir. Bununla birlikte, reaktif olarak kabul edilmektedir ve hucrenin hemen hemen her bolumune zarar vermektedir. Bu nedenle, hucrelerin fazla hidrojen peroksiti cikarmasi gerekmektedir. Onemi Hidrojen peroksit guclu bir oksitleyici ajan oldugundan, katalaz daha onemli antioksidan enzimlerden biri olarak kabul edilmektedir. Insanlar da dahil olmak uzere daha karmasIk organizmalarin bir dereceye kadar hidrojen peroksite dayanacak sekilde gelistigini belirtmek gerekir. BagisIklik sistemini aktive etmektedir ve bagisIklik hucreleri bakterileri hidrojen peroksit gibi oksidanlarla bombalayarak oldurmektedir. Katalaz, bu sistemleri duzenlemeye ve toksIk yan urunlerin hucrelere cok fazla zarar vermemesine yardimci olmaktadir. Ancak biyolojinin bircok yonunde oldugu gibi, bu bir ‘Goldilocks’ senaryosudur ve ideal olarak katalaz, onemli sinyallere mudahale etmeden hasari onlemektedir. Bazi katalaz turleri, ozellikle memelilerde bulunanlar, alkol gibi potansiyel olarak toksIk olan diger bilesIklerin parcalanmasina da yardimci olmaktadir. Nerede Bulunur? Bakterilerden hayvanlara oksijenle temas eden hemen hemen her canli, katalazin bir versiyonunu uretmektedir. Katalaz, vucudunun her organindaki hucreler tarafindan uretilmektedir. Vucudun karaciger ve bobreklerdeki toksinleri gidermesine yardimci olmak icin ozellikle yuksek miktarda katalaz uretilmektedir. Kirmizi kan hucreleri de enzimi cok fazla yapmaktadirlar, cunku gorevleri cok fazla hidrojen peroksit ureten bir surec olan oksijeni tasimaktir. Hucrelerin icinde katalaz, mitokondri (hucrenin guc merkezi) ve peroksizomlar (yag asitlerini ve hidrojen peroksidi parcalayan hucresel organeller) gibi birkac farkli hucresel bolmede bulunmaktadir. Sinirlamalar ve Uyarilar Calismalarin cogu, vucudun takviyeleri degil dogal olarak urettigi katalazlari incelemistir. Katalaz takviyelerinin vucuttaki katalaz seviyeleri uzerinde herhangi bir etkisi olduguna dair herhangi bir bilimsel kanit bulunmamaktadir. Ayrica, calismalarin cogu, ozellikle insanlarda korelasyoneldir; sadece belirli baglantilara isaret ederler, ancak katalaz seviyelerinin nedensel bir rolunu kanitlamazlar. Deneysel olarak katalaz seviyelerini degistiren calismalar kemirgenlerde yapilmistir. Hayvanlardan elde edilen sonuclar dikkatle insanlara yansitilmalidir. Katalaz’i Artiran Faktorler Katalaz seviyeleri antioksidan durumun bir gostergesidir. Herhangi bir belirti yoksa veya doktor endiselenilmemesini soylerse, dusuk veya yuksek seviyeler bir problemi gostermemektedir. Katalaz seviyelerinizi yukseltmek mutlaka antioksidan korumayi iyilestirmemektedir, ancak bir biyobelirtec olarak kullanilmaktadir. Dusuk katalaz seviyelerini de dengeleyebilecek antioksidan durumunu iyilestirmeye yonelik tamamlayici yaklasimlar bulunmaktadir. Calismalar cesitli diyet ve yasam tarzi faktorleri onermekle birlikte, ek buyuk olcekli calismalara ihtiyac duyulmaktadir. Katalaz seviyeleri dogal olarak kisiden kisiye degismektedir. Bu genetik farkliliklar, yas ve diyet gibi bircok faktorden etkilenmektedir. Ek olarak, katalaz duzeyleri tek bir bireyde degismektedir ve vucut yaslandikca dogal olarak daha az katalaz uretmeye baslamaktadir. Ayrica vucuttaki farkli dokular dogal olarak farkli miktarlarda katalaz uretmektedir. Diyet suphesiz katalaz seviyelerini etkileyebilse de, insanlardaki veriler azdir. Bu, en azindan kismen, cok invazif olmayan insanlarda katalaz aktivitesini olcmenin zorlugundan kaynaklanmaktadir. Sicanlarda, brokoli ve lahana