|
|
| |
29 Haziran 2020, 09:49
| #1 |
 |  Vulva Bölgesinde Ağrı ve Kaşıntı Hakkında Bilinmesi Gerekenler Vulva kadin cinsel organina disaridan bakildiginda gorunen kisma denir ve vulva agrisina, enfeksiyonlardan seks yaralanmalarina ve hormonal tedaviye kadar bircok farkli faktor neden olabilir. Bu yazida vulva agrisinin ve kasinmasinin bazi olasi nedenlerini ve rahatlatmanin yollari uzerine bilgiler bulunmaktadir. Vulva Agri ve Kasinti Nedenleri Dis disi genital bolgesine vulva denir. Vulva bolgesindeki surekli agri, sinir bozucu ve teshis edilmesi zor olan karmasIk bir sorundur. Vulva agrisinin nedeni idiyopatik (bilinmeyen bir nedenden) veya belirli bozukluklardan dolayi olabilir. Uluslararasi Kadin Cinsel Saglik Arastirmalari Dernegi, Uluslararasi Pelvik Agri Dernegi ve Uluslararasi Vulvovajinal Hastalik Arastirmalari Dernegi tarafindan kabul edilen vulva agrinin siniflandirilmasina ve terminolojisine gore, farkli vulva agri turleri vardir. Bu turler su sekildedir: 1-) Belirli Nedenlerden Kaynaklanan Vulva Agrilari • Enflamasyon (orn. Liken planus, liken sklerozus ve immuno-bulloz bozukluklar) • Enfeksiyon (orn., Ucuk ve tekrarlayan kandidiyaz) • Anormal doku buyumesi (orn. Skuamoz hucreli karsinom ve Paget hastaligi) • Sinir sistemi bozukluklari (or. Noroma, sinir hasari ve postherpetik nevralji) • Travmatik yaralanma (orn. Dogum sirasinda travma ve genital kesim) • Tibbi bakim veya tedavinin bir sonucu olarak (orn. Postoperatif, radyasyon ve kemoterapi) • Hormonal eksIkliklerin bir sonucu olarak (orn. Laktasyonel amenore, menopozun genitouriner sendromu ve vulvovajinal atrofi) 2) Belirgin, Tanimlanabilir Bir Neden Olmaksizin Olusan Vulva Agrilari Belirgin bir nedeni olmadan olusabilen vulva agrilari en az uc ay boyunca surebilir. Nedenleri arasinda sunlar vardir. Enfeksiyonlar Gonore, genital herpes, trikomoniyaz ve klamidya gibi cinsel yolla bulasan enfeksiyonlarin yani sira maya enfeksiyonlari gibi diger enfeksiyonlar da yanma hissi ile birlikte vulva agrisina ve kasintiya neden olabilir. Mantar kandidasi, vajinal kandidiyaz olarak da adlandirilan vajinal mantar enfeksiyonlarindan sorumludur. Kandida normal olarak vajinada bulunur, ancak mayanin dengesi bozuldugunda, hizla buyuyebilir ve bir enfeksiyona neden olabilir. Cilt Hastaliklari ve Alerjiler Vulvayi etkileyebilen, vulva agrisina ve kasintiya neden olabilecek bazi cilt kosullari sunlari icerir: • Folikulit: Vulvada kirmizi, kucuk ve agrili sislikler olarak ortaya cikar. Sac folikulunun bakteriler tarafindan enfekte olmasi nedeniyle olusur ve tiras veya giysilerden surtunme sonucu ortaya cikabilir. • Kontakt dermatit: Vulva cildi parfumler, kumaslar veya sabunlar gibi seyler tarafindan tahris oldugunda ortaya cikar. Semptomlar vulva agrisi, yogun kasinti, yanma, batma ve kilsizligi icerebilir. • Bartolin bezi: Cilt altinda vajinal acikligin iki yaninda bulunur. Bu bezler tikanirsa, vajinal acikliga yakin sismis bir yumru gibi gorunen bir kistin olusmasina neden olabilir. Bu kist enfekte olursa, vulva agrisina neden olabilecek bir apse olusturabilir. • Liken simpleks chronicus: Kalinlasmis ve pullu plaklar vulva derisinde gorunebilir. Bu plaklar uykunuza mudahale edecek kadar kasintili olabilir. • Liken sklerozus: Cinsel iliski sirasinda yanma, kasinti, cilt yirtilmasi ve agriya neden olabilecek bir cilt hastaligidir. Vulvanin derisi beyaz, ince ve burusmus gorunebilir. • Liken planus: Cildin agizdaki mukoza zarlarini sIklikla etkileyen otoimmun bir hastaliktir. Genital cildi de etkileyebilir, bazen vulva agri ve kasinti, anormal akinti ve yanmaya neden olabilir. • Genitouriner menopoz sendromu (GSM) veya vulvovajinal atrofi: Ostrojen dahil seks hormonlari azaldiginda ortaya cikabilir. Bu genellikle menopoz ve perimenopoz