İnsana yahut topluma dair herhangi bir olayın komik veya çarpıcı bir yanını yakalayıp çizimle resimleştirerek abartılı bir biçimde anlatma uğraşı ve sanatıdır. Karikatürler hem güldürme hem de eleştirme amacı taşır.

Kişileri konu edinen karikatürlere, portre karikatürü ismi verilir ve portre karikatürler, yüzün göze çarpan, dikkat çeken yönlerinin komik ve abartılı çizimleridir.

Tarihsel süreçte karikatürün öncüsü italyanlar olmuşlardır. XVI. yüzyılda, barok dönemde, eğlence amaçlı abartılı resimler yapan Agostino Carracci ve Annibale Carracci kardeşler, karikatürün kurucuları olarak kabul edilirler. Dünyanın ilk karikatür müzesi de İtalya'nın Tolentino kentinde bulunmaktadır. Karikatür ismi, italyan lisanındaki "caricare" sözcüğünden türeyen "caricatura" kavramından gelmektedir. Türkçeye ise fransız lisanından geçmiştir.