gibi turpgillerden elde edilen ekstraktlar, karacigerdeki katalaz aktivitesini arttirmistir. C vitamini ve alfa-lipoik asit, diyabetik sicanlarin karacigerindeki katalaz aktivitesini arttirmistir. Katesinler ve yesil cayda bulunan molekuller sicanlarda karaciger katalaz seviyelerini de arttimistir. Diger yandan, yuksek sekerli bir diyet sicanlarda katalaz seviyesini dusurmustur. Katalaz Inhibitorleri ve Testi Saf enzimler kullanan hucrelerdeki calismalar, flavonoidlerin, C vitamininin ve bazi katesinlerin, bu bilesIklerin hayvanlar da katalaz seviyelerini artirabilmesine ragmen, aslinda katalaz aktivitesini inhibe ettigini gostermistir. Cesitli katalaz formlarinin var oldugunu ve bazi bakterilerin de bu enzimi yaptigi unutulmamalidir. Bu nedenle bu bitki bazli antioksidanlar, katalaz inhibe ederek bagirsaktaki (veya topikal olarak uygulanirsa ciltte) bazi bakterileri oldurmektedir. Ornegin, florur (dis macunu veya suya eklenir), katalazin onlenmesi yoluyla bakterileri oldurmektedir. Aslinda, katalaz testi uzun yillardir farkli bakteri turlerini tanimlamak icin kullanilmistir. Bu Clostridium’un aerotolerant suslari katalaz ve Bacillus turleri. Katalaz Yan Etkileri ve Guvenligi Calisma eksIkliginden dolayi, yan etkilerin veya guvenlik endiselerinin ne olabilecegini soylemek zordur. Katalaz, yenilen hemen hemen her yiyecekte bulundugundan, ek miktarda enzim tuketmenin muhtemelen cok fazla zarar vermeyecegini dusunmek mantiklidir. Ancak her zamanki gibi, takviye alinmadan once uzman bir saglik uzmanin basvurmak onemlidir. Katalaz Takviyeler Katalaz takviyeleri FDA tarafindan tibbi kullanim icin onaylanmamistir. Genel olarak, duzenleyici kurumlar takviyelerin kalitesini, guvenligini ve etkinligini garanti etmemektedir. Enzimi iceren takviyeler mevcuttur. Bununla birlikte, bu takviyelerin aslinda katalaz seviyelerini etkiledigine dair herhangi bir bilimsel kanit bulunmamaktadir. Buna ragmen, katalaz piyasada cok sayida formulasyona girmistir. Sadece urun kapsuller, sivilar ve toz formlarda bulunmaktadir. Daha yaygin olarak, bu enzim amaclanan saglik yararina bagli olarak diger enzimler, besinler veya otlar ile birlestirilmektedir. Gri sac tersine cevirmek icin reklami yapilan bircok takviye ayrica atkuyrugu, testere palmetto veya biyotin ve folik asit icermektedir. Diger durumlarda, sindirim enzimleri veya probiyotikler katalaz ile birlestirilmistir. Bu kombinasyonlarin bagirsak sagligini desteklemesi amaclanmistir. Serbest radikallere karsi koruma sundugunu iddia eden urunler, katalaz ile cesitli vitaminler, mineraller veya bitki bazli antioksidanlari birlestirilmektedir. Sadece takviyelerde oldugu gibi, bu enzimin baska herhangi bir madde ile kombinasyon halinde kullanimini destekleyen kanitlar tamamen ek******************. Dozaji Katalaz FDA tarafindan herhangi bir durum icin onaylanmadigindan resmi bir doz yoktur. Deneme yanilma usulune bagli olarak kullanilmaktadir ve resmi olarak bir doz belirlenmemistir. Katalaz takviyeleri icin dozajlar degismektedir, ancak bunlar tipik olarak porsiyon basina 250-500 mg enzim icermektedir. Katalaz, hidrojen peroksidin uzaklastirilmasindan sorumlu guclu bir antioksidan enzimdir. Yaslanmaya ve kronik rahatsizliklara bagli hasari onleyerek hucrelerin korunmasina yardimci olmaktadir. Vucuttaki bircok yararli katalaz rolune ragmen, bu enzimle takviye almanin ayni etkilere sahip olacagina dair herhangi bir kanit bulunmamaktadir. | |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |