|
|
12 Mart 2020, 10:23
| #1 |
 |  Prolaktin Seviyeleri ile Iliskili Saglik Kosullari Kadinlar hamilelik donemlerinde ve emzirme surecinde daha yuksek prolaktin seviyelerine sahiptirler. Bunun yaninda prolaktin seviyelerinin iliskili oldugu baska saglik kosullari ve etkileri de bulunmaktadir. Bu yazimizda prolaktin seviyelerine iliskili olan saglik kosullari hakkinda bilgiler ve yapilan arastirmalar hakkinda bilgiler bulunmaktadir. 1) Azalan Dogurganlik Emzirme doneminde yuksek prolaktin, dogurganlikta gecici bir dususe neden olmaktadir ve bu da anneyi yeni bir hamilelikten korumaktadir. Hamile kalmaya calisan kadinlarda yuksek prolaktin duzeyleri yumurtlamayi onlemekte, seks hormonlarini ve hamilelik sansini azaltmaktadir. Prolaktin dusurucu tedavi 32 infertil kadinda ostradiolu anlamli olarak arttimistir. Hamilelik sirasinda, anormal derecede yuksek prolaktin seviyeleri kendiliginden dusuk riskini artirmaktadir. Bu sorunu olan 352 hamile kadinda yapilan calismada, prolaktin dusurucu bir ilac basarili bir hamilelik sansini % 33 artirmistir. Dusuk yapan kadinlarin PRL degerleri daha yuksek cikmis, fakat daha kucuk bir calisma bu baglantiyi dogrulayamamistir. 2) Kilo Alma Prolaktin, leptin direncine neden olarak istahi ve yiyecek alimini arttirmaktadir. Bu etkinin hamilelik sirasinda ekstra enerji ve besin saglamasi amaclanmistir ancak yuksek prolaktinli her kosulda ortaya cikmaktadir. Yuksek prolaktin nedeniyle artan insulin sekresyonu ve glukoz duyarliligi kilo alimina katkida bulunmaktadir. Prolaktin salgilayan tumorleri veya prolaktinomlari olan 78 kisi uzerinde yapilan bir calismada, obezitenin yuksek prolaktin ile iliskili oldugu bulunmustur. Ayrica bu hastalarin prolaktin seviyeleri normale dondugunde, % 70 kilo vermeyi basarmistir. Daha kucuk bir calisma prolaktinomu olan bircok kisinin obez oldugu gozlenmistir. Ancak bu sefer prolaktin seviyelerindeki azalma kilo kaybini etkilememistir. 3) Otoimmun Hastaliklar Optimal prolaktin seviyeleri bagisIklik sistemini guclendirmektedir. Hiperprolaktinemi’de bu etki abartilmistir ve otoimmun gibi farkli hastaliklarda rol oynamaktadir. Bu hastaliklar asagidaki gibidir: • Hashimoto hastaligi • Lupus • Romatoid artrit • Sedef hastaligi ve psoriatik artrit Bazi durumlarda prolaktin dusurucu ilaclar semptomlari iyilestirmektedir ve hastaligin ilerlemesini durdurmaktadir. Lupuslu kisilerde sIklikla prolaktin duzeyi yuksek olmaktadir ve bu yuzden prolaktin seviyeleri arttikca, daha siddetli semptomlar yasamaktadirlar. Ayrica bu baglanti ozellikle hamile kadinlarda gucludur. Prolaktin’in kadin baskin rolu, kadinlarin neden otoimmun hastaliklardan muzdarip olma ihtimalinin daha yuksek oldugunu da aciklamaktadir. 4) Mood Salincaklar ve Davranis Prolaktin normal seviyeleri, ozellikle hamilelik sirasinda ve sonrasinda stresle mucadele etmektedir ve ruh sagligini desteklemektedir. Bununla birlikte, asiri seviyeler duygu durum dalgalanmalarina ve zihinsel bozukluklarin kotulesmesine neden olmaktadir. Klinik calismalarin gozden gecirilmesine gore, yuksek prolaktin (PRL) hem kadinlarda hem de erkeklerde anksiyete ve depresyon riskini artirmaktadir. Yapilan bir calismada yuksek PRL seviyelerini dusurmek bazi hastalarda semptomlari anlamli sekilde iyilestirmistir. 25 depresyon hastasi uzerinde yapilan bir calismada, bazi semptomlar, ayrilma hisleri gibi prolaktin duzeyleriyle iliskili oldugu gozlemlenmistir. Bununla birlikte, 160 hastanin iki calismasinda bu hormon ile depresyon arasinda baglanti bulunamamistir. Prolaktin parcalarinin daha kucuk parcalara bolerek olusan molekuller (vazinhibinler), sicanlarda anksiyete ve depresyonu tetikledigi gozlemlenmistir. Yuksek prolaktin, muhtemelen cocuklarini her ne pahasina olursa olsun korumanin bir araci olarak anneleri hircinlastirabilir. Erkekler uzerinde ayni etkiye sahip gorunmemektedir. Ozetle, yuksek prolaktin ruh halini ve davranisini bozmaktadir, ancak arastirmalar sonuc cikarmak icin cok sinirlidir. 5) Meme Kanseri 6.000’den fazla kadinla yapilan gozlemsel bir arastirmaya gore, yuksek prolaktin seviyeleri % 50’ye varan oranda meme kanseri oranlariyla iliskili oldugu bulunmustur. Iincelendiginde, ostrojen reseptoru pozitif (ER +) ve metastatik tumorleri olan menopoz sonrasi kadinlar icin en guclu bag oldugu tespit edilmistir. 