![]() |
| | #1 |
| Karnisonun saglik faydalari uzerine yapilan calismalar gunumuzde hizla devam etmektedir. Bu calismalarda karnisonun bilinen faydalari haricinde pek cok saglik kosulu uzerindeki etkileri arastirilmaktadir. Bu yazida karnison uzerine yapilan bilimsel calismalar uzerine bilgiler bulunmaktadir. Fiziksel Performans Karnosinin fiziksel performans uzerindeki etkilerini degerlendirmek icin yeterli kanit yoktur ve mevcut veriler karistirilir. Kas yorgunlugu olan saglikli erkeklerde yapilan bir calismada, testten 4 saat once tek bir doz karnosin 2 gram arti beta-alanin 2 gram, bazi fiziksel performans olcumlerini artirdi (diz uzantilari ve atlama yuksekligi sirasinda maksimum kas kasilmalari). Ancak 24 saat sonra kas agrisini da arttirmistir. Baska bir calismada, bir tavuk gogsu ekstraktinin tek bir oral dozu (1.5 gram karnosin ve anserin iceren 40 gram) saglikli erkeklerde yogun kurekci sprintleri sirasinda plaseboya kiyasla gucu etkilememistir. Sinirli calismalar, β-alanin (Karnosin oncusu) takviyesinin yuksek yogunluklu egzersiz performansini, yagsiz kas kazanimlarini, VO2 maks ve egzersiz adaptasyon hizini artirabilecegini bildirmistir. Arastirmacilar, mekanizmanin en azindan kismen karnosinin kas tamponlama kapasitesini artirma yetenegine atfedilebileceginden suphelenmektedir. Kanitlar, karnosinin muhtemelen egzersiz takviyelerine eklenmis olmasina ragmen fiziksel performansi iyilestirmedigini gostermektedir. Sizofreni Karnosinin sizofreninin bilissel semptomlarini iyilestirdigini gosteren yeterli kanit yoktur. AntipsIkotik ilaclarla potansiyel etkilesimleri de bilinmemektedir. Bir calismada, karnosin, stabil antipsIkotik dozlarinda sizofreni veya sizoaffektif bozuklugu olan hastalarda depresyon veya sizofreni semptomlarini veya yasam kalitesini iyilestirmedi. 4 hafta boyunca 2000 mg’a kadar dozlandi ve 8 hafta daha devam etmistir. Karnosin sizofreni hastalarinda bilissel islevi gelistirebilir, ancak etkilerinin anlamli olup olmadigi belirsizdir. Daha fazla arastirmaya ihtiyac vardir. Karnosin takviyesinin sizofreni semptomlari uzerindeki etkileri bilinmemektedir, ancak bir calisma muhtemelen yararli olmadigini gostermistir. Yaslanma Karsiti ve Omur Potansiyeli Bazi bilim adamlari karnosinin yaslanma karsiti ozelliklere sahip olabilecegini dusunuyor, ancak hicbir gecerli veri hipotezlerini desteklemiyor. Sicanlarda karnosin duzeylerinin yasla dustugunu one surmektedirler. Avustralya’daki arastirmacilar, karnosinin hucrelerdeki etkilerini arastiriyorlar. Karnosinin yaslanmaya (hucre calismadiginda olmeden hemen onceki asama) yaklastikca “hucreleri yeniden canlandirabilecegini” soyleyerek tedavi edilmemis hucrelerden daha genc gorunmelerini ve davranmalarini saglarlar. Ancak, hucrelerdeki calismalardan herhangi bir sonuc cikarilamaz. Bir calismada, karnosin verilen farelerin% 44’unde, tedavi edilmeyen farelerin sadece % 5’ine kiyasla, yasliliga saglikli, genc gorunumlu kurk vardi. Benzer sekilde, tedavi edilmeyen farelerin % 9’u yaslilikta genc davranirken, Karnosin ile tedavi edilen farelerin% 58’i genc bir canlilik gostermistir. Ancak bu bulgular hicbir zaman tekrarlanmamistir. Baska bir arastirma grubu, protein glikasyonu – proteinlere zarar veren ve yaslanmada potansiyel bir faktor olan kan dolasimindaki protein ve sekerlerin reaksiyonu karnosinin olasi bir hedefi olarak dusunuyor. Hucrelerde asagidakiler icin arastirilmaktadir: • Proteinlere baglanan ve proteinlere zarar verecek karbonil/aldehit gruplariyla baglanma • Antioksidan olarak hareket ederek yaygin olarak Gelismis Glikosilasyon Son Urunleri (AGE) olarak bilinen oksitlenmis sekerlerin olusumunu sinirlamak. Teorik bir yaslanma karsiti bakis acisindan, vucutta ne kadar az AGE yaratilirsa o kadar iyidir. • Metalleri selatlayarak lipit, DNA ve protein hasarini azaltmak • Hsc-70 gibi proteinlerin glikasyondan korumak Bu mekanizmalarin hicbiri dogrulanmamistir. Sinirli arastirmaya gore, vejetaryenler bu AGE’lerin omnivorlara gore daha yuksek seviyelerine sahiptir. Bazi bilim adamlari bunun vejetaryen diyetlerde Karnosinin bulunmamasindan kaynaklanabilecegini dusunmektedir, buna ragmen fruktoz tuketiminin ne kadar yuksek bir rol oynayabilecegine isaret etmektedirler. Sicanlarin bag dokusuna yerlestirildiginde, karnosin vimentin uretimini tesvik etmistir. Vimentinin yaslanmaya katkida bulunan oksitlenmis proteinlerin (oksitlenmis protein hidrolaz yoluyla) eliminasyonunda rol oynadigi one surulmustur. Bircok deneysel bilesIk gibi, karnosin de meyve sineklerinin ortalama omrunu uzatmistir. Bununla birlikte, sadece erkekler uzerinde bir etkisi olmustur, ancak kadinlarin ortalama yasam surelerinde herhangi bir degisIkligi tetiklememistir. Bazi bilim adamlari, karnosinin hucresel yaslanma, glikasyon ve oksidasyon gibi yaslanma ile ilgili yollari engelleyebilecegini varsaymaktadir, ancak bu dogrulanmamistir. Mitokondriyal Saglik Italyan arastirmacilar, karnosin verilen yasli farelerin yasa bagli daha az mitokondriyal disfonksiyonu oldugunu one surmuslerdir. Bagirsak Sagligi Bilim adamlari cinko karnosinin bagirsaklari cizen villus adi verilen sac benzeri yapilar uzerindeki etkilerini arastirmaktadirlar. Ayrica bagirsak iltihabini azaltip azaltamayacagini ve bagirsagi bagirsak astarina zarar verebilecek bir anti-enflamatuar ilac olan indometasinden koruyup koruyamayacagini arastirmaktadirlar. Baska bir arastirma ekibi, Helicobacter pylori’ye maruz kalan bagirsak hucrelerindeki proenflamatuar sitokinler uzerindeki etkilerini arastirmaktadir. Norodejenerasyon Malondialdehit (MDA), lipit peroksidasyonunun toksIk bir son urunudur. Sicanlar uzerinde yapilan bir calisma, karnosinin hayvanlarda MDA kaynakli toksisiteye karsi korudugunu ve MDA’nin (capraz baglarin ve karbonil gruplarinin zararli olusumu) neden oldugu protein modifikasyonunu inhibe ettigini one surulmustur. Ortak anesteziklerin alinmasi sIklikla serotonin turevi melanoidde (SDM) bir artisa neden olur. Karnosin, hayvanlarda SDM’nin norotoksIk etkilerine karsi korunmustur. Ayrica inme benzeri bir olaydan sonra norolojik islevi gelistirdi ve yuksek yagli bir diyetin neden oldugu bilissel dususe karsi korudu. Sicanlarda da antidepresan aktivitesi vardi, ancak insan verileri tamamen ek******************. Karnosine ozgu tasiyicilar kan-beyin bariyerinin bazi kisimlarinda bulunur. Bilim adamlari, karnosinin kulturlenmis beyin hucrelerinin mitokondrisini (astroglia) nitrik oksit kaynakli hasara karsi koruyup koruyamayacagini arastirmaktadir. Karnosin cinkoya baglandigindan, bazi arastirmacilar noronal dokudaki cinko iyonlarinin, ozellikle hem Karnosin hem de cinkonun yuksek miktarlarda bulundugu koku lobunun kontrolunde bir rol oynadigina inanmaktadir. Kanitlanmamis teoriler, karnosinin beyni sican ve hucre tabanli calismalara dayanarak hasara ve toksinlere karsi koruyabildigini gostermektedir. BagisIklik Tepkisi ve Enflamasyon Sicanlarda Karnosin IL-la’yi azaltir ve gama-glutamiltransferaz seviyelerini normallestirir. Bilim adamlari, karnosinin beyin dokusunda TNF- a’yi ve nitrik oksit sentezini azaltarak inflamasyonu azaltip azaltmadigini arastirmaktadirlar. Kanser Arastirmalari L-karnosinin kanseri onledigi veya tedavi ettigi gosterilmemistir. Calismalarin cogu hucrelerle sinirlidir, bu da bulgularinin yorumlanmasini imkansiz hale getirir. Agartma gibi dupeduz toksIk kimyasallar da dahil olmak uzere bircok maddenin hucrelerde kanser onleyici etkileri oldugunu unutmayin. Bu onlarin tibbi degeri oldugu anlamina gelmez. Aksine, kanser hucrelerinde arastirilan cogu madde (dogal veya sentetik), guvenlik veya etkinlik eksIkligi nedeniyle baska hayvan calismalarini veya klinik deneyleri gecemez. Arastirmacilar, karnosinin hucrelerdeki (veya hayvanlardaki) asagidaki yollar uzerindeki etkilerini arastirmaktadirlar. • Teorik olarak saglikli hucreleri kanserli hucrelere donusturebilen DNA hasari • Kanser hucrelerinde ATP duzeyleri • E vitamini eksIkligi olan sicanlarda kanser gelisimi • Karaciger kanseri hucrelerinde MMP-9 gen ekspresyonu • Kanserde yer alan hucrelerde AGE’ler • Boyun kanseri hucrelerinde kaspaz 3 • Akciger kanseri hucreleri uzerinde bir onkolitik adenovirusun protein kabuguyla (kapsid) birlikte Hsp27r ekspresyonu • Yumurtalik kanseri hucrelerinde mitokondriyal oksidatif stres • Piruvat veya hucrelerde etkilerine karsi koyabilecek diger metabolik ara maddelerin (oksaloasetat ve a-ketoglutarat) varliginda Insan verileri tamamen eksIk ve hatta hayvan calismalari bile cok seyrektir. Bu nedenle, karnitinin kanser uzerindeki etkileri bilinmemektedir. Alzheimer Hastaligi Sinirli veri, dusuk karnosin duzeylerini Alzheimer’la iliskilendirmistir. Alzheimer’in baslica nedenleri olarak kabul edilen aldehitlerin ve amiloid plaklarin birikmesine karsi koymak icin arastirilmaktadir. Beta-amiloidin fibril yapilarina birikmesi Alzheimer hastaligina katkida bulundu. Karnosin, fibrillogenezde yer alan hidrojen bagi agini degistirerek fibriler yapilarin olusumunu engelledigi varsayilmaktadir. Arastirmacilar, karnosinin kulturlenmis sican beyin hucrelerinde beta-amiloidin etkilerini hafifletip hafifletemeyecegini