sirasinda olur. Semptomlardan bazilari vajinal kuruluk, mesane problemleri, vulva agrisi ve kasinti, yanma ve tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlaridir. Seks sirasinda da agri yasanabilir. • Vulva intraepitelyal neoplazi: Henuz kanserli olmayan (VIN) yani anormal hucreler vulvada mevcut olabilir. Insan papilloma virusu (HPV) genellikle VIN’in nedenidir. • HPV enfeksiyonu: HPVenfeksiyonu da vulva kanserine neden olabilir. Paget hastaligi ve cilt kanseri (melanom) dahil olmak uzere vulvayi etkileyebilecek baska kanser turleri de vardir. Paget’in vulvadaki hastaligi, kolon ve meme de dahil olmak uzere vucudun baska bir bolgesinde kanser varligini gosterebilir. Vulva kanserinin belirtileri arasinda vulva agrisi ve kasinti, iltihaplanma, yanma, cildin rengindeki degisIklikler ve vulva veya kasIkta bir agri veya yumru bulunur. Fiziksel veya Cinsel Yaralanma Bolgeye fiziksel yaralanma sonucu vajinal ve/veya vulva agri gelisebilir. Yaralanma tirastan, seks yapmaktan veya dogumdan (ikincisi vulva veya vajinaya fiziksel hasarin en yaygin nedenidir) olabilir. Dogum genellikle ilk cocuklarini veren kadinlar icin vajinanin yirtilmasina yol acabilir. Yirtik perine icine uzanabilir (anus ve vajina arasindaki alan) ve perineal yirtik olarak adlandirilir. Vajinal yirtikla sonuclanan cinsel aktiviteden sonra birkac gun suren vajinal ve vulva agri olusabilir. Seks yaparken vajinal yirtik alma olasiligini artirabilecek bazi faktorler sunlardir: • Guclu veya kaba penetrasyon • Vulvovajinal atrofi • Vajinal kuruluk • Vajinal doku hasari veya yara izi • Sedef hastaligi, egzama ve liken planus gibi cilt bozukluklari • Kortikosteroidler gibi bazi ilaclar Kronik Durumlar Vulvodini, uc ay veya daha uzun bir sure boyunca belirgin bir nedeni olmayan vulva agrisinin varligidir. Vulvodinyaya eslik eden vulva agrisi ve kasinti, seks yapmayi veya uzun sure oturmayi neredeyse imkansiz hale getirebilir. Vulvodininin bazi olasi nedenleri erken fetal gelisimsel anormallikler, bagisIklik veya genetik faktorler, inflamasyon, hormonal faktorler, enfeksiyon, diyet oksalatlari ve noropatik degisIkliklerdir. Adet oncesi ve sirasinda Adet donemindeki agriya dismenore denir. Donem agrisi genellikle uterus astarinda prostaglandin seviyeleri yukseldiginden, donem baslamadan hemen once baslar. Adet devam ettikce ve uterus astari dokuldugunde, prostaglandin seviyeleri geri doner ve donem boyunca vulva agrisinda bir azalmaya yol acar. Vulva Agri Tedavisi Vulva agrisinin tedavisi agrinin nedenine baglidir ve kisiden kisiye degisir. Bazi tedavi secenekleri asagidaki gibidir: • Folikulit genellikle kendi kendine iyilesir. Genital bolgeyi temiz tutarak, sicak kompres uygulayarak ve bol giysiler giyerek iyilesme surecini hizlandirilabilir. • Recetesiz satilan ilaclar alarak vajinal mantar enfeksiyonunu sIklikla tedavi edilebilir. Semptomlar devam ederse uzman bir doktora gorunulmesi tavsiye edilmektedir. • Cinsel yolla bulasan enfeksiyonlarin receteli ilaclarla tedavi edilmesi gerekir. • Kontakt dermatit icin, tahrisin kaynagini biliyorsa, bu maddeden kacinilmali ve kasinti ve agriyi azaltmak icin soguk kompres uygulanmalidir. • Bir Bartholin bezi apsesinin bir doktor tarafindan bosaltilmasi gerekebilir. • Liken simpleks kronikus tedavisi, cildin iyilesmesine izin vermek icin kasinti cizilme dongusunu durdurmayi icerir. Doktor kasintiyi hafifletmek icin steroid kremler recete edebilir. • Liken sklerozusu tedavi etmek icin doktor steroid krem recete edebilir. • Liken planusu tedavi etmek icin doktor ilacli merhemler veya kremler, dogum kontrol haplari, enjeksiyonlar veya vajinal tabletler onerebilir. Bu durumun uzun donemli takibi ve tedavisi gerekebilir. • GSM icin bircok tedavi mevcuttur. Cinsel iliski sirasinda vajinal kurulugu ve vulva agrisini hafifletmek icin vajinal yaglayicilar ve nemlendiriciler kullanabilir. Ostrojen terapisini vajinal halka, krem veya tablet seklinde de kullanabilir, bu terapi recete ile yapilabilir. • Etkilenen cilde krem uygulayarak, ameliyat gecirerek veya lazer tedavisi alarak VIN’i tedavi edebilir. HPV asisi VIN’in onlenmesine yardimci olabilir. • Vulva kanseri tedavisi, kanserin evresine baglidir. Kanserli dokuyu cikarmak icin ameliyat gerekebilir. Ameliyatla birlikte kemoterapi ve/veya radyasyon terapisine de ihtiyac olabilir. • Bir doktor dogum sirasinda meydana gelen ciddi vajinal yirtigi dikebilir. Ayrica yirtik ve kesIklerden gelen vulva agrisini azaltmak icin recetesiz satilan agri kesicileri de alinabilir. Genital bolgede kokulu veya sert urunler kullanmaktan kacinmali, vajinanin icinde herhangi bir urun kullanmaktan kacinmali ve gerekirse oturmak icin yumusak icin bir yastik kullanilmalidir. • Dismenore tedavisi icin doktor agri kesiciler veya hormonal dogum kontrolu onerebilir. Egzersiz yapmak ve bol miktarda uyku almak gibi yasam tarzi degisIkliklerinin yapilmasi da yardimci olabilir. • Vulvodini icin ilac, biofeedback tedavisi, lokal anestezikler, sinir bloklari, pelvik taban egzersizleri ve cerrahi dahil olmak uzere cesitli tedavi secenekleri vardir. Tedavilerin ana odagi vulva agrisinin semptomlarini hafifletmektir. Ne Zaman Doktora Gidilmelidir? Vulva agri varsa, doktora danisilmalidir ve gerekiyorsa doktor uzman bir jinekologa yonlendirebilir. Doktor muayenesi esnasinda vulva agrisinin nedenini bulmak icin gereken testleri yapacaktir. Bakteriyel veya maya enfeksiyonlari, ucuk, GSM, cildin prekanseroz kosullari ve diyabet dahil tibbi konular tedavi edilebilir. Doktor muayene esnasinda belirtileri sorarak agriya yol acip acmadigini ogrenmek icin pamuklu bir bez kullanarak vulvaya hafifce dokunabilir. Vajina ve vulvalarini inceleyebilir ve vajinal pH, islak baglar, Gram lekesi, mantar kulturu veya polimeraz zincir reaksiyonu testleri gibi testleri isteyebilir. Vulva Agrisi Icin Evde Denenecek Uygulamalar Vulva agrisini hafifletmek icin evde bazi uygulamalar denenebilir. Evde denenebilecek uygulamalar su sekildedir: • Vulva agrisini ve kasintiyi hafifletmek icin, soguk kompresleri dogrudan dis genital bolgeye yerlestirmek. • 5-10 dakika boyunca koloidal yulaf ezmesi veya Epsom tuzu katilmis soguk veya ilik su ile kompres yapmak • Naylondan yapilmis dar ic camasiri giymeyin. Bunun yerine, pamuktan yapilmis gevsek ic camasiri giymemek • Sicak kuvetlere veya sicak banyolara girmemek • Deodorant pedleri veya tamponlari kullanmaktan kacinmak • Vulva bolgesini nazikce yikamak • BisIklet de dahil olmak uzere vulvaya asiri baski uygulayan faaliyetlerden kacinmak Ilk once doktora danismadan recetesiz ilaclar kullanmamak veya evde tedavilerden kacinmak onemlidir. Doktor belirtilerinizi degerlendirdiginde, agriyi yonetmeye yardimci olmak icin tedavi onerebilir. Vulva Agrisi Nasil Onlenir? Vulva agrisi ve kasinti cok cesitli nedenlerle ortaya cikabilir. Vulva ile ilgili sorunlari onlemeye yardimci olmak icin bazi kisisel bakim onlemlerini takip edilebilir. Vulvayi ilik su ile durulayip kuruyana kadar hafifce vurarak iyi hijyen saglanmalidir. Kulotlu corap ve dar ic camasiri veya pantolon giymek semptomlari daha da kotulestirebilir. Kokulu tuvalet kagidi veya parfumlu sabun kullanmaktan kacinilmali ve talk pudrasi, sprey veya dus jeli kullanmaktan kacinilmalidir. Plastik kaplamali veya deodorantli tamponlardan ve pedler kullanmamaya ozen gosterilmelidir. |
| |
|
01 Ekim 2022, 01:00
| #2 |
  | tedavisi varmis sukur
________________ No MoRe DramA |
| |
|
01 Ekim 2022, 07:26
| #3 |
   | İlk defa duydum |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Hybrid-Şeklinde
