Aile nedir ve nasıl tanımlanır? Aile kavramı ve bu olguyu çeşitli boyutlarıyla anlamaya yönelik aile sosyolojisinde birçok kuramsal perspektif bulunmaktadır. Bu perspektiflerin bir kısmı, sosyolojide genel olarak sosyal olgu ve olayları açıklanmak üzere kullanılmakla birlikte, bir kısmı da özel olarak aile kurumunu anlamak üzere geliştirilmiştir.

Bu kuramsal perspektiflerin içeriklerinin tek tek ne olduklarına geçmeden önce bazı kavramların açıklanmasına gerek duyulmaktadır. Kuramlar, her zaman olmasa da çoğu kez modellerden türetilirler. Model kavramı bu noktada önem taşıyan üçüncü bir kavramdır. Kuramların “model” lerden türetilmesi çoğunlukla genel teoriler için geçerlidir.

Sözgelimi sosyolojide bir dönem egemen olmuş olan yapısal – işlevselci kuram, kendisine “biyolojik organizma” yı model olarak alır ve dolayısıyla bu modelden hareketle türetilmiştir. Aile hakkındaki kuramsal perspektiflerin birçok işlevi vardır. Bunları dört grup da toplayabiliriz. Kuramsal perspektifin ilk görevi, araştırmacıya yol göstermesidir.
Aile Nedir ve Aile Teorilerinin Tarihsel Gelişimi
Sosyoloji biliminin geliştiği ilk dönemde ‘klasikler’, ilk çabalarını kurum olarak aile ve evliliğin tarihsel kökeni ve toplumsal formasyonların gelişimine bağlı olarak ilk toplumlarına değin geçirdiği evrimsel aşamalar üzerinde yoğunlaştırmışlardır.

Aile sosyolojisi açısından 1950 sonrası dönemde teori oluşumunda üç ayrı dönem ayırt etmek mümkündür.
1) Kavramsal çerçeve çalışmaları (1950-1966)
2) Formel teori inşası (1967-1979)
3) Çoğulculuk (1980 ve sonrası).

Birinci dönemde (1950-1966 yılları) kavramsal çerçeve ve teoriler oluşturma yönünde ilk adımlar atılmıştır. Bu döneme kadar yapılan çalışmalar bir senteze ulaştırılmış ve böylece aile konusunda teori oluşturmanın şartları tamamlanmıştır. Ayrıca orta-boy kuramların da geliştirilmesine dikkat çekilmiş ve aile ile diğer sosyal yapılar arasındaki ikişkiler araştırma konusu yapılmıştır.

Aile Kavramı ve Aile Hakkında Kuramsal Perspektifler
Aile hakkındaki kuramsal perspektifler, entelektüel arka planları, temel kavramları, varsayımları ve önermeleri bakımından birçok çalışmaya konu olmuştur. Biz burada söz konusu bazı çalışmalara atıfta bulunarak bu kuramları temel varsayımları ve önermeleri açısından kısaca özetlemeye çalışacağım.

Ekolojik Perspektif
Ekolojik perspektif, odak noktasına insan ve çevresi arasındaki ilişkileri almıştır. Bu ilişkilerin kurulmasında iki temel varsayıma dayanmaktadır: 1)Organizma ve sosyal varlık olarak insan kendi çevresiyle etkileşim içindedir. 2)İnsan yaşamının kalitesi ve çevrenin kalitesi, karşılıklı olarak birbirlerine etki eder.

Yapısal-İşlevselci Perspektif
Bu kuram, genel sistem perspektifinin bir varyanıtı olarak görülebilir. Sistem perspektifi daha genel iken, bu kuram yirminci yüzyıl sosyolojisinde uzun bir süre egemen bir paradigma olarak işlev görmüş topluma bakışın daha özel bir biçimidir.

Çatışma Perspektifi
Çatışma perspektifi, gruplar arası (çatışmalı) ilişkilere odaklanmıştır. Gruplar arası ilişkiler, genel olarak şu iki ilkeye dayalı olarak açıklanır:
1. Kıt kaynaklar, toplumsal kümelerin birbiriyle rekabet ve mücadele içinde olmaya zorlar.
2. Bu mücadele ve yarış nedeniyle toplumda ilişkiler aslında denge ve istikrar üzerine değil çatışma üzerine oturur.

Aile Nedir? Aile Yapıları Özellikleri
Feminist Perspektif
Feminist perspektifin odak noktasında cinsler arası ilişkiler yer almaktadır. Bu perspektife göre ataerkil toplumda kadın ve erkek ilişkileri eşitsizlik temelinde gelişmiştir. Tüm kurumsal yapılar ve kültür bu eşitsiz ilişkileri ayakta tutmaya çalışırlar. Aile, bu kurumların başında gelmektedir.

