|
|
21 Temmuz 2020, 00:56
|
#1 |
  |
Güçlü Etkileşimlerde Kovalent Bağlar
Kovalent Bağların Oluşumu ve Orbital Örtüşmesi
Kovalent bağ,iki atom arasında, bir veya daha fazla elektronun paylaşılmasıyla karakterize edilen kimyasal bağın bir tanımıdır. Genellikle bağ, ortaya çıkan molekülü bir arada tutan ortak çekim gücü olarak tanımlanabilir. Paylaşılan elektron ya da elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu bölgede (-) yüklü bir alan yaratacaklardır. Bu alan, her iki çekirdeğe bir çekme kuvveti uygulayarak bir bağ yaratır . Kovalent bağ, söz konusu atomların dış yörüngelerinin dolması ile meydana gelir. Bu tür bağlar, moleküller arası hidrojen bağından daima daha güçlü, iyonik bağ ile ise ya aynı güçte ya da daha güçlüdür. Bazı inorganik maddelerin hidrojen(H), amonyak(NH3),klor(Cl), su(H2O) ve azot(N) molekülleri ile tüm organik maddelerin molekülleri kovalent bağ ile bir arada tutulmaktadır. Kovalent bağ (iyonik ve metalik bağın tersine) yönlüdür; bağ açılarının etkileşimin gücü üzerinde etkisi büyüktür. Bu etkinin kaynağı, kovalent bağların, atomik yörüngelerin üst üste binmesiyle oluşmasından ileri gelir. Atomik yörüngeler (p, d, ve f orbitalleri) hepsi yönlü karakterde olup, bağlanma esnasında önemli ölçüde yöne bağlı etkileşime neden olurlar. Kovalent bağ, genellikle benzer elektronegatifliğe sahip atomlar arasında gerçekleşir. Bu nedenle ametaller, daha kolaylıkla kovalent bağı tercih eder ve metaller de kolayca yerlerinden oynatılabilen elektronların daha serbestçe dolaşabildiği metalik bağ yaparlar. Ametallerde bir elektronun serbest kalması daha zordur, dolayısıyla benzer elektronegatifliğe sahip bir madde ile birleşme söz konusu olduğunda o elektronun paylaşılması tek seçenek haline gelir. Kimyasal Bağların İyonik – Kovalent Karakteri İyonik bağ, Na ve Cl gibi elektronegatiflikleri çok farklı atomlar arasında; kovalent bağ ise elektronegatiflikleri aynı veya yakın atomlar arasında gerçekleşir. Gerçekte ise bir kimyasal bağ, iyonik bağla kovalent bağ arasında özellikler taşır. Bir kimyasal bağda elektronlar elektronegatifliği yüksek olan atomun çekirdeği tarafından daha kuvvetli çekilir.Dolayısıyla elektronun elektronegatifliği yüksek olan atoma daha yakın bölgede bulunma olasılığı daha fazla olur. Örneğin HF molekülünde F’un elektronegatifliği yüksek olduğu için ortaklaşa kullanılan elektronların F’a yakın bölgede bulunma olasılığı daha fazladır. Aşağıda tabloda verilen bileşikleri oluşturan atomlar arasındakibağın iyonik-kovalent karakterlerini tartışınız. Tablo 3.2.2 Bazı bileşikler ve bu bileşikleri oluşturan atomlar arasındaki elektronegatiflik farkı : Bileşikler Atomların Elektronegatiflikleri Elektronegatiflik Farkı AgF Ag:1,9 F: 4,0 2,1 AgCl Ag:1,9 Cl: 3,0 1,1 AgBr Ag:1,9 Br:2,8 0,9 AgI Ag:1,9 I: 2,5 0,6 *Elektronegatiflik değerleri Pauling skalasına göre yazılmıştır. Kimyasal bağları oluşturan atomların elektronegatiflikleri arasındaki fark büyüdükçe bağın iyonik karakteri artar. Bu durumda Tablo 3.2.2’de verilen bileşikleri iyonikten kovalente doğru sıralayalım. AgF AgCl AgBr AgI İyonik kısmen iyonik polar az polar Kovalent Bağların Polarlığı Halat çekme oyununda, fiziksel olarak güçlü olan taraf halatı kendine doğru daha fazla çeker. Bu oyunda karşılıklı tarafları atom; ortadaki halatı elektron olarak düşünebiliriz. Kovalent bağı oluşturan farklı türdeki atomlar ortaklaşa kullanılan elektronları eşit kuvvetle çekemez. Elektronegatiflikleri farklı atomlar arasında oluşan kovalent bağlarda elektronegatifliği yüksek olan atom d- (kısmi negatif) yükle; elektronegatifliği düşük olan atom ise d+ (kısmi pozitif) yükle yüklenir. Bu nedenle çoğu molekül, pozitif ve negatif olmak üzere iki kutuplu (dipolar) yapıya sahiptir. F2 HF CsF Elektronegatiflik 4,0-4,0 = 0 4,0-2,1 = 1,9 4,0-0,7 = 3,3 farkı Bağ türü: Apolar kovalent Polar kovalent İyonik bağ F2 molekülünde elektronlar iki flor atomu arasında eşit şekilde paylaşılır. Bu yüzden F2 molekülü apolar kovalenttir. HF’de flor atomunun elektronegatifliği hidrojenden fazla olduğu için elektronlar moleküldeki atomlar tarafından eşit kuvvetle çekilemez, bağ polardır. Elektronegativitesi büyük olan flor atomu elektron yoğunluğunu elektronegativitesi daha düşük olan hidrojen atomundan daha fazla çeker. Böylece hidrojen atomundaki elektron yoğunluğunun bir kısmı flor atomuna doğru çekilir. Kısmi olarak flor atomunda negatif, hidrojen atomunda pozitif yük oluşur. Bu durum Hd+ Fd- şeklinde gösterilir. CsF’de elektronegatiflik farkı çok büyük olduğundan sezyumun elektronunu tamamen flor atomuna verdiği kabul edilir. Bunun sonucunda Cs+ ve F- iyonları arasında iyonik bağ oluşur. Alıntı
________________
 ~ E & B ~ |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| Seçenekler | |
| Stil | |
|
|
Normal
