Hayvanlarda Anthrax (Sarbon) Hastaligi - IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi

CeReN · 28 Mayıs 2020, 13:19

Anthrax hastaliginin etken bakterisi Bacillus anthracis’tir. Akut infeksiyoz ozellikte septemik bir hastalik olan anthrax zoonoz sekilde seyreder. Belirtileri ise kanin renginin koyu kahverengi olmasi, vucut isisinin normalin cok uzerine cikmasi, dalagin anormal bir sekilde sismesi, kanin pihtilasmamasi, deri alti dokularin infiltasyonu seklindeki zoonoz karakterize bir hastaliktir. Bulasici bir hastalik olan anhrax hastaligi butun memeli hayvanlarda gorulebilir. Keci, koyun ve sigir gibi ciftlik hayvanlarinin olusturdugu buyuk surulerde sIklikla rastlanan bir hastaliktir. Genellikle olumle sonuclanir. Her mevsim ortaya cikan anthrax Turkiye’de her bolgede ortaya cikabilir. Halk arasinda pek cok farkli ismi bulunur. Bunlardan birkaci kasap cibani, dalak, sarbon ve kara cibandir.

Tarihcesi
Cok eski zamanlardan beri bilinen bir hastaliktir. Enfeksiyoz karakterdeki anthrax hastaligi ilk kez 1836 yilinda uzmanlar tarafindan bildirilmistir. Anthrax hastaliginin etken bahterisinin kulturu ise 1876 yilinda kesinlestirilmistir. 1877 yilinda ise kan serumu kullanarak ure yapilmistir. Anhrax hastaliginin etken maddelerinin sporlandigi ise ilk kez 1878 yilinda bildirilmistir.

Etyolojisi
Bacillus anthchracis bu hastaligin etken bakterisidir. Bu bakteri 6-8 mikrometre boyutlarindadir. Ayni zamanda bacillus anthchracis bakterisi arobik, gram pozitif, hareketsiz, kapsullu ve sporlu bir bakteridir. Bu bahterinin spor formu cok kimyasal etkilere ve fiziksel etkilere karsi cok dayaniklidir. Bacillus anthchracis mikroorganizmasi yaklasIk 70 sene enfekte aktivitesini ve canliligini koruyabilen bir bakteridir.

Epizootoloji
Bu hastalik az olarak domuz at ve kornivorlarda gorulurken daha cok keci, sigir, koyun, deve ve mandada gorulur. Yaslilara nazaran genc hayvanlarda daha sIk gorulen bir hastaliktir. Kotu bakim kosullari, uzun yolculuk, aclik, ic ve dis parazitler, sicak hava ve soguk hava, kotu besleme kosullari gibi etkenler strese sebep olur. Streste hastaliga yakalanma oranini buyuk olcude etkiler. Olmeden 1 ile 2 gun once idrar, gubre ve gaitalarinda bakteriler gorulur. Bacillus anthchracis olen hayvanlarin uzerinde cogalmaz fakat olen hayvanin deliklerinden gelen kan hava ile temas ederse bakteri cogalabilir ve bulasici olabilir. Olen hayvanlarin kadavralari bir hafta kadar acilmadigi takdirde bacillus anthchracis bakterileri tahrip olur. Sporlar suda, mezarda ve toprakta canli kalabilecek kadar direncli sporlardir. Bu yuzden olen hayvanlar nehir kenarlarindan uzak, derin mezarlara ve uzerine sonmemis kirec dokulerek gomulmelidir. Hasta hayvanin yemlendigi cayir ve meralarda otlayan hayvanlar kisa surede hastaliga yakalanabilir. Dikenli yemleri tuketen hayvanlarin agizlarinda acik yaralar olusur ve bu da hastaligin daha cabuk yayilmasina etken olusturur. Bataklikta ve asiri kullanilmis cayir, meralarda anthrax daha sIk gorulur. Ayni zamanda asiri kuraklik ve asiri yagista hastaligi arttiran bir diger etkendir.