2.000 kadin uzerinde yapilan iki calisma ayni sonuca varmis ve en yuksek oranla en dusuk prolaktin degerleri icin % 30-60 oraninda artis gostermistir. 6) Kemik Kaybi Yuksek prolaktin dogumdan sonra artmaktadir, PTH icermeyen, kemiklerden kalsiyum sutu uretimi icin uygun hale getirmektedir. Kronik hiperprolaktinemi vakalarinda, bu kemik kaybina neden olmaktadir ve her iki cinsiyette de kirik riskini artirmaktadir. 7) Migren 56 hasta uzerinde iki kucuk klinik calismaya gore, yuksek prolaktin (150 ng/mL) migren ataklari ile iliskilidir. Prolaktin dusurucu tedavi bazi hastalarda semptomlari iyilestirmis ve migren sIkligini azaltmistir. 8) Tansiyon ve Kalp Hastaliklari Vucut, prolaktin molekullerini vasinhibinlere, kan damarlarinin buyumesini ve sizmasini azaltan daha kucuk peptitlere bolmektedir. Hiperprolaktinemi ve oksidatif stres vazoinhibinleri arttirir, kan damari buyumesini bozar ve hamilelik sonrasi kalp hastaligi riskini arttirmaktadir. Prolaktin dusuren ilaclar, bu durumdaki hayvanlarda umit verici sonuclar gostermistir. Fareler uzerinde yapilan bir calismaya gore, asiri vazoinhibinler, nitrik oksit uretimini bloke ederek kan basincini da artirmistir. Bununla birlikte, bazi arastirmacilar vazoinhibinlerin her zaman kan prolaktin ile iliskili olmadigini vurgulamis ve duzeylerini dogrudan izlemeyi onermistir. 9) Diger 7.000’den fazla denekle ilgili gozlemsel bir calisma, hiperprolaktineminin genel mortalite uzerindeki etkisini arastirmistir. Arastirmacilar, olum oranlari ile yuksek prolaktin arasinda bir baglanti bulmuslardir: • Hipotiroidi • Buyuk prolaktin salgilayan tumorler (makroprolaktinomlar) • Ilaclar Ancak, yuksek prolaktin’in birinin olme sansi uzerinde dogrudan bir etkisi olmadigi belirtilmistir. Bunun yerine, altta yatan hastaligin muhtemelen bir etkisi bulunmaktadir. Ilacin neden oldugu hiperprolaktinemili hastalar da daha yuksek oranlara sahiptir. Bi hastaliklar sunlardir: • Seker hastaligi • Kalp hastaligi • Enfeksiyonlar • Kemik kiriklari Yuksek Prolaktin Ureme Sagligini Destekleme Yollari Prolaktin seviyeleri ureme sagliginin bir isaretidir. Yuksek prolaktinleri dengeleyebilecek ureme sagligini gelistirmek icin tedavi secenekleri ve tamamlayici yaklasimlar bulunmaktadir. Calismalar, cesitli diyet ve yasam tarzi faktorlerinin prolaktin azaltabilecegini one surse de, ek genis olcekli klinik calismalara ihtiyac duyulmaktadir. Ayrica kisi gunluk rutininde buyuk degisIklikler yapmadan once muhakkak uzman bir doktorla konusmayi unutmamalidir. Yuksek prolaktin ureme sagligini destekleme yollari bulunmaktadir ve bunlardan bazilari asagidaki gibidir: Ilac Tedavisi Bazi hiperprolaktinemi vakalarina ilac tedavisi gerekmektedir. Dopamin prolaktin ana engelleyicisi oldugundan, doktor bromokriptin veya kabergolin gibi bir dopamin agonisti onermektedir. Bu ilaclar anormal meme bosalmasi, otoimmun hastaliklar, migren, kisirlik ve yuksek prolaktin kaynakli diger durumlara yardimci olmaktadir. Tamamlayici Yaklasimlar Prolaktin dusurulerek olculen, verimliligi ve libidoyu artirabilen takviyeler bulunmaktadir ve bunlar asagidaki gibidir: • Iffet agaci (Vitex agnus-castus) • Mucuna • Ginseng • Glutamin ve uridin/Sitidin • Ginkgo • Gama orizanol • E vitamini • Cinko • Ashwagandha Stres, hipofiz tumorleri, dusuk tiroid hormonlari ve sizofreni tedavisi prolaktin duzeylerini asiri derecede yukseltmektedir. Eslik eden belirtiler ve semptomlar arasinda meme basi bosalmasi, dusuk libido, kisirlik, duzensiz adet donguler, kilo alimi, ruh hali degisIklikleri ve migren sayilmaktadir. Verimliligi ve libidoyu artirabilen takviyeler (prolaktin dusurulerek olculdugu gibi) iffet agaci, musli, ginseng, ashwagandha ve cinko icermektedir. Daha fazla diyet proteini ve saglikli yag almak da yardimci olmaktadir, ancak mevcut kanitlar zayiftir. Yuksek prolaktin seviyeleri (> 25 ng/mL) normalde hamilelik ve emzirme sirasinda ortaya cikmaktadir. Dogum sonrasi dusuk prolaktinli kadinlar yeterli anne sutu uretmemektedirler. Bitkisel takviyeler (rezene, cemen, silymarin, moringa), destekleyici bir ortam ve yakin anne-bebek temasi sut uretimini artirmaktadir. Ayrica dusuk prolaktin seviyeleri cinsel islev bozukluguna ve zayif bagisIkliga yol acabilen bazi ilaclar veya hipofiz bozukluklarindan da kaynaklaniyor olabilmektedir. |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Ağaç şeklinde