Simgesel Etkileşimcilik
Simgesel etkileşimcilik, genel olarak insan ve dünyası arasındaki “anlamlı” ve “karşılıklı” ilişkilere odaklanmıştır. Buradan hareketle şu iki temel varsayımı çıkış noktası almaktadır:
1. İnsan, dünyayı ona yüklediği anlamlar çerçevesinde algılar.
2. Anlamlar, karşılıklı ilişkiler sürecinde oluşturulur.

Aile Sistemleri Perspektifi
1. Bir aile sisteminin uyum yeteneği ve bununla birlikte yaşamını sürdürme yeteneği, sistem içindeki çeşitlilik/farklılık düzeyiyle olumlu bir ilişki içindedir.
2. Bir aile sisteminin uyum yeteneği ve bununla birlikte yaşamını sürdürme yeteneği, sistem içindeki çatışma ve gerilim düzeyiyle olumsuz bir ilişki içindedir.
3. Ailevi sistem içinde yüksek düzeydeki amaçlar, düşük düzeydeki amaçların önceliklerini belirler ve doğası gereği daha az kendini gözden geçirme ve amaçlarından vazgeçme eğilimindedir.

Aile Kavramı ve Tanımı
Kadim felsefe, “insan”ı mikrokosmos (küçük evren), “evren”i ise makrokosmos (büyük evren) olarak görür. Bu tür bir kavramsallaştırma, aslında aynı olgunun farklı düzeylerde algılanmasından başka bir şey değildir. İlk anlam düzeyi, güncel dilde aile ile kastedilen olguyu dile getirmektedir. İkinci anlam düzeyi, aynı soydan gelmeyi (soydanlık) ve akrabalık grubunu ifade etmektedir. Bu grup, ilkinden daha büyükçe ve sürekli genişleyen bir yapı arz eder. Üçüncü anlamında, soy ve akrabalık grubu ikametle sınırlandırmaktadır. Dördüncü anlamı, halk ağzında ailenin coğu zaman sadece eş ve karıyla sınırlandırıldığına işaret etmektedir.

Aile sözcüğünün beşinci anlamında, tıpkı İngilizce’deki society sözcüğünde olduğu gibi, belirli bir amaç doğrultusunda bir araya gelen örgütlü birimlerinden söz edilmektedir.

Akraba Kavramlar: Ev, Evlilik Ve Hane Halkı
Ev, ailenin fiziksel bir mekanı ve yaşam alanıdır. Buna konut, hane ve barınak da denilmektedir. Konut, insanın temel ihtiyaçlarından biridir. Ancak bu ihtiyacın mutlaka özel mülkiyet olarak karşılanması zorunlu değildir. Ev ile evlilik arasında bir ilişki olduğu gibi, evlilik ile aile arasında da bir ilişki bulunmaktadır. Başka dillerde görmediğimiz şekilde Türkçe’de ev ile evlilik arasındaki ilişki sözcükler düzeyinde çok açık bir şekilde dile getirilmektedir. Ev, nasıl ailenin mekanı ise, evlilik de ailenin temelidir. Başka bir deyişle ailenin kuruluşu evlilikle gerçekleşir. Evlilik, ailevi yaşamın başlangıcını; boşanma ise sonunu ifade eder. Evlilik ile boşanma arasındaki süreci “evlilik ya da ailevi yaşam” olarak adlandırabiliriz. Evlilik, cinsler arasında meşru bir ilişkinin başlamasıdır.

Aile Nedir? Aile Kavramı Tanımlanabilir mi ?
Güncel yaşamda bazı kavramlar bize çok bildik – tanıdık gelir, ama onu tanımlamaya kalktığımızda bunun kolay olmadığını görürüz. Aile kavramı da böyle kavramlardan biridir. Günümüzde aile, çoğu kez “anne – baba ve çocuklardan oluşan bir birim” olarak tanımlanır. Evrensel bir aile tanımı yapmanın önündeki ilk büyük engel, bu kurumun dünya çapında sergilediği çeşitliliktir. Bu çeşitliliği göz ardı ederek yapacağımız her tanım etnosantrik olmaktan kurtulamayacaktır. Kendi toplumumuzdaki aileyi çoğu zaman model olarak alıp buna göre bir aile tanımı yapıyoruz.

Evrensel bir aile tanımı zorlaştıran ikinci önemli faktör, tarihsel süreçte aile kurumunun sürekli olarak değişmeye maruz kalmasıdır. Ailenin yapısı, aile içi pozisyonlar ve ilişkiler, ailenin işlevleri vs. hususlar değiştiği gibi, bunlardan daha da önemlisi aile hakkındaki düşüncelerde de değişiklikler olmaktadır.

kaynak [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]