Bulasma
Hayvanlar bacillus anthchracis bakterisini aldiktan yaklasIk 4 gun sonra hastalanirlar. Titreme, yuksek ates, solunum sIkintisi, istahsizlik ve sendeleme gibi belirtiler ortaya cikar. Koyun ve keciler buyukbas hayvanlara gore daha gucsuz oldugu icin hastalik goruldukten 6-7 gun sonra olurler. Sigirlar ishal ve idrarindan kan gelme gibi belirtiler de gostermektedir. Olen hayvanin deliklerinden koyu renkte kan geldigi gorulur.

Semptomlar
Hastaligin yayilma suresi hayvanin vucuduna giren bakteri miktarina, direncine, hayvan turune ve bakterinin vucuda nasil girdigine bagli olarak degisir. Bu sure 2 ile 15 gun arasinda degisir. En fazla gorulen belirtiler sendeleme, titreme, idrarindan kan gelme ve solunum guclugu gibi problemlerdir. Bu hastalik insanlara akciger sarbonu, deri sarbonu ve az da olsa bagirsak sendromu olarak gecer.

Teshis
Teshis 2 sekilde yapilir. Bunlardan birisi laboratuvar muayeneleri ile digeri ise klinik teshis ile yapilir. Klinik teshiste klinik belirtiler yetersiz oldugu icin zor bir teshis yontemidir. Cunku ani olume sebep olan basiller klinik teshisi ile anlamak oldukca zordur. Laboratuvar muayenelerinde ise olen hayvanin ya da hasta hayvanin pamuga emdirilmis kani ile yapilir.

Tedavi
Hayvanlar cok hizli bir sekilde hastaliga yakalanip cok hizli bir sekilde oldukleri icin tedaviye yetismek oldukca zordur. Veteriner hekimlerin ilac tedavisi ile sigir ve mandalar tedavi edilebilir. Ancak bu yeterli degildir. Daha az bulasIksiz temiz cayir ve meralarin bulunmasi oldukca onemlidir.

28 Mayıs 2020, 13:19	#1
CeReN Guest	Hayvanlarda Anthrax (Sarbon) Hastaligi Anthrax hastaliginin etken bakterisi Bacillus anthracis’tir. Akut infeksiyoz ozellikte septemik bir hastalik olan anthrax zoonoz sekilde seyreder. Belirtileri ise kanin renginin koyu kahverengi olmasi, vucut isisinin normalin cok uzerine cikmasi, dalagin anormal bir sekilde sismesi, kanin pihtilasmamasi, deri alti dokularin infiltasyonu seklindeki zoonoz karakterize bir hastaliktir. Bulasici bir hastalik olan anhrax hastaligi butun memeli hayvanlarda gorulebilir. Keci, koyun ve sigir gibi ciftlik hayvanlarinin olusturdugu buyuk surulerde sIklikla rastlanan bir hastaliktir. Genellikle olumle sonuclanir. Her mevsim ortaya cikan anthrax Turkiye’de her bolgede ortaya cikabilir. Halk arasinda pek cok farkli ismi bulunur. Bunlardan birkaci kasap cibani, dalak, sarbon ve kara cibandir. Tarihcesi Cok eski zamanlardan beri bilinen bir hastaliktir. Enfeksiyoz karakterdeki anthrax hastaligi ilk kez 1836 yilinda uzmanlar tarafindan bildirilmistir. Anthrax hastaliginin etken bahterisinin kulturu ise 1876 yilinda kesinlestirilmistir. 1877 yilinda ise kan serumu kullanarak ure yapilmistir. Anhrax hastaliginin etken maddelerinin sporlandigi ise ilk kez 1878 yilinda bildirilmistir. Etyolojisi Bacillus anthchracis bu hastaligin etken bakterisidir. Bu bakteri 6-8 mikrometre boyutlarindadir. Ayni zamanda bacillus anthchracis bakterisi arobik, gram pozitif, hareketsiz, kapsullu ve sporlu bir bakteridir. Bu bahterinin spor formu cok kimyasal etkilere ve fiziksel etkilere karsi cok dayaniklidir. Bacillus anthchracis mikroorganizmasi yaklasIk 70 sene enfekte aktivitesini ve canliligini koruyabilen bir bakteridir. Epizootoloji Bu hastalik az olarak domuz at ve kornivorlarda gorulurken daha cok keci, sigir, koyun, deve ve mandada gorulur. Yaslilara nazaran genc hayvanlarda daha sIk gorulen bir hastaliktir. Kotu bakim kosullari, uzun yolculuk, aclik, ic ve dis parazitler, sicak hava ve soguk hava, kotu besleme kosullari gibi etkenler strese sebep olur. Streste hastaliga yakalanma oranini buyuk olcude etkiler. Olmeden 1 ile 2 gun once idrar, gubre ve gaitalarinda bakteriler gorulur. Bacillus anthchracis olen hayvanlarin uzerinde cogalmaz fakat olen hayvanin deliklerinden gelen kan hava ile temas ederse bakteri cogalabilir ve bulasici olabilir. Olen hayvanlarin kadavralari bir hafta kadar acilmadigi takdirde bacillus anthchracis bakterileri tahrip olur. Sporlar suda, mezarda ve toprakta canli kalabilecek kadar direncli sporlardir. Bu yuzden olen hayvanlar nehir kenarlarindan uzak, derin mezarlara ve uzerine sonmemis kirec dokulerek gomulmelidir. Hasta hayvanin yemlendigi cayir ve meralarda otlayan hayvanlar kisa surede hastaliga yakalanabilir. Dikenli yemleri tuketen hayvanlarin agizlarinda acik yaralar olusur ve bu da hastaligin daha cabuk yayilmasina etken olusturur. Bataklikta ve asiri kullanilmis cayir, meralarda anthrax daha sIk gorulur. Ayni zamanda asiri kuraklik ve asiri yagista hastaligi arttiran bir diger etkendir. Bulasma Hayvanlar bacillus anthchracis bakterisini aldiktan yaklasIk 4 gun sonra hastalanirlar. Titreme, yuksek ates, solunum sIkintisi, istahsizlik ve sendeleme gibi belirtiler ortaya cikar. Koyun ve keciler buyukbas hayvanlara gore daha gucsuz oldugu icin hastalik goruldukten 6-7 gun sonra olurler. Sigirlar ishal ve idrarindan kan gelme gibi belirtiler de gostermektedir. Olen hayvanin deliklerinden koyu renkte kan geldigi gorulur. Semptomlar Hastaligin yayilma suresi hayvanin vucuduna giren bakteri miktarina, direncine, hayvan turune ve bakterinin vucuda nasil girdigine bagli olarak degisir. Bu sure 2 ile 15 gun arasinda degisir. En fazla gorulen belirtiler sendeleme, titreme, idrarindan kan gelme ve solunum guclugu gibi problemlerdir. Bu hastalik insanlara akciger sarbonu, deri sarbonu ve az da olsa bagirsak sendromu olarak gecer. Teshis Teshis 2 sekilde yapilir. Bunlardan birisi laboratuvar muayeneleri ile digeri ise klinik teshis ile yapilir. Klinik teshiste klinik belirtiler yetersiz oldugu icin zor bir teshis yontemidir. Cunku ani olume sebep olan basiller klinik teshisi ile anlamak oldukca zordur. Laboratuvar muayenelerinde ise olen hayvanin ya da hasta hayvanin pamuga emdirilmis kani ile yapilir. Tedavi Hayvanlar cok hizli bir sekilde hastaliga yakalanip cok hizli bir sekilde oldukleri icin tedaviye yetismek oldukca zordur. Veteriner hekimlerin ilac tedavisi ile sigir ve mandalar tedavi edilebilir. Ancak bu yeterli degildir. Daha az bulasIksiz temiz cayir ve meralarin bulunmasi oldukca onemlidir.
	Alıntı Yap

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)