arastirmaktadir. Karnosinin beyni glutamat saliminin duzenlenmesi yoluyla koruyabilecegini one surmuslerdir, ancak bu teori kanitlanmamistir. Sinirli bulgular Alzheimer hasta beyinlerinde karbonik anhidrazin daha dusuk oldugunu gostermektedir. Karnosinin bir Karbonik anhidraz aktivatoru gorevi gordugu varsayilmaktadir. Tartismali bir teori, bakir, demir ve cinko gibi dogal olarak olusan metallerin dengesizliginin Alzheimer patolojisinin siddetlenmesinde rol oynadigini one surdu. Karnosinin bu metalleri selatlayabilecegini one surmektedirler, ancak iddialarini destekleyecek veriler ek******************. Bazi bilim adamlari ise karnosin takviyesinin AGE’lerin olusumunu azalttigini ve omurilik sivisindaki yuksek AGE seviyelerinin Alzheimer ile iliskili oldugunu soyluyor. Bununla birlikte, bu iddianin gecerliligini belirlemek icin hicbir insan verisi yoktur. Parkinson Hastaligi Arastirmacilar, karnosinin olusumunu azaltip azaltmadigini ve Parkinson’a katkida bulunabilecek anormal proteinlerin parcalanmasini destekleyip desteklemedigini arastirmaktadirlar. Ayrica noronal hucrelerde malondialdehit (MDA) toksisitesinin inhibe edilmesine yonelik etkilerini arastirmaktadirlar; bu, protein karbonil olusumunu ve Parkinson ile iliskili protein capraz baglanmasini sinirlandirabilir. Bununla birlikte, tum bunlar sadece hucresel verilere dayanan hipotezlerdir. Kombine ek arastirma yapan bir calisma haric, hayvan calismalari azdir ve insan denemeleri yoktur. Calismada, L-dopa ve Karnosin tedavisinin (1,5 g/gun) kombinasyonu, ellerin ve bacaklarin sertligi, el hareketinin ve bacak cevikliginin artmasi gibi bazi norolojik semptomlari iyilestirmistir. Bu nedenle, bazi arastirmacilar gelecekteki arastirmalarin karnosinin Parkinson hastalarinda dopamin seviyelerini korumanin bir yolu olarak kullanilan L-dopa’nin toksisitesini azaltip azaltamayacagini arastirmaya odaklanmasi gerektigini onermektedir. L-dopa’nin bazi yan urunleri norotok****************** (ornegin aldehid gruplari icerenler). Kanitlanmamis diger teorilere gore, oksidatif hasarin sonucu olarak mitokondriyal disfonksiyon Parkinson’da rol oynamaktadir. Karnosin, Parkinson’a bagli oksidatif hasar tipini baskilamak icin varsayilmistir. MPTP, Parkinson’a benzer semptomlari indukleyen bir norotoksindir (kisa sureli titreme, kilo kaybi, sertlik, vb.) Bir calisma, hayvanlarda Karnosinin (14 gun boyunca 100 mg/kg) MPTP’nin neden oldugu semptomlarin siddetini azalttigini buldu. Bu, beyinlerindeki dusuk seviyelerde lipid hidroperoksidlere ve MAOB aktivitesine karsilik gelmistir. Sinirli calismalar, Parkinson hastalarinin sIklikla beynin on korteksinde bulunan onemli bir enzim olan gliseraldehid dehidrojenaza zarar verdigini gostermektedir. Bu hasar ATP uretiminin azalmasina ve yuksek derecede toksIk ajan olan metilglikoksal uretiminin artmasina neden olabilir. Karnosin, gliseraldehid dehidrojenaz enzimindeki hasara karsi koruma sagladigi varsayilmaktadir. Dopaminin yapildigi bolum olan beynin substantia nigra, ozellikle yuksek kan sekeri varliginda metilglisokal ile reaksiyona egilimlidir. Bazilari karnosinin ACTIQ yapan bu zararli reaksiyonu onlemek icin arastirilmasi gerektigine inanmaktadir. Karnosin, laboratuvar hayvanlarinda Alzheimer ve Parksinson semptomlarini iyilestiriyor gibi gorunuyor, ancak henuz hastalarda arastirilmamistir. Detoks Karnosinin iki degerlikli metal iyonlarini selatladigi ve kalsiyum , bakir ve cinko iyonlari ile kompleksler olusturdugu iddia edilmektedir. Asagidakiler, karnosinin selatlastirdigi varsayilan iki degerli iyonlardir: Arsenik, Kursun, Kadmiyum, Merkur, Demir, Magnezyum , Manganez, Stronsiyum, Kobalt, Nikel, Kalay ve Baryum ve Berilyum. Selatlayici etkileri insanlarda dogrulanmamistir. Epilepsi Uyarilmis nobetleri olan sicanlar uzerinde yapilan bir calisma, Karnosin uygulamasinin (500 mg/kg’da) nobetlerin siddetini ve suresini azalttigini bulmustur. Kemik Sagligi Karnosin-cinko kompleksleri (Cinko Karnosin) kemik sagligi icin pazarlanmaktadir, ancak sadece hayvan ve hucre temelli calismalar mevcuttur. Karnosinin ostrojenin kemik buyumesi uzerindeki etkilerini artirabilecegi tahmin edilmektedir, ancak bu teori kanitlanmamistir. Karnosin, teorik olarak kemik hucresi (osteoblast) fonksiyonu ile ilgili sorunlara neden olabilecek bir surec olan glikasyonu azaltir. Sicanlarin bag dokusuna yerlestirildiginde, Karnosin, kemik butunlugunun korunmasi icin onemli bir hucre proteini olan vimentin uretimini desteklemistir. Kan Basinci Bilim adamlari, karnosinin vazodilatasyon (kan damarlarini acma) ve nitrik oksit uretimini arttirma yoluyla kan basinci uzerindeki etkilerini arastirmaktadir. Karaciger Sagligi Farelerde Karnosin alkol hasarina karsi korur: 3 haftalik alkol zehirlenmesinin ardindan, Karnosin tedavisi karaciger MDA (karaciger hasari sirasinda yukselir) duzeylerini % 40 dusurdu, karaciger glutatyon duzeylerini artirdi ve inflamatuar sitokin uretimini azaltmistir. Yarali karacigerleri olan sicanlarda Karnosine, Nrf-2 seviyelerini dengeleyerek oksidatif stresi azaltmistir. Arastirmacilar, kimyasal kaynakli karaciger hasarinda karaciger hucresi olumu, sismesi ve kalinlasmasi uzerindeki etkilerini arastirmaktadir-TNF-a ve IL-10 seviyelerine karsilik gelebilecek degisIkliklerdir. Isitme Kaybi Karnosin, antibiyotiklerin ve diger ilaclarin neden oldugu isitme kaybini azaltmak icin arastirilmaktadir. Antioksidan ozellikleri yardimci olabilir; reaktif oksijen turleri (ROS), hem insanlarda hem de hayvanlarda surekli olarak sagirlikla iliskilendirilmistir. Beyin Glutamat Bilim adamlari, karnosin artar olmadigi arastirilmaktadir. GABA azaltir glutamat sinir sistemi tasiyicilari arttirir (GLT1 ve EAAC1) Alkolle Iliskisi Henuz dogrulanmamis bazi teorilere gore, asetaldehit uretimi, alkol ictikten sonra yasanan olasi bir aksamdan kalma etkilerinin kaynagidir. Karnosinin asetaldehid ile reaksiyona girecegi varsayilmaktadir ve bunun hangovlar ve alkole bagli oksidatif hasar uzerindeki etkileri gelecekte arastirilabilir